زهرا جعفري كارشناس صنعت خودرو
با ورود رنو به ايران، رقابت صنعت خودرو ايران شتاب مي گيرد
سهم 60 درصدي رنو از اين قرارداد عامل رشد كيفي و تنوع محصول و كاهش مشكلات توليد مشترك است و رنو به صورت مستقل مي تواند زمينه توليد و صادرات را فراهم سازد. ظرفيت توليد كارخانه مشترك رنو و ايدرو در فاز اول 150 هزار دستگاه تعيين شده است كه جديد ترين محصولات 2018 رنو توليد به توليد مي رسد و در فاز دوم هدف توليد 300 هزار دستگاه است.
اقتصاد گردان - رنو و ايدرو پاييز سال گذشته در حاشيه نمايشگاه پاريس تفاهم نامه مشتركي را امضا كردند كه اگرچه براي رسيدن به توافق مشترك و نهايي ماه ها طول كشيد اما همكاري مشترك در چارچوب توليد داخل، صادرات، استفاده از قطعه سازان داخلي را به همراه داشته و گمانه زني هاي بسياري، حكايت از توسعه همكاري ها، تنوع توليد كيفي محصولات رنو در ايران و تبديل شدن به پايگاه ساخت منطقه اي يكي از برندهاي موفق خودروسازي جهان را دارد.مذاكرات بين طرفين نشان داد هر كدام در جهت تقويت خواسته و منافع خود و بهبود توليد بوده اند و شركت رنو با شناختي كه به دنبال سال ها حضور در ايران و توليد مشترك با دو خودرو ساز بزرگ ( ايران خودرو و سايپا ) داشته افزايش سهم بيشتر از 50 درصدي براي حضوري متفاوت و مستقل در ايران را مطرح ساخت تا از اين طريق با مديريت بهتر رنو، بتواند توليد كيفي و تنوع محصول در بازار ايران را محقق كند و برخي كارشناسان سهم 60 درصدي رنو در ايران و حضور يك شركت خصوصي با سهم 20 درصدي و همچنين سهم 20 درصدي ايدرو را نشانه هاي خوبي براي اجراي مديريت كيفي رنو ارزيابي كرده اند كه مي تواند به بهبود سطح رضايت و رفاه مشتريان ايراني و صادرات آن منجر شود.
شركت رنو پيش از اين، با حضور مستقل در تركيه و روماني تجربه خوبي داشته و حالا با حضور در ايران از مزيت ها و امكانات زير ساختي خودرو، نيروهاي متخصص و ارزان، قطعه سازان و مواد اوليه مناسب و... بهره خواهد برد و قصد دارد سالهاي طولاني حضور در ايران را با شرايط مناسبي تجربه كند و لذا سهم 60 درصدي در تقويت اين مديريت و تحقق اهداف آن موثر خواهد بود.
حضور مستقل رنو از جهاتي بسيار اهميت دارد كه اين شركت مي تواند بدون وابستگي به خودروسازان داخلي و مشكلات همكاري مشترك و دردسرهاي آن به راحتي محصولات خود را با كمترين زحمت و با بالاترين كيفيت توليد كند.
از سوي ديگر، در آينده نزديك به واسطه بازار خوب ايران و دسترسي آسان به بازارهاي منطقه بر اساس موقعيت استراتژيك ايران، برندهاي معتبر ديگر نيز تمايل بيشتري براي حضور و سرمايه گذاري در ايران خواهند داشت و رنو نيز مي تواند صادرات محصولات ساخته شده در ايران را به اين كشورها صادر كند كه قطعا براي ايران مي تواند منافع بسياري داشته باشد.
در اين شرايط پيش بيني مي شود ايران به يك قطب اقتصادي صنعتي به خصوص صنعت خودرو سازي در منطقه تبديل شده و شرايط توليد و بازار مناسبي را براي غول هاي بزرگ خودروسازي دنيا به خصوص شركت هاي اروپايي فراهم سازد.
جزئيات قرار داد
شركت رنو فرانسه در دور جديد حضورش برنامه هاي طولاني مدتي دارد. رنو و ايدرو در اين همكاري مشترك660 ميليون يورويي، قرار است 300 هزار خودرو توليد كنند، آنهم با قيمتي زير 100 ميليون تا مشتريان قدرت خريد آن را داشته باشند.
