صادرات 17 میلیون تن سنگ آهن ایران به کشورهای منطقه، در صورتی که صرف فولادسازی های داخلی شود، می تواند حدود 10 میلیون تن فولاد در کشور تولید کند که باعث تحول عمده ای در صنعت و تولید کالا و اشتغال کشور می شود.
خبراقتصادی: وضعیت عرضه و تقاضای سنگ آهن، تولید ومصرف، ظرفیت سازی تولید فولاد جهان و.. نشان می دهد که ارزش ذخایر و همچنین عرضه سنگ آهن آماده مصرف، روز به روز بیشتر می شود و همان طور که قیمت نفت و گاز در سال های اخیر افزایش یافته است، قیمت و ارزش ذخایر سنگ آهن نیز رو به افزایش می گذارد
براین اساس، با توجه به سه برابر شدن ظرفیت تولید فولاد کشور در سه دهه آینده، باید ذخایر سنگ آهن و مواد خام معدنی مورد نیاز کشور صنعت استراتژیک کشور، در خدمت تولید فولاد داخلی استفاده شود.
در شرایط فعلی نیز افزایش نرخ ارز باعث شده که صادرکنندگان و شرکت های سنگ آهن کشور، به جای تامین نیاز داخلی، بیشتر به صادرات سنگ آهن مشغول شوندو لذا بای شرایط به گونه ای متعادل شود و سیاست هایی به کار گرفته شود که ذخایر و عرضه سنگ آهن کشور در جهت حمایت از تولید داخلی به کار گرفته شود.
سال 2011 تولید سنگ آهن در دنیا با 8 درصد رشد به بیش از 98/1 میلیارد تن رسید که بیش از 680 میلیون تن آن توسط چین مصرف شده است. تقاضای بسیار بالای سنگ آهن باعث می شود که نوسان قیمت آن محدود گردد. این در حالی است که پیش بینی می شود در طول 20 سال آینده رشد مصرف فولاد حداکثر سالانه 3/3 درصد باشد و تا سال 2030 مصرف سنگ آهن به رکورد 5/3 میلیارد تن خواهد رسید که تقریبا دوبرابر تقاضای سال گذشته است.
این در حالی است که معادن جدیدی از سنگ آهن کشف نشده در استرالیا، امریکای لاتین و افریقا وجود دارد. با این حال در بازار سنگ آهن مازاد عرضه وجود نخواهد داشت. چرا که در کشور های پیشرفته مسائل زیست محیطی و در کشور های دیگر ضعف در زیر ساخت ها و مشکلات سیاسی به سادگی اجازه بالا رفتن حجم عرضه را نمی دهد. از سوی دیگر محدودیت هایی در تجارت سنگ آهن وجود دارد . کشورهای پیشرفته تلاش می کنند شرایط خود را به خریداران تحمیل کنند اما پذیرش شرایط آن ها تا زمانی است که وضعیت بازار فولاد به خریداران امکانات لازم را بدهد.
تا سال 2030 چین و هند علی رغم آن که به تلاش ای خود برای اتکا بیشتر به منابع داخلی ادامه می دهند همچنان بزرگترین خریداران سنگ آهن خواهند بود. البته رشد مصرف سنگ آهن در هند بسیار پایین تر از چین خواهد بود چون هند برای توسعه صنعت فولاد خود همچنان با مشکلات زیر بنایی روبروست. چین معادن بسیاری دارد اما ذخایر آن کم است و برداشت از آن ها هزینه بر است. در واقع معادن چین هر کدام به تنهایی بیش از چند میلیون تن ذخیره ندارند و حداکثر بازدهی آن ها زیر 500 هزار تن می باشد. به همین دلیل چینی ها تاکنون موفق به توسعه برداشت سنگ آهن از منابع داخلی خود نشده اند. چین سالانه نزدیک به 400 میلیون دلار برای اکتشاف و برداشت سنگ آهن هزینه می کند اما هنوز به نتایج دلخواه نرسیده است. به همین دلیل به معادن خارج از چین بخصوص در امریکای لاتین و افریقا روی آورده است. اما جمع ذخایر این معادن به بیش از 100 میلیون تن نمی رسد به همین علت چینی ها فاصله بسیار زیادی با هدف حذف کردن 50 درصد واردات تا سال 2015 دارند . هر چند که چینی ها تلاش خود را با سرمایه گذاری بیشتر در معادن خارجی دنبال می کنند اما دسترسی آن ها به این هدف بسیار مشکل خواهد بود.
