رونق كسب وكارهاي آنلاين در فضاي مجازي با پيشرفت فناوري

اقتصاد گردان - شايد زماني نگاه به فضاي مجازي، تشريفاتي بود اما امروزه تقريبا تمامي افراد از فرصت‌هاي اين فضا براي كسب درآمد آگاهند و در اين ميان، كسب و كار و خريد و فروش آنلاين يكي از مهم‌ترين روش‌هاي درآمدزايي محسوب مي‌شود.

 ابزارها و روش‌هاي كسب درآمد نامحدودند؛ چنانچه براساس تعاريف اصلاح‌شده امروز به موضوع نگاه كنيم، اولا بازار را مكاني كه در آن داد و ستد روي مي‌دهد ندانيم بلكه آن را ذهن‌هاي خريدكننده و فروشنده در نظر بگيريم و ثانيا قيد فيزيكي بودن را از مكان ‌برداريم و مكان مجازي را هم به رسميت بشناسيم و سپس اين دو را در كنار بزرگ‌ترين ابداع واپسين دهه‌هاي سده بيستم يعني اينترنت بنشانيم، آنگاه كسب و كار از طريق فضاي مجازي، نه تنها منطقي و قابل درك بلكه مطلوب و سودآور خواهد بود.

شرايط كنوني اقتصادي كه هزينه‌هاي مختلفي از جمله قيمت سرسام‌آور بنزين را به كسب‌وكارها تحميل كرده، فروش اينترنتي را ضروري ساخته است. در طول تاريخ، هيچگاه فروش تا اين اندازه آسان و از نظر سطح پوشش جغرافيايي وسيع نبوده است. اين روش، راهي براي جلوگيري از صرف هزينه‌هاي بيشتر هم براي فروشنده و هم براي خريدار است زيرا قيمت نهايي به دليل حذف شدن عوامل هزينه‌ساز فروش سنتي كاهش مي‌يابد. فروش آنلاين، شكلي از تجارت الكترونيكي است كه براي خريداران اين امكان را فراهم مي‌سازد كه بتوانند در فضاي مجازي كالاها يا خدماتي را بطور مستقيم از يك فروشنده خريداري كنند.

فناوري كه موجب تسهيل شدن بسياري از امور به گونه‌يي شد كه حتي پيش از اين كسي تصور نمي‌كرد، تحولي بزرگ در فرآيند خريد ايجاد كرد. همانطور كه در گزارش وزارت ارتباطات و فناوري اطلاعات آمده است، پيش از اين براي خريد كردن، مجبور بوديم خانه يا محل كار خود را ترك كنيم و به بازار برويم. اما اكنون با چند كليك كه وقتي هم از ما نمي‌گيرد، هر چه را بخواهيم بودن كمترين زحمتي در برابر خود حاضر مي‌يابيم. وب‌سايت‌هاي خريد آنلاين به تازگي رشدي قارچ‌گونه داشته‌اند تا تقاضاهاي فزاينده و نيازهاي مشتريان را برآورده سازند. به اين ترتيب، دامنه انتخاب خريداران بيش از پيش شده و مي‌توانند آنچه را كه مناسب‌تر مي‌بينند، آسان‌تر به دست آورند.

پديده خريد آنلاين تا حدي رشد يافته است كه امروز مفهومي تحت نام‌هاي گوناگوني مانند وب‌سايت مقايسه قيمت، ابزار تحليل قيمت يا موتور خريد مقايسه‌يي كه يك موتور جست‌وجوي عمودي براي مقايسه كردن كالاها از نظر قيمت، ويژگي و ساير معيارهاست، رايج و فراگير شده است. اكنون هر كسي به آساني با استفاده از رايانه شخصي، لپ‌تاپ، تبلت يا گوشي هوشمند، دامنه وسيعي از كالاها را جسته، بررسي كرده و در نهايت، پس از پرداخت اينترنتي، كالاهايي را خريداري مي‌كند و چنانچه كالا فيزيكي باشد، پس از گذشت زمان مشخصي و اگر ديجيتالي باشد (مانند نرم‌افزار، آلبوم موسيقي و غيره) تقريبا بلافاصله در محل خود آنها را تحويل مي‌گيرد.

