65 درصد سهام پتروشیمی برای سهام عدالت و رد دیون واگذار شده است! این که موجب بهبود شرکت نمی شود!

خبراقتصادی - محسن شمشیری: شرکت های پتروشیمی بیش از ٥٠ درصد سهم از کل واگذاری های صنعت نفت را در اختیار دارند و ١٨,٦ درصد از کل واگذاری های کشور نیز سهم صنعت پتروشیمی بوده است که با واگذاری هلدینگ خلیج فارس و پتروشیمی باختر، سهم پتروشیمی در کل واگذاری های انجام شده افزایش خواهد یافت. تا کنون ٣١,٥٦ درصد از کل واگذاری های پتروشیمی در قالب سهام عدالت، ٣٢.٦١ رد دیون، ٣٤.٥٥ بورس و ١.٢٨ درصد سهام ترجیحی بوده است

براین اساس مشخص می شود که حدود 65 درصد سهام شرکت های پتروشیمی برای سهام عدالت و رد دیون دولت واگذار شده و به این معناست که نه نقدینگی جدید به این شرکت ها وارد شده و نه مدیریت آنها دچار تحول شده است و نه شرکت و مدیریت جدیدی باعث تحول در این صنعت خواهد شد . 

براین اساس این پرسش مطرح است که اگر خصوصی سازی با نوسازی شرکت، بهبود مدیریت و مالکیت، بهبود انتقال دانش فنی و تخصصی، بهبود همکاری با شرکت های تراز اول صنعت و... همراه نباشد پس با چه هدفی خصوصی سازی صورت می گیرد؟

اگر واگذاری ها و خصوصی سازی تنها به معنای تغییر در ترکیب سهامداران به زیان دولت و عملکرد شرکت و مدیریت آن باشد و به معنای انتقال منافع آن از دولت و بیت المال به شبه دولتی ها، سایر سازمان های دولتی و گروهی خاص از سهامداران باشد در نتیجه هیچ اثری بر بهبود مدیریت و عملکرد نخواهد داشت و در واقع به زیان تمرکز مدیریتی و تخصصی خواهد بود و به جای آن که کارکنان و مدیران متخصص صنعت نفت وگاز و پتروشیمی به صورت متمرکز مدیریت کنند باید با نمایندگان و مدیران تحمیل شده از سوی سایر سازمان های دولتی وشبه دولتی، شاهد کاهش کارایی مدیریت و عملکرد شرکت ها باشند.

این در حالیست که عملکرد شرکت های پتروشیمی در حال حاضر مثبت است و نیازی به تغییر مدیریت برای بهبود عملکرد ندارند و این تغییرات عملا باعث کاهش سودآوری و عملکرد آنها خواهد شد و انباشت سرمایه و نقدینگی را کم خواهد کرد و به جای افزایش نقدینگی و پس انداز و سرمایه گذاری، شاهد خروج پول برای سود سهام واگذار شده خواهد بود.

مجمع عمومي عادي سالانه شركت سرمايه‌گذاري صنايع پتروشيمي تقسيم 25 ريال سود نقدي به ازاي هر سهم سال 91 را تصويب كرد.

سود انباشته شركت اصلي به مبلغ يك هزار ميليارد ريال وسود انباشته تلفيقي گروه مبلغ 160 ميليارد ريال بوده است. شركت‌هاي تابعه سرمايه‌گذاري صنايع پتروشيمي (PIIC) در سال 91 اغلب داراي سود عملياتي بوده و روند رو به رشدي داشته‌اند، و در آينده نيز اين روند ادامه خواهد داشت.

در چند سال اخير موفق به بازپرداخت كل وام‌هاي ريالي در حدود يك هزار ميليارد ريال و بازپرداخت و تسويه بخش قابل توجهي از وام‌هاي ارزي شركت شده‌ و سياست شركت تسويه باقيمانده وام‌هاي شركت در آينده نزديك است.

تسعير وام‌هاي ارزي با نرخ مبادله‌اي  و ذخيره‌هاي لازم در سال‌هاي اخير  نیز موجب شده که در حال حاضر شركت نياز به ذخيره جديد نخواهد داشت و شركت با اجراي طرح‌ها و برنامه‌هاي جديد عزم جدي در حفظ و افزايش سودآوري و سرمايه سهامداران خود داشته و در تلاش است تا به مسير تحول و توسعه بازگردد.

