روحانی در گفت‌وگو با کریسیتین امانپور ; پيام صلح و دوستی ایرانیان را برای آمریکایی‌ها آورده‌ام+ فیلم

مجري: آقاي رييس جمهور خوش آمديد به برنامه ما و خيلي ممنونم كه به برنامه ما پيوستيد.

دكتر روحاني: من هم تشكر مي كنم از برنامه اي كه تنظيم كرديد براي اين مصاحبه.

مجري: چه احساسي داريد نسبت به اينكه امسال در مجمع عمومي سازمان ملل فرد ممتاز اين جلسه باشيد؟به شما خيلي توجه مي شود و تمركز و افكار روي شما هست در حالي كه معمولا در مورد روساي جمهوري اسلامي ايران اين چنين نيست ولي در مورد شما مقداري ديد خوش بينانه تري وجو دارد. احساس و نظر شما در اين مورد چيست؟

دكتر روحاني:من قبل از اينكه به سوال شما پاسخ بدهم مي خواهم به مردم آمريكا كه مورد احترام مردم ايران هستند،درود بفرستم و وقت بخير بگويم. براي هر رييس جمهوري جالب خواهد بود كه فرصت پيدا كند نظر مردم خود را براي ملت هاي ديگر در مجامع بين المللي مخصوصاً در سازمان ملل متحد بيان كند. خوشحالم كه اين فرصت پيش آمد تا نظرات مردم را در حد فرصتي كه داشتم براي نمايندگان ساير دولت ها و ملت هاي ديگر كه در اين اجتماع جمع شده بودند بيان كنم. 

مجري: شايد انتظارات زيادي بود كه شما و آقاي اوباما حداقل امروز در سازمان ملل دستي به هم بدهيد، كسي احساس نمي كرد كه حالت رسمي پيدا كند ولي احساس مي كرديم شايد سلامي كنيد و اين يخ رو بشكنيد و دستي تكان دهيد ولي اين كار انجام نشد،چرا شما اين كار را انجام نداديد؟

دكتر روحاني: صحبت هايي بود براي اينكه برنامه ملاقاتي بين پرزيدنت اوباما و من تنظيم شود كه دو طرف در يك فرصتي با هم گفتگو كنند و مقدمات اين كار تا حدي آماده شده بود، آمريكا اعلام تمايل كرده بود براي چنين ملاقاتي؛علي الاصول از طرف ايران هم مي توانست در يك شرايطي، برنامه اي اين چنيني باشد، اما فكر مي كنم فرصت كم بود؛ براي اينكه ما بتوانيم همه اين مسائل را هماهنگ كنيم، اما آن يخي كه شما مي گوييد به اعتقاد من تا حدي باز شده، فضا عوض شده، اين فضا را مردم ايران بوجود آورده اند، يك فضاي نو در روابط ملت ايران و جهان، اميد و توقع ما اين است كه همه ملت ها و دولت هاي ديگر به ملت ايران پاسخ مثبت دهند. 

مجري: آيا شما اختيار داريد كه مذاكرات و گفتگو را با آمريكا آغاز كنيد؟ آيا رهبر ايران اين اختيار را به شما داده اند؟

دكتر روحاني: فكر مي كنم رييس جمهور ايران اين اختيار را دارد كه هر جا كه منافع ملي اش اقتضا كند و لازم بداند براي احقاق حقوق ملتش با هر كسي حرف بزند و صحبت كند، البته آمريكا ويژگي خاص خودش را دارد، 35 سال است كه چنين رابطه اي بين دو كشور نبوده و مقامات عالي دو دولت هيچ وقت با هم صحبت نكرده اند،آن هم در سطح بالاترين مقام دو كشور يعني دو رييس جمهور؛ بنابراين بايد به ديپلماسي ، گفتگو و فضاي سياسي فرصت بدهيم تا شرايط لازم براي اين كار فراهم شود.

اگر گفتگو يا مذاكره اي براي منافع ملي كشور ضرورت داشته باشد،رهبر معظم انقلاب مخالفتي ندارند. ايشان درسخناني به صراحت اعلام كرده اند كه من نسبت به مذاكره با آمريكا خوشبين نيستم اما در موضوعات خاص،مقامات دولتي مي توانند با طرف آمريكايي خود صحبت كنند. اگر امروز فرصتي فراهم و همه مقدمات كار آماده مي شد احتمالا عمده مذاكرات پيرامون موضوع هسته اي يا منطقه خاورميانه مي بود؛ بنابراين ايشان از قبل ،اين را اجازه دادند كه دولت بتواند دستش در اين زمينه باز باشد. 

