خروج نقدینگی سرمایهگذاران داخلی از کشور و سرمایهگذاری آنها در کشورهایی که به لحاظ اقتصادی از امنیت بیشتری برخوردارند مشکلی است که در چند سال گذشته اقتصاد کشور با آن دست و پنجه نرم میکند.
خبر اقتصادی -در این سالها، بانک یکی از امنترین مکانهای سرمایهگذاری برای افرادی محسوب میشده که توان سرمایهگذاری در خارج از ایران را نداشته یا ترجیج دادهاند پولشان را از کشور خارج نکنند. این روزها که بهبود شرایط اقتصادی یکی از چشماندازهای گذر از بحران در صورت لغو تحریم در پی توافق هستهای است، به نظر میرسد با برنامهریزیهای اصولی و اطلاعرسانی صحیح میتوان مردم را به سرمایهگذاری در داخل کشور و در دیگر بازارهای سرمایه مانند بورس، مسکن و... ترغیب کرد.رنانی عضو هیات علمی دانشگاه علامه طباطبایی در گفتوگو با صمت در شرایط اقتصادی کنونی کشور، از میان بازارهای پول، مسکن، بورس، ارز و طلا، سرمایهگذاری در بورس را کمریسک دانست و گفت: از دیدگاه مدیریتی سرمایهگذاران داخلی کشور از جنبه فردی باید بدانند که در چه حوزههایی توانمند هستند و از جنبه اجتماعی باید ببینند کدامیک از حوزههای سرمایهگذاری زودتر و دقیقتر رشد میکند. اگر شخصی این توان را دارد که در بورس وارد شود و مبلغ سرمایهگذاریشان هم زیاد نیست، بازار سهام بهترین گزینه خواهد بود. کسانی که درصدد هستند تا رقمهای بیشتری را سرمایهگذاریکنند، بازار زمین و ساختمان فضای رشد بیشتری دارد و سرعت رشد در این بازار بسیار بالاست. بازار بورس در ۳ سال اخیر بسیار شکننده بوده و نوسان بسیاری داشته است. اگر این بازار رشد کند و اعتماد مردم به سمت آن بازگردد، بهطور حتم سرمایههای مردمی به بورس رو میآورند. قاسم انصاری رنانی کاهش نرخ سود بانکی را در خارج شدن پول از بانکها کماثر توصیف کرد و توضیح داد: با ۲، ۳ درصد کاهش نرخ سود بانکی، ۹۰درصد کسانی که در بانکها سرمایهگذاری کردند، به پولهای خود دست نزده و ریسک نمیکنند. با سرمایهگذاری در بانک، فقط فرد سود میگیرد و بانک تعهدی ندارد که سپردهها را به سمت تولید سوق دهد.
بانک، مأمن اقتصادی مردم
در همین حال نارسیس امینرشتی، یکی از استادان دانشگاه آزاد اسلامی در گفتوگو با صمت شرایط فعلی اقتصاد کشور برای سرمایهگذاران داخلی را بیثبات دانست و اظهار کرد: شرایط کشور در حالحاضر به دلیل بسیاری از متغیرها باثبات نیست.
سرمایه باهوش است و جایی حرکت میکند که احساس امنیت کند. باوجود پایین آمدن نرخ سود بانکی به وسیله دولت، بازار سرمایه نسبت به آن چراغ سبزی نشان نداد و مردم پولهای خود را از بانک خارج نکردند زیرا مردم به دلیل مشخص نشدن وضعیت توافق هستهای، هنوز به شرایط امنی که انتظار داریم، نرسیدهاند. در کشور ما بسیاری از تصمیمهای سیاسی نسبت به تصمیمات اقتصادی اولویت دارد و کوچکترین شرایط سیاسی میتواند نابسامانیها و بیثباتی اقتصادی ایجاد کند در نتیجه مردم به شدت نگران هستند. بنابراین تا زمانی که شرایط توافق قطعیت پیدا نکند، حتی با پایین آمدن نرخ سود بانکی، مردم همچنان بانک را مامن میدانند.
امینرشتی با اشاره به اینکه نقدینگی مردم به سمت خرید و فروش دلار نمیرود زیرا به ارزش پول اعتماد ندارند، توضیح داد: ارزش دلار، سکه و طلا کم نمیشود. اگر شرایط اقتصادی مساعد باشد و بخش تولید اعتماد مردم را جلب کند (بسیاری از تولیدکنندگان کشور به شرایط اقتصادی بیاعتماد هستند)، به طور حتم بازار سرمایه خوب جواب خواهد داد. بعد از به نتیجه رسیدن توافق، اعتماد مردم حاصل شده و شرایط تولید در کشور بهطور قطع بهتر و قیمتها واقعی خواهد شد.
بدیهی است که در این شرایط نقدینگی در مسیر درستی قرار خواهد گرفت. او افزود: درحالحاضر نقدینگی، معضلی اساسی در اقتصاد ایران است. در سالهای گذشته قسمت عمده تورم بهدلیل اختلاسهای بیمعنی، مدیریت نکردن نقدینگی، نداشتن انضباط مالی دولت و حجم بالای نقدینگی بوده است. اگر این موارد کنترل شود، امید میرود که ایران در شرایط خوبی حرکت کند.
امنیت، مزیت سرمایهگذاری در ایران
سعید لیلاز، کارشناس مسائل اقتصادی نیز در گفتوگو با صمت در اینباره اظهار کرد: بازارهای موجود در کشور نظیر پول، سرمایه، مسکن، ارز، طلا و... هرکدام روی هم تاثیر میگذارند و با هم در ارتباط هستند. در دوران رونق، سرمایهگذار در محل و پروژهای سرمایهگذاری میکند که بیشترین سودآوری را برای او داشته باشد اما در وضعیت فعلی تصمیمات دیگری گرفته میشود. برای مثال سود سپردههای یکساله ۲۰درصد براساس اعلام بانک مرکزی است اما بسیاری از بانکها و موسسات دولتی، بیش از این سود سپرده میدهند. این مسئله نشان میدهد که اگر تورم زیر ۱۶درصد است، هر کسی بدون ریسک پول خود را بهصورت سپرده در بانک بگذارد، بازار بهتری خواهد بود در حالیکه در همین حالت برای گرفتن تسهیلات از سیستم بانکی و واردات مواد اولیه به کشور متقاضیان باید ضمانتنامههای مختلف به بانکها بدهند و سود ۲۴درصدی پرداخت کنند.
بنابراین بازار تولید هزینههای گرانتری دارد و سرمایهگذاری در کالاها مقرون به صرفه نیست. لیلاز با برشمردن مزیتهایی که برای سرمایهگذاران داخلی در کشور وجود دارد، گفت: امنیت یکی از مهمترین مزیتهای سرمایهگذاری در داخل کشور است. وجود معدن، گاز، نفت و بازارهای بکر از دیگر مواردی هستند که سرمایهگذاری در داخل کشور را برای سرمایهداران بدیهی میکند. در سالهای گذشته، به شدت سرمایه از داخل کشور خارج شد که نشان از نبود امنیت اقتصادی، تغییر مقررات روزانه و تغییر چشمگیر ۲۰درصدی نرخ ارز و... در ایران داشت.