شركت سرمايه‌گذاري صنايع پتروشيمي با هدف جذب سرمايه‌هاي كوچك و ايجاد صنايع بزرگ در صنعت پتروشيمي توسط شركت ملي صنايع پتروشيمي در سال 1370 تاسيس و درسال 1374 وارد بورس اوراق بهادار تهران گرديد. اين شركت جزء معدود شركت‌هايي در صنعت پتروشيمي مي‌باشد كه پروژه‌هاي دست دوم را خريداري، دمونتاژ و راه‌اندازي كرده است.

برنامه‌هاي عملياتي راهبردي در دست اقدام و آتي شركت سرمايه‌گذاري صنايع پتروشيمي:

- ورود برخي از شركت‌هاي تابعه به بورس اوراق بهادار و كشف قيمت كه منجر به شناسايي سود ناشي از معاملات و همچنين افزايش ارزش روز پرتفوي شركت.

- حضور فعال در بازار سرمايه و ايجاد پرتفوي كوتاه‌مدت در سهام شركت‌هاي مرتبط با موضوع فعاليت اين شركت.

- خروج و فروش سهام شركت‌هاي غيرمرتبط كه منجر به شناسايي سود مناسب و ايجاد نقدينگي لازم جهت سرمايه‌گذاري در صنايع ميان دست  و بالا دستي پتروشيمي.

- پيگيري در خصوص ورشكستگي شركت توليدي گازلوله كه در صورت صدور راي دادگاه تجديد نظر نسبت به ورشكستگي شركت مزبور اثر مثبت و قابل توجهي در سود و زيان تلفيقي شركت سرمايه‌گذاري صنايع پتروشيمي دارد.

طرح‌هاي در دست اقدام:

- فروش زمين شركت كربن ايران در شهر اهواز و اجراي طرح توسعه شركت مزبور از محل وجوه حاصل از فروش زمين و منابع مالي جديد (از طريق فاينانس)

- طرح بهبود فرآيند توليد، نوسازي و افزايش ظرفيت شركت دوده صنعتي پارس در شهر صنعتي كاوه.

- انتقال كارخانه شركت صنايع لاستيكي سهند به شهرك صنعتي اشتهارد كه درنتيجه نوسازي كارخانه منجر به افزايش مقدار توليد، فروش و سود آوري شركت مزبور مي‌گردد.

- بهسازي و راه‌اندازي ماشين‌آلات و تجهيزات ارزشمند موجود در شركت‌هاي تابعه گازلوله (شركت فرآورد شيميايي قشم، شركت لوله‌هاي دوجداره قدر و سلسله آب حيات كرمان) كه منجر به ايجاد راندمان بهتر توليد و افزايش سودآوري شركت‌هاي مزبور خواهد گرديد.

- كمك و ياري رساندن به شركت‌هاي خدماتي فني مهندسي موجود در پرتفوي شركت سرمايه گذاري صنايع پتروشيمي باتوجه به ايجاد فضا كسب و كار و اميد به رونق طرح‌هاي عمراني و زير بنايي صنعت نفت و گاز و پتروشيمي.

- اقدام به پيگيري مستمر  جهت اخذ مجوز احداث طرح 1650 هزار تني متانول و زنجيره در منطقه ويژه اقتصادي ماهشهر که در صورت تاييد و واگذاري طرح مزبور به شركت سرمايه‌گذاري صنايع پتروشيمي اين امر مي‌تواند نقطه عطفي در فعاليت چندين ساله شركت بوده و اجراي موفق آن مي‌تواند شركت piic را از نظر سودآوري پايدار و متحول  نمايد.

21 فروردین 89 اعلام شد که  براساس مصوبه هیأت دولت، سهام شرکت‌های پتروشیمی بوشهر، پتروشیمی مارون، پتروشیمی پارس، پتروشیمی پردیس(غدیر)، نیروگاه سیکل ترکیبی گیلان به همراه 40 درصد سهام دولت در شرکت مدیریت بهره‌برداری گیلان به ساتا(سازمان تامین اجتماعی نیروهای مسلح) واگذار خواهد شد. 

