پنج شركت بزرگ صنعت پرداخت ايران در ليست 36 شركت بزرگ خاورميانه و آفريقا

اقتصاد گردان – احسان شمشيري: در آخرين شماره نشريه معتبر بين المللي نیلسون ریپورت،  گزارشي  از عملكرد شركت هاي بزرگ صنعت پرداخت جهان تهيه شده كه با بررسي شاخص‌هايي چون اعتماد سازي، شفافيت عملكرد و  تعداد تراكنش، ليستي از بزرگترين شركت هاي  اين حوزه  را معرفي  و نام 5 شركت بزرگ صنعت پرداخت ايران را نيز در اين ليست قرار داده است.  

 در اين ليست نام ۵ شرکت بزرگ صنعت پرداخت ايران شامل شركت هاي به پرداخت ملت، پرداخت الکترونیک سامان، آسان پرداخت، تجارت الکترونیک پارسیان و پرداخت الکترونیک پاسارگاد به چشم مي خورد كه جايگاه ويژه اي در ايران، منطقه و جهان، از نظر تعداد و مبلغ تراكنش و گردش مالي دارند. 

در این فهرست كه نام 36 شركت را در منطقه خاورميانه و آفريقا معرفي كرده است، شرکت‌های به‌پرداخت ملت، پرداخت الکترونیک سامان، آسان پرداخت پرشین، تجارت الکترونیک پارسیان و تجارت الکترونیک پاسارگاد به ترتیب در جایگاه‌های ۳۲ تا ۳۶ این فهرست قرار دارند.

تعداد تراكنش شركت هاي ايراني معادل 2.7 ميليون تا 633 هزار تراكنش براي هر يك از شركت ها بوده است و به پرداخت با 2.7 ميليون، سامان الكترونيك و آسان پرداخت با بيش از 1.9 ميليون ، پارسيان الكترونيك 1.44 ميليون تراكنش، و پاسارگاد 633 هزار تراكنش داشته اند. از نظر مبلغ نيز به پرداخت با 133 ميليون دلار، سامان الكترونيك 40 ميليون دلار، آسان پرداخت 27 ميليون دلار، پارسيان الكترونيك 28.3 ميليون دلار، و پاسارگاد الكترونيك 29.9 ميليون دلار مبلغ تراكنش داشته اند. 

تعداد كارت خوان ها نيز براي به پرداخت 845 هزار، براي سامان الكترونيك 596 هزار، براي آسان پرداخت 475 هزار، براي پارسيان الكترونيك 769 هزار و براي پاسارگاد الكترونيك 300 هزار كارت خوان بوده است. 

 اين آمار در مقايسه با شركت اول يعني آبسا بانك آفريقاي جنوبي كه 6.8 ميليون تراكنش به ارزش 370 ميليون دلار،  با 123 هزار كارت خوان داشته، نشان دهنده تفاوت ارزش تراكنش ها به دلار با تراكنش ها با ريال است. 

اين نكته نشان مي دهد كه اگر صنعت پرداخت و بانك هاي ايراني را تنها از نظر ابزارها،كارت خوان ها، تعداد و مبلغ تراكنش ها بدون توجه به مبلغ واحد پول آنها با ساير شركت هاي فعال در خاورميانه و آفريقا  مقايسه كنيم شركت هاي ايراني از نظر ابزار و گردش و تعداد تراكنش ها سرمايه گذاري بزرگتر و گسترده تري انجام داده اند و جزو شركت هاي اول منطقه خاورميانه و آفريقا به شمار مي روند اما چون محدود به تراكنش ريالي هستند و امكان تراكنش ارزي را نداشته اند در نتيجه از نظر ارزش مبلغ تراكنش در ته ليست مورد نظر قرار گرفته اند. 

نیلسون ریپورت در شماره ۱۱۱۲ خود که در ۳۰ ژوئن ۲۰۱۷ منتشر شده نام ۳۶ شرکت را در ليست خود معرفي كرده و نام  ۳۱ پذیرنده بزرگ در خاورمیانه و آفریقا را براساس میزان تراکنش‌های انجام‌شده ویزا و مسترکارت در سال ۲۰۱۶ طبقه‌بندی کرده است  در اين بررسي، با وجود اینکه شرکت‌های PSP ایرانی تراکنش‌های ویزا و مستر را پذیرش نمی‌کنند اما به خاطر حجم بسیار زیاد تراکنش داخلی خود در این طبقه‌بندی قرار گرفته اند و طبيعي است كه  به خاطر عدم انجام  تراکنش‌های ویزا و مستركارت، نام شرکت‌های ایرانی در انتهای فهرست قرار گرفته اند 

 نيلسون ريپوت به عنوان رسانه تحلیلی در حوزه پرداخت الكترونيك هر ساله به بررسي عملكرد فعالان اين حوزه مي پردازد و بر اساس عناصر مطرح شده رتبه بندي نهايي را اعلام مي كند. طبق آخرين گزارش نيلسون ریپورت، شركت آسان پرداخت (آپ) رتبه 30 را در حوزه پرداخت الكترونيك در كل دنيا كسب كرده است

نگاهی به آمار تعداد کارت‌خوان هر کدام از این پذیرندگان  نشان از جايگاه واقعي شرکت‌های PSP ایرانی دارد و البته به خاطر عدم تراكنش مستر و ويزا كارت، نام شركت هاي ايراني در انتهاي ليست قرار داده شده است. به عنوان مثال  Absa Bank از آفریقای جنوبی با ۱۲۲ هزار دستگاه در جایگاه اول فهرست معرفي شده از آفريقا و خاورميانه قرار گرفته در صورتی شرکت پرداخت الکترونیک پاسارگاد آخرین شرکت ایرانی حاضر در این فهرست، به تنهايي ۳۰۰ هزار دستگاه کارت‌خوان فعال دارد.

