انتقاد پورزرندي از نبود نهاد حامي بانكداري خصوصي و رفتار نامتناسب دولت با ظرفيت هاي بانك هاي خصوصي ودولتي

اقتصاد گردان - احسان شمشيري: کارشناسان بانکی بر این باورند که نظام بانکی از مشکلاتی همچون مطالبات معوق، عملیات صوری بانک‌ها، نرخ سود بالای تسهیلات و سرمایه‌های بلوکه شده بانکی رنج می‌برد و براي رفع آنها بايد اقدامات گسترده وموثري در دستور كار قرار گيرد. 

در نخستين نشست انجمن بانکداران خبره ايران كه با حضور تني چند از نمايندگان مجلس، مديران عامل بانك و كارشناسان نظام بانكي برگزارشد موضوع  شناسایی و بررسي ۱۰ چالش اساسی اقتصاد ایران  مطرح شد  وغلامحسین مصباحی‌مقدم عضو مجمع تشخیص مصلحت نظام در اين رابطه گفت: سود بانکی صدای همه را درآورده و یکی از چالش‌های اصلی اقتصاد ایران به شمار می‌رود ضمن اینکه در کنار آن معوقات بانکی و بدهی‌های معوق، نرخ کفایت سرمایه بانک‌ها و عدم اصلاح قانون بانکداری، از جمله دیگر چالش‌ها به شمار می‌رود.

وي افزود: صوری عمل کردن بانک‌ها در اجرای عقود مبادله‌ای و مشارکتی در کنار افزایش بیش از حد شعب بانکی و مؤسسات اعتباری، یکی از چالش‌های جدی پیش‌روی نظام بانکی و اقتصاد ایران است که سرمایه بانک‌ها را بلوکه نموده  و هزينه هاي بانك ها را افزايش داده است.

وی تصریح کرد: قوه مقننه می‌تواند کمک بزرگی برای حل مشکلات بانکی باشد؛ البته قانون بانکداری نیز نیازمند اصلاح جدی بوده که هنوز هیچ اقدامی در مورد آن انجام نشده است و بايد هر چه سريع تر شاهد اصلاح قوانين پولي و بانكي كشور، كاهش هزينه ها و تعداد شعب، كاهش هزينه تامين منابع و سود بانكي باشيم. 

حجت‌الاسلام غلامرضا مصباحی‌مقدم اظهارداشت: حضور صاحبنظران و متفکران در انجمن می‌تواند کمک بسيار خوبی باشد اما هسته اصلی انجمن را باید مدیران بانک‌ها و اشخاصی تشکیل دهند که در گذشته بانکداری کرده‌اند.

وی افزود: بانکداری در ایران با ۱۰ چالش جدی از جمله بالا بودن سود بانکی، افزایش معوقات بانکی، پایین بودن نرخ کفایت سرمایه بانک ها، صوری عمل کردن بانک ها در اجرای عقود و تعداد شعب فراوان مواجه است که انجمن باید برای مقابله با این چالش ها برنامه ریزی و در راستای رفع آنها پیگیری کند.

 

نماینده مجلس شورای اسلامی گفت: اگر چه یکسان سازی نرخ ارز یک مزیت برای اقتصاد کشور است اما هنوز شرایط و متغیرهای نظام تک قیمتی در کشور فراهم نیست.

عبدالرضا مصری افزود: برخی ریسک‌های تحمیلی مانع تک نرخی شدن ارز می‌شود، مانند تحریم بانک مرکزی که در جهان محدودیتی بی نظیر محسوب می‌شود، که همین مسئله اخلال جدی در نظام ارزی کشور ایجاد می‌کند.

وی در توضیح سخنانش درباره اخلالی که تحریم در نظام ارزی کشور ایجاد می‌کند، گفت: عمده ارز کشور وجه حاصل از فروش نفت است که برابر قانون از طریق نظام بانک مرکزی به بودجه‌های کشور وارد می‌شود.

عضو کمیسیون برنامه و بودجه مجلس با اشاره به اینکه در این شرایطی اگر این نظام ارزی به ناگهان تغییر کند، می‌تواند شوکی را در بازار ایجاد کند، گفت: مثلاً امکان دارد نرخ دلار به صورت مقطعی دو برابر شود و که بانک مرکزی با ورود کاتالیزوری در پی بازگشت به سیستم تک نرخی باشد اما همین شوک ایجاد شده به نقطه قبل از شوک برگشت پذیر نخواهد بود.

