صادرات به ایران بر اساس روپیه در دستور کار هند

اما اکنون که امریکا تیغ تحریم بانک مرکزی ایران را بطور کامل از غلاف بیرون کشیده است، بهترین زمان برای تصمیم‌سازان و تصمیم‌گیران در دولت ایران است که بتدریج نسبت به حذف بخش قابل توجهی از ارز واسط دلار در معاملات اقدام کنند و بعنوان نمونه چنانچه قرار است با هند خرید و فروشی انجام شود، پول این کشور مبنای معامله قرار بگیرد. اتفاقی که هم می‌تواند به دور زدن تحریم‌ها کمک کند، هم بتدریج با الگو شدن این نوع معامله برای سایر کشورها، از سلطه و فراگیری ارز دلار و در نتیجه تسلط اقتصادی امریکا می‌کاهد.

نشریه تلگراف چاپ هند بر همین اساس خبر داده است که دولت هند از صادر کنندگان خواسته تا گزینه های تجارت با روپیه در ایران را بررسی کنند.

این نشریه می‌نویسد: «پس از آنکه تحریم های اتحادیه اروپا و ایالات متحده، پرداخت پول به ایران را از طریق بانک های ترکیه و خلیج فارس مسدود کرد، هند با خرید حدود 45 درصد از 11 میلیارد دلار فروش نفت ایران بر اساس پرداخت به روپیه موافقت کرده است. ایران نیز به نوبه خود، با خرید کالاهای هندی این مقدار روپیه را تسویه می کند. قرار است این پول برای تسهیل خرید ایران از هند دربانک UCO نگهداری شود.

با این حال، این کار، مساله‌ی عدم تعادل تجاری را بهبود نمی بخشد، و تهران رفته رفته درباره این روپیه های ساکن احساس نگرانی می کند. وزیران و دیپلمات های ایران معتقدند که معامله‌گران هندی فاقد فراست لازم برای کسب و کار هستند و آنها را با تاجران چینی مقایسه می کنند، که "بازار ایران را با سیل کالاهای چینی انباشته اند" کالاهایی که به یوهان چین داد و ستد می شود و ایران با خرید حجم زیادی از کالاهای چینی، موفق شده تا حدود 25-30 میلیون تن نفت خام در سال به پکن بفروشد و پول آن را بازگرداند.

دولت هند در حال حاضر معامله گران خود را ترغیب می کند تا حجم عظیم روپیه هایی که ایران روز به روز بر مقدار آن می افزاید، از طریق فروش کالاهای هندی تسویه کنند.

هیاتی از شرکت های دارویی از 27-29 آذر ماه، به تهران رفتند تا معاملات روپیه ای و فروش مواد دارویی به صورت فله ای به ایران را مورد بررسی قرار دهند. این دیدار به دلیل نامه ای صورت گرفت که از سوی وزارت بازرگانی ارسال شد و به شرکت های دارویی اطلاع داد که: "ECGC (شرکت گارانتی صادرات اعتباری) در خصوص ارائه تضمین برای پوشش 300 میلیون کرور ( 3000 میلیون روپیه) که در UCO بانک جمع شده و همچنین چشم پوشی از بند محدود کننده‌ی «بودجه‌ی ناکافی برای مذاکره‌ی LC ها (اعتبارات اسنادی) توسط بانک ها» موافقت کرده است

.

نامه هایی از این دست به سایر شرکت های تجاری نیز فرستاده شده است. این دومین سفر شرکت های دارویی به ایران، در سال جاری است، که بالغ بر 3 میلیارد دلار فروش مواد دارویی به ایران را در بر می گیرد.

پیش از این نیز ، اتحادیه‌ی سازمان های صادرکننده‌ی هند و مجمع توسعه صادرات مهندسی این کشور، هیات هائی را با تمرکز بر تجارت نیرو، راه آهن و زیرساخت ها به ایران اعزام کرده اند.

هند قصد دارد ظرف چهار سال آینده، با حفظ تعادل تجاری بین دو کشور، سقف تجارت دو سویه با ایران را از میزان 14 میلیارد دلار فعلی به 25 دلار میلیارد ارتقا دهد.

در حال حاضر، نسبت واردات نفت و گاز هند از ایران در مقایسه با صادرات مواد غذایی، دارو، مواد شیمیایی و کالاهای مهندسی بسیار بیشتر - به میزان 11 به 3- است. ایران بزرگ‌ترین خریدار برنج از هند است و حدود یک میلیون تن برنج باسماتی از هند وارد می کند. ایران همچنین یکی از بزرگ‌ترین خریداران چای سنتی هند است و هر سال حدود 15 میلیون کیلوگرم از این چای را مصرف می کند. از ابتدای سال جاری تاکنون هند 176.000 تن شکر نیز به ایران صادر کرده است.

مقامات وزارت بازرگانی هند می گویند: "در نتیجه، احتمال فروش مواد غذایی بیشتر به ایران محدود است و اگر هند بخواهد به جایگاه چین دربازار این کشور دست باید، باید تولیدات صنعتی به ایران بفروشد و مارک های تجاری خود را باید به شکلی برجسته تر به بازارهای تهران معرفی کند."

اما تجارت با ایران با موانعی مواجه است. در این ساز و کار جدید، وقتی که یکی از چهار بانک ایرانی یعنی بانک پارسیان، بانک سامان، بانک پاسارگاد و EN بانک، اعتبارات اسنادی معتبر مربوطه را صادر کنند.، آنگاه بانک UCO از حسابی که این بانک از سوی بانک مرکزی ایران نگهداری می کند، به صادر کنندگان هندی پول پرداخت می کند.

اما به دلیل مراحل طولانی کاغذ بازی در بانک های ایرانی، زمان زیادی طول می کشد تا اعتبارهای اسنادی دریافت شود. ریال فرّار و بی ثبات ایران، قیمت گذاری را دشوار می سازد. حتی زمانی که صادرات هند به ایران می رسد، باز هم پرداخت در برابر اعتبارات اسنادی، زمان زیادی وقت می برد.

با این حال، مقامات وزارت مالیه خوش بینانه در مورد تجارت با روپیه خوش بین هستند زیرا از این طریق "روپیه می تواند به ارز رایج برای تجارت بین المللی تبدیل شود ... بله، مشکلاتی وجود دارد، اما اگر این مشکلات حل شود، هند می تواند صادرات بیشتری را با روپیه انجام دهد و از خطر نوسانات فارکس جهانی (مبادلات ارز خارجى) به سرعت رهایی یابد."

روپیه و ارز چینی هر دو در حساب سرمایه غیرقابل تبدیل و در حساب جاری قابل تبدیل است، اما ارزش روپیه در بازار تعیین می شود در حالی که نرخ ارز چین توسط بانک های مرکزی این کشور تثبیت می شود.

با این حال، در محافل بانکی بین المللی، هر زمان بحث ارزهای تثبیت شده‌ی جدیدی به میان می آید که باید در تجارت جهانی به دلار، یورو، پوند و ین ملحق شوند، تنها یوهان است که مورد توجه قرار می گیرد.

در حال حاضر، روپیه به طور رسمی در معاملات با بوتان و نپال استفاده می شود و معامله گران بطور غیررسمی، در امارات متحده عربی، سنگاپور، مالزی، افغانستان و دیگر کشورهای آسیایی همسایه با روپیه تجارت می کنند.