مجري: بنابراين شما اين اختيار را داريد؟ رييس جمهور اوباما امروز در سخنراني شان در سازمان ملل گفتند كه به وزير خارجه آقاي جان كري اختيار دادند كه در راس تيم مذاكره كننده باشند و با وزير خارجه شما آقاي ظريف در خصوص مسائل هسته اي صحبت كنند؛ آيا مسائل دو جانبه اي ديگري هم هست كه بتوانيد درباره آن با هم صحبت كنيد و يا نماينده هاي شما بتوانند با آمريكا صحبت كنند و يا صرفاً درباره مسئله هسته اي و مسائل تحولات خاورميانه است كه مذاكراتي انجام خواهد شد؟

دكتر روحاني: مسائل فراواني مي تواند مورد گفتگوي دو دولت قرار گيرد؛ اما بناي من (كه گمان مي كنم اولويت طرف آمريكايي هم اينگونه باشد) بر اين است كه در ابتدا موضوع هسته اي است كه مي تواند آزمايش مهمي براي دو دولت و همچنين براي به ثمر نشستن و تامين منافع مشترك دو دولت باشد، فعلا موضوع هسته اي است.اگر موضوع هسته اي به حل و فصل نهايي برسد، به اعتقاد من راه براي موضوعات متعدد ديگري كه مي تواند بر مبناي اولويت درليست بحث و مذاكره دو طرف قرار گيرد ، باز مي شود.

مجري: شما درسخنراني جلسه سازمان ملل امروز صحبت از حل و فصل صلح آميز مسائل هسته اي كرده ايد، ممكن است بفرماييد كه در اين خصوص چارچوب يك معامله را شما چطور مي بينيد؟

دكتر روحاني: در موضوع هسته اي اولين مساله كه براي همه جهانيان بايد روشن باشد اين است ايران به دنبال سلاح هسته اي نيست و نخواهد بود. ايران سلاح كشتار جمعي را بر خلاف باورهاي ديني ، مذهبي و اصول اخلاقي خود مي داند و شما مي دانيد كه رهبري معظم انقلاب، توليد يا انباشت يا كاربرد هر گونه سلاح كشتار جمعي به ويژه هسته اي را حرام اعلام كردند؛ بنابراين اولين سخن اين است كه به دليل تبليغات سوء و غير واقعي انجام گرفته در اين زمينه بايد به جهانيان اين اعتماد را بدهيم كه بدانند، ايران به دنبال سلاح هسته اي نيست اما همچون ساير كشورها در چارچوب مقررات بين المللي خواستار اعمال حقوق حقه خود بدون تبعيض است. بنابراين اعتماد در سايه اجراي مقررات بين المللي به وجود مي آيد نه اينكه در سايه فشار يا در سايه ترس.

مجري: شما و ساير روساي جمهوري ايران و رهبري ايران ،همگي گفته ايد كه ايران سلاح هسته اي نمي خواهد اما مي دانيد كه اينجا مساله اعتماد مطرح است و صادقانه بگويم خيلي ها اين حرف را باور نمي كنند و مي خواهند بدانند كه شما دقيقا چگونه مي توانيد سطح اعتماد را بالا ببريد؛ شما واقفيد كه هر قطعنامه اي كه درسازمان ملل از اعتماد صحبت مي كند، چگونه مي توانيد الهام بخش آن اعتماد باشيد. شما مي فرماييد كه مي خواهيد حق غني سازي را داشته باشيد از نظر شفافيت سازي چه كار مي توانيد انجام دهيد، آيا آماده هستيد كه گامي فراتر از حتي NPT برداشته و شفافيتي فراتر از آن هم حتي ايجاد كنيد. 

دكتر روحاني: اين اعتماد از دو راه امكانپذير است،راه اصلي آن حقوقي است، راه حقوقي يعني اجراي مقررات بين المللي؛ اصلا آژانس براي چه چيزي تاسيس شد، تاسيس آژانس براي اين بود كه به جهان با نظارت هاي خودش اعتماد بدهد. شما مي دانيد تمام مواد هسته اي ايران حتي ميلي گرمش تحت محاسبه دقيق‌ آژانس بوده و اولين طريق براي اعتماد جهاني، اين است كه مواد هسته اي كشور تحت نظارت كامل آژانس بين المللي انرژي اتمي باشد. ما پادمان را امضا كرديم و مقررات آژانس بين المللي را اجرا مي كنيم و بازرسان آنها مرتبا به ايران سر مي زنند و گزارش تهيه مي كنند،دوربين هاي آنها همه جا نصب شده و كليه تحركات را ضبط مي كنند. 

راه اعتماد حقوقي در جهان اصلا NPT و بعد پادمان است و همه اين مقررات براي اين بود كه كشورهاي جهان بتوانند فعاليت صلح آميز داشته باشند و در كنار آن اعتماد هم وجود داشته باشد كه در اين صورت فعاليت به سمت فعاليت نظامي منحرف نمي شود. 