در گام اول خودروهاي جديدي رنو داستر و نيو سيمبول توليد مي شود. كارشناسان بر اين باورند كه با شناختي كه رنو از مردم و بازار ايران دارد به طور حتم با تنوع بخشيدن به محصولات خود خودروهايي زير 100 ميليون نيز به بازار ايران عرضه خواهد كرد .
قرار داد رنوبه صورت سه جانبه ميان خودروساز فرانسوي، ايدرو و يك شركت از بخش خصوصي امضاء شده است كه سهم رنو 60 در صد و سهم سهامداران ايراني هركدام 20 درصد است.
شنيده ها حاكي از آن است كه انتخاب مدير عامل و هيات مديره به صورت چرخشي است. در دور اول مدير عامل يكي از مديران رنو خواهد بود و هيات مديره از طرف ايدرو و نايب رئيس نيز از شركت خصوصي ايراني انتخاب خواهد شد.
به گفته كارشناسان اين همكاري يك فرصت مناسب و كارگاه آموزشي براي صنعت خودروسازي ايران است كه از ابتدا تجربه توليد با كيفيت جهاني را تجربه كنند . صنعت خودرو ايران اگرچه از ساليان دور درصدد كسب مهارت براي توليد با كيفيت جهاني است اما اين قرار داد همان چيزي است كه خودروسازي ايران به آن نياز داشت. تجربه اي جديد و تقويت مهارت با اتكا به توانمندي خود، بازنگري نقاط مثبت و منفي و ايجاد شرايط لازم توليد با كيفيت و قيمت مناسب در سطح جهاني براي بازار داخل و بازارهاي صادراتي ...
ظرفيت توليد كارخانه مشترك رنو و ايدرو در فاز اول 150 هزار دستگاه تعيين شده است كه جديد ترين محصولات 2018 رنو توليد به توليد مي رسد و در فاز دوم هدف توليد 300 هزار دستگاه است.
برخي از كارشناسان منتقد با اشاره به تجربه همكاري رنوو ايران خودرو و سايپا ، معتقدند كه قرار بود سالانه 150 هزار دستگاه خودرو توليد شود و در كنار آن يك سايت مستقل با ظرفيت 200 هزار دستگاه نيز راه اندازي شود كه اين طرح هيچوقت اجرايي نشد. بار ديگر رنو با قراردادي جديد دست به سوي صنعت خودرو سازي دراز كرده تا همكاري هاي توليدي و صادراتي شكل گيرد .
اما واقعيت اين است كه در عدم تحقق اين برنامه قبلي تنها نبايد رنو را مقصر بدانيم زيرا شرايط بين المللي و تحريم ها،عدم همراهي قطعه سازان و خودروسازان داخلي، عدم تامين قطعات و مواد اوليه در زمان مورد انتظار، توليد برخي خودروهاي با حاشيه سود بالا در شركت هاي داخلي و... در مقايسه با حاشيه سود كم محصولات رنو و... همگي عواملي بود كه عملا همكاري شركت هاي داخل ايران با رنو را با تاخير و عدم هماهنگي مواجه كرد و گران شدن نرخ ارز نيز عملا نرخ 5 هزار يورويي يا 5 ميليون توماني سال 83 را به نرخ 40 ميليون تومان سال 96 افزايش داد ...
البته برخي از منتقدان حضور رنو مانند رييس هيات مديره سازمان مردم نهاد و ديده بان شفافيت و عدالت براين باورند كه رنو كارنامه خوبي از 20 سال پيش تاكنون نداشته و تمام وعده هايي كه داده است تنها در قالب قراداد روي كاغذ بوده و هيچ گونه انتقال تكنولوژي صورت نگرفته است و اين قرادادها تنها يك فرصت انحصاري براي خودروساز با تعرفه براي آنان بوده است. يكي از بندهاي قرارداد گذشته رنو با خودرو سازان صادرات بوده است كه تاكنون عملي نشده است.
تقويت قطعه سازي
در قرار داد رنو با ايدرو قرار است 30 درصد محصولات با مسووليت رنو صادر شود كه بخشي از آن صادرات قطعه است. در حال حاضر 1200 شركت توليد كننده قطعات خودرو با توانايي هاي متفاوت وجود دارد . در اين قرارداد بخشي از اهداف تقويت قطعه سازان داخلي است.تا با به روز كردن و استفاده از تكنولوژي هاي جديد، قطعاتي با كيفيت و قيمت مناسب توليد و صادر شود.
