کاماپرس- سارا حلمزاده، قائم مقام مدیرعامل فوربیکس در گفتگوی اختصاصی با کاماپرس از ویژگیهای فوربیکس و دغدغههای کسبوکارهای کوچک در زمینه امور مالی و بانکی سخن به میان آورده است.
چه نیازی در بازار منجر به ایجاد فوربیکس شد؟
در دنیای کسبوکارها چندین عامل کلیدی وجود دارد که حیات و بقای کسبوکار را تضمین میکند. از آن جمله میتوان به خدماتی که ارائه میدهد، محصولی که عرضه میکند، تیمی که پشتیبان آن است و مسئلهای که در بازار هدف قرار داده، اشاره کرد. در واقع چندین عنصر اساسی وجود دارد که یک کارآفرین و صاحب کسبوکار باید به همه آنها توجه کند. یکی از مهمترین این حوزهها، حوزه مالی است. اینکه پول را چگونه مدیریت کنم؟ چگونه دریافت کنم؟ چگونه پرداخت نمایم؟ حسابهای بدهی و طلبکاریام چگونه است؟ این حسابوکتابها تا چه حد باید از حسابهای شخصیام بهعنوان یک انسان، یک فرد، یک پدر یا مادر جدا و تفکیکشده باشد تا بتوانم سود و زیان کسبوکارم را بهصورت شفاف و مجزا استخراج کنم؟ آیا کسبوکارم سودآور است؟ آیا نیاز به تغییر در کسبوکار دارم؟ همه این موارد باعث شد که دستهای از نرمافزارها به وجود آیند که میتوان آنها را «نرمافزارهای مدیریت کسبوکار» نامید. نرمافزارهایی که به من اجازه میدهند تمام اجزای مدیریت کسبوکارم را در یک بستر، یک نرمافزار و یک پلتفرم واحد مدیریت کنم. این ایده کلی همه نرمافزارهای مدیریت کسبوکار است.
اما در بازار ایران و البته برخی کشورها روند جدیدی در حال رخ دادن است که این نیاز را بیش از پیش مورد توجه قرار داده است. چراکه امروزه محرک اقتصادها دیگر فقط شرکتهای بزرگ نیستند، بلکه تعداد بسیار زیادی کسبوکار کوچک هستند که اقتصاد کشور را به حرکت درمیآورند. زمانی بود که اکثر افراد کارمند یک شرکت یا سازمان بودند، اما اکنون بیشتر افراد ترجیح میدهند کارمند خودشان باشند، صاحب یک کسبوکار کوچک باشند و درآمد شخصی داشته باشند.
به نظر میرسد افزایش تعداد آنلاینشاپها نمونه بارز این مورد باشد؟
بله، همینطور است. از فروشگاههای آنلاین گرفته تا کسبوکارهای مختلف که مانند قارچ در حال رشد هستند و این پدیده بسیار مثبت است. چراکه ستون فقرات اقتصاد را تقویت کرده و سقوط اقتصادها را به تعویق میاندازد. حتی اگر نیمی از این کسبوکارها دچار مشکل یا ورشکست شوند، همچنان نیم دیگر باقی میمانند و بنیان اقتصاد کشور را حفظ میکنند.
اگر از تئوری گذر کنیم و وارد مرحله عملیاتی و دنیای واقعی شویم، بزرگ شدن و تعدد کسبوکارهای کوچک باعث شد این نیاز روزبهروز بیشتر مورد توجه قرار گیرد و ما متوجه شویم که یک خلأ واقعی در بازار وجود دارد. از سوی دیگر، بانکها و مؤسسات مالی از دیرباز برای کسبوکارهای بزرگ، کارخانهها، معادن و صنایع، خدمات بسیار خاص، دقیق و حرفهای طراحی کرده بودند. از طرف دیگر، برای اشخاص حقیقی نیز مدتهاست که انواع نرمافزارها و پلتفرمهای ساده مانند همراهبانکهای معمولی وجود دارد. اما بخشی از بازار در این میان مغفول مانده بود. کسبوکارهایی که نه آنقدر بزرگ هستند که بانک برایشان محصول اختصاصی تولید کند و نه آنقدر کوچک که ابزارهای روزمره ساده برایشان کافی باشد. این بخش میانی بازار در اکثر بانکها و مؤسسات مالی هدفگذاری نمیشد. وجود این شکاف به علاوه روند رو به رشد کسبوکارهای کوچک، ما را به یک مدل کسبوکاری و یک بازار مناسب رساند که بتوانیم آن را اهرم کنیم و فوربیکس را خلق نماییم تا در نهایت یک نیاز واقعی بازار را برطرف کنیم.
