بازگشت کوچک‌ها به چرخه تولید
اقتصادگردان- از آنجایی که یکی از ماموریت‌های اصلی وزارت صنعت، معدن و تجارت اتمام طرح‌های نیمه‌تمام صنعتی برای ایجاد اشتغال و رونق تولید در سال 1396 به شمار می‌رود، متولیان صنعتی در تلاش هستند با بهره‌گیری از طرح رونق تولید که در سال جاری کلید خورد، بتوانند واحدهای صنعتی تعطیل شده یا نیمه تمام را به چرخه تولید بازگردانند. از همین رو، براساس آمار سازمان صنایع کوچک و شهرک‌های صنعتی ایران، تعداد 3هزار و 419فقره مربوط به طرح‌های نیمه‌تمام صنعتی با پیشرفت فیزیکی بالای 60درصد گزارش شده که در سال جاری آماده بهره‌برداری هستند که 5 استان «فارس، تهران، یزد، اصفهان و سمنان» بیشترین سهم را در این زمینه دارند. همچنین تعداد واحدهای فعال با ظرفیت کمتر از 70درصد، 3 هزار و 221 فقره عنوان شده است. از سوی دیگر، تعداد یک هزار و 121 طرح غیرفعال صنعتی نیز در سال جاری راه‌اندازی مجدد خواهند شد. به‌طوری که مطابق آمارها، حدود 3هزار و 633بنگاه صنعتی واقع در شهرک‌های صنعتی در طرح رونق تولید سال 1396 ثبت‌نام کرده‌اند که استان‌های «اصفهان، مازندران، آذربایجان‌شرقی، قزوین، یزد، خراسان‌رضوی، گلستان، مرکزی، گیلان و فارس» حدود 60درصد تقاضاها را به خود اختصاص داده‌اند. تسهیلات پیش‌بینی به‌منظور راه‌اندازی، فعال‌سازی و تکمیل ظرفیت واحدهای صنعتی واقع در شهرک‌های صنعتی، معادل 7 هزار و 761 میلیارد تومان گزارش شده است.
طرح رونق کوچک‌ها
حمایت ویژه از صنایع کوچک و متوسط که از ابتدای سال گذشته با تخصیص 16 هزار میلیارد تومان اعتبار به 7500 واحد صنعتی مورد توجه دولت قرار گرفته بود، سیاست‌گذار پولی در سال جدید نیز در راستای ابلاغ رییس‌جمهور، برای ایجاد تحرک در بخش صنعت و اشتغال، اقدام به تزریق منابع جدید به واحدهای تولیدی، صنعتی و معدنی در قالب طرح رونق تولید کرد. از این رو، 30 هزار میلیارد تومان تسهیلات در سال 96 در قالب سه نوع تسهیلات به بنگاههای تولیدی اعطا خواهد شد. براساس دستورالعمل اعلام شده میزان تسهیلات پرداختی براساس نیاز واقعی و تایید کارگروه استانی برای بنگاههای کوچک تا سقف 10میلیارد ریال، بنگاههای متوسط تا سقف 30میلیارد ریال و برای طرح‌های نیمه‌تمام بالای 60درصد پیشرفت فیزیکی تا سقف 20میلیارد ریال درنظر گرفته شده است. این درحالی است که براساس آمار اعلام شده بیش از 5هزار و 400 واحد مستقر در شهرک‌های صنعتی در فاصله سال‌های 85 تا 92 به دلایلی چون «کمبود نقدینگی، تامین نشدن به‌موقع مواد اولیه و اختلاف با شرکا» ورشکسته یا تعطیل شدند که این روند با تلاش دولتمردان و متولیان صنعتی کشور متوقف شد. به‌طوری که آمار سازمان شهرک‌های صنعتی ایران حاکی از این است که بنگاههای کوچک و متوسط در مسیر رونق قرار گرفته‌اند. حتی متولیان صنعتی برای ریل‌گذاری مناسب برای توسعه کوچک‌ها، 38 گام جدید برای تقویت این بنگاه‌ها در سال جاری تدوین کردند. «خلق منابع مالی جدید، توسعه مهارت‌های شغلی و کارآفرینی، ایجاد بانک صنایع کوچک، توسعه دیپلماسی صنعتی و ایجاد و توسعه کنسرسیوم صادراتی، نظارت بر طرح اشتغال‌زایی در مناطق محروم کشور و بازاریابی شبکه‌یی برای محصولات روستایی، مطالعه و ایجاد مراکز لجستیکی نوین در شهرک‌ها و نواحی صنعتی، تدوین مدل‌های حمایتی از طرح‌های سرمایه‌گذاری صنعتی و... از جمله گام‌هایی است که برای بازگشت صنایع کوچک و متوسط به چرخه برداشته شده است. در همین حال براساس آمار منتشر شده از سوی سازمان صنایع کوچک و شهرک‌های ایران، حدود 3هزار و 633 بنگاه صنعتی کوچک و متوسط واقع در شهرک‌های صنعتی در طرح رونق تولید سال 1396 ثبت‌نام کرده‌اند که استان‌های «اصفهان، مازندران، آذربایجان‌شرقی، قزوین، یزد، خراسان‌رضوی، گلستان، مرکزی، گیلان و فارس» بیشترین درصد تقاضاها را به خود اختصاص داده‌اند، که جزو