گفته شده این واگذاری در مقابل بدهی‌های دولت به «ساتا» صورت گرفته است. دولت تصمیم داشت سال گذشته در ازای بدهی‌هایی که به سازمان تامین اجتماعی نیروهای مسلح (ساتا) داشت، سهام شرکت نمایشگاه‌های بین‌المللی را به ساتا واگذار کند اما این اقدام با واکنش منفی رسانه‌ها و جامعه‌ی اقتصادی مواجه و منتفی شد. و دولت تصمیم گرفت به جای سهام شرکت نمایشگاه‌های بین‌المللی، سهام شرکت‌های دولتی دیگر را واگذار کند. 

بدین ترتیب 23 درصد ( پس از کسر سهام ترجیحی) سهام پتروشیمی مارون، 40 درصد سهام پتروشیمی پارس، 49 درصد (پس از کسر سهام ترجیحی) سهام پتروشیمی پردیس، 100 در صد ( پس از کسر سهام ترجیحی) سهام نیروگاه سیکل ترکیبی گیلان و 100 در صد سهام پتروشیمی بوشهر به روش ارزش روز خالص دارایی ها به عنوان قیمت توافقی و پس از تصویب قیمت در هیأت واگذاری به صندوق بازنشستگی نیروهای مسلح (سازمان تامین اجتماعی نیروهای مسلح) واگذار شود.

دولت بیش از ۱۶ هزار میلیارد ریال (حدود یک میلیارد و شش صد میلیون دلار) به سازمان تامین اجتماعی نیروهای مسلح بدهکار است. 

سازمان تامین اجتماعی نیروهای مسلح در واقع صندوق بازنشستگی نیروهای مسلح است و روشن نیست چرا دولت چنین مبلغ هنگفتی به این صندوق بدهکار است. بر اساس مصوبه دولت، سازمان تامین اجتماعی نیروهای مسلح، سهام این شرکت‌ها را مستقیما تصاحب نخواهد کرد بلکه «سازمان خصوصی‌سازی» این سهام را به فروش گذاشته و پول آن را به صندوق بازنشستگی نیروهای مسلح واریز خواهد کرد. 

بر اساس مصوبه هیئت وزیران، چنانچه ارزش قطعی سهام شرکتهای مذکور کمتر یا بیشتر از مطالبات سازمان تامین اجتماعی نیروهای مسلح به مبلغ 16 هزار و 280 میلیارد و 730 میلیون ریال گردد، حسب مورد تعدیلات لازم انجام می شود.

انتقال گیرنده متعهد می گردد ظرف چهار سال نسبت به تکمیل و راه اندازی طرح پتروشیمی بوشهر از تاریخ ابلاغ این تصمیم نامه اقدام نماید. از تاریخ ابلاغ این تصمیم نامه، حقوق مالکانه سهام شرکت پتروشیمی بوشهر متعلق به انتقال گیرنده است. از سوی دیگر، هزینه های واگذاری سهام موضوع این تصمیم نامه، توسط سازمان تامین اجتماعی نیروهای مسلح پرداخت می گردد. 

بر اساس این مصوبه که توسط معاون اول رییس جمهور ابلاغ شد، سازمان خصوصی سازی مجاز است راسا به وکالت از سازمان تامین اجتماعی نیروهای مسلح، سهام موضوع این تصمیم نامه را عرضه و مبالغ ناشی از فروش سهام را به حساب سازمان یاد شده واریز و از سرجمع مطالبات سازمان مذکور از دولت کسر کند. 

مصوبه قبلی مربوط به واگذاری سهام مذکور به امضای وزیر امور اقتصادی و دارایی، وزیر دفاع و پشتیبانی نیروهای مسلح، معاون برنامه ریزی و نظارت راهبردی وقت ریاست جمهوری و رئیس هیئت عامل سازمان خصوصی سازی و رئیس سازمان تامین اجتماعی نیروهای مسلح رسیده بود. 

4 شهریور 92 اعلام شد که  شرکت ملی صنایع پتروشیمی رتبه اول خصوصی سازی در سطح شرکت های تابع وزارت نفت را به خود اختصاص داده و تاکنون به همه تعهدهای خود عمل کرده است و در این مسیر سهام باقی مانده هلدینگ خلیج فارس به زودی واگذار می شود که سهم عمده ای از واگذاری را به خود اختصاص خواهد داد.

شرکت پژوهش و فناوری و نیز منطقه ویژه اقتصادی ماهشهر به علت ماهیت و نوع فعالیت های خاص آنها شرایط ویژه ای دارند و  مدیران صنعت پتروشیمی مدت ها است که در حال مذاکره برای مستثنی شدن این دو شرکت از واگذاری هستند.

آمارها نشانگر آن است که حدود ٩٩ درصد از شرکت های پتروشیمی تاکنون خصوصی شده اند، و می توان گفت که شرکت های پتروشیمی به دلیل سود آور بودن نقش تاثیر گذاری در بازار سرمایه دارند و سرمایه گذاری در صنعت پتروشیمی با توجه به ویژگی های آن سود آور است.

سازمان خصوصی سازی اعلام کرده که ٢٠ درصد کل خصوصی سازی انجام شده در کشور متعلق به صنعت پتروشیمی بوده و خصوصی سازی در صنعت پتروشیمی سبب پویائی و توسعه این صنعت شده است.

از سال ١٣٨٥ تا کنون ٢٥ واحد تولیدی صنعت پتروشیمی به بخش خصوصی داخلی و خارجی واگذار شده و ١٥ شرکت دیگر در قالب هلدینگ خلیج فارس در حال واگذاری است که با واگذاری این شرکت ها فعالان بخش خصوصی در صنعت پتروشیمی می توانند افزون بر تامین نیاز داخل در بازارهای جهانی نیز حضوری پررنگ تر داشته باشند.

از سوی دیگر بازار سرمایه نیز همگام با واگذاری های انجام شده در چند سال گذشته رونق خوبی را تجربه کرده و سهم پتروشیمی ها در رونق بورس و افزایش معامله ها  نشان دهنده اهمیت شرکت های پتروشیمی در توسعه اقتصادی ایران است.

عبدالحسین بیات مدیرعامل شرکت ملی صنایع پتروشیمی چندی پیش گفته بود: خصوصی سازی صنعت پتروشیمی سبب توسعه و رشد این صنعت ارزش آفرین شده است. در همسویی با اجرای اصل ٤٤ قانون اساسی، آماده واگذاری کامل مجتمع های پتروشیمی هستیم. شرکت های زیادی تاکنون به بخش خصوصی واگذار شده و حتی سهامداران برخی کشورها نیز، از خریداران سهام این شرکت ها بوده اند و این نشان دهنده سودآوری و ارزش صنعت پتروشیمی ایران است.

چندی پیش مرتضی رحیمیان  مدیر مجامع و امور سهام شرکت ملی صنایع پتروشیمی اظهار کرد: تا پایان سال گذشته  ١٠٨ هزار میلیارد ریال از سهام شرکت های پتروشیمی واگذار و همکاری گسترده ای با سازمان خصوصی سازی برای واگذاری شرکت های مشمول اصل ٤٤ انجام شده است.سهام سایر پتروشیمی هایی که مشمول واگذاری هستند، به زودی عرضه خواهد شد و شرکت ملی صنایع پتروشیمی نقش حمایتی و ستادی خود را حفظ خواهد کرد و همانند گذشته در کنار مجتمع های پتروشیمی خصوصی شده خواهد بود.

شرکت بازرگانی پتروشیمی  

  شرکت بازرگانی پتروشیمی  بنا بر نیاز صنعت پتروشیمی ایران به یک شرکت مستقل و فعال در زمینه بازرگانی خارجی و داخلی در بیست و سوم تیرماه سال 1369 و با سرمایه شرکت ملی صنایع پتروشیمی  تاسیس و در سال 1388 در راستای اهداف اصل 44 قانون اساسی کشور با واگذاری بیش از 52 درصد سهام آن به کنسرسیوم شرکت سرمایه گذاری ایران و شرکاء به عنوان یک شرکت خصوصی و شریک تجاری شرکت ملی صنایع پتروشیمی فعالیتهای خود را آغاز نموده است .

اوایل دی ماه 92 مهمترین و جریان‌سازترین اخبار حوزه نفت واگذاری شرکت ملی پخش فرآورده‌های نفتی، نرخ خوراک واحدهای پتروشیمی گازی برای سال آینده بوده است.

* ماجرای نرخ خوراک گاز و پتروشیمی های خصوصی

یکی از داغ‌ترین موضوعات حوزه نفت بحث قیمت خوراک گاز پتروشیمی ها بود، به طوری که اظهار نظر مسئولان و کارشناسان صنعت پتروشیمی در این زمینه موجب شد تا حتی شاخص واحدهای پتروشیمی در بورس نیز با نوسان روبه رو شود.

برای آن دسته از خوانندگان که در جریان موضوع نرخ خوراک گاز و عکس العمل بخش خصوصی فعال در پتروشیمی های گاز نیستند باید بگوییم؛ پس از اجرای قانون هدفمند کردن یارانه ها در سال 89 قیمت حامل های انرژی با افزایش روبه رو شد از این رو بحث هایی نیز در لایحه هدفمند کردن یارانه ها مطرح شد تا نرخ خوراک گاز پتروشیمی ها نیز افزایش یابد.

براساس قانون هدفمند کردن یارانه ها و با نرخ ارز مرجع که در زمان اجرای قانون حدود 1000 تومان بود نرخ خوراک گاز پتروشیمی ها به ازای هر متر مکعب7سنت و یا 70 تومان محاسبه شد.

اما پس از تحریم های نفتی و بانکی شاهد افزایش قیمت ارز در بازار بودیم به طوری که سال گذشته نرخ ارز حتی به نزدیک 4000 تومان هم رسید به همین دلیل دولت وقت و ستاد تدابیر ویژه اقتصادی تصمیم گرفت تا نرخ خوراک گاز پتروشیمی ها را از 70 تومان که معادل 2.5 سنت شده بود به 13 سنت افزایش دهد تا هم سودی که عاید پتروشیمی ها می شود عادلانه باشد و هم اینکه بخش خصوصی به دنبال تشکیل زنجیره ارزش افزوده برود.

رفتار بخش خصوصی فعال در پتروشیمی به نحوی بود که از این موضوع استقبال نکردند و تاکنون فشارهایی را اعمال کرده اند تا این مصوبه اجرا نشود که بتوانند سود 80 درصدی خود را از این وضعیت آشفته اقتصادی حفظ کنند.

به همین دلیل از اوایل هفته گذشته بحث هایی در خصوص ارائه لایحه تعیین نرخ خوراک گاز پتروشیمی ها برای سال 93 مطرح شد و حتی مرکز پژوهشهای مجلس شورای اسلامی گزارشی را با "موضوع نرخ خوراک گاز پتروشیمی ها برای سال آینده" تدوین و به کمیسیون صنایع و معادن ارسال کرد تا از این طریق نظر کارشناسان نیز برای تصمیم گیری صحیح نمایندگان مجلس دراختیارشان قرار گیرد.

متن کامل گزارش مرکز پژوهشهای مجلس در خصوص بررسی لایحه بودجه سال 93 در بخش پتروشیمی

پس از تهیه این گزارش و بررسی نرخ خوراک گاز پتروشیمی ها در لایحه بودجه سال 93 در کمیسیون صنایع، فشارهایی از سوی مسئولان واحدهای خصوصی پتروشیمی گازی اعمال شد تا بتوانند نظر مجلس را برگردانند.

از این جهت سید مؤید حسینی صدر عضو کمیسیون صنایع و معادن در خصوص صحبت ها و اظهارنظرهای بخش خصوصی که حاکی از ایجاد اختلال در بازار بود واکنش نشان داد و اعلام کرد:افزایش نرخ خوراک پتروشیمی ها برای سال آینده به 13 سنت قطعی است.

این نماینده مجلس اظهار می‌کند حتی نظر دولت نیز در این زمینه لحاظ شده، به طوری که دولت نیز با این افزایش قیمت موافقت کرده است.

اظهار نظر مسئولان دولتی و نمایندگان مجلس درخصوص افزایش نرخ خوراک گاز پتروشیمی ها از سال آینده موجب شد تا بخش خصوصی به دنبال کم کردن نرخ خوراک گاز پتروشیمی ها از 13 سنت برای سال آینده باشند اما موضوع دیگری در رابطه با نرخ خوراک پتروشیمی ها توسط نمایندگان مجلس مطرح شد که بحث سئوال از وزیر نفت است به طوری که نمایندگان قصد دارند تا این سئوال را که چرا مصوبه ستاد تدابیر ویژه اقتصادی که از مهرماه سال 91 لازم الاجرا است تاکنون اجرا نشده است؟ را از بیژن زنگنه، وزیر نفت بپرسند.