فوربیکس دقیقاً چه ویژگی خاصی دارد که بتوان آن را مزیت رقابتی دانست؟
فوربیکس همزمان چندین رسالت را دنبال میکند و در انجام این رسالتها تلاش میکند بازار را نیز همراه خود بالغ کند. یعنی همانطور که محصول را به تدریج بزرگ میکنیم، برای مشتریانمان نیز دانش و آگاهی ایجاد کنیم، بازارسازی انجام دهیم و این باور را در ذهنشان نهادینه سازیم که اساساً به چنین ابزاری نیاز دارند.
در کسبوکارهای سنتی، افراد یا دفتر حساب و کتاب داشتند یا گاهی حتی دفتر هم نمینوشتند و نمیدانستند دقیقاً چه میزان تراکنش، موجودی یا مانده حساب دارند. وقتی قفسه خالی میشد، میرفتند و دوباره خرید میکردند. اما دیجیتالی شدن و آنلاین شدن بسیاری از این کسبوکارها باعث تغییر پارادایم در مدیریت کسبوکارهای کوچک شد. نکته دیگری که مشتریان ما باید درک کنند این است که اثر تجمیع دادهها چه میتواند باشد. دادههای مالی، موجودی انبار و سایر دادهها باید به یکدیگر متصل باشند تا تصویر بزرگی از کسبوکارمان داشته باشیم و به اصطلاح دانای کل کسبوکارمان شویم.
اگر حتی بهصورت نیمهحرفهای از ابزارهای مختلف استفاده میکردیم، پول در یک بانک بود، صدور فاکتور با ابزار دیگری انجام میشد، حسابداری یا وجود نداشت یا کاملاً جدا بود و باید تمام دادههای فروش و تراکنشها بهصورت دستی وارد سیستم حسابداری میشد. همچنین امکان اتصال این موارد به کارمندان وجود نداشت؛ مشخص نبود چه کسی چه کاری انجام میدهد، تعهدات و سررسید چکها چگونه است و ... این در حالی است که یک کارآفرین، صاحب کسبوکار یا مدیر نیاز دارد همه این موارد را در یک بستر ساده، در دسترس و با نگاهی یکپارچه در اختیار داشته باشد تا هم نیازهای حرفهایاش برطرف شود و هم بهسرعت بتواند امور را پیش ببرد. جایی که فاکتور صادر میکند، همانجا سند حسابداری در سیستم ثبت شود. حساب بانکی داشته باشد، لینک پرداخت دریافت کند، لینک پرداخت در پایین فاکتور قرار گیرد، تراکنش انجام شود و بهصورت خودکار سند حسابداری ثبت شود. در نهایت نیز وضعیت فاکتور بهروزرسانی شود. این یکپارچگی و اتصال بخشها یکی از مهمترین ارزشهایی است که فوربیکس برای مشتریانش به ارمغان میآورد و باعث حذف بسیاری از خطاها، فراموشیها و ناهماهنگیهای بین بخشهای مختلف کسبوکار میشود.
به یاد داشته باشیم که یک کسبوکار کوچک بسیار شکننده است. یک کسبوکار بزرگ ممکن است با اشتباه فاحش مدیران یا سهامداران ورشکست شود، اما کسبوکار کوچک حتی با یک اشتباه جزئی نیز ممکن است از بین برود. بنابراین دقت و سرعت در کسبوکارهای کوچک از اهمیت بسیار بالایی برخوردار است.
شما به درستی به آگاهیسازی اشاره کردید. مشتری باید بداند چه امکاناتی را میتواند بهصورت یکپارچه در اختیار داشته باشد تا به کسبوکارش کمک کند. آیا این آموزش و آگاهسازی در مجرای خاصی مانند آکادمی در حال انجام است؟
در حال حاضر آموزشها بهصورت آکادمی مجزا ارائه نمیشود، اما همکاران ما در فضای رسانههای اجتماعی و مقالات تلاش میکنند محتوای مرتبط تولید کنند. همچنین داخل خود اپلیکیشن آموزشهای گامبهگام وجود دارد. مثلاً اگر کسی هیچ دانش حسابداری نداشته باشد و صرفاً متخصص تولید یک قطعه باشد، وقتی وارد بخش حسابداری فوربیکس میشود، در این اپلیکیشن ابتدا توضیح میدهیم که سال مالی چیست، کدینگ حسابداری چیست و چرا نیاز است، سپس کاربر را راهنمایی میکنیم تا مسیر را ادامه دهد. در واقع تلاش کردیم تا آموزش را در حین استفاده ارائه دهیم. چراکه کارآفرینان معمولاً آنقدر مشغول هستند که فرصت یادگیری جداگانه ندارند و دانش زمانی تثبیت میشود که بلافاصله به کار گرفته شود. البته در آینده قصد داریم ابزارهای آموزشی دیگری مانند پادکست یا مجله مخصوص کارآفرینان و مدیران کسبوکارهای کوچک را نیز به موارد گفته شده اضافه کنیم.
