:
كمينه:۱۶.۵۱°
بیشینه:۱۶.۹۹°
به‌روز شده در: ۱۵ آبان ۱۴۰۳ - ۰۸:۵۶
حبیب اختری

کارکرد اصلی شوراها و فواید مدیریت مشارکتی شهر

بعد از پیروزی انقلاب مشروطیت لزوم و جایگزینی نهادهای مردمی به جای نهادهای استبدادی با تصویب قانون بلدیه در سال ۱۲۸۶ خورشیدی در مجلس شورای ملی عملا تشکیل شهرداری در ایران شکل گرفت.از ان تاریخ تا سال ۱۳۴۴ خورشیدی چندین بار قوانین دست خوش تغییرات اساس گردید و بعدها طی اصلاحاتی در سالهای ۱۳۴۵ و ۱۳۵۲ خورشیدی به شیوه امروزین درآمد
کد خبر: ۱۲۹۱۹
تاریخ انتشار: ۰۵ خرداد ۱۳۹۲ - ۱۵:۲۷


مدیریت مشارکتی شهر کارکرد اصلی شوراها

براساس قانون شهرداری سازمانی عمومی غیر دولتی که به صورت محلی ومستقل در محدوده شهر برای رفع نیازهای رفاهی ،عمرانی و خدماتی ساکنین شهر که جنبه محلی دارد تشکیل میگردد.

از همان آغاز تشکیل شهرداریها جایگاه و حضور مردم از اهمیت بالایی برخودار بوده به طوری که بخشی از صاحب نظران شهرداری را یک سازمان سهامی با سهام داری مردم تعریف کرده اند در این بین سهامدارن از میان خود  عده ای را به عنوان نماینده خود در شورای شهر (مانند هیت مدیره شرکت تعاونی) انتخاب و اداره امور شهر را بر عهده انها واگذار می نمایند.

هدف از این نوشتار اشاره به جایگاه رفیع مردم در اداره امور شهر از نگاه حقوقی بود. و بدون شک طرح مدیریت مشارکتی در شهرداری به وجود اوردن فضا و زمینه ای است که تمام کارکنان، مشتریان ،پیمانکاران در روند تصمیم سازی ،تصمیم گیری و حل مسائل و مشکلات با شهرداری همکاری نمایند تاکید اصلی این نوع مدیریت مشارکتی استفاده از ایده ها ،پیشنهادات ،ابتکارات ،خلاقیتها و توان فنی و تخصصی گروههای یاد شده در حل مسائل و مشکلات یاد شده جهت بهبود سیستم خدمت رسانی شهرداری می باشد.

دراین نظام مشارکتی شوراها از شان و منزلت قانونی بالایی برخوردار بوده که مواد مختلفی از مهمترین سند قانونی کشور ما بر اهمیت آن تاکید دارد.

۱-    حق ملت بر سرنوشت خویش اصل پنجاه و ششم

۲-    مشارکت عامه در سرنوشت خویش اصل سوم

۳-    اتکا به آرا عمومی در اداره امور کشور اصل ششم

۴-    به رسمیت شناخته شدن شوراه به عنوان رکن تصمیم گیری و اداره امور کشور  اصل هفتم و 

۵-    الزامی بودن تصمیمات شوراها توسط مقامات کشور در حدود اختیارات شوراها  اصل صدوسوم  صیانت از شوراها در برابر انحلال جزء در موارد خاص اصل صدو شش 

باتوجه به نکات فوق اهمیت شوراها در سطوح مختلف از نظر قانون اساسی مشخص و روشن می شود . شورای شهر دارای وظایف و اختیارهایی هستند که مسلما با انتخاب کاندیدهای برنامه محور که با مشکلات و مطالبات مردم آگاهی دارند می توانند منشا خدمات ارزنده ای برای شهر و شهروندان باشند

 وظایف و اختیارات شورای شهر 

الف- انتخاب شهردار برای مدت چهارسال
ب – بررسی و شناخت کمبودها ونیازهای ونارساییهای مختلف شهر وتهیه طرحها و پیشنهادها و راه حلهای کاربردی
پ – نظارت بر حسن اجرای مصوبات شورا و طرح های مصوب در امور شهری
ت – همکاری با مسئولان اجرایی در زمینه های مختلف اجتماعی فرهنگی اموزشی اقتصادی و عمرانی
ث – برنامه ریزی د رخصوص مشارکت مردم در انجام خدمات اجتماعی اقتصادی و عمران…. و تشویق آنان برای گسترش مرکزهای تفریحی ،ورزشی ،فرهنگی،و اقدام در خصوص تشکیل انجمن ونهادهای اجتماعی ،امدادی و ارشادی و تاسیس تعاونیهای تولید و توزیع و مصرف
ج- تصویب آیین نامه های پیشنهادی شهرداری
چ – تایید صورت جامع در آمد وهزینه های شهرداری
ح – تصویب بودجه سالانه شهرداری و موسسه ها و دیگر شرکتهای وابسته به شهرداری
خ – تصویب وامها و معاملات شهرداری و نظارت بر آنها اعم از خرید ،فروش ،اجاره و ….
د – تصویب لایحه وبرقراری یا لغو عوارض شهری
ذ -  تصویب نرخ خدمات ارائه شده توسط شهرداری و سازمانهای وابسته
ر – تصویب نرخ کرایه  وسائط نقلیه درون شهری



