اقتصاد گردان - وزير خارجه عربستان سفر دونالد ترامپ رييسجمهوري امريكا به رياض را تاريخي خوانده و گفته توافقهاي امضا شده به ارزش 380 ميليارد دلار ميان دو كشور در اين سفر بيسابقه بوده است.
به گزارش رويترز، توافقهاي تجاري و اقتصادي واشنگتن-رياض از عطش عربستان به تكنولوژي و سرمايه خارجي و تلاش اين كشور به استقلال از وابستگي به صادرات نفت حكايت دارد. گفته شده، اين قرارداد طيفي گسترده از بخشهاي نظامي، بهداشت و درمان تا صنايع نفت و گاز و معدن را دربر ميگيرد و از جمله شامل قرارداد ۱۵ ميليارد دلاري با جنرال الكتريك است. كاهش ارزش نفت در چند سال اخير اقتصاد عربستان را دچار تنش و آن را با كسر بودجه بزرگي مواجه كرد. پيشتر دولت باراك اوباما از فروش سيستم دفاع موشكي و سلاح سنگين به رياض خودداري كرده بود.
بنا بر اين گزارش، عادل الجبير وزير خارجه عربستان در كنفرانس مطبوعاتي با ركس تيلرسون همتاي امريكايي خود گفته است: «سفر رييسجمهور امريكا به عربستان آغاز ساخت آيندهيي جديد در روابط استراتژيك دوجانبه و تقويت همكاريها ميان دو كشور و جهان عرب و اسلام است.»
الجبير همچنين به توافقهاي امضا شده ميان سلمان بن عبدالعزيز پادشاه عربستان و ترامپ اشاره كرده و گفته اين توافقها به شراكت استراتژيك قويتر ميان دو كشور ميانجامد. وزير خارجه عربستان تصريح كرده است: «اين مسالهيي بيسابقه است. ما از قبل انتظار چنين توافقهايي ميان دو كشور براي تقويت شراكت استراتژيك را نداشتيم و دوست داريم در راه اين شراكت گام برداريم.»
عربستان و امريكا مجموعه توافقهايي را در زمينههاي تجاري و سرمايهگذاري در زيرساختها، بخش تكنولوژي، بخشهاي دفاعي و توليدات ويژه امضا كردند كه براساس آن عربستان و امريكا در اقتصادهاي يكديگر سرمايهگذاري انجام ميدهند. تنها در بخش دفاع و خريدهاي فوري سعوديها از امريكا، توافق شد رياض ۱۱۰ ميليارد دلار سلاح از امريكا بخرد و در طول ۱۰ سال تا ۳۵۰ ميليارد دلار ديگر در اين زمينه هزينه شود. در مقابل دولت ترامپ هم وعده داده تا خط مونتاژ برخي توليدات دفاعي خود را به عربستان منتقل كند كه از جمله آن قرارداد غولهاي تسليحاتي امريكا يعني لاكهيد مارتين، جنرال دايناميك، رايتون، جنرال الكتريك با سعوديهاست. ايالاتمتحده طبق اين توافق بايد خط مونتاژ بالگردهاي نظامي بلكهاوك را به عربستان منتقل كند. تحقيقات، برنامهريزي و ساخت ۵۰درصد از نيازهاي ارتش عربستان به انواع خودروهاي زرهي شامل تانك و خودروهاي سبك و سنگين نيز به امريكاييها واگذار شد كه خط توليد اين محصولات بايد در داخل عربستان ايجاد شود.
عادل الجبير ارزش توافقهاي امضا شده ميان دو كشور را حدود 380 ميليارد دلار ارزيابي كرده و گفته است: «تحول فني ميان دو كشور به تقويت و رشد اقتصاد و افزايش فرصتهاي سرمايهگذاري امريكا در عربستان ميانجامد.»
گفته شده، سعوديها علاوه بر خريد مستقيم تسليحات از امريكا قرار است دستكم ۴۵ميليارد دلار نيز در بازارهاي ايالاتمتحده سرمايهگذاري كنند. خريد و ارتقاي سيستمهاي دفاع موشكي تاد و پاتريوت يكي ديگر از توافقهاي دو كشور است كه سعوديها مدعي هستند براي مقابله با توان نظامي ايران به آن نياز دارند. رييس دستگاه ديپلماسي عربستان همچنين از مذاكرات گسترده ميان ملك سلمان با ترامپ درخصوص رويارويي با چالشهاي موجود، روابط دوجانبه و راههاي تقويت همكاريها در عرصههاي مختلف خبر داده و گفته است: «در اين مذاكرات درباره مساله تروريسم و تندروي و راههاي رويارويي با آن گفتوگو شد.» گفته شده، دو طرف همچنين درباره اقدامات لازم براي پايان دادن به آنچه از آن به عنوان مداخله ايران و حمايت از تروريسم ياد كردند، گفتوگو كردند. ركس تيلرسون ادعا كرده بسته تسليحاتي كه امريكا در قرارداد فوري و سپس طي ۱۰ سال دراختيار عربستان قرار داده به افزايش امنيت عربستان و منطقه خليجفارس در مقابل تهديدهاي ايران منجر خواهد شد.
برقراري روابطي تازه با امريكا
المانيتور با اشاره به سفر دولتمردان امريكايي به عربستانسعودي نوشته، دولت ترامپ بهدنبال ترميم روابط واشنگتن با رياض است؛ روابطي كه در دوران باراك اوباما بهدليل ديدگاههاي متفاوت درباره چگونگي حل و فصل بحرانهاي منطقه از جمله در سوريه، يمن و عراق دچار نوعي تنش
شده بود.
زهير حارثي رييس كميته امور خارجه مجلس شوراي عربستانسعودي معتقد است كه سياست ايالاتمتحده در سه سال گذشته، از نظر متحدانش ازجمله عربستانسعودي، مبهم و گيجكننده بوده است اما اكنون انتظار ميرود كه اين روابط در دولت ترامپ عملگرايانه و بر پايه منافع هر دو طرف پيش برود. المانتيور در ادامه نوشته، البته دولت ترامپ هنوز اقدام محسوسي براي مقابله با نفوذ ايران در عراق، سوريه و يمن انجام نداده و اين مساله، مقامات سعودي را نگران ميكند.
اين موضوع را ميتوان دستكم يكي از دلايل كنار گذاشتن شاهزاده عبدالله بن فيصل بن تركي از مقام سفير عربستان در واشنگتن، از سوي پادشاه آن كشور در ۲۲ آوريل دانست.
به جاي او، خالد بن سلمان پسر شاه، در اين جايگاه قرار گرفت. عربستانسعودي با چنين حركتي، گام بلندي به سوي احياي روابط عربستان و امريكا برميدارد و خود را در موقعيت مقابله با قدرت روزافزون ايران و ديگر كشورهاي تهديدكننده منافع امريكا در منطقه قرار ميدهد.