فوربیکس در چه سالی شروع به کار کرد؟
فوربیکس هم اکنون در سال سوم فعالیت خود است و در سال 1401 راهاندازی شده است.
چرا نام فوربیکس را برای محصول خود انتخاب کردید؟
«فوربیکس» ترکیبی از نام یکی از سرداران دلیر شاهنامه به نام «فور» و واژه «بیکسبی» دستیار هوشمند سامسونگ است. به این معنا که فوربیکس دستیار هوشمندی فوقالعاده قدرتمند مانند فور برای مدیریت امور مالی است.
در مسیر سهساله توسعه فوربیکس طبیعتاً چالشهای بسیاری وجود داشته است. مهمترین چالشی که واقعاً خواب را از چشمانتان گرفته بود، چه میتواند باشد؟
چه در فوربیکس و چه در هر کسبوکار دیگری، مهمترین چالش مدیریت منابع انسانی است. در کسبوکاری مانند ما که هیچ تجهیزات فیزیکی یا مواد اولیهای نداریم و همه چیز در ذهن و توان همکارانمان است، نیروی انسانی ارزشمندترین دارایی محسوب میشود. حفظ حال خوب آنها، یافتن افراد مناسب و نگه داشتنشان همیشه بزرگترین چالش من بوده و خواهد بود.
اگر چالش منابع انسانی را که یک چالش دائمی و عمومی است، کنار بگذاریم، چالش دیگر، ارائه خدمات بانکی به شکلی بود که برای مشتریان قابل اعتماد باشد. خوشبختانه وجود نام بانک اقتصاد نوین در کنار فوربیکس بار بزرگی را از دوش ما برداشته است. در واقع این بزرگترین چالش اختصاصی فوربیکس بود. ما با پول افراد سروکار داریم، آن هم نه پول شخصی، بلکه کل سرمایه زندگی که سالها برای آن زحمت کشیده شده است. واقعا اگر ریالی از حساب و کتابها اشتباه باشد، خواب به چشمان من نمیآید. اگرچه همکارانم با دقت نرمافزار را تست میکنند و تا به حال چنین اتفاقی نیفتاده اما این دغدغه همیشه وجود داشته که نباید یک ریال هم اختلاف در حساب و کتابها وجود داشته باشد. در واقع اگر مدیر کسبوکاری از فوربیکس استفاده میکند، خیالش راحت باشد که هیچ چیزی از قلم نخواهد افتاد و فوربیکس حواسش به همه چیز هست.
چه برنامههای توسعهای برای فوربیکس دارید؟
همیشه برنامه توسعهای داریم و نیازهای همه جانبه کاربران را در این زمینه در نظر میگیریم. برای نمونه ممکن است یک کسبوکار نیاز به تسهیلات و فروش اقساطی داشته باشد. همچنین نیاز به سرمایهگذاری برای سود خود داشته باشد. چرا باید سود شرکت در یک حساب فوربیکسی بخوابد و استفادهای از آن نشود، در حالی که میتوان از همان پول هم با یک سرمایهگذاری درست، سودآوری داشت. به همین دلیل به شدت دنبال این موضوع هستیم که تمام موارد دغدغهزای یک مدیر کسبوکار را در فوربیکس تجمیع کنیم تا صبح، اولین کاری که نیاز به انجام دادن داشته باشد، باز کردن اپلیکیشن فوربیکس باشد. چراکه سررسیدها، هشدارها، گزارشهای فروش و انبار در همین اپلیکیشن وجود دارد و خارج از آن هیچ نیازی نخواهد داشت.
آیا تمام خدماتی که گفتید به همه کسبوکارها ارائه میشود یا نیاز به شخصیسازی دارد؟ اصلا کسی که برای اولین بار فوربیکس را انتخاب میکند، با چه چیزی مواجه میشود؟
در ورود اول کاربر باید نوع کسبوکار خود را مشخص کند و ما هم تلاش میکنیم که خدمات و نحوه ارائه را نسبت به کسبوکار اعلام شده، شخصیسازی کنیم. نمیتوانم بگویم که این الان اتفاق افتاده ولی در مسیر این کار هستیم تا بتوانیم فوربیکس را برای هر کسبوکار مناسبسازی کنیم.
اما در حال حاضر یک مشتری پس از ورود، نوع کار و محصولات یا خدمات خود را معرفی میکند. ممکن است این فرد دارای یک کسبوکار خدماتی مانند تعمیر دوچرخه یا آموزش باشد یا اینکه تولیدکننده صنایع دستی و یا فروشنده هر چیزی باشد. اینها زیاد فرقی برای ما ندارد و به راحتی در قسمت تعریف محصولات قابل انتخاب هستند. دادههای پایه با وارد کردن نام، اطلاعات و مشخصات مشتریان مانند تلفن همراه و آدرسها تکمیل میشود.