آژانس بعد از صدها ساعت بازرسي هاي متنوع و كار مداوم در سال 2004 در قطعنامه به صراحت اعلام كرد كه فعاليت هسته اي ايران هيچ اِوِجِنسي وجود ندارد كه انحراف پيدا كرده باشد و اين قطعنامه به تصويب همه اعضاي شوراي حكام از جمله آمريكا رسيد؛ چون اين قطعنامه به اتفاق آرا تصويب شد. بنابراين آژانس در اين زمينه بازرسي هاي محكمي كرده كه با اطمينان مي تواند بگويد هيچ شاهد و هيچ قرينه اي براي انحراف وجود ندارد. اين يك راه است و راه دوم نزديك تر شدن از لحاظ سياسي بين كشورهاست. وقتي بين دو كشور رابطه نيست و مذاكره اي وجود ندارد،ممكن است بي اعتمادي هايي بوجود بيايد؛ مذاكرات ما با 1+5 به اين دليل است كه جزييات مساله مورد بررسي قرار گيرد و با توافقي كه بين ايران و 1+5 به وجود مي آيد،اين اعتماد علاوه بر اعتماد حقوقي از لحاظ سياسي نيز ايجاد شود؛ بنابراين مذاكره در كنار آژانس حتما بهترين اعتماد براي افكار عمومي جهان است؛ آن هم كشوري كه قرباني سلاح كشتار جمعي است.

مجري: آيا شما غني سازي را تا سطح 20 درصد نگه مي داريد، آيا حاضريد 20 درصد فعلي غني سازي شده را بدهيد و از خارج آن را تهيه كنيد؟

دكتر روحاني: اينها بحث هايي است كه در مذاكرات بين كشورها انجام مي گيرد. چيزي را كه ما مي توانيم در سطح رسانه به دنيا اعلام كنيم اين است كه ايران مثل ساير كشورها از حقوق هسته اي خودش در زمينه هاي صلح آميز برخوردار است؛ بنابراين هر مقدار اختياري كه ساير كشورها دارند،ايران هم دارد. هيچ فرقي بين ايران و ساير كشورها وجود ندارد. اينكه به طور موقت ما چه مي كنيم يا چه خواهيم كرد يا آنها چه مي كنند، اين ها بحث هايي است كه روي ميز مذاكرات قرار مي گيرد تا طرفين با هم بحث كنند. 

مجري: يكي از مسائل اعتماد، تسهيلات فوردو است كه نزديك قم است، يكي از دلايلي كه جهان خيلي ترديد دارد اين است كه گويا اصلا كار فوردو شروع شده قبل از اينكه اعلام شود فوردويي وجود دارد، سوال اين است كه آيا شما مي گوييد كه فوردو را حاضريد ببينيد؟

دكتر روحاني: فوردو با ساير مراكز غني سازي چه فرقي مي كند؟ فوردو هم يك مركزي است كه در آن غني سازي انجام مي گيرد؛ مثل نطنز. در نطنز هم غني سازي انجام مي گيرد و در فوردو هم غني سازي انجام مي گيرد،چه حساسيتي روي فوردو وجود دارد؟آنچه كه باعث شده كه نطنز و در كنارش فوردو هم فعال شود اين است که ايران بيش از يك سال قبل اعلام كرد كه 10 سايت ديگر شبيه نطنز و فوردو مي خواهد بسازد و اين ها در برابر تهديدهايي است كه ايران مي شود. 

شما وقتي كشوري را تهديد مي كنيد، پاسخ آن تهديد اين هاست. وقتي كشورهايي برخلاف همه اصول مذاكراتي مي گويند همه چيز روي ميز است، اين به معناي تهديد ملت ايران است. ما در زمينه همان اعتمادي كه شما از آن سخن مي گوييد يك چيز بيشتر روي ميز نداريم و آن مذاكره است. هيچ چيزي جز مذاكره روي ميز نبايد باشد تا اعتماد به وجود بيايد. وقتي در كنار مذاكره و ديپلماسي تهديد نظامي هم روي ميز قرار مي گيرد به اين معناست كه مذاكره واقعي نيست و اگر از اعتماد بحث مي كنيم حتما بايد دو جانبه باشد.

اين ساختمان اعتماد همان كانفيدنس بيلدينگ است كه بايد پايه هايش را دو طرف بسازند و ساختمانش هم توسط دو طرف بناشود. ساختمان اعتماد ،ساختماني نيست كه يك طرف آن را بسازد،بنابراين فرقي بين مراكز غني سازي نيست،بحث اين است كه در مذاكرات ما با هم بحث كنيم و ببينيم اعتماد چگونه از دو طرف افزايش پيدا مي كند، آنها چه اعتمادي مي دهند و ما چه اعتمادي مي دهيم. 

مجري: بنابراين آن تاسيسات اراك، آب سنگين اراك كه بعضي ها نگرانند كه شما ممكن است پلوتونيوم را از آن بتوانيد توليد كنيد، آن هم باز يك خطري است براي جهان و يك نگراني است و ظاهرا قرار است كه همين بهار كارش را انجام دهد و شروع كند، آيا شما حاضريد فعاليت هاي اراك را به تعويق بيندازيد؟

دكتر روحاني: شما مي دانيد كه تاسيسات اراك براي تامين نيازمندي هاي دارويي و پزشكي كشور است و از اول هم با همين هدف اعلام شده ،بنابراين تا زماني كه اراك بخواهد شروع به فعاليت كند،هنوز يك فاصله زماني قابل توجهي وجود دارد تا اراك كامل و آماده فعاليت شود؛ ممكن است در آينده بحث هايي راجع به اين موضوعات هم بين ايران و 1+5 مطرح شود؛ تاكنون مساله اراك روي ميز مذاكرات قرار نگرفته. 