در این گزارش علاوه بر میزان تراکنش‌های انجام‌شده توسط کارت‌های ویزا و مستر در سراسر منطقه خاورمیانه و آفریقا، تراکنش‌های انجام‌شده توسط کارت‌های داخلی هر کشور نیز، بررسی شده است.

پذیرنده‌ها شامل ۱۴ کشور در سراسر منطقه هستند که درمجموع همگی آن‌ها توانستند ۱۴۳.۵۵ میلیارد دلار خرید با کارت‌های ویزا و مسترکارت را توسط ۴۹۶.۳۱۸ فروشنده، با انجام ۲.۷۱ میلیارد تراکنش، پذیرش کنند. دیگر تراکنش‌های انجام‌شده توسط کارت‌های آمریکن اکسپرس، داینرز کلاب، جِی‌سی‌بی و یونیون‌پی، ۱۶.۶ میلیون تراکنش و به مبلغ ۲.۱۵ میلیارد دلار بوده است.

میزان تراکنش‌های کارت‌های نقدی داخلی  ۳۶۳.۲ میلیون تراکنش به مبلغ ۳۸.۸۳ میلیارد دلار بوده است. از طرف دیگر، میزان تراکنش‌های انجام‌شده توسط کارت‌های اعتباری داخلی این منطقه نیز ۴۸.۲ میلیون تراکنش و به مبلغ ۲.۳۰ میلیارد دلار بوده است.

اختلاف گزارش هاي نیلسون ریپورت با شاپرک

گزارش سالانه شاپرک دوره فروردین تا اسفند ۹۵ را در برمی گیرد در حالی که گزارش منتشر شده توسط نشریه نیلسون ریپورت از ۱۱ دی ماه ۹۴ تا ۱۲ دی ماه ۹۵ را در برمی گیرد که البته بر اساس آمار، اختلاف چشمگیری در سهم بازار شرکت ها از کل تراکنش های شتابی مشاهده نمی شود در تعداد تراکنش های گزارش سالانه شاپرک به نسبت نیلسون ریپورت یک شرکت با اختلاف منفی و سایر شرکت با اختلاف مثبت مواجه هستند که جای تامل دارد.نشریه نیلسون ریپورت اطلاعات خود را بر اساس خود اظهاری شرکت‌ها دریافت می‌کند و شاید علت این اختلاف آماری در دو گزارش به رغم سهم یکسان شرکت های از بازار تراکنش، تفاوت در روش گردآوری اطلاعات است که بهتر است در این خصوص شرکت شاپرک نسبت به ارائه آمار شفاف به این نشریه و سایر سازمان های بین المللی اقدام کند تا از یک الگو برای تهیه گزارشات اقدام شود.

 جای خالی ایران کیش در گزارش نیلسون ریپورت

نکته دیگر قابل توجه در این گزارش جای خالی شرکت ایران کیش در این فهرست است زیرا این شرکت در گزارش سالانه شاپرک در تعداد تراکنش ها در رتبه پنجم قرار دارد ولی در فهرست نیلسون ریپورت رتبه پنجم به شرکت پرداخت الکترونیک پاسارگاد که در گزارش سالانه شاپرک در رتبه ششم قرار گرفته، اختصاص یافته است به نظر میرسد چون داده های هر شرکت مبتنی بر روش خوداظهاری از آنها دریافت شده و احتمالاً برخی از شرکت های ایرانی علاقه ای به در اختیار قراردادن اطلاعات خود به این نشریه نداشته اند به تب نیز در این فهرست قرار نگرفته اند.

 رشد بالاي فروش ابزارهاي پرداخت در جهان 

رشد بالاي فروش ابزارهاي پرداخت در جهان، آسيا، آفريقا و خاورميانه و ايران،‌نشان دهنده نفوذ بسيار بانكداري الكترونيك و فعاليت شركت هاي پرداخت در اقتصاد، زندگي روزمره مردم و كسب وكارهاي مختلف است و به زودي شاهد نفوذ بيشتر ابزارهاي موبايلي، در كنار كارت خوان ها خواهيم بود. 

فروش دستگاه‌های پایانه فروش در آسیا و اقیانوسیه در سال ۲۰۱۶ با رشد ۲۸ درصدی نسبت به سال ۲۰۱۵ همراه بوده است و با فروش تعداد ۳۱ میلیون و ۷۳۶ هزار و ۹۹۵ دستگاه کارت‌خوان فروشگاهی در این منطقه در سال ۲۰۱۶، بزرگ‌ترین بازار بالقوه برای تولیدکننده‌های دستگاه کارت‌خوان است.

