پیشنهاد تبديل یارانه خانوارهای داوطلب به بیمه عمر و پس انداز، و صندوق هاي سرمايه گذاري

اقتصاد گردان  – احسان شمشيري:  در زمان تبلیغات انتخاباتی دوره دوازدهم ریاست جمهوری، برخی از کاندیداها تاکید بر پرداخت بیشتر یارانه ها به اکثر مردم داشتند و برخی ديگر، افزایش میزان یارانه پرداختی رادر شرایط فعلی به صلاح اقتصاد کشور نمی دانستند اما تاکید داشتند که برای کمک به خانوارهايي كه در پایین ترین دهک اقتصادی قرار دارند افزایش کمک های دولت به شیوه نقدی و کالا ضروریست. همچنين برخي كارشناسان معتقدند كه هر گونه پرداخت يارانه توسط دولت بايد به صورت هدفمند به سمت سرمايه گذاري در توليد و اشتغال، بيمه سلامت، بيمه عمر، تامين منابع دوران بازنشستگي و... هدايت شود. براين اساس تشكيل صندوق هاي سرمايه گذاري و تقويت بيمه نامه هاي عمر و پس انداز مورد توجه بسياري از صاحب نظران قرار گرفته است. 

 در ماه‌هاي پاياني سال 95 برنامه ششم توسعه به تصويب رسيد و در آن مقرر شد كه ضريب نفوذ بيمه با استفاده از افزايش حق بيمه عمر از 2 درصد كنوني به 7 درصد تا پايان برنامه برسد، اما به عقيده بسياري از كارشناسان اين هدف بلندپروازانه است و براي تحقق بخشي از آن، ضمن گسترش فرهنگ بيمه و پوشش خطرات و ريسك‌ها، كاهش تعرفه بيمه‌هاي اجباري مانند شخص ثالث، اصلاح نرخ ديه، بهبود تعرفه بيمه درمان، كاهش هزينه بيمه درمان و در نتيجه كاهش حق بيمه‌ها و... بايد بيمه‌هاي عمر و زندگي مانند بسياري از كشورهاي جهان توسعه يابد تا از اين طريق شاهد بهبود ضريب نفوذ بيمه در كشور باشيم و معيشت و تامين اجتماعي به خصوص در دوران بازنشستگي تضمين شود و بيمه‌هاي عمر بتوانند كمبودهاي تامين اجتماعي و مستمري بازنشستگي را جبران كنند.

كارشناسان اقتصادي معتقدند: در شرايط كنوني  که ماهانه حدود 3 تا 4 هزار ميليارد تومان يارانه پرداخت مي شود به نظر مي رسد این میزان یارانه پرداختی در سال ۱۳۹۶نسبت به سال اول پرداخت آن با توجه به کاهش ارزش پول ، چندان در افزایش درآمد خانوارهای دهک های متوسط و بالا تاثیر گذار نیست و با توجه به این نكته كه اين میزان یارانه پرداختی حجم پولی سنگینی را تشکیل میدهد و فشار مضاعفي بر مخارج دولت است و سال 95 با كسري بودجه  و فاصله 61 هزار ميليارد توماني ماليات با مخارج جاري دولت مواجه بوده ايم، ضروري است كه اين مبالغ متعلق به 80 ميليون ايراني براي بهبود سطح زندگي و معيشت مردم در بخش بيمه و سرمايه گذاري صرف شود تا در جهت تامين مالي  توليد و ایجاد اشتغال و افزایش تولید ناخالص ملي  کشور به كار گرفته شود 

یارانه ها منبع مناسبي براي سرمايه گذاري

حميد رضا حاجي اشرفي، كارشناس بيمه  در اين رابطه به خبرنگار ما گفت : در شرايط كنوني كشوروسياستهاي مالي و ضد تورمي دولت ، بهترین منبع مالی برای  سرمايه گذاري  یارانه های پرداختی  مي تواند باشد. اين يارانه ها در زندگي يك خانوار تاثير زيادي ندارد اما مبلغ انبوه آن براي دولت و كشور مي تواند منشا تحول در سرمايه گذاري و بيمه و سلامت كشور باشد. 

