6.8 درصد رشد نامتعادل صنعتي از خودرو تا غیرفلزی

اقتصادگردان - گزارش بانك مركزي از نرخ رشد توليد كارگاه‌هاي بزرگ صنعتي طي ۹ ماهه اول امسال حