استمرار تورم تك‌رقمي در فروردین 96، دو رقمی شدن تورم در ماه های آینده در راه است + شاخص تورم

اقتصاد گردان - درحالي كه به استناد آمارهاي ارائه شده ازسوي بانك مركزي، پرونده سال 1395 با تورم 9درصدي بسته شده بود، امسال نخستين آمار ارائه شده ازسوي همين دستگاه افزايش نيم واحد درصدي تورم را تاييد مي‌كند. در گزارش‌هاي پيشين بانك مركزي، تحقق تورم تك‌رقمي بيشتر محور قرار داشت؛ موضوعي كه به استناد آمار و اطلاعات موجود، پس از 26سال در اقتصاد ايران مشاهده شده بود. باوجود اين، نزديك شدن تورم به مرز دو رقمي و بيم از افزايش تورم، بي‌قوتي تورم تك‌رقمي را به رخ مي‌كشد. گويي گسل تورم ايران پس از مدت كوتاهي توقف دوباره فعال شده و بايد به‌زودي در انتظار تورم دو‌رقمي بود.

 تورم به 9.5 درصد رسيد

بانك مركزي در تازه‌ترين گزارش خود نرخ تورم در 12ماهه منتهي به فروردين 96 نسبت به 12ماهه منتهي به فروردين 95 را 9.5درصد اعلام كرد. براساس خلاصه نتايج به دست آمده از شاخص بهاي كالاها و خدمات مصرفي در مناطق شهري ايران براساس سال پايه 1390 نشان مي‌دهد شاخص بهاي كالاها و خدمات مصرفي در مناطق شهري ايران در فروردين به عدد 265.6 رسيد كه نسبت به ماه قبل 1.1درصد افزايش يافت.

 اين شاخص در فروردين سال جاري نسبت به ماه مشابه سال قبل 12.6درصد افزايش داشته است. بدين‌ترتيب در حالي گزارش اخير بانك مركزي روند افزايشي تورم با شيبي نه چندان ملايم را نشان مي‌دهد كه پيش از اين گزارش مركز آمار ايران هم اين افزايش را در تورم 12ماهه منتهي به فروردين نشان داده بود. براساس آخرين گزارش مركز آمار ايران، تورم فروردين به 6.9درصد رسيد. اين درحالي است كه تورم سالانه براي سال 1395 از سوي همين دستگاه 6.8درصد اعلام شده بود. 

البته نشانه‌هاي افزايش تورم پيش از اين در گزارش‌هاي ماهانه بانك مركزي مشاهده شده بود. با استناد به آمار بانك مركزي، تورم در آبان سال جاري به 8.6درصد رسيد كه همچنان استمرار روند نزولي اين شاخص را تاييد مي‌كرد. اما نكته جالب توجه اين بود كه تورم در آذر و دي هم از سوي بانك مركزي همان 83.6درصد اعلام شد. 

نخستين نشانه افزايش تورم در آمار اعلامي از سوي بانك مركزي در بهمن مشاهده شد كه در اين ماه تورم با 0.1واحد درصد به 8.7درصد رسيد. البته روند افزايش تورم پيش از اين در آمار تورم نقطه به نقطه به خوبي مشهود بود. بدين‌ترتيب درحالي كه سال 1395 با تورم تك‌رقمي به پايان رسيد، گزارش 12ماهه منتهي به فروردين سال جاري افزايش تورم به 9.5درصد را نشان داد كه افزايشي قابل‌توجه است.

 تشديد نگراني افزايش تورم

افزايش 0.5واحد درصدي تورم در فروردين بيم بالا رفتن تورم را بيش از پيش تقويت مي‌كند. درحالي كه طي ماه‌هاي اخير دولت بيشترين مانور خود را روي تحقق هدف تورم تك‌رقمي داده بود، با ادامه يافتن همين روند در افزايش تورم مي‌توان انتظار داشت كه تورم در ارديبهشت بار ديگر دو رقمي شود. هرچند پيش از اين هم كارشناسان افزايش تورم را در سال جاري پيش‌بيني كرده بودند اما با شتاب گرفتن اين افزايش تورم مي‌تواند به سرعت تلاش دولت براي تك رقمي كردن تورم را از ميان ببرد. طي سال‌هاي فعاليت دولت يازدهم، تيم اقتصادي دولت روحاني كاهش تورم را در اولويت قرار داده بودند و حتي نقدهاي بسياري را در رابطه با استمرار ركود به‌دليل سياست‌هاي سخت‌گيرانه مهار تورم به جان خريدند. حال از دست دادن اين دستاورد، مي‌تواند بهاي سنگيني براي دولت داشته باشد. با اين حال، به نظر مي‌رسد دولت پس از اينكه تورم را به سطح قابل‌قبولي رساند اكنون درنظر دارد سياست‌هاي انبساطي‌تري را اتخاذ كند تا در حوزه توليد و اشتغال هم بتواند گام‌هايي بردارد. هرچند مشاهده تاثير تغيير سياست‌هاي دولت در زمينه اشتغال نيازمند زمان بيشتري است اما اين تغيير ديدگاه دولت در تورم به‌عنوان شاخصي كه سريع‌ترين واكنش را به تغييرات نشان مي‌دهد، به سرعت نمايان شده است.

 افزايش چشمگير تورم خوراكي‌ها

گزارش بانك مركزي از جزييات تورم نشان مي‌دهد شاخص گروه كالاها در فروردين 13.7درصد نسبت به فروردين سال 1395 افزايش يافته است. اين درحالي است كه در بخش خدمات شاخص نسبت به فروردين سال گذشته 11.1درصد افزايش يافته است. بيشترين افزايش شاخص كالاها در فروردين نسبت به ماه مشابه سال گذشته در گروه خوراكي‌ها و آشاميدني‌ها رخ داده است. براساس اين گزارش، شاخص در اين گروه در فروردين نسبت به فروردين سال 1395 به ميزان 19.9درصد افزايش را نشان مي‌دهد. پس از خوراكي‌ها و آشاميدني‌ها بيشترين افزايش در بهداشت و درمان رخ داده است. شاخص در اين گروه در فروردين نسبت به فروردين سال گذشته 16.9درصد افزايش يافته است.

 بررسي تورم در دولت روحاني

بررسي روند تورم از ابتداي سال 1392 يعني پيش از روي كار آمدن دولت روحاني تا پايان فروردين سال جاري، نشان مي‌دهد روند تورم پيش از آغاز به كار دولت يازدهم صعودي بوده كه اين روند صعودي تقريبا با روي كار آمدن دولت جديد متوقف شده است. در فروردين سال 1392 تورم از سوي بانك مركزي 32.3درصد اعلام شده است كه اين رقم در پايان شهريور ماه به 40.1درصد افزايش يافته است. اما از آبان همان سال تورم در كانال نزولي قرار گرفته به‌طوري كه فروردين سال 1393 تورم به 32.5درصد رسيده است. استمرار اين روند نزولي تورم سبب شده تا اين شاخص در فروردين به 15.5درصد برسد. روند كاهشي تورم در سال 1394 هم همچنان حفظ شده است. البته در يك دوره كوتاه در همين سال تورم افزايشي شده كه اين روند به سرعت معكوس شده و بار ديگر شاخص تورم در مسير نزولي قرار گرفته است. درحالي كه تورم در ارديبهشت 1394 براي دومين‌بار 15.5درصد اعلام شده بود، بانك مركزي تورم خرداد را 15.6درصد اعلام كرد. در تير هم شاخص تورم بدون تغيير 15.6درصد اعلام شد اما بار ديگر در مرداد تورم به مدار نزولي بازگشت و به 15.4درصد رسيد. پس از آن هم تورم همچنان به مسير نزولي خود ادامه داد و در فروردين سال گذشته ركورد 11.2درصدي را به ثبت رساند. در همين سال بود كه با استمرار روند كاهشي، تورم تك‌رقمي شد و در عين تك‌رقمي شدن همچنان در مسير كاهشي ادامه داد. در خرداد سال گذشته تورم براي نخستين‌بار به كمتر از 10 رسيد و ركورد 9.7درصدي را ثبت كرد. گرچه اين تورم تك‌رقمي تا پايان سال حفظ شد اما در بهمن براي نخستين‌بار پس از ماه‌ها، نشانه افزايش در شاخص تورم مشاهده شد. بدين‌ترتيب تورم با افزايش 0.1واحد درصدي نسبت به دي به 8.7درصد رسيد. اين ‌بار اما تورم در فروردين سال جاري به 9.5درصد رسيده كه ضمن تاييد روند افزايشي تورم، بيشترين رقم افزايش مشاهده شده در اين شاخص در دوره فعاليت دولت روحاني است. ادامه رشد تورم در همين كانال براي دولت روحاني كه يكي از مهم‌ترين دستاوردهاي اقتصادي خود را تورم تك‌رقمي مي‌داند، مي‌تواند در آستانه انتخابات بار رواني منفي به همراه داشته باشد. در عين حال، اين افزايش از فعال‌ شدن گسل تورم ايران پس از سال‌ها خبر مي‌دهد.