کاهش رشد روزانه مانده تسهیلات بانک ها و نقدینگی در سال 1402 نسبت به سال قبل و ضرورت ثبات نرخ ها و احکام بودجه سال آینده

اقتصاد گردان – محسن شمشیری
رشد تسهیلات یکساله منتهی به آذر ماه 1402 معادل 33.3 درصد  و رشد 9 ماهه تسهیلات 17.8 درصد اعلام شده است. در حالی که رشد تسهیلات دهی بانک ها در سال 1399 معادل 44.3 درصد، درسال 1400 معادل 48.3 درصد، در سال 1401 معادل 35.2 درصد بوده است و لذا رشد تسهیلات دهی بانک ها در سال های 1401 و 1402 کاهش یافته است.
رشد  سپرده یکساله منتهی به آذر 1402 نیز معادل 30.8 درصد و رشد 9 ماهه سال 1402 معادل 19.6 درصد بوده است که نسبت به رشد 42.7 درصدی سال های 1399 و 1400 و 31.5 درصدی سال 1401 کمتر بوده است. لذا رشد سپرده ها نیز نسبت به سال های قبل کمتر شده است. این دو شاخص به اضافه رشد نقدینگی کشور، نشان می دهد که متاثر از سیاست تسهیلات دهی بانک ها و خلق پول توسط بانک ها، مانده تسهیلات، سپرده ها و نقدینگی نیز تغییر می کند و اگر تسهیلات دهی کنترل شود، رشد  حجم نقدینگی، سپرده و تسهیلات کاهش می یابد و افزایش روزانه حجم نقدینگی و تسهیلات نیز کمتر از سال های قبل خواهد شد و می تواند روی کنترل تورم اثرگذار باشد.
البته باید بلافاصله  دولت و بانک مرکزی باید سیاست های مرتبط با بازگشت ارز، تولید و صنعت و صادرات را نیز با روند با ثباتی همراه کنند و احکام بودجه و نرخ ها، تعیین گروه های کالایی صادراتی، در اسفند امسال اعلام و ثابت بماند تا مردم و صادرکنندگان و تولیدکنندگان بتوانند براساس اعلام نرخ ها و احکام بودجه تصمیم بگیرند و تکلیف آنها مشخص شود.  لذا بانک مرکزی در کنار کنترل تسهیلات و نقدینگی کشور، در طول سال آینده از تغییر نرخ ها، گروه های صادراتی، اعلام احکام بودجه خودداری کند و در همین اسفندماه تکلیف کل اقتصاد 1403 را روشن کند. نه این که هر چند ماه یکبار، تغییری انجام دهد و اوضاع تولید و صادرات را به هم بریزد.

رشد روزانه سپرده و تسهیلات و نقدینگی

مانده سپرده های ریالی و ارزی کشور از 6648 همت در آذر 1401 به  8697 همت در آذر 1402 رسیده و 2049 همت بیشتر شده است. براین اساس روزانه 5613 میلیارد تومان در یک سال منتهی به آذرماه 1402 بیشتر شده است. در طی 9 ماهه اول 1402 نیز سپرده های ریالی و ارزی از 7274 همت به 8697 همت رسیده و طی 9 ماه 1423 همت افزایش داشته و روزانه 5155 میلیارد تومان بیشتر شده است.
 نقدینگی نیز در شهریورماه معادل 7099 همت اعلام شده که نسبت به اسفند 1401 با رقم 6337 همت به میزان 762 همت در شش ماه افزایش داشته و روزانه 4096 میلیارد تومان بیشتر شده است.
مانده تسهیلات ریالی و ارزی از 4934 همت در آذر 1401 به 6577 همت در آذر 1402 رسیده و 1643 همت بیشتر شده و به این معنی است که روزانه 4501 میلیارد تومان در یکسال منتهی به آذرماه 1402 بیشتر شده است. مانده تسهیلات در 9 ماهه 1402 نیز معادل 994 همت بیشتر شده و در طی ماه اول روزانه 3601 میلیارد تومان بیشتر شده است.
مانده سپرده های ریالی و ارزی کشور بعد از کسر سپرده قانونی از 5970 همت در آذر 1401 به 7857 همت در آذر 1402 رسیده و 1887 همت بیشتر شده است. براین اساس روزانه 5170 میلیارد تومان در یک سال منتهی به آذرماه 1402 بیشتر شده است.
رشد روزانه سپرده ها  نسبت به سال قبل نشان می دهد که بانک مرکزی تلاش کرده رشد روزانه سپرده و تسهیلات و نقدینگی، ثابت بماند و رشد زیاد نداشته باشد. سیاست انقباضی در خلق پول و تسهیلات دهی را در سال 1402 در پیش گرفته و وام دهی بانک ها را کنترل کرده و بانک ها به هر نوع تقاضایی وام نمی دهند و براساس اولویت های بانک مرکزی و دولت اقدام به تسهیلات دهی می کنند.
نسبت تسهیلات به سپرده ها بعد از کسر سپرده قانونی از 82.7 درصد در آذر 1401 به 85.1 درصد در اسفند 1401 افزایش داشته اما در آذرماه 1402 به 83.7 درصد رسیده است.

کاهش سهم تهران از مانده تسهیلات نسبت به سال های قبل

در آذر 1402 از 8697 همت سپرده کشور  4711 همت  سهم تهران بوده که 54.16 درصد کل سپرده های کشور است