مجري: ولي مي تواند قرار بگيرد .

دكتر روحاني: هرچيزي ممكن است در مذاكرات مورد بحث قرار گيرد. 

مجري: به طور كل شما حاضريد چه كنيد تا الهام بخش و نويد دهنده اين اعتماد باشيد؟همه مردم شفافيت كامل ايران را مي خواهند، آيا ايران آماده است آن سطح اعتماد را ايجاد كند؟ و آيا آن طور كه مي گوييد در حال انجام است؛ نه غير از آن؟

دكتر روحاني: بيش از 40 كشور امكان غني سازي دارند و بسياري از آنها دارند غني سازي را انجام مي دهند. بين ايران و آن كشورها چه فرقي وجود دارد؟ البته كشورهايي هم وجود دارند كه اصلا NPT را نپذيرفتند و كشورهايي هم وجود دارند كه اصلا تحت نظارت آژانس نيستند. ايران NPT و پادمان را پذيرفته و به آن متعهد است و تمام فعاليت هاي ايران زير نظارت آژانس است، بنابراين بحث اعتماد و خطر ايران دو مقوله است، يك مقوله تبليغاتي است كه ‌در مورد مقوله تبليغاتي، وقتي يك عده اي تصميم دارند بگويند ايران خطرناك است، باز هم خواهند گفت. اما زماني ممكن است، كشوري نگراني منطقي داشته باشد، ما حاضريم نگراني هاي منطقي را رفع كنيم، نه توهماتي را به نام نگراني. توهماتي تحت عنوان نگراني در رسانه ها و تبليغات وجود دارد كه هيچ ارزشي ندارد، اگر كشوري از لحاظ منطقي نگراني داشته باشد ،مذاكره 1+5 براي اين است كه اين نگراني رفع شود . ما در اين مذاكره بسيار جدي هستيم، به طرف مذاكراتي مان اعلام كرديم كه در اين زمينه جدي خواهيم بود.مسووليت مذاكرات هسته اي را در اختيار وزارت خارجه و مسوول مذاكره را وزير خارجه قرار دادم. بنابراين وزارت خارجه ما مسوول مذاكرات است. 1+5 هم مسوول بالاي مذاكراتشان مي تواند وزراي خارجه آنها باشد، كما اينكه قبلا هم در دوره اي كه من مسوول پرونده بودم، طرف مذاكراتي من وزراي خارجي سه كشور اروپايي بودند . ما معتقديم اين مذاكرات سريعتر بايد آغاز شود و ‌جدي تر بايد ادامه پيدا كند و هر چه سريعتر به پايان برسد، به دليل اينكه شرايط فعلي به ضرر همه است . شرايط فعلي، شرايط باخت – باخت است، همه ضرر مي كنند ما بايد شرايط برد – برد را فراهم كنيم كه همه سود ببرند. در دنياي امروز اوضاع اقتصادي جهان با مشكلات فراوان مواجه است. منطقه ما با مشكلات بسياري مواجه است. حل و فصل اين مسائل مي تواند به اقتصاد جهاني و منطقه اي و همچنين امنيت منطقه اي بيشتر كمك كند. 

مجري: و شما در ازاي آن چه مي خواهيد؟ من مي دانم كه شما مي خواهيد تحريم ها برداشته شود ،فكر مي كنيد يك باره اين تحريم ها برداشته شود و در ازاي آن چه مسائل مهمي ديگري است كه بخواهيد قدم به قدم برداشته شود؟ 

دكتر روحاني: ما هيچ چيز جز قانون و اجراي مقررات بين المللي نمي خواهيم، ما اعلام مي كنيم كه تحريم هاي يك جانبه برخلاف مقررات بين المللي است و برخلاف تجارت آزاد و توسعه بشري است. وقتي شما بانك يك كشور را تحريم مي كنيد،معنايش روشن است يعني داروي مردم و تجهيزات پزشكي آن را تحريم مي كنيد؛ يعني حتي غذاي مردم را نيز تحريم مي كنيد. اين كار غيرانساني است . اين كار برخلاف همه اصول و مقررات بين المللي است . بنابراين ما قانون را مي خواهيم و مي گوييم قانون اجرا شود ؛ مي گوييم آنهايي كه برخلاف قانون تحريم كردند،به قانون برگردند ، ما مي گوييم با فشار به يك ملت ،كسي به جايي نمي رسد، فشاري كه شما در تحريم وارد مي كنيد فشار به مردم ايران است و بنابراين فشار به يك ملت، غير انساني و ‌ناصحيح است و ثمره اش فقط ايجاد تنفر آن ملت نسبت به تحريم كنندگان است. هر چه تنفر زياد شود،شرايط براي ايجاد صلح ، امنيت و دوستي بين ملت ها كمتر مي شود؛ بنابراين خواست ما اجراي قانون است و تحريم را غيرقانوني و غيرانساني مي دانيم ، بنابراين معتقديم تحريم ها بايد كنار گذاشته شود و معتقديم تحريم تاثيري ندارد. هدف تحريم كنندگان هر چيزي باشد به آن هدف نخواهند رسيد . راه حل اصلي مذاكرات است و بايد با هم بنشينيم و مذاكره كنيم و مساله را به حل و فصل نهايي برسانيم. 

