اهمیت سبدگردانی در توسعه بازار سرمایه

اقتصاد گردان- بازار سرمایه یکی از ارکان مهم اقتصاد در جامعه است که آن را دماسنج اقتصاد نیز می‌نامند. بازار سرمایه نسبت به بازار پول بسیار گسترده‌تر است و از تنوع ابزاری بیشتری برخوردار است. درواقع بازار سرمایه به منزله پلی است که پس‌انداز واحدهای اقتصادی دارای مازاد مانند شرکت‌ها یا دولت‌ها را به واحدهای سرمایه‌گذاری که به آن نیازمندند، منتقل می‌کند. به این ترتیب بازار سرمایه، واحدهای پس‌انداز و سرمایه‌گذاران را با هم مرتبط می‌کند. 

در عصر کنونی، تنها سهم کوچکی از سرمایه‌گذاری‌های مردم در جهان به شکل مستقیم انجام می‌شود و بیشتر سرمایه‌گذاران، سرمایه‌گذاری‌های غیرمستقیم شامل سرمایه‌گذاری در انواع صندوق‌ها و سبدگردانی را ترجیح می‌دهند و این خدمات در همه کشورها از سوی شرکت‌های تخصصی سبدگردان که به این منظور ایجاد شده‌اند و در قالب حساب‌های مدیریت‌شده اختصاصی انجام می‌شود. شایان ذکر است این فرآیند به‌وسیله افراد خبره در امر سرمایه‌گذاری براساس خصوصیات، سطح ریسک‌پذیری و میزان سرمایه هر سرمایه‌گذار، انجام می‌شود تا سبدی مناسب هر شخص تشکیل داده شده و به صورت مستمر بر آن نظارت داشته و اعمال مدیریت کنند و با توجه به متغیربودن عوامل موثر بر فضای سرمایه‌گذاری، تصمیم‌های مناسب به منظور دستیابی به اهداف سبد و ارتقای ارزش آن از طرف مدیر پرتفوی اتخاذ می‌شود.

 «سبدگردانی»، چیدمان صحیح سرمایه و دارایی‌ها در قالب یک سبد مشخص است که میزان هر دارایی و زمان خرید و فروش آنها به دقت تعیین و پایش می‌شود. سبد، ترکیبی از انواع اوراق بهادار است که به منظور کاهش ریسک سرمایه‌گذاری تشکیل می‌شود. سبدگردانی در واقع فرآیند ایجاد و نگهداری یک پرتفو از دارایی‌های مختلف و متناسب با اهدافی است که از سوی مشتری بیان می‌شود. در فرآیند سبدگردانی برای هر سرمایه‌گذار، سبد جداگانه‌ای تشکیل می‌شود که ترکیب آن با توجه به میزان ریسک‌پذیری سرمایه‌گذار تعیین شده و نظر شخصی وی درباره سرمایه‌گذاری لحاظ می‌شود.

این یک تفاوت اساسی در سبدگردانی بوده و در این حالت، سرمایه‌گذار مالکیت مستقیم بر دارایی‌های سبد خود دارد اما در صندوق‌ها این مالکیت مشاع است. از سویی در صندوق‌ها، سرمایه‌گذار به صورت مستقیم اختیار اعمال نظر در ترکیب دارایی‌های صندوق را ندارد. از این حیث، سبدگردانی ضمن در نظر گرفتن خصوصیات فردی مشتری یک ساختار منسجم، دقیق و در عین حال منعطف و منصفانه را به وی پیشنهاد می‌دهد. کارمزدها و ساختار هزینه‌ای مناسب، از دیگر مزایای سبدگردانی در مقایسه با صندوق‌های سرمایه‌گذاری است. شرکت‌های فعال در امر سبدگردانی با استفاده از نیروی انسانی متخصص و دانش‌بنیان و به کارگیری روش‌های علمی به منظور تجزیه و تحلیل مسائل بازار، امکان ارائه خدمات به اشخاص حقیقی و حقوقی در زمینه تشکیل سبدهای سرمایه‌گذاری و مدیریت آن را دارند. این شرکت‌ها همچنین از توانایی لازم برای پذیرش نقش ارکان انواع صندوق‌های سرمایه‌گذاری برخوردارند و می‌توانند سمت مدیر را به عنوان رکن اجرایی و سمت متولی را به عنوان رکن ناظر صندوق برعهده بگیرند. ذکر این نکته ضرورت دارد که شرکت‌های ارائه‌دهنده خدمات سبدگردانی بابت ارکان از سرمایه‌گذاران هزینه‌ای دریافت نمی‌کنند. این شیوه مبتنی بر اخذ یک کارمزد ثابت و ناچیز بابت مدیریت سبد و دریافت کارمزد متغیر متناسب با منافع مشتری یا سرمایه‌گذار، به شرط عبور از یک نرخ توافقی سود است که به جذابیت سبدگردانی می‌افزاید؛ زیرا سرمایه‌گذاران، تحمل هزینه متناسب با سود حاصل شده را منطقی‌تر از پرداخت هزینه ثابت می‌دانند. 

اصلی‌ترین ویژگی سبدگردانی در بهره‌گیری از توانمندی حرفه‌ای مدیر سبد و مشاوره‌های تیم مدیران سرمایه‌گذاری است. این امر موجب می‌شود تمام تصمیم‌های اخذ شده در نهایت وسواس و دقت باشد و نظارت‌های دقیقی بر گزارش‌های مالی و اخبار بازار سرمایه شود که همین امر سبدگردانی را نسبت به سرمایه‌گذاری انفرادی یا ازطریق سایر نهادهای بازار سرمایه متمایز می‌کند. از مهم‌ترین مزیت‌های سبدگردانی می‌توان به استفاده از تجربه و تخصص کارشناسان و خبرگان سبدگردانی در کارگزاری، کاهش ریسک سرمایه‌گذار در قیاس با اقدام توسط خود فرد، استفاده از حداکثر سود و بازده سهام، دسترسی به بازار و آگاهی از وضعیت بازار سرمایه، امکان شرکت در عرضه‌های اولیه، امکان تشکیل پرتفوی متنوع بهینه و آگاهی از وضعیت مالی و عملیاتی شرکت‌های موجود در بورس اوراق بهادار اشاره کرد.