خبرنگار بورس باید سهامدار باشد

بازار سرمایه به عنوان یکی از اضلاع اصلی و اساسی بازار مالی نقش برجسته‌ای در جذب امکانات مالی و سرمایه‌ای در جهت تخصیص بهینه منابع به منظور رشد و توسعه اقتصادی کشورها دارد اما این نقش‌آفرینی بدون تعامل با رسانه‌ها امکان‌پذیر نیست.

اصولا مطالبه‌گری از رسالت های اصلی رسانه هاست، مطالبه‌گری و نقد صحیح در هر حوزه ای می‌تواند زمینه اصلاح و تسریع در رشد و حرکت رو به جلو را فراهم سازد. اما بازار سرمایه یا بورس را می توان از جمله تخصصی ترین حوزه‌ها برای فعالیت رسانه ها و خبرنگاران دانست، همین امر سبب شده تا چالشی با عنوان کمبود و ضعف در گزارش های خبری و اخبار دقیق، کامل و شفاف بورسی بوجود بیاید، به طوری که می توان گفت امروز به جز خبرنگاران چند رسانه تخصصی بازار سرمایه، هیچ خبرنگاری اشراف کامل بر روی تحولات و فرآیند بورس را ندارد.

به گزارش خبرگزاری بسیج موفقیت یک خبرنگار در حوزه تخصصی خود، رابطه مستقیمی به دغدغه‌مندی وی نسبت به مسائل پیرامون آن حوزه دارد، با این وجود طبیعی است که خبرنگاران بازار سرمایه توانایی کافی برای نگارش اخبار و گزارشات مفید از بورس را نداشته باشند چراکه خبرنگاران، فعال بازار سرمایه نیستند؛ بنابراین لازم است یک خبرنگار فعال در حوزه بورس، همانند یک سهامدار به نوسانات لحظه ای بازار سرمایه حساس باشد و دائما در حال رصد اتفاقات بازار سرمایه باشد، گویی که سرمایه خود را در این بازار قرار داده باشد و در این صورت است که می توان انتظار انتشار گزارشاتی روشنگرانه از مجموعه بورس را در رسانه ها داشت.

جلوگیری از سقوط ارزش سهام شرکت‌ها با اثرگذاری رسانه

آبان ماه سال 91 به دنبال انتشار شایعاتی درباره وجود نقص فنی در خودروهای هیوندای موتور ارزش سهام بزرگترین خودروساز کره بیش از پنج درصد کاهش یافت، در این ماجرا تنها یک شایعه توانست ضرر بزرگی به این شرکت کره‌ای وارد کند، در حالی که رسانه‌ها می‌توانستند با ورود به قضیه تبعات این شایعه را از بین برده و یا به حداقل برسانند. بنابراین می‌توان دریافت که لزوم حضور رسانه در بازار سرمایه برای پیشگیری از آسیب های احتمالی به شدت احساس می‌شود.

تحلیل بازار با کارشناسان

بدون شک استفاده از نظرات فنی و کارآمد خبرگان و کارشناسان در هر حوزه ای می تواند به سواد رسانه ای خبرنگاران بیافزاید و در نهایت منجر به تولید مطالبی کارآمد و اثرگذار بشود. در بازار سرمایه اما این مهم بیشتر احساس می شود، به صورتی که در اختیار گذاشتن تجربه کارشناسان این بازار به رسانه ها می تواند راه روشنی را پیش پای فعالان بازار سرمایه قرار دهد. البته نباید فراموش شود در تحلیل بازار سرمایه که نقش بسزایی در رشد و توسعه بازار پولی و مالی کشور دارد هر چه از نظرات سیاسی و حزبی پرهیز شود، گزارشات بهینه تر و مؤثرتری تولید می‌گردد.

کمک به بورس با انتشار اخبار واقعی و شفاف شرکت‌ها

تجربه ثابت کرده است که بهترین نسخه برای قدرتمند ساختن بازارهای سرمایه، شفاف سازی و فعالیت روشن و بدون ابهام شرکت‌ها و مجموعه های اقتصادی در آن است، بر همین اساس است که شفافیت را از جمله شاخصه های کلیدی در شتاب رشد و توسعه بازارهای سرمایه کشورها می‌دانند. بنابراین با ارائه دقیق و به موقع اطلاعات در اخبار و گزارشاتی مفصل، می‌توان انتظار جلب اعتماد سرمایه گذاران به بورس را داشت. در این شرایط با تحلیل‌های منطقی و صحیح امکان ورود نقدینگی جدید به بازار و همچنین گسترش هر چه بیشتر بورس به وجود می‌آید.