بر طبق این آمار در سال ۲۰۱۶ تعداد ۶ میلیون و ۳۲۴ هزار و ۴۲۸ دستگاه کارت‌خوان موبایلی در اروپا به فروش رفته است که این نشان از رشد ۱۶ درصدی این آمار نسبت به سال ۲۰۱۵ دارد. ازلحاظ بازار جهانی، اروپا دومین بازار بالقوه برای فروش دستگاه کارت‌خوان فروشگاهی را دارد. 

فروش دستگاه‌های پایانه فروش در آمریکا در سال ۲۰۱۶، معادل ۵ میلیون و ۸ هزار و ۸۹۹ دستگاه بوده است که نسبت به سال ۲۰۱۵ این فروش ۷ درصد رشد داشته است.

تعداد فروش دستگاه‌های کارت‌خوان فروشگاهی در آمریکای لاتین با افزایش ۱۸ درصدی نسبت به سال ۲۰۱۵، به ۵ میلیون و ۳۹۲ هزار و ۶۰ دستگاه رسیده است.

با فروش ۵ میلیون و ۴۶۸ هزار و ۸۱۹ دستگاه کارت‌خوان فروشگاهی در منطقه خاورمیانه و آفریقا در سال ۲۰۱۶، مقدار فروش این دستگاه نسبت به سال ۲۰۱۵، ۳۵ درصد رشد داشته است.

با فروش ۳۱۰ هزار و ۸۸۷ دستگاه کارت‌خوان فروشگاهی در منطقه کانادا در سال ۲۰۱۶، مقدار فروش این دستگاه نسبت به سال ۲۰۱۵ با ۱۴ درصد رشد همراه بوده است.

فروش دستگاه کارت‌خوان در سال ۲۰۱۶ در دنیا 

در آخرین رتبه‌بندی برندهای تولیدکننده دستگاه کارت‌خوان که توسط نیلسون ریپورت مبتنی بر فروش سال ۲۰۱۶ انجام گرفته است، همچنان ۴ برند برتر که به ترتیب اینجنیکو، وریفون، نیولند و پکس در جایگاه اول تا چهارم هستند جایگاه خود نسبت به سال ۲۰۱۵ را حفظ کرده‌اند. ۴ شرکت مطرح بعدی در این فهرست، به ترتیب SZZT جایگاه پنجم، NEXGO جایگاه ششم، Centerm جایگاه هفتم و BBPOS جایگاه هشتم را در جهان دارند.

طبق گزارش نیلسون ریپورت در سال ۲۰۱۶ بیش از ۵۴ میلیون دستگاه کارت‌خوان در کل دنیا به فروش رفته است که شرکت Ingenico فرانسه با تعداد ۱۰ میلیون و ۵۱۳ هزار دستگاه پایانه فروش در جایگاه اول قرار دارد و با اختلاف عنوان پرفروش‌ترین تولیدکننده پایانه فروش را به خود اختصاص داده است. اینجنیکو در سال ۲۰۱۴ و ۲۰۱۵ نیز در این جایگاه قرار داشت.

بعد از اینجنیکو شرکت Verifone آمریکا با تعداد ۶ میلیون و ۸۵ هزار دستگاه پایانه فروش مانند سال ۲۰۱۵ جایگاه دوم را کسب کرده است و شرکت Fujian Newland چین با تعداد ۵ میلیون و ۸۴۱ هزار دستگاه در جایگاه سوم و شرکت Pax Technology چین با تعداد ۴ میلیون و ۶۲۶ هزار دستگاه پایانه فروش در جایگاه چهارم قرار دارد. تا این قسمت جدول رتبه‌بندی شرکت‌ها نسبت به سال ۲۰۱۵ تغییری نکرده است و این ۴ برند جایگاه خود را حفظ کرده‌اند.

از طرف دیگر، شرکت SZZT Electronics چین باوجود رشد ۴۹ درصدی فروش خود در سال ۲۰۱۶ نسبت به سال ۲۰۱۵، با تعداد ۳ میلیون و ۹۳۶ هزار و ۵۰۰ دستگاه پایانه فروش در جایگاه پنجم این فهرست قرار گرفته است و نسبت به جایگاه خود در این فهرست در سال ۲۰۱۵، یک رتبه پیشرفت داشته است.

ششمین جایگاه فهرست با ۳ میلیون و ۴۴۵ هزار و ۲۱۳ دستگاه در اختیار شرکت Nexo چین است و شرکت Centerm چین با تعداد ۲ میلیون و ۸۰۸ هزار و ۷۱۹ دستگاه پایانه فروش در جایگاه هفتم و شرکت BBPOS هنگ‌کنگ با تعداد ۲ میلیون و ۷۳۷ هزار و ۹۲۵ دستگاه در جایگاه هشتم قرار دارد؛ این شرکت با کاهش ۷ درصدی فروش دستگاه پایانه فروش نسبت به سال ۲۰۱۵، از جایگاه پنجم به جایگاه هشتم نزول کرده است.