 ۷۴\۱ تريليون دلار، سهم مبادلات آنلاين ۲۰۱۶

اگر به خاطر آوريم كه تقريبا بلافاصله پس از ابداع و ارائه تار جهان گستر (World Wide Web) از سوي تيم برنرز لي در سال ۱۹۹۰، كاربرد تجاري آن آغاز شد، درك چرايي رشد روزافزون گرايش به كسب و كار در فضاي مجازي چندان دشوار نخواهد بود. اين رشد چنان است كه بر پايه بررسي‌هاي انجام‌شده، حجم مبادلات آنلاين در جهان به بيش از ۷۴\۱ تريليون دلار در سال ۲۰۱۶ رسيد و برآوردها، حكايت از رسيدن اين رقم به بيش از ۲ تريليون دلار در سال‌هاي آتي دارند.

فروش آنلاين امروزه سريع‌الرشدترين و يكي از ارزشمندترين و سودآورترين صنايع به شمار مي‌رود. آن‌طور كه از آمارها بر مي‌آيد، حدود ۷۱درصد فروشندگان امروز، كالاي خود را بطور آنلاين به فروش مي‌رسانند زيرا در پي انجام معاملاتي بهترند. به علاوه، ۸۰ درصد جمعيت امريكا بطور آنلاين خريد مي‌كنند و نيمي از آنها بيش از يك بار چنين مي‌كنند. به عبارت ديگر، ۱۹۸ ميليون امريكايي خريداران آنلاين هستند. طبق اعلام اداره آمار امريكا، در حدود ۵\۷ درصد از كليه خرده‌فروشي سال ۲۰۱۵ اين كشور، از راه آنلاين انجام شده است. همين منبع، سهم تجارت الكترونيك سال ۲۰۱۵ را در امريكا با ۱\۵ درصد افزايش 29.7درصد ذكر كرده است. جالب اين‌جاست كه ۲۵ درصد خريداران آنلاين را افراد ۵۴ ساله به بالا تشكيل مي‌دهند. پيشتازان عرصه كسب و كارهاي آنلاين به ترتيب بريتانيا، چين، نروژ، فنلاند، كره جنوبي، دانمارك، آلمان، امريكا و ژاپن هستند. پيش‌بيني مي‌شود نسبت خريداران آنلاين به درصد جمعيت اينترنت در مقياس جهاني كه در سال ۲۰۱۴ در حدود ۴۳ درصد بود، به بيش از ۴۷ درصد در سال ۲۰۱۸ افزايش يابد.  

 نمونه‌هاي موفق جهاني كسب و كارهاي آنلاين

چنانچه نگاهي به ارزش ناخالص كالا (GMV) - كه عبارت از ارزش كل كالاهاي فروخته‌شده در وب‌سايت‌هاي گوشه و كنار جهان است- بيندازيم، خواهيم ديد كه در ميان فهرست ۱۰ فروشگاه بزرگ آنلاين، علي‌بابا و آمازون تقريبا نيمي از بازار جهاني تجارت جهاني را در اختيار خود دارند.

براساس تحليل‌هاي Internet Retailer، سايت علي‌بابا به تنهايي در حدود ۲۷ درصد از سهم بازار را در اختيار دارد و آمازون با حدود ۱۳ درصد در جايگاه دوم ايستاده است. هر دو در كشورهاي خود غالبند و با توجه به رعايت دو اصل قيمت اندك و تحويل سريع، قدرت انتخاب بزرگي به مشتريان داده‌اند. تقريبا يك‌سوم تمام تراكنش‌هاي خرده‌فروشي آنلاين در امريكا در سال گذشته ميلادي در آمازون انجام شد كه نسبت به سال ۲۰۱۲ رشدي ۱۰ درصدي را نشان مي‌دهد. از آن سو نيز، Jd.com كه يكه‌تاز خرده‌فروشان آنلاين در چين است، سهم خود را از ۱\۵ درصد در سال ۲۰۱۲ به ۳\۱۱ درصد افزايش داده است. اين در حالي است كه سهم بازار اي‌بِي و علي‌بابا در كشورهاي يادشده به ترتيب ۸\۱ و ۶\۲ درصد كاهش يافته است.

رتبه‌هاي اول تا دهم بزرگ‌ترين خرده‌فروشان آنلاين در سطح جهان را به ترتيب وب‌سايت‌هاي علي‌بابا (با سهم ۶\۲۶ درصد، چين)، آمازون (۱۳ درصد، امريكا)، اي‌بِي (۵\۴ درصد، امريكا)، ‌جِي‌دي (۸\۳ درصد، چين)، راكوتن (۵\۱ درصد، ژاپن)، اپل (۴\۱ درصد امريكا)، سانينگ (۳\۱ درصد، چين)، شيائومي (۰\۱ درصد، چين)، دل (۹\۰ درصد، امريكا) و وال‌مارت (۸\۰ درصد، امريكا) در اختيار دارند