این دسته اخبار باید به گونه ای باشند که صاحبان سرمایه با اطمینان خاطر از شفافیت بازار و رتبه بندی های اعلام شده توسط سازمان بورس و اوراق بهادار، وارد این بازار شوند؛ به طور کلی می توان گفت اخبار رسانه ها می تواند به عنوان یک بازوی محرک، بازار سرمایه را در مسیر پیشرفت و توسعه همراهی کند.

اجبار شرکت‌ها برای اجرای برنامه‌های شفاف‌سازی حسابداری با انتشار اخبار مثبت

سازمان بورس و اوراق بهادار به تدریج شرکت های بورسی را مجبور به ارائه صورت های مالی و حسابرسی بر اساس روش جدید IFRS می‌کند که یقینا با این اتفاق بسیاری از شرکت‌ها دچار نوسانات شدیدی خواهند شد، در این فرآیند شرکت‌ها باید شفاف تر از حالت کنونی عمل کنند و این چیزی است که استاندارد بین المللی IFRS از آن‌ها می‌خواهد.

نتیجه شفاف سازی و حسابرسی های جدید این خواهد شد که امکان دارد بازدهی اغلب شرکت ها با کاهش مواجه شود، بنابراین بسیاری از شرکت های فعال بورسی که عمدتا وابسته به دولت اند در حال رایزنی هستند تا اجرای IFRS بیش از پیش به تعویق افتاده تا از این طریق شاید کمی دیرتر دچار بحران کاهش ارزش سهام شوند. در این بین رسانه باید این شرکت ها را تشویق کند که صورت های مالی جدید را اجرا کنند تا عملکردی شفاف، مطابق با استانداردهای بین المللی داشته باشند.

کمک رسانه به این شرکت ها به این صورت است که همزمان با سالی که قرار است این صورت‌های مالی جدید منتشر شوند، با انتشار اخبار و گزارشات مثبت از فعالیت بازار سرمایه، اجازه ملتهب شدن بازار را ندهد. با انتشار صورت های مالی یقینا شرکت‌ها با افت ارزش سهامشان مواجه می‌شوند در این زمان رسانه با سیگنال‌های مثبتی که به بازار سرمایه می‌فرستد، خلاء‌های بوجود آمده را پر خواهد کرد. برای مثال سود سهام یک شرکت بورسی نسبت به سال گذشته 30تومان کاهش می‌یابد، هر چه اخبار این اتفاق بیشتر در رسانه ها منعکس شود، باعث می‌شود ارزش سهام این شرکت کاسته شود، در این شرایط رسانه‌ها می توانند با نوید آینده‌ درخشان و فعال آن شرکت، فضای کاهش ارزش سهام آن مجموعه را از بین ببرند و از زیان سنگین یک شرکت بورسی جلوگیری کنند؛ قطعا لازمه چنین مسئله ای، تعامل شدید و دوسویه شرکت ها با رسانه هاست که متأسفانه امروزه بسیاری از شرکت های بورسی یا بخش روابط عمومی ندارند و یا روابط عمومی بسیار ضعیفی دارند، قطعا این شرکت ها نمی‌دانند که هرچه بیشتر در عرصه روابط عمومی، اطلاع رسانی و تبلیغات فعال باشند، منفعت بیشتری خواهند برد. مجموعه های فعال در بازار سرمایه باید بدانند که اطلاع رسانی‌های خوب و یا بکارگیری نیروهای زبده اطلاع رسانی و روابط عمومی می تواند اثر بسزایی در رشد ارزش سهام در بازار سرمایه داشته باشد.

تشویق رسانه‌ای شرکت‌هایی که طلایه‌دار شفافیت مالی هستند

در این بین شرکت هایی هم هستند که صورت های مالی را طبق همان قوانینی که سازمان بورس و اوراق بهادار و یا بانک مرکزی خواسته اند منتشر می‌کنند، رسانه با تشویق این شرکت ها باعث می‌شود دیگر شرکت ها نیز به این کار ترغیب شوند، برای مثال یک رسانه در گزارشی، مجموعه ای را که صورت های مالی خود را به صورت کاملا شفاف به انتشار گذاشته بود را یک مجموعه "شجاع" می خواند، چراکه این شرکت صورت های مالی خود را طبق فرمول استانداردهای شفافیت مالی که سازمان بورس درخواست کرده است، آماده کرده و حتی با وجود زیان‌ده بودن عملکرد، از بازکردن نماد خود در بورس خودداری نکرده است، این موضوع بیانگر شجاعت مدیران و مسئولان این شرکت و یا مجموعه اقتصادی است. حمایت رسانه از این پدیده باعث می شود ترس دیگر شرکت های بورسی از انتشار شفاف صورت های مالی کاسته شود و از آن استقبال کنند.