وی صحبت‌های خود را با مثالی تکمیل و خاطرنشان کرد: فرض کنید دلار ۳ هزار تومان است و با یک شوک به ۵ هزار تومان برسد، برای بازگشت به نرخ ۳ هزار یا ۳ هزار و پانصدرتومان، اگر در قبل یک میلیارد دلار هزینه لازم بود، از این پس باید بیش از ۳ میلیارد دلار هزینه شود چون با اعتمادی که از بازار سلب شده بسیاری برای خرید ارز حریص شده‌اند.

مصری ادامه داد: با تهدیدهایی که همچنان کشور با آن دست و پنجه نرم می‌کند نمی‌توان متغیرهای موجود در تعیین نرخ ارز را حذف کرد که اگر بخواهیم بدون توجه به این واقعیات اقدام کنیم در بازار عرضه و تقاضا شوک ایجاد می‌شود، ضمن آن که بازگشت به شرایط موجود نیز در آن زمان مشکلات بیشتری را موجب می‌شود، بنابراین تغییر در نظام‌های پولی بانکی نباید کوتاه مدت باشد و باید دست کم برای آن ظرف زمانی ۵ ساله در نظر گرفت.

عضو کمیسیون برنامه و بودجه مجلس ادامه داد: بسیاری از نقطه نظرات مفید در چرخه های  روزمره سیستم بانکی از بین می رود اما با توجه به اینکه در ساختار انجمن بانكداران خبره بیشتر علاقه‌مندی  و وظيفه حاکم است لذا می توان نقطه نظرات را از طريق انجمن پیگیری کرد. در حال حاضر کشور در انبوهی از قوانین غرق شده که برخی از این قوانین نفعی برای کشور ندارد و انجمن می‌تواند با ارتباط بین نظام بانکی و مجلس در راستای اصلاح این قوانین بکوشد.

وی با اشاره به موانع اصلاح معضلات سیستم بانکی گفت: کوتاه بودن عمر مدیریت‌ها٬ وجود انبوه قوانین و مقررات و نظام های موجود از جمله مسائلی است که ریسک پذیری را در مديريت بانك ها كاهش داده اما انجمن تابع این نظام ها نیست و در نتیجه بهتر می‌تواند در راه اصلاح روش ها و قوانين موجود گام بردارد.

رحیم زارع عضو کمیسیون اقتصادی مجلس نیز در این نشست گفت: پنج سال است که منتظر دولت هستیم تا لایحه بانکداری را به مجلس ارائه دهد، اما متأسفانه این اقدام صورت نگرفت و مجلس، خود دست به کار شد.بانک مرکزی با چالش مؤسسات غیرمجاز مواجه است ولی چون ابزار قانونی در اختیار نداشت، نتوانست به خوبی ایفای نقش کند؛ در حالی که اگر لایحه اصلاح نظام بانکی را پیش از این به مجلس ارائه می‌کرد، به این شکل با چالش مؤسسات غیرمجاز مواجه نمی‌شد.

زارع خاطرنشان کرد: باید چالش‌های بانکی اقتصاد ایران را شناسایی و راهکارهایی برای کاهش نرخ سود تسهیلات ارائه داد تا اقتصاد ایران بتواند با منابع مناسب، تأمین مالی شود و این در شرایطی است که اکنون هزینه تأمین مالی در کشور بسیار بالا است و همین امر، تولیدکنندگان را با مشکل مواجه کرده است.

عضو کمیسیون اقتصادی مجلس معتقد است که دولت و نظام بانکی نتوانسته از فرصت برجام استفاده لازم را ببرد، چرا که هنوز دستاورد قابل توجهی نصیب سیستم بانکی نشده و بانک‌ها قیمت تمام شده پول را بالا برده و کل اقتصاد را دچار مشکل کرده‌اند و هزينه بالاي سود بانكي هم بانك ها و هم اقتصاد را با چالش بزرگ مواجه كرده است. 

وی ادامه داد: هم‌اکنون کمیسیون اقتصادی مجلس، کمیته پولی و بانکی تشکیل داده تا قانون بانکداری را از ماده اول آن، یک به یک مورد بررسی قرار دهد.

این عضو کمیسیون اقتصادی مجلس با اشاره به افزایش سرمایه بانک‌ها در بودجه سال ۹۶ گفت: این اقدام در بودجه سال ۹۷ هم ادامه خواهد داشت و هنوز دولت و مجلس کاری که در شأن بانک‌ها بوده، انجام نداده‌اند.

زارع نماینده مجلس نيز در ادامه نشست اظهارداشت: پنج سال است که منتظر دولت هستیم تا لایحه بانکداری را به مجلس ارائه دهد اما هنوز این اتفاق نیفتاده و یکی از دلایلی است که امروز بانک مرکزی با چالش بازارهای پولی غیر متشکل روبرو شده است.

وی ادامه داد: یکی از چالش های نظام بانکی، استانداردهاي بانکداری بین المللی است كه زير ساخت های آن فراهم است اما باید در این زمینه به الزامات آن نیز پایبند باشیم. یکی از اهداف انجمن باید ارائه راهکارهای کاهش نرخ سود تسهیلات باشد. در مجلس گذشته طرح بانکداری را با ۳۰۰ ماده تدوین کردیم و در این مجلس نیز کمیسیون اقتصادی تک تک این مواد را در دست بررسی دارد٬ این موضوع نشان می‌دهد که مجلس علاقه مند است اما بانک‌ها تعامل زیادی با مجلس ندارند.

یکی از بزرگترین مشکلات بانک ها بدهی دولت است که باید تعیین تکلیف شود و در بودجه سال ۹۶ افزایش سرمایه بانک ها در دستور کار قرار گرفت که قطعاً در بودجه ۹۷ نیز مد نظر قرار می گیرد.

همچنین بهروز نعمتی سخنگوی هیئت رئیسه مجلس گفت: باید مشکلات نظام بانکی را حل کرد تا تولیدکنندگان بتوانند با شرایط بهتری ادامه کار دهند و این در شرایطی است که هم‌اکنون سیاستگذاران، تولیدکنندگان و سیاستمداران همگی از نظام بانکی گلایه‌مندند و بانک مرکزی و بانک‌ها هم می‌گویند که دولت برای آنها مشکل‌آفرینی می‌کند.

وی ادامه داد: در دنیای امروز که نرخ سود بانکی «لایبور به علاوه سه تا پنج درصد» است، بانک‌های ایرانی نمی‌توانند با این نرخ سود بالای بانکی، ادامه حیات داشته باشند و بنابراین چاره‌ای ندارند که با شرایط کنونی ادامه حیات دهند.

نعمتی معتقد است: نظام بانکی، خود را از مجموعه اقتصاد جدا کرده و در برنامه خود کمتر این تعامل را لحاظ کرده است؛ این در شرایطی است که اقتصاد ایران و از جمله نظام بانکی باید به سمت خصوصی‌سازی واقعی پیش رود تا بتوان ثمرات آن را مشاهده کرد، در حالی که هم‌اکنون حتی بانک‌های خصوصی شده نیز خصولتی هستند و به هیچ عنوان نمی‌توان نام آنها را «بانک‌های خصوصی» گذاشت.

سخنگوی هیأت رئیسه مجلس خاطرنشان کرد: رئیس مجلس ۲۰ ابر چالش کشور را شناسایی کرده و در راهبردهای خود، به آن توجه نموده است که از این ۲۰ چالش، ۱۲ چالش اقتصادی و پولی و بانکی هستند.

بهروز نعمتی؛ نماینده مجلس نیز در ادامه نشست اظهارداشت: در حال حاضر تولیدکنندگان از بانک ها گله مندند و  سیاست گذاران نیز از نظام بانکی انتقاد می‌کنند٬ از سوی دیگر بانک مرکزی و بانک‌ها گلایه دارند که دولت برای آنها مشکل ایجاد میکند و توانمندی لازم را از آن ها سلب کرده است. لذا ايجاد اجماع نظر و توافق و تفاهم و همراهي نيازمند فعاليت نهادهاي مدني و صنفي و حرفه اي مانند انجمن بانكداران خبره است. 

وی افزود: در چنین شرایطی NGO ها هستند که می توانند مشکلات را حل کنند و به این سردرگمی پایان دهند. سود بانکی در دنیا ۲ تا ۵ درصد است و ما با سود فعلی در نظام بانکی نمی‌توانیم به این شرایط ادامه دهیم و باید به سمت و سوی اصلاح آن حرکت کنیم.

نعمتی خاطرنشان کرد: برای اصلاح چاره ای جز اقتصاد مقاومتی نداریم که طی ۱۰ سال گذشته مقام معظم رهبری همیشه بر مسائل اقتصادی تاکید داشته اند اما کار مهمی در این زمینه انجام نشده است.مهمترین هدفی که باید آن را پیگیری کند خصوصی سازی بانک هاست چرا که در حال حاضر هیچ یک از بانک ها به معنای واقعی خصوصی نیست و باید بخش خصوصی واقعی در نظام بانکی حاکم شود

دعوت از بانكداران خبره 

قربانی نماینده انجمن بانکداران خبره ایران نيز در نشست خبری تشکیل این انجمن گفت: توجه انجمن بانكداران خبره بیشتر بر روی سرمایه انسانی و تجارب شکل گرفته است و از بانکداران خبره دعوت شده تا در این انجمن تجارب خود را به مشارکت بگذارند.