10 استان اول از حیث تقاضای ثبت‌نام به‌شمار می‌روند. آمار ثبت‌نامی به تفکیک استان‌ها، نشان می‌دهد 566 واحد صنعتی کوچک و متوسط متقاضی برای دریافت وام رونق تولید مربوط به «استان اصفهان» است. همچنین سهم دیگر استان‌ها در ثبت‌نام طرح رونق تولید در داخل شهرک‌ها در سال جاری به‌ترتیب شامل «292 واحد در استان مازندران، 204 واحد در استان آذربایجان‌شرقی،
245 واحد در استان قزوین، 183 واحد در استان یزد، 145 واحد در خراسان‌رضوی، 127 واحد در استان گلستان، 129 واحد در استان مرکزی،
135 واحد در استان گیلان و 109در استان فارس» است. همچنین مطابق اطلاعات ارائه شده، مجموع تعداد طرح‌های با پیشرفت فیزیکی بالای 60 درصد در شهرک‌های صنعتی 31 استان کشور که در سال 1396 آماده بهره‌برداری هستند، 3 هزار و 419فقره گزارش شده که مطابق آمارها، 5 استان «فارس با 444، تهران با 419، یزد با 319، اصفهان با 256 و سمنان با 155 فقره طرح صنعتی» دارای بیشترین سهم هستند. از سوی دیگر، مطابق آمارها، تعداد واحدهای غیرفعال شهرک‌های صنعتی در 31 استان کشور، یک‌هزار و 121 طرح غیرفعال گزارش شده که در سال 1396 راه‌اندازی مجدد خواهند شد. همچنین براساس آمار منتشر شده، در هر کدام از استان‌های «آذربایجان‌شرقی، غربی، اصفهان، خراسان‌رضوی، خوزستان، فارس، قزوین، کرمانشاه و مازندران»
56 واحد صنعتی غیرفعال در سال 1396 راه‌اندازی مجدد خواهد شد. در مقابل استان‌های «اردبیل، تهران، چهارمحال‌وبختیاری، خراسان‌جنوبی، خراسان‌شمالی، کردستان، کهگیلویه‌وبویراحمد، گلستان» هر کدام با دارا بودن 20 واحد غیرفعال صنعتی، کمترین سهم را در این زمینه دارند. همچنین آمار منتشر شده از سوی سازمان صنایع کوچک و شهرک‌های ایران نشان می‌دهد، در
31 استان کشور، تعداد 3 هزار و 221 واحد فعال صنعتی با ظرفیت کمتر از 70 درصد در داخل شهرک‌های صنعتی وجود دارد که در سال 1396 تکمیل ظرفیت خواهند شد. مطابق آمارها، 5 استان «اصفهان با 448، استان فارس با 408، استان تهران با 402، استان آذربایجان‌شرقی با 187 و درنهایت استان مرکزی با 166» بیشترین تعداد واحد صنعتی فعال کمتر از ظرفیت 70 درصد را در سال 1396 دارند.
مشکلات ساختاری
در همین راستا، معاون وزیر صنعت، معدن و تجارت بر این باور است که دولتمردان و مسوولان در راستای حمایت از صنایع کوچک باید برنامه‌ریزی کرده و اولویت قائل شوند. به گفته برات قبادیان وزارت در هر استان دو ارگان سازمان صنعت و شرکت شهرک‌ها دارد و این دو باید نقش تسهیل‌گر را داشته باشند و زیرساخت‌ها را آسان کنند. او، مسائلی مانند مالیات، تسهیلات بانکی، قوانین و مقررات دست و پاگیر اموری که به سهولت کسب و کار منتهی می‌شوند را ازجمله مواردی می‌داند که باید تسهیل شوند. قبادیان اظهار کرد که تا سود بانکی به زیر 10درصد نرسد واحدهای ما در تولید مشکل دارند و همه ما مسوول هستیم. برنامه‌ریزی‌های کلان را دولت باید انجام دهد و اداره امور به صورت کلی صورت گیرد. معاون آموزش، پژوهش و فناوری وزارت صنعت، معدن و تجارت با بیان اینکه ایران کشوری با منابع فراوان ازجمله نفت و گاز و چهارفصل بودن پتانسیل‌های خوبی برای توسعه دارد، تصریح کرد که در 8 سال وفور نعمت فروش نفت را داشتیم، به‌طوری که در 80 سال قبل سابقه نداشته است؛ این دوره می‌توانست جهش اقتصادی و صنعتی قابل‌توجهی در کشور ایجاد شود اما این‌طور نشد. معاون وزیر صنعت، معدن و تجارت بر این باور است که اقتصاد ایران اشکالات اساسی ساختاری دارد که به من مسوول و صنعتگر برمی‌گردد. کشور پتانسیل‌هایی دارد که باید در این راستا سرمایه‌گذاری کنیم. اگر در زمینه‌یی شروع به کار کردیم و دیدیم که به شکست برمی‌خوریم قطعا رکود درپی خواهد داشت. امروز بدون برنامه‌ریزی حتی یک خانواده را نمی‌توان اداره کرد.