مجري: شما حداقل نسبت به 8 سال گذشته،يك صورت و ديد جديدي از ايران ارائه داديد، شما آمديد و گفتيد كه ما مي خواهيم چهره واقعي ايران را نشان دهيم، شما حداقل دفترتان از شبکه اجتماعي تويتر استفاده كردند؛ شما مصاحبه و بياناتي داشتند ،‌حتي برخي مطبوعات مي گويند استفاده از مطبوعات براي ارتقاء گفتمان شما بوده، پاسخ شما چيست؟‌شما تويت مي كنيد و از اين اطلاعات اجتماعي استفاده مي كنيد، ولي مردم ايران دستيابي به اين شبكه ندارند،شما گفتيد كه تلاش مي كنيد سانسور را از ايران خارج كنيد، آيا اين كار را مي كنيد؟ 

دكتر روحاني: همه تلاش من اين است كه مردم ايران به راحتي بتوانند از همه اطلاعات موجود در سطح جهاني استفاده و بهره برداري كنند. شبكه هاي اجتماعي بزرگ و شبكه هاي اطلاعاتي بزرگ امروز در سطح جهان وجود دارد كه حق همه انسان ها و ملت هاست كه از آن استفاده و بهره برداري كنند. البته ممكن است بسياري از كشورها چارچوب هايي از لحاظ اخلاقي داشته باشند كه آنها را مراعات مي كنند ،حتما در ايران هم چارچوب هايي وجود دارد اما در عين حال تلاش من اين است كه در ماه هاي آينده ،همه آن قول هايي كه در تبليغات انتخاباتي به مردم داده ام را عملي كنم. البته همانطور كه اشاره مي كنيد، در دوران تبليغات انتخاباتي ام حاميان و طرفداران من، از اين شبكه ها به طور وسيع استفاده كردند و الان هم ،حاميان، طرفداران و حتي منتقدين از اين شبكه ها استفاده مي كنند و من ،هم از نظرات حاميان و هم از منتقدين استفاده مي كنم، چون دولت نياز به انتقاد دارد؛ بنابراين كاستن مشكلات مردم در اين زمينه جزو برنامه هاي دولت است كه مردم بتوانند در چارچوب هاي اخلاقي كه تنظيم مي شود، اطلاعات لازم را از اين شبكه ها كسب كنند. 

مجري: يكي از كارهايي كه شما و وزير خارجه شما انجام داد ،اين بود كه تويت كرديد، راشاشانا را تبريك گفتيد، سال نوي يهودي ها را و تنها عضو يهودي پارلمان را با خودتان آورديد، چرا مهم بود كه شما اين فرد را با خودتان بياوريد؟

دكتر روحاني: ما مي خواستيم به افكار عمومي دنيا بگوييم كه ايران نه تنها ضد يهود نيست بلكه معتقديم يهودي ها داراي آييني هستند كه آن آيين مورد احترام ماست، شما مي دانيد ما به كتاب آسماني يهودي ها و به پيامبر آنها حضرت موسي احترام مي گذاريم و مي دانيد كه ما در پارلمان ايران با توجه به اينكه تعداد يهوديان در ايران بسيار محدود هستند و عدد زيادي نيستند اما يك نفر نماينده دارند در مجلس ايران ، آن نماينده مي تواند نظرات خود و اقليت يهودي كه در ايران زندگي مي كنند، را براي مردم بيان كند، بنابراين نماينده يهود مي تواند بيانگر واقعيت زندگي يهوديان در ايران باشد.

افتخار ما همزيستي مسالمت آميز با همه اديان در ايران در طول تاريخ بوده، شما مي دانيد كه عبادتگاه اقليت هاي ديني در تهران يا در شهرستان هاي ديگر وجود دارد ، مردم براي برنامه ها و مراسم ديني و مدارس ديني خود و تبليغات ديني خودشان آزادي هايي دارند و در مجلس شوراي اسلامي هم نماينده اي دارند. 

مجري: يكي از مسائلي كه، فرد قبل از شما، در همين مكان مي نشست و مطرح مي كرد، اين بود كه هولوكاست را رد مي كرد و طوري رفتار مي كرد كه گويا يك اسطوره بود، مي خواهم بدانم موضع شما درباره هولوكاست چيست؟ و آيا قبول داريد كه اين هولوكاست وجود داشته و ابعادش چه بوده ؟