 شهروندان ,شهرداری ها و شوراها

در هر جامعه احترام به حقوق شهروندان در اولویت های مدیریتی همه ی نهادها و سازمانها قرار می گیرد زیبا سازی هر شهر نیز به عنوان یکی از مؤلفه های احترام به حقوق شهروندان باید جزء اولویت های مدیریتی شهرداری ها و سازمانهای وابسته به امور شهری باشد که البته حرکت هایی ناچیز در ارتباط با آن در برخی از شهرهای صورت گرفته است. حال بر خود لازم می دانم به مفهوم زیباسازی شهری و برخی راهکارهای اجرایی جهت بهبود وضعیت موجود اشاره نمایم.

زمانی به پدیده ای زیبا می گوییم که با ایده آل های ذهن ما نزدیکی داشته باشد به عبارت دیگر زیبایی انبساط خاطری است که از تطابق و یا نزدیکی وضعیت عینی ادراک شده با ایده آل های هر فرد به او دست می دهد. یک طراحی خوب و منطقی برای یک شهر، شهروندان را دلگرم نموده و علاقه مندی خدمت به جامعه را ناشی می شود. این در حالی است که زیبایی یک شهر از لحاظ بصری کافی نیست بلکه باید با خواسته های شهروندان هماهنگ و قابل قبول باشد.زیبایی و تنوع در فضاهای شهری ممکن است در همه جا وجود داشته باشد این طراح است که تنوع را کشف نموده و به عنوان تسهیل کننده و محرک به عرصه ظهور وا می دارد. بسیاری از کارشناسان علوم شهری معتقدند که "زیبایی شهری” یک مفهوم فراموش شده است که در بسیاری از شهرها به عنوان یکی از مهمترین چالش های حوزه شهری رنگ و بوی جدی به خود گرفته است.
                         
یکی از مهمترین مشکلات شهرسازی کنونی فراموش کردن معناهاست برای مثال می توان به مفهوم فلکه و میدان اشاره نمود که هردوی آنها به یک مفهوم برای شهروندان معنا می شود این در حالی است که میدان محل تجمع افراد و فلکه محل توزیع خودروهاست با توجه به تعریف فوق مشهود است که هرکدام از آنها با توجه به نوع کاربری زیباسازی مربوط به خود را دارند. به جرأت می توان گفت هویت کالبدی هر شهر را سیمای آن شهر ترسیم می نماید.

سیمای شهر محصول زمان خاص نیست بلکه تحول زنده و تداوم یابنده در طول حیات شهر می باشد. در کالبد و سیمای شهر خاطرات جمعی شهروندان و حافظه تاریخی شهر مستتر است که با گذر زمان گذشته و هویت شهر را به نسل های بعدی روایت خواهد نمود. با این حال آنچه امروزه در بسیاری از شهرها مشهود است فقدان سبک و قاعده ای خاص در زمینه پرداختن به مسائل مرتبط با سیمای شهری است؛ روندی که آشفتگی و نابسامانی را در سیمای شهر سبب شده که اثرات نامطلوبی چه به صورت خودآگاه و چه به صورت ناخودآگاه بر حوزه ادارک شهروندان و نیز روانشناسی محیطی بر جای گذاشته است. به نظر می رسد زمینه های آشفتگی شهر را می توان در محورهای زیر جستجو نمود :

۱) اقدامات قانونی و مقررات مرتبط با مسائل شهری

۲) روشهای نظارت و کنترل توسط نهادهای مسئول شهری

۳) مدیریت طرح های بهسازی سیمای شهری

۴) فرآیند تهیه ی طرح های مرتبط با سیمای شهر از زاویه مبانی نظری و روش شناختی

۵) الگوهای ساخت و ساز

۶) محدودیت های مالی و فنی در اجرا

 با توجه به محور های اشاره شده، در حال حاضر شهرداری ها به عنوان اصلی ترین نهاد کنترل و نظارت بر شکل گیری سیمای شهر با مسائل متنوعی روبرو هستند که انجام این مهم تنها با همت و تمام توان تخصصی و تجربه های علمی و عملی صاحبنظران شهری، امکانات و تجربیان مدیریتی و اجرایی مدیران شهرداری ها امکان پذیر است.

حبیب اختری