لذا با تشویق مردم پیشنهاد میشود این مبالغ یارانه به حساب تک تک اعضا خانوار برایشان بیمه نامه تشکیل سرمایه بازنشستگی ,عمر زمانی و حادثه به میزان سر مایه برابر برای هر ایرانی از صنعت بیمه بازرگانی خریداری شود و کلیه متقاضیان تحت پوشش قرار گیرند و از محل منابع جمع آوری شده و ذخیره ریاضی این پرتفوی صرفا در جهت پرداخت وام ها و تسهیلات اشتغال و کارآفرینی کسب و کارهای نوپا استفاده شود.این یارانه ها تبدیل به سرمایه بیمه نامه های پس انداز بازنشستگی  میشوند و بعنوان پس اندازهای ملی در اختیار کمک به تولید ملی و افزایش اشتغال قرار میگیرند و تبدیل به یکی از منابع تامین سرمایه گذاری کسب و کارهای نو در کشور مي شود 

اشرفي اضافه كرد: طرح پرداخت یارانه ها دچار تحول کیفی شده و تک تک ایرانیان داوطلب پذیرش این شیوه دارای یک حساب پس انداز میشوند که از مطمین ترین نوع پس انداز در دنیا میباشد و حمایت دراز مدت در زندگی افراد, خصوصا برای کودکان و نوجوانان محلی برای تامین سرمایه دوران جوانی و میانسالی آنها مي شود و برای افراد میانسال نیز تبدیل به پشتوانه ای مطمین برای خود و خانواده های ایشان در دوران کهنسالی خواهد شد .

وي در تشريح مزاياي اين طرح گفت:  با هدايت منابع يارانه ها به بخش هاي توليدي و كلان اقتصادي، اثرات تورمی پرداخت مستقیم یارانه ها در اقتصاد به شدت کاهش خواهد یافت.

وي تاكيد كرد: این پیشنهاد میتواند گره های مختلفی ازمشکلات اقتصادی و اجتماعی کشورمان را مرتفع سازد. در واقع با تبدیل پرداخت یارانه نقدی از مستقیم به غیر مستقیم و شیوه تامین  سبد بیمه نامه های تشکیل سرمایه بازنشستگی و عمر زمانی و حادثه در واقع دولت یک تیر و سه نشان زده است و علاوه بر تعمیم حمایت وسیع اجتماعی از ایرانیان خصوصا از خانوارها , کارآفرینان ,جوانان و بانوان از این منبع عظیم مالی برای توسعه شغلی و اقتصادی کشوربهره برداری شود.از هر زاویه ای به این پیشنهاد نگاه کنیم به سود جامعه و تک تک ایرانیان است.

اين كارشناس صنعت بيمه اضافه كرد: سرمایه همه افراد متقاضی ورود به این طرح و در این پرتفوی لازم است اتکایی صد درصد از سوی دولت و مقام ناظر منسوب به وی برای حفاظت از حقوق بیمه گذاران شود و مدت قرارداد هر ایرانی و ذینفعان بیمه نامه ها دقیقابراساس سن  هر گروه مشخص گردد.

مسعود حجاريان ريس انجمن حرفه اي صنعت بيمه در اين باره  گفت:  در ابتدای پرداخت یارانه ها این پیشنهاد به دولت داده شد ولی نپذیرفتند  و استدلال آنها این بود که دولت می خواهد برای اولین بار وجه نقد به حساب مردم بریزد که آن را لمس کنند لذا با همه پیشنهاد های جایگزین مخالفت شد

حجاريان اضافه كرد: اشکال این پیشنهاد  آن است که حق بیمه های آن  به احتمال زیاد برای خسارتهای ثالث مصرف می شود. و بايد  تدابیری اندیشه بشه که مانع از مصارف ذخیره ریاضی این پیشنهاد در پرداخت خسارتهای سایر رشته های بیمه ای شود 

خلاقيت و نوآوري فرزند بين راهي صنعت بيمه

مهدی سامری از صاحب نظران صنعت بيمه در اين باره  گفت: اين پيشنهاد خيلي خوبي است اما بد نيست بدانيد كه حدود سه سال قبل زماني كه تمامي دهك ها يارانه بگير بودن، اين پيشنهاد را عليرغم اينكه مطالعات خوبي هم از طريق يارانه بگيران بانك تجارت با توزيع ٦٠٠ پرسش نامه به صورت نمونه گيري خوشه اي انجام داده بوديم به امين  رييس كل وقت بيمه مركزي داديم ، ايشان با استدلال اينكه بيمه عمر اجباري نيست، موضوع را رد كردند، در اين تحقيق و پيشنهاد حتي روشهاي پرداخت دولت با مزايايي خاص و يك سري خدمات  ويژه براي انواع دهك ها حتي تبديل سهم يارانه فرزندان ، همسر ، مردان خانوار و زنان سوپرست خانوار و افراد بازنشسته ، شهري و روستايي هر كدام با شرايط خاص بيمه نامه اي  پيش بيني شده بود كه متاسفانه اصلا فرصت طرح آن از سوي رييس كل وقت ايجاد نشد