انتشار فرهنگ بورس در جامعه با شناساندن بازار سرمایه

بسیاری از مردم ترجیح می‌دهند پول خود را در بانک‌ها و یا مؤسسات اعتباری سپرده گذاری کرده و سود آن را دریافت کنند، این در حالی است که بسیاری نمی‌دانند که با سرمایه گذاری در بورس گاها سود بسیار بیشتری نسبت به سپرده گذاری در بانک نصیبشان می‌شود و در ضمن مردم تصور مردم از فعالیت در بورس، ورد به یک عرصه پرریسک و خطرناک است، در حالی که ریسک سرمایه گذاری در بازار سرمایه بسیار کمتر از سپرده گذاری در بانک ها و موسسات اعتباری است که درصد سود بالایی به سپرده گذاران خود می‌دهند و این سخن با استناد به اعلام خود بانک مرکزی مبنی بر اینکه مردم به موسسات اعتباری که سود زیادی می دهند شک کنند، می باشد.

رسانه در اینجا می تواند بازار سرمایه را به عنوان یک جایگزین برای تزریق سرمایه مردم معرفی کند؛ بیان اینکه سهام داری هم بد نیست و این سهام داری خود آداب و رسوم و روش های خاصی را دارد می تواند از جمله کارهایی باشد که رسانه در جهت شناساندن بازار سرمایه انجام دهد.

متاسفانه اخیرا جوی که علیه بورس به راه افتاده این است که به جامعه القا می‌شود بازار سرمایه تماما ضرر و زیان است و سودی در کار نیست در حالی که رسانه با معرفی افراد و شرکت های موفق در بازار سرمایه می‌تواند سرمایه مردم را وارد بورس کند تا نهایتا به تولید برسد. بسیاری از مردم به دلیل اینکه نمی‌دانند و یا حوصله تحقیق در خصوص نحوه سهام داری در بورس و فعالیت در آن را ندارند، سهام داری و سرمایه گذاری نمی‌کنند اما اگر به طور مثال یک روزنامه در گزارشی خوب و کامل نحوه چگونگی سرمایه گذاری در بورس را تشریح کند و ساز و کار فعالیت در بازار سرمایه را توضیح دهد به تدریج فرهنگ بورس در بین مردم جا افتاده و حداقل، مردم نسبت به بورس آگاه شده و جو منفی علیه آن کاهش می‌یابد.

انتشار اخبار شفاف از نوسانات بازار و تحلیل واقعی

متأسفانه گاها دیده شده که چند شرکت بورسی بر چند رسانه اثر گذار تأثیر می‌گذارند! برای مثال یک شرکت خودروسازی مطرح در بازار سرمایه با چند رسانه فعال و پرمخاطب قرارداد همکاری منعقد می‌کند اما به یکباره دیده می شود همان رسانه‌ها علیه شرکت اخبار و گزارشاتی منفی منتشر می‌کنند! اخبار منفی قطعا ارزش سهام آن شرکت را به شدت کاهش خواهند داد، صاحبان شرکت که می‌بینند ارزش سهام پایین آمده و مردم سهام خود را می فروشند، خود این سهام را به قیمتی پایین خریداری می‌کنند. اما این سؤال پیش می‌آید که در این بین چه اتفاقی افتاده است؟! در واقع اینجا یک رانت اطلاعاتی اتفاق افتاده است.

وقتی قرار باشد یک شرکت خودروسازی از محصول جدید خود که استقبال عمومی را به دنبال دارد، رونمایی کند، مشخصا سهام آن شرکت در بورس افزایش می‌یابد، حال اینجا صاحبان شرکت از رانت اطلاعاتی خود استفاده می‌کنند به این صورت که مدیران و صاحبان شرکت به صورت آگاهانه ارزش سهام مجموعه را پایین می‌آورند تا سهام‌ها را خریداری کرده اند و بعد از رونمایی از محصول جدید آن شرکت و چند برابر شدن ارزش سهام، اقدام به فروش سهام شرکت می‌نمایند؛ اینگونه اقدامات به وجه بورس آسیب می‌رساند و رسانه با شفاف سازی و هشدار نسبت به تبعات آن و همچنین روشنگری می‌تواند به بازار سرمایه کمک خوبی کرده و میزان قدرت سودجویان را کاهش دهد.

و در خاتمه باید گفت در دورانی که هر تلفن همراه یک رسانه‌ است و هر فردی یک خبرنگار محسوب می‌شود، بازار سرمایه بیش از پیش وابسته به اطلاع‌رسانی شفاف است چراکه شایعه‌ای در فضای مجازی می‌تواند غولی را از پا درآورد، حتی غول‌های بازار سرمایه.