16 میلیون تن سنگ آهن صادراتی را در خدمت تولید فولاد سازی استفاده کنید.
براساس آمار گمرك ايران در سال 90 به میزان 16 ميليون و 953 هزار و 610 تن سنگآهن (به هم فشرده شده و به هم فشرده نشده) به ارزش 744 ميليون و 669 هزار و 643 دلار از كشور صادر شد. اين ميزان صادرات از نظر وزني و ارزشي به ترتيب سه و 35 درصد نسبت به صادرات سال 1389 كاهش نشان داد.
با وجود این کاهش صادرات 3 درصدی، باز هم رقم زیادی صرف واردات می شود و این 17 میلیون تن سنگ آهن می تواند حدود 10 میلیون تن فولاد در کشور تولید کند که باعث تحول عمده ای در صنعت و تولید کالا و اشتغال کشور می شود.
كاهش شديد صادرات سنگآهن ايران به چين دليل اصلي افت صادرات سنگآهن ايران در سال گذشته بوده است. چين خريدار اصلي سنگآهن صادراتي ايران است. سال گذشته بيش از 98 درصد سنگآهن صادراتي ايران به مقصد چين ارسال شد.
شركتهاي سنگآهن جلالآباد، چادرملو، گل گهر، گل گهر 2، مركزي، ميشدوان و شرق ايران اصليترين توليدكنندگان سنگآهن ايران محسوب ميشوند. در حال حاضر قسمت اعظم سنگآهن صادراتي ايران از محصولات توليدي شركت تهيه و توليد مواد معدني ايران، سنگآهن مركزي ايران، سنگآهن گلگهر و چادرملو تامين ميشود.
ايران در سال 2011 پنجمين تامين كننده بزرگ سنگآهن مورد نياز چين بود. ايران در سال 2011 ميلادي سهمي معادل 2.4 درصد از كل واردات 686 ميليون تني سنگآهن چين را به خود اختصاص داد.
طبق تازهترين گزارش سازمان زمين شناسي آمريكا، ايران با توليد 30 ميليون تن سنگآهن دهمين توليدكننده بزرگ اين ماده معدني استراتژيك در سال 2011 ميلادي لقب گرفت. براين اساس توليد سنگآهن ايران در سال 2010 ميلادي نيز معادل 28 ميليون تن اعلام شده بود. چين، استراليا، برزيل، هند، روسيه، اوكراين، آفريقاي جنوبي، آمريكا، كانادا و ايران 10 توليدكننده بزرگ سنگآهن جهان در سال گذشته ميلادي بودند.
در واقع در حال حاضر سالانه حداكثر ۱۰ میلیون تن سنگ آهن دانه بندی شده به چین صادر می شود كه كمتر مورد نیاز فولادسازان داخلی است، اما با توجه به آنكه چند طرح جدید فولادی در مرحله نهایی شدن قرار داشته و ظرف دو سال آینده به بهره برداری خواهند رسید، كارشناسان معتقدند كه در آن زمان تمام سنگ آهن تولیدی كشور به مصرف فولادسازان داخلی رسیده و تولید مازادی برای صادرات وجود نخواهد داشت.
به این ترتیب می توان گفت كه از یكی دو سال آینده فولادسازان چینی دیگر قادر به تامین بخشی از نیاز سنگ آهن خود از ایران نخواهند بود.