سامري گفت: حسب مطالعاتي كه چند سال پيش در بيمه تجارت انجام داديم اين مهم خيلي نياز به موافقت دولت نداشت و مردم مي بايد اين انتخاب را مي كردند اما نه با مقررات و محصولات موجود بلكه با محصولات و خدماتي جديد به عبارتي با ايجاد زنجيره ارزش مضاعف بر ارزش ميزان يارانه نقدي پرداختي ، به نظر مي رسد درد اين صنعت مثل اكثر صنايع كم توسعه يافته كشور اتكاء به رانت دولتي و مقرراتي است ، زيرا نزديك به ٩٠ درصد فعالان اين صنعت (از لحاظ تعدادي نه سهم بازار)  خصوصي هستند و ضرورت دارد تا دست به زانو خودشان بزنند و با ايجاد مزيت هاي رقابتي آنهم از نوع سالم  اقدام به توسعه كسب و كارشان نمايند و مشتري جمع كنند .

وي افزود: اين همت را مي خواستيم با ايجاد ميز نوآوري در سنديكا عملياتي كنيم و هزار بار شكر كه حسب مطالعات پتانسيل آن نيز نزد كارشناسان و مديران جوان اين صنعت وجود داشت و كوهي از خلاقيت البته سركوب شده در ذهن و سينه بسياري از مديران و كارشناسان و حتي نمايندگان وجود داشت و دارد ، كه متاسفانه مشكلات ساختاري و عدم اجماع و مهمتر از آن عدم اعتقاد برخي از صاحبان راي به اهميت امر نوآوري و تقدم آن به برخي ديگر از اقدامات سنديكا مه متاثر از عوامل روزمره بود،  از يك سوي و تغييرات مديريتي سنديكا از سوي ديگر اين مهم نيز در اين تنها اميدخانه صنعت بلا اقدام شد .

وي گفت:  متاسفانه خلاقيت و نوآوري فرزند بين راهي صنعت بيمه است و هيچ ذيصلاحي اعم از شركتها، سنديكا و بيمه مركزي علاقه اي به آن ندارند كما اينكه به قول قديمي ها فقط اين نوآوري است كه عصا كش روزگاري پيري و فرتوتي اين صنعت كه متاسفانه خيلي نزديك به نظر ميرسد ، خواهد بود و در روزگار سخت شركتها در آينده نزديك رمز بقاء داشتن مزيت رقابتي آنهم متاثر از نوآوري است 

سامري در پايان تصريح كرد: تفكر برد برد بين بيمه گر و بيمه گذار است كه موجب بقاي بيمه گران ميشود ، اين تفكر كه متاسفانه كمي هم برخي اوقات نخ نما شده موجب حل كلي مشكلات  مثل نرخ شكني ، كم بيمه گري ، عدم پرداخت و تفره از پرداخت خسارت حقه بيمه گذاران و دهها مورد از اين دست كه اساسا پايه هاي فرهنگ بيمه را متزلزل كرده ميشود و بيمه گر و بيمه گذار به مفهوم عام سوار يك كشتي هستيم. 

حميد رضا حاجي اشرفي در پاسخ به اين سوال كه برای تحقق چنین پيشنهادي چه ساز وكاري نياز است گفت:  اين طرح نیاز به موافقت مجلس شورای اسلامی و مجوز دولت دارد و خارج از حدود اختیارات بیمه مرکزی ایران است و مشارکت مردم در این زمینه کاملا داوطلبانه و اختیاری میباشد.و ضروری است این پیشنهاد از جوانب فنی ,حقوقی ,اجرایی مورد بررسی و پختگی قرار گیرد.

وي افزود:  چندی پیش ایرادت کلی بازاربیمه وکاستی های محصولات بیمه ،رویکردهای سنتی مدیریتی حاکم بر اکثر شرکت های بیمه، تعطیل بودن اجرای مدیریت ومشاوره ریسک در جامعه بیمه گذاران از سوی شرکت های بیمه راهکارهای حل ریشه ای این موارد که بر اساس مطالعات چند ساله صورت گرفت و از بیمه مرکزی درخواست پیشگامی و حمایت در رفع این معایب به منظور اصلاحات ساختاری ، اصلاح رویکردهای مدیریتی ، فنی و حقوقی ، خصوصا ارتقا اعتماد و اطمینان سازی بیمه گذاران با ترویج خدمات مناسب بیمه ای و تغییر روش های بازاریابی و تامین خدمات بیمه اي شد و کتابی در همین خصوص در حال چاپ است.