وی افزود: یکی از مشکلات نظام بانکی ما حمایت صنفی از مدیران و کارکنان بانک‌ها است که انجمن به سهم خود می کوشد در این راه قدم بردارد. انجمن فراجناحی است و گرایش خاصی ندارد و هدف آن تبدیل نگاه عادت مندانه به نگاه هوشمندانه به نظام بانکی و بانکداری است.

پورزرندی؛ مدیرعامل بانک شهر نیز گفت: شرایط بانکداری در ایران بسیار مشکل شده که علت آن تحریم های طولانی بر ضد نظام بانکی است. نهادی در مجلس و دولت نداریم که از نظام بانکی و به ویژه بانک های خصوصی دفاع کند و قوانین در حوزه بانکی مشکلات زیادی دارد که باعث به وجود آمدن تخلف‌ها شده است. 

همچنین حسین محمد پورزرندی هم در این نشست گفت: امروز شرایط بانکداری در ایران بسیار دچار مشکل است و مردم نیز اعتماد خود به نظام بانکی را از دست داده‌اند و این در شرایطی است که در همه جای دنیا اعتماد حرف اول را در عملیات‌های بانکی می‌زند؛ دلیل این مشکل هم در ایران آن است که تحریم سال‌های سال نظام بانکی را از حرکت بر اساس اصول و قواعد بین‌المللی دور داشته و یک بیماری را برای بانک‌ها به وجود آورده است.

وی افزود: به نظام بانکی که بیمار است، نباید به یکباره شوک وارد کرد و یا آن را کُتک زد، بلکه باید اجازه بدهیم این بیمار به حالت عادی برگردد.

پورزرندی با ابراز گلایه نسبت به رفتار نامتناسب دولت با توان و ظرفيت هاي بانک‌های خصوصی و دولتی گفت: دولت آنچه را که به نظام بانکی دولتی دیکته می‌کند، برای خصوصی‌ها نیز در نظر می‌گیرد، در حالی که شرایط بانک‌های دولتی و خصوصی یکسان نیست.

برومندی عضو کمیسیون امنیت ملی مجلس نیز در ادامه نشست گفت: یکی از مهم ترین تهدید های کشور در حوزه اقتصادی است که مهم ترین بخش اقتصاد را نیز بانک ها تشکیل می دهند.

وی با بیان اینکه افزایش نرخ سود بانکی از معضلات جدی کشور است گفت: در جلساتی که کمیسیون امنیت ملی برای بررسی مشکل موسسات مالی و اعتباری غیرمجاز تشکیل داد، متوجه شدیم که تعدادی از بانک ها و حتی دستگاه های دولتی پول خود را در این موسسات برای کسب سود بیشتر سرمایه گذاری کرده اند.

وی تأکید کرد: ساماندهی وضعیت بانک ها در حال حاضر از مهم ترین مسائل کشور است و باید با نگاه دانش محور مسائل را پیگیری کرد که انجمن به خوبی می تواند این کار را انجام دهد و مجلس نیز آمادگی دارد با شفاف‌سازی و اصلاح قوانین در این راستا کمک کند.

عبدالمهدی ارجمندنژاد؛ مدیر کل مقررات مجوزهای بانکی و مبارزه با پولشویی بانک مرکزی نیز در این نشست اظهارداشت: انجمن به‌ خوبی می‌تواند خلا بین دولت بانک ها و سایر نهادها را پر کرده و به ویژه در زمینه تولید دانش و انتقال تجربیات نقش ویژه ای را ایفا کند.

وی ادامه داد: انجمن های بسیاری در این کشور داشته ایم که رو به افول رفته اند و نتوانسته اند جای خود را باز کند امیدواریم این انجمن به سرنوشت آنها دچار نشود. وی خاطرنشان کرد: همه مشکلات نظام بانکی به بانک ها و مدیران آنها بر نمی گردد بلکه برخی از مشکلات به دلیل قوانین و محيط كلان و كسب وكار است که از سایر ارکان به آنها تحمیل می شود.

همچنین در این نشست آلبرت بغوزیان کارشناس ارشد مسائل بانکی با بیان اینکه هم‌اکنون افراد بسیاری در نظام بانکی اظهارنظر می‌کنند و فریاد می‌زنند و انتقاد مي كنند، گفت: اکنون نظام بانکی ایران به دادزن نیاز ندارد، بلکه ما پاروزن‌هایی می‌خواهیم که بتوانند قایق نظام بانکی را به سلامت به ساحل برسانند.باید جهات مختلف راه را بررسی و کانالیزه کرد تا به سمت هدف مشخص حرکت کنیم. انجمن بانکداران خبره می‌تواند درد را شناسایی و درمان کند، چرا که در هر دوره مدیریتی دولت‌ها، برخی مسائل مطرح شده اما به سرانجام نرسیده است.