آنچه مسلم است قطعه سازان در سالهاي اخير رشد كمي و كيفي خوبي داشتند كه در حال حاضر اين قرارداد مي تواند فرصتي براي تجديد قوا و توانمند سازي براي حضور در اندازه هاي جهاني است.
در قراداد جديد رنو قرار است يك كارخانه توليد موتورمستقل هم ايجاد شود كه علاوه بر تامين موتورهاي محصولات جديد رنو ، براي ساير محصولات نيز موتور توليد كند.
در اهداف پيش بيني شده توليد خودرو با توجه به الويت ساخت داخل در ابتداي كار 40 درصد از قطعات خودروهاي جديد ساخت داخل بوده و در طرح توسعه اي اين ميزان به 60 تا 70 درصد خواهد رسيد.
يكي از كارشناسان قطعه سازي معتقدا ست تحقق ارتقا و توانمند سازي قطعه سازان و سرمايه گذاري در اين بخش مي تواند تحولي بزرگ را در اين صنعت ايجاد كند اما اگر قطعه سازان رويكرد ادغام وهمكاري نزديك با شبكه قطعه سازي رنو را در سر لوحه برنامه هاي خود قرار دهند زودتر شاهد رشد جهشي قطعه سازي و توليد با كيفيت در مقياس جهاني خواهيم بود.
پلت فرم X90
شركت رنو اگرچه از سالها قبل تجربه قرار داد با دو شركت خودروسازي با پلت فرم X90 را تجربه كرده است اما پيش بيني ها حكايت از آن دارد كه توليد اين دو شركت در هاله اي از ترديد قرار گرفته است. زيرا رنو قرارداد توليد تندر 90 را در ايران با دو خودروساز ايران خودرو و سايپا تمديد نكرده است.
با حضور گسترده و وسيع رنو با اين قرار داد و استراتژي عملكرد مستقلانه خود در توليد و بازار ايران گمانه زني ها مبني بر عدم تداوم فعاليت توليد تندر 90 را دارد و عدم واكنش دو شركت گواه اين موضوع است.
اما كارشناسان معتقدند كه رنو نمي تواند از جايگاه فعلي اين خودرو در بازار ايران و منافع آن چشم پوشي كند. اين خودرو جايگاه ويژه اي در بين مشتريان داشته واز خريد آن استقبال خوبي مي شود.
رنو دو گزينه براي پلت فرم تندر 90 پيش رو دارد . يا به فعاليت توليد مشترك با دو خودرو ساز ادامه مي دهد و يا توليد تندر و ساندرو و ... را در سايت جديد توليد خود ادامه مي دهد.
البته شايعه ديگري نيز در حال تقويت شدن است. ادغام و همكاري مشترك دو خودروساز مطرح كشورمان ايران خودرو و سايپا در گروه رنو است.با توجه به استقبال مردم از خودرو تندر90 . ساندرو و... و خودروهاي جديد و تنوع بخشيدن به محصولات در آينده نزديك نيازمند سايت هاي توليدي خودرو است . خودروسازان ايراني با داشتن امكانات توليد و ساخت مي تواند بهترين گزينه براي اهداف توسعه طلبانه رنو در ايران باشد.
با ورود رنو در صنعت خودرو ايران شعله رقابت در توليد و بازار كشور بسيار تند خواهد شد. خودرو سازان هم با رويه هاي گذشته نمي توانند به فعاليت هاي خود ادامه دهند. بتدريج فشارها بر تارك نازك خودروسازي افزايش خواهد يافت.
شتاب رقابت، تنوع در توليد، توليد با كيفيت در سطح جهاني، ضربه پذير بودن خودروسازان در مقابل غولي به نام رنو عرصه را برآنها سخت تر خواهد كرد. خودروسازان در اين شرايط بايد دست به انتخاب بزنند. يا ماندن و سخت تلاش كردن و همسو شدن با جريانات جديد خودروسازي و يا خذف شدن است.
زمان آن رسيده است صنعت خودرو ايران پوست اندازي كند و نگاه خودرو را به خارج از مرزها بياندازد. سرمايه گذار خارجي ، انتقال تكنولوژي و همكاري مشترك ابزار مهمي است كه خودروسازان مي توانند از آن استفاده نمايند. كره جنوبي نيز از همين راه براي توسعه صنعت خودروسازي خود استفاده كرد و امروز يكي از صنايع توانمند خودروسازي دنياست كه حتي تا امريكا صادرات دارد.