این فرد اگر بخواهد از قسمت حسابداری نرمافزار نیز استفاده کند، باید تنظیمات آن قسمت را نیز مانند انتخاب سال مالی و انتخاب حسابها انجام دهد. برای استفاده از این قسمت نیز نیازی به دانش حسابداری نیست و همه چیز بسیار ساده طراحی شده است. در این اپلیکیشن میتوان یک حساب بانکی نیز به صورت غیرحضوری افتتاح کرد که این حساب بانکی، حلقه اتصال تمام اجزا به یکدیگر است. این حساب بانکی یک حساب پسانداز کوتاهمدت با نرخ 5 درصد در بانک اقتصاد نوین است که تمام امکانات همراه بانک مانند انتقال وجه، پرداخت قبض، چک صیادی و موارد مورد نیاز دیگر را در همین فوربیکس دارد.
امنیت و محرمانگی نیز در این زمینه به صورت کامل اجرا شده و فوربیکس با اکانت اینترنت بانک اقتصاد نوین کار میکند. در واقع همه چیز در نزد بانک اقتصادنوین است و هیچ داده مالی در فوربیکس نگهداری نمیشود.
هر مدیر کسبوکار پس از افتتاح حساب، میتواند برای هر فروش از هر محصول جدید یا قدیمی و برای هر یک از مشتران جدید و قدیمی فاکتور صادر کند، لینک پرداخت از طریق فوربیکسپی دریافت کند، لینک یا کیوآرکد در فاکتور قرار گیرد، مشتری پرداخت کند و تمام فرآیندها از تغییر وضعیت فاکتور تا ثبت خودکار سند حسابداری بهصورت یکپارچه انجام شود. فاکتورهای خرید، موجودی کالاهای غیرقابل فروش، گزارشهای روزانه، تراز سود و زیان، بدهکاران و بستانکاران نیز بهصورت خودکار تولید میشود. حتی تراکنشهای خارج از فاکتور نیز قابل ثبت و تبدیل به سند حسابداری است. این یکپارچگی، خطاهای انسانی ناشی از فشار کاری یا نیاز به دقت بسیار بالا را به حداقل میرساند. چراکه دیگر هیچ چیزی به صورت دستی انجام نمیگیرد.
بخشهای دیگری مانند مدیریت وظایف برای اضافه کردن همکاران به فوربیکس شما، تعریف وظیفه و اطلاعرسانی به آنها در مورد وظیفههایشان، مدیریت سررسید چکها و یادآوریها نیز وجود دارد. در کل، فوربیکس مسیر مدیریت کسبوکار را بهشدت ساده میکند.
نکته جالب برای بسیاری از مشتریان این است که فوربیکس ابزاری چندکسبوکاره است. یعنی یک کارآفرین میتواند چندین کسبوکار مجزا را در یک حساب مدیریت کند و تخممرغهایش را در یک سبد نچیند. اگرچه همه کسبوکارها در یک حساب بانکی فوربیکسی مجتمع میشوند اما از نظر حسابداری و سایر موارد حساب و کتاب هر کسبوکار از هم جدا خواهد بود.
چطور میتوان از فوربیکس استفاده کرد؟ از کجا قابل نصب و خریداری است؟
فوربیکس روی 3 بستر قابل نصب و استفاده است. اپلیکیشن روی اندروید، iOS و به صورت وب اپلیکیشن روی سایت forbix.irدر دسترس است. همه نسخهها کاملاً به یکدیگر متصل هستند و میتوانید بخشی از کار را روی موبایل انجام داده و ادامه کار را روی لپتاپ انجام دهید و نوتیفیکیشنها را روی گوشی موبایلتان دریافت کنید.
چقدر نیاز به بهبود فوربیکس احساس میشود؟
فوربیکس در ابتدای مسیر دشواری قرار دارد، اما ما باور داریم که فوربیکس باید باری را از روی دوش کارآفرینان بردارد. به همین دلیل بسیار به پیشنهادها و ایدههای کاربران گوش میدهیم. همکاران واحد پشتیبانی با صبر و حوصله تمام نظرات را بررسی میکنند. زیرا ممکن است از نظر یک کسبوکار، نیازی باشد که ما به آن توجه نکرده باشیم. از دریافت نظرات و ایدههای همه کاربران بسیار استقبال میکنیم تا هرچه زودتر فوربیکس را به آنچه شایسته کارآفرینان ایرانی است، تبدیل کنیم.