به همین منظور در این خصوصی با مسئولان شرکت ملی گاز ایران صحبت کردیم و این سوال را مطرح کردیم که چرا مصوبه ستاد تدابیر ویژه اقتصادی پس از ابلاغ تاکنون اجرا نشده است اما حمید رضا عراقی مدیرعامل شرکت ملی گاز اعلام کرد: مصوبه ستاد تدابیر ویژه اقتصادی از زمان ارسال ، ابلاغ شده است.به طوری که نرخ خوراک گاز تمام واحدهای پتروشیمی گازی با نرخ 13 سنت ارز مبادله ای محاسبه شده و قبوض انها صادر شده است.

بنابراین باید به طور قطع گفت مشکل اصلی عدم اجرای این مصوبه از سوی بخش خصوصی است و مسئولان بخش خصوصی باید در این مورد پاسخگو باشند.

 

شرکت پتروشیمی خلیج فارس با دارا بودن 15 شرکت تولیدی و خدماتی به عنوان بزرگترین هلدینگ پتروشیمی خاورمیانه فعالیت خود را از شهریور سال 1389 آغاز نمود . لیست شرکتها و مشخصات تماس آنها به شرح ذیل می باشد.

 

شرکت پتروشیمی شهید تندگویان

سهامداران عمده :  صنایع پتروشیمی خلیج فارس:75%

صندوق بازنشستگی و رفاه کارکنان صنعت نفت :15%

کارگزاری عدالت :10%

شرکت مدیریت توسعه صنایع پتروشیمی

سهامداران عمده : صنایع پتروشیمی خلیج فارس :100%

شرکت پتروشیمی اروند

 سهامداران عمده: صنایع پتروشیمی خلیج فارس :80%

صندوق بازنشستگی ورفاه کارکنان صنعت نفت:20%

شرکت بازرگانی پتروشیمی

سهامداران عمده : صنایع پتروشیمی خلیج فارس :49.99%

سرمایه گذاری ایرانیان :44.79%

سرمایه گذاری هزاره سوم :3.07%

شاهین نفت و گاز :1.54%

تجارت غرب آسیا :0.61%

کالا بازار ایرانیان :0.3%

سهام ترجیهی :2.67%

مدیران :0.03%

شرکت پتروشیمی بندرامام

سهامداران عمده : صنایع پتروشیمی خلیج فارس :70%

کارگزاری سهام عدالت :30%

شرکت پتروشیمی بین الملل NPC

صنایع پتروشیمی خلیج فارس :100%

شرکت پتروشیمی فجر

سهامداران عمده : صنایع پتروشیمی خلیج فارس :70%

کارگزاری عدالت :30%

شرکت عملیات غیر صنعتی و خدمات ماهشهر

صنایع پتروشیمی خلیج فارس :100%

شرکت پتروشیمی بوعلی سینا

سهامداران عمده : صنایع پتروشیمی خلیج فارس :70%

کارگزاری عدالت :30%

شرکت عملیات غیر صنعتی پازارگاد

دصنایع پتروشیمی خلیج فارس :100%

شرکت پتروشیمی خوزستان

سهامداران عمده : صنایع پتروشیمی خلیج فارس :70%

کارگزاری عدالت :30%

 

شرکت ره آوران فنون پتروشیمی

صنایع پتروشیمی خلیج فارس :100%

شرکت پتروشیمی نوری

سهامداران عمده : صنایع پتروشیمی خلیج فارس :76.55%

سرمایه گذاری صنایع پتروشیمیایی و شیمیایی تامین:17%

سرمایه گذاری صندوق بازنشستگی کشوری:6.45%

شرکت پتروشیمی مبین

سهامداران عمده : صنایع پتروشیمی خلیج فارس :100%

شرکت پتروشیمی پارس

سهامداران عمده : صنایع پتروشیمی خلیج فارس :60%

سانا :40%