دكتر روحاني: من قبلا هم گفتم كه تاريخ دان نيستم و ابعاد حوادث تاريخي را تاريخ دانان بايد تبيين و بيان كنند و توضيح دهند، اما به طور كلي هر گونه جنايتي كه در تاريخ عليه بشريت اتفاق افتاده ، از جمله جنايتي كه نازي ها انجام دادند، چه نسبت به يهود و چه نسبت به غيريهود، از نظر ما كاملا محكوم است . همانطور كه امروز هم اگر جنايتي عليه هر ملتي ، دين و يا هر قوميتي و اعتقادي انجام بگيرد ،ما آن جنايت و نسل كشي را محكوم مي كنيم ؛ بنابراين كار نازي ها محكوم است، ‌ابعادي كه شما مي گوييد،آن ابعاد به عهده مورخين و محققين است كه ابعادش را روشن كنند،من محقق تاريخي نيستم، اما اين نكته بايد روشن باشد كه جنايتي اگر اتفاق افتاده ،سرپوشي نشود ،براي اينكه يك ملت و يا يك گروهي بخواهند عليه ديگران جنايت يا ظلم خودشان را توجيه كنند. بنابراين اگر نازي ها جنايت كردند ،هر مقداري كه بوده ما آن را محكوم مي كنيم،چرا كه نسل كشي و آدم كشي محكوم است.

از نظر ما،فرق نمي كند، كسي كه كشته مي شود، ‌يهودي ، مسيحي و يا مسلمان باشد از نظر ما هيچ فرقي ندارد،چرا كه كشتن انسان بي گناه مطرود و محكوم است؛ اما اين دليل نمي شود كه 60 سال مردمي را از سرزمينشان آواره كنيم براي اينكه بگوييم نازي ها جنايتي را انجام دادند كه جنايتشان محكوم است؛ اشغال سرزمين ديگران هم از نظر ما محكوم است. 

مجري: نكته ديگر اينكه فرد قبل از شما، اسراييل را تهديد مي كرد كه بايد از نقشه جهان پاك شود؛ آقاي اوباما هم امروز به آن اشاره كردند و گفتند ما نمي توانيم و اجازه نمي دهيم كه هيچ كشوري يكي از متحدين ما را به نابودي تهديد كند، آيا سياست ايران اين است كه اسراييل را به نابودي تهديد كند؟

دكتر روحاني: شما مي دانيد كه نه در طول اين 35 سال بلكه در طول 200 سال گذشته ،ايران به هيچ كشوري حمله نكرده و ما قصد حمله به هيچ كشوري و قصد جنگ هم نداريم،اگر نيروي مسلح مان را تجهيز مي كنيم براي دفاع از كشورمان است؛ شما واقفيد كه در جنگ 8 ساله ،صدام به ما تجاوز كرد و به ما حمله كرد و ما دفاع كرديم ،‌ ما قصد حمله يا جنگ با هيچ كشوري را نداريم ، نسبت به مساله فلسطين هم اعتقاد ما،صندوق آراء است و نه چيز ديگر،صندوق راي بايد تكليف نهايي در اين منطقه اي را كه 60 سال است در اختلاف و نزاع به سر مي برد حل كند؛ ما اعتقاد داريم همه مسلمانان و فلسطينياني كه آواره شده اند، بايد بياييند در كنار ساير مردم قرار گيرند و به آراء مراجعه شود ،هر چه راي دادند ما تسليم راي هستيم؛ بنابراين ما حل مشكلات منطقه و تمام مشكلاتي كه در منطقه هست را از طريق نظر و آراء مردم و دمكراسي مي دانيم و جنگ را راه حلي براي منطقه نمي دانيم . 

مجري:درخصوص مساله حقوق بشر، قبل از آمدن شما اطلاعيه اي گفته شدكه 80 يا 18 فعال كه آزاد شده اند و خيلي از آنها در تهران در سال 2009 بعد از انتخاب مجدد آقاي احمدي ن‍ژاد به زندان رفتند، ما با خانم نسرين ستوده كه يكي از آزادشدگان هستند،صحبت كرديم، ايشان گفتند، خيلي خوشحال هستند كه آزاد شدند ،ولي بقيه هنوز در زندان به سر مي برند و اي كاش آنها هم آزاد شوند، دولت شما براي آزادي اين افراد كه براي آزادي وجدانشان به زندان رفته اند چه فكري دارد ؟براي آزادي افراد ديگري مثل مهدي كروبي و ديگران آيا كاري انجام مي دهد و اجازه ادامه فعاليت سياسي به آنها مي دهند؟ راه كارهاي شما در اين خصوص چيست؟ 

دكتر روحاني: موضوع مهمي كه در تبليغات انتخاباتي ام مورد تاكيد من قرار گرفت، مساله منشور حقوق شهروندي بود، من به مردم قول دادم كه در زمينه حقوق شهروندي منشوري را تهيه و آن را منتشر كنم و بعد آن را به صورت لايحه اي به مجلس شوراي اسلامي بفرستم تا تبديل به قانون شود تا با آن بسياري از مشكلاتي كه امروز جامعه ما با آن مواجه است، حل و فصل شود.

شما مي دانيد قانون اساسي ما ظرفيت بسيار بالايي در زمينه حقوق ملت دارد . يكي از مسئوليت هايي كه به رييس جمهور ايران داده شده است ،اجراي قانون اساسي است، اجراي قانون اساسي مسئوليتش بر عهده رييس جمهور است، بنده علاوه بر اينكه بخش حقوقي ام را موظف كردم كه راجع به اين مسئوليت كميته اي را تشكيل دهد، به زودي منشور حقوق شهروندي را در معرض افكار عمومي قرار مي دهم . 

تيمي مشغول بررسي و تهيه هستند، به محض اينكه اين منشور حقوق شهروندي نهايي شود، منتشر مي كنم و در معرض افكار عمومي قرار مي دهم ، نقدها ، نقص ها و كاستي هايي كه وجود دارد، نظرات نخبگان و صاحبنظران را جمع مي كنيم و اميدوارم ضمن ماه هاي آينده بتوانم مجموعه حقوق شهروندي را به صورت يك منشور تدوين نهايي و آن را اجرا كنم و اگر مواردي نياز به قانون دارد به صورت لايحه به مجلس شوراي اسلامي بفرستم، بنابراين اساسا من روي مساله حقوق شهروندي بسيار حساس هستم، روي حقوق اقليت ها و حقوق اقوام نيز بسيار حساس ام .

خوشحالم از اينكه هر زنداني كه از زندان آزاد شود موجب مسرت من است . اميدوارم روزي بيايد كه زندان هاي ما خالي شود،البته هر كشوري زندان و مجرم خواهد داشت اما هر مقدار كمتر زنداني باشد، موجب خوشحالي يك ملت و يك دولت است. من همه تلاشم را در اين زمينه انجام مي دهم كه افرادي را كه در زندان هستند راه گشايشي براي آنها فراهم شود. 

مجري: آقاي جان كري وزير خارجه آمريكا شخصا از شما و دولت ايران خواسته كه كمك كنيد، سه آمريكايي را كه سالهاي زيادي است دستگير شده اند ،آزاد شوند چرا كه خانواده هاي آنها در مصاحبه ها و صحبت هايي كه داشته اند، گفتند كه شرايطي سختي دارند و بسيار نگرانند؛ يكي "بابلو لينسن" كه از مارس 2007 ناپديد شده است و امير حكمتي كه 30 ساله است و از سال 2011 در زندان به سر مي برد و مي گويند كه مجبور شده تحت فشار اعتراف كند؛ همچنين سعيد عابديني كه 33 ساله است و سال گذشته دستگير شده به خاطر مسايل مذهبي؛ شما به وزير خارجه آمريكا و يا مردم آمريكا و خانواده هاي اين افراد مي توانيد بگوييد آيا كاري مي كنيد كه بالاخره سركليد اين مساله را حل كنيد و آنها آزاد شوند؟

دكتر روحاني: دو مساله وجود دارد، اولا شما نام فردي را آورديد كه ما از او اصلا خبر نداريم . آقاي لينسن كه شما گفتيد ما اطلاعي نداريم كه او كجاست، زماني كسي است که تحت محاكمه قانوني است و زماني كسي ناپديد شده است و ما از آن بي خبر هستيم ،اين ها را شما كنار هم قرار داديد ،اين سوال دقيق نيست، فردي آمريكايي است كه ناپديد شده است و ما از او بي خبر هستيم و نمي دانيم كجاست؟ ما آماده ايم در اين زمينه كمك كنيم، يعني همه دستگاه هاي اطلاعاتي كه در منطقه هستند؛ ما و ديگر كشورها كمك كنند كه از او اطلاعاتي به دست بياورند، اما اگر فردي دستگير و محاكمه شده است مي دانيد كه در اختيار قوه قضاييه است و ما تفكيك قوا را پذيرفته ايم.

طبق قانون اساسي ، قوه قضاييه ما مستقل است و مي تواند محاكمه كند و كسي كه در زندان است و در دادگاه مورد دادرسي قرار مي گيرد، مي تواند وكيل بگيرد و از حق وكيل استفاده كند ، دادگاه هاي ما متعدد بوده و مراحل مختلف دارد كه در مراحل مختلف مورد رسيدگي قرار مي گيرد اما اين كه دولت ها بتوانند كمكي انجام دهند بسيار كار شايسته اي است اگر كمكي از دست دولت ها برآيد.

ضمنا ما هم افرادي را داريم كه در آمريكا زنداني هستند، مدتهاست اين درخواست دو جانبه هست، يعني دولت آمريكا بايد به افرادي كه تابعيت ايراني دارند و در اينجا زنداني هستند ،كمك كند ، ما هم بايد به فرد آمريكايي كه تابعيت آمريكايي دارد، كمك كنيم، كمك بحثي ديگر است اما قوه قضاييه ما استقلال دارد و طبق استقلال قوه قضاييه دولت حق مداخله در محاكم قضايي را ندارد.

مجري: شما فكر نمي كنيد كه بعنوان يك رييس جمهور جديدي كه خيلي نسبتا گرم صحبت كرد در خصوص ايجاد رابطه هاي بهتر؛ بعنوان مثال بتوان كاري براي امير حكمتي انجام داد؟ 

دكتر روحاني: من گفتم دولت ها هر كمكي بكنند شايسته و خوب است، اما حتما ما نمي توانيم مداخله در محاكم قضايي كنيم، به هر حال قاضي مستقل است ، نه اينكه دولت نمي تواند دخالت كند بلكه رييس قوه قضاييه هم نسبت به راي يك قاضي نمي تواند مداخله كند؛ چرا كه سير مراحل خود را دارد،اما در عين حال، دولت ها مي توانند در مراحلي كمك كنند، در مرحله اجراي يك قانون يا ايجاد تسهيلات لازم ، اين كار را بايد همه دولت ها از جمله دولت آمريكا و ايران انجام دهند.

ما هم زنداني هايي داريم كه اينجا هستند و مدتهاست كه دولت ايران بدنبال اين است كه وضعيت اين افراد روشن شود و يا به آنها براي آزادي شان كمك شود ،بدون اينكه من بخواهم راجع به اتهامات بحث كنم كه واقعي يا غير واقعي است ،خيلي جاي بحث ندارد. من خوشحال مي شوم كه به يك انساني كمك كنم و همين طور بايد مقامات آمريكايي خوشحال باشند كه به اتباع ما كه در اينجا كه زنداني هستند، كمك كنند.

مجري: اجازه بدهيد كه راجع به سوريه سوال كنم ، شما گفتيد كه با آقاي اوباما در خصوص مساله سوريه، نامه تبادل كرديد؛ امروز رييس جمهور فرانسه گفتند كه از ايران استقبال مي كنند،اگر در يك كنفرانس صلح سوريه شركت كند اما تحت شرايط خاصي مثلا اينكه شما پارامترهاي آن كنفرانس را مثل كنفرانس ژنو دو بپذيريد و همچنين يك انتقال قدرتي كه آقاي اسد بالاخره از قدرت كنار بگيرد. آيا شما اين چارچوب را مي پذيريد؟

دكتر روحاني: ما پيش شرطي را نمي پذيريم ، ما حاضريم در هر جمع بين المللي اگر بتوانيم به مردم سوريه،كمك كنيم، اين را وظيفه خود مي دانيم، من به آقاي اولاند گفتم كه ما آماده ايم با هر كشوري همكاري داشته باشيم براي اينكه جنگ داخلي در سوريه هر چه سريعتر پايان بپذيريد،من به صراحت به آقاي اولاند گفتم؛ ايشان هم قبول داشتند كه تصميم گير اصلي نسبت به سوريه فقط مردم سوريه هستند. هيچ دولت خارجي حق ندارد براي مردم سوريه يا آينده سوريه تصميمي بگيرد.

ما همه بايد كاري كنيم، جنگ داخلي تمام شود و زمينه هاي لازم براي حضور مردم در يك انتخابات فراهم شود ؛ البته شرايط امروز سوريه تا رسيدن مردم به پاي صندوق آراء فاصله وجود دارد. ما بايد همگي تلاش كنيم كه اين فاصله كوتاه شود، ضمنا در مساله سوريه يك موضوع بسيار مهم، حضور تروريست ها در سوريه است، اين مساله بايد موجب نگراني همه باشد ؛ تقريبا هر چه القاعده يا ساير گروه هاي تروريستي در منطقه بودند،فعلا همه در سوريه جمع شدند. بايد همه دولت ها و دولت هاي منطقه بيشتر و ديگران هم بايد نگران باشند ،نبايد كاري كنيم كه به تروريست ها كمك شود، كمك به تروريست ها به ضرر همه ما خواهد بود. امروز شما مي دانيد كه در سوريه معارضه وجود دارد ، عده اي با دولت مخالف هستند اما جنگي كه امروز در سوريه وجود دارد، جنگ بين دولت و معارضه نيست، بلكه جنگ بين تروريست ها و دولت است و اين چيزي است كه ما همه بايد تلاش كنيم تا جنگ خاموش شود و تروريست ها هم از سوريه اخراج شوند. چيزي كه ما طرفدار آن هستيم، مذاكره "سوري - سوري" است، يعني مذاكره بين معارضين سوريه و دولت سوريه است كه بايد انجام شود و در نهايت به يك انتخابات منتهي شود .

مجري: من مي دانم موضع سوريه و شما اين است كه تمام مخالفين تروريست هستند، يعني اين چيزي است كه خودتان مي گوييد، خيلي ها هم معتقد نيستند و افرادي هستند كه مي خواهند زندگي ديگري داشته باشند. 

دكتر روحاني: من نگفتم همه مخالفين تروريست هستند ،گفتم آنهايي كه امروز دارند با دولت مي جنگند تروريست ها هستند ، معارضين نمي جنگند، معارضه وجود دارد. ما با معارضين سوري در ارتباط هستيم ما با گروه هاي معارض در تماس هستيم . ما مي گوييم بين معارضين سوري و دولت سوريه بايد مذاكره محقق شود و با هم مذاكره كنند، من مي گويم تروريست هايي كه در سوريه امروز جمع شده اند براي منطقه خطرناك هستند؛ من نگفتم معارضين همه تروريست هستند، معارضه وجود دارد، تروريست هم وجود دارد.