توليد قطعه صادراتي؛ كليد رشد صنعت خودرو ايران

خبر اقتصادی - اكثر غول‌هاي خودروسازي جهان همچون فورد، فيات، رنو، هوندا، توياتا، هيونداي، ايسوزو، مان، مرسدس، گاز روسيه (گوركي) و... به همراه ‌دو خودروساز بزرگ ترك يعني كارسان و اتوكار، 15كارخانه بزرگ خودرو در تركيه را تشكيل مي‌دهند كه 4400 كارخانه قطعه‌سازي اين كشور از آنها پشتيباني مي‌كنند.

براي آشنايي بيشتر با صنعت خودرو تركيه به گفت‌وگو با «شوكروتيتك» پرداختيم كه در راس هيات تجاري قطعه‌سازان تركيه به ايران آمده است. در تركيه خودرو سواري با برند داخلي توليد نمي‌شود. حتي در اين كشور برندهايي مانند آنچه در ديگر كشورها با سطح فعاليت مشابه وجود دارد، وجود ندارد.

به عنوان مثال اگر اشكودا در جمهوري‌چك با همكاري فولكس‌واگن خودرويي روي پلتفرم‌هاي اين كارخانه طراحي و توليد مي‌كند يا داچيا در روماني روي پلتفرم‌هاي رنو اقدام به طراحي و ساخت خودرو كرده است، چنين رويكردي در تركيه دنبال نمي‌شود.

تنها طراحي داخلي در صنعت خودرو تركيه طراحي بدنه يك نوع موتوسيكلت است و درواقع تحقيق و توسعه در اين صنعت در دو قالب مطابقت خودرو توليدي با نسخه توليد شده در كارخانه كشور اصلي و توسعه قطعه‌سازي تعريف شده است.

البته چند مدل خودرو هستند كه خاص بازار تركيه توليد مي‌شوند، مثل رنو كليو سواري و فورد كانكت. با اين‌حال هيچ‌يك از خودروهاي توليدي صادراتي تركيه از لحاظ پلتفرم، موتور، طراحي بدنه و... ملي محسوب نمي‌شوند. تركيه راهي به غير از كره را پيش گرفته و در اين راه تقريبا در راستاي افزايش داخلي‌سازي و واردات موفق بوده است در برندسازي راه كره و ژاپن را طي نكرده با توليد تحت ليسانس تبديل به كارگر ارزان شركت‌هاي غربي شد.

ارزيابي شما از جايگاه فعلي صنعت خودروسازي تركيه چيست؟

صنعت خودرو تركيه درحال‌حاضر خودروهايي را توليد مي‌كند كه برخي از آنها در سطح اروپا به عنوان خودرو مرغوب معرفي شده‌اند و از كيفيت لازم برخوردارند، باتوجه به دستمزد پايين‌تر كارگر و مهندس ترك و هزينه تمام‌شده ارزان‌تر در قيمت هم مزيت رقابتي دارند. از سوي ديگر از 900هزار دستگاه خودرو كه به‌صورت سالانه در تركيه توليد مي‌شود، 70درصد يعني 650هزار دستگاه به 27 كشور اروپايي صادر مي‌شود كه 85 درصد از اين صادرات به مقصد آلمان، ايتاليا و انگليس است.

چرا خودروهاي توليد تركيه در بازارهاي آسيا غايب هستند؟

حضور در بازار آسيا به همان اندازه كه براي چين به علت نزديكي كم‌هزينه است، براي ما پرهزينه است. از سوي ديگر تكيه چين روي قيمت و تكيه ما بر كيفيت است.

آيا خودروهاي چيني در بازار تركيه جايي ندارند؟

شما ممكن است در خيابان‌هاي شهرهاي تركيه خودرو چيني هم ببينيد اما سهم آنها از بازار ما اندك است. البته اين را هم بگويم كه 70درصد بازار داخلي ما در اختيار خودروهاي وارداتي و 30درصد بازارمان در سيطره توليدات داخلي است.

قطعات و لوازم يدكي چيني هم در بازار شما كم هستند؟

نه، در بخش قطعات و لوازم يدكي نسبت به خودرو سهم قابل توجه‌تري دارند.

چرا صنعت خودرو تركيه با وجود چنين ظرفيت عظيمي تاكنون خودرو سواري ملي توليد نكرده و توليد با برند ملي محدود به كاميون، ميني‌بوس و اتوبوس است؟

نخست اينكه ما كپي‌برداري از خودروهاي خارجي توليد تركيه را براي ساخت خودرو ملي خيانت به همكار خودروساز و سرمايه‌گذار خارجي مي‌دانيم و دوم اينكه معتقديم اگر خودرويي در سال 300هزار تيراژ توليد و فروش و نيز افق صادراتي نداشته باشد، طراحي و ساخت آن بيهوده بوده است. البته خودروهايي مانند «فورد كانكت» در تركيه توليد شده كه تنها نام فورد را با خود يدك مي‌كشد اما به‌تمامي ساخت تركيه است. با اين‌حال به درخواست آقاي اردوغان، رييس‌جمهور تركيه طرح ساخت خودرو با برند ملي را در دست داريم كه جزييات طرح و زمان‌بندي آن محرمانه است.

چه توصيه‌يي براي قطعه‌سازان و خودروسازان ايراني داريد؟

ايران به دلايل گوناگون ازجمله تحريم 10 تا 15سال از نقطه‌يي كه صنعت خودرو جهان امروز به آن رسيده، عقب مانده كه با توسعه از پايين به بالا در صنعت خودرو قابل جبران است، يعني اگر قطعه‌ساز ايراني با هدف صادرات توليد كند، بر كيفيت خود خواهد افزود اما اگر افقش تنها دو خودروساز ايراني يعني ايران‌خودرو و سايپا باشد، نه به آنها و نه به خودش كمكي نخواهد كرد. صادرات قطعه از ايران صنعت خودروسازي شما را توسعه خواهد داد.

در ‌حال ‌حاضر از محصولات قطعه‌سازان ايراني چه ارزيابي داريد؟

ظرفيت توليد قطعات و مجموعه‌هاي خودرو در ايران بالاست اما مشكل كيفيت و تحويل به‌موقع وجود دارد.

افق سرمايه‌گذاري در صنعت قطعه‌سازي ايران در دوران پس از تحريم را چگونه مي‌بينيد؟

صنعت قطعه‌سازي ايران به‌خاطر ارزاني انرژي مصرفي صنعت و ريخته‌گري ارزان در اولويت سرمايه‌گذاري قرار دارد.

افق همكاري‌ها را چطور مي‌بينيد؟

من براي همكاري يك مثلث سه‌جانبه بين تركيه، روسيه و ايران در نظر مي‌گيرم زيرا اين سه كشور مزايا و نيازهاي مشترك دارند و هريك به ترتيب بازارهاي 75ميليوني، 140ميليوني و 80ميليوني دارند و اگر كشورهاي تازه استقلال‌يافته را نيز لحاظ كنيم بازار روسيه به 250ميليون نفر مي‌رسد و اين بازار مثلثي را 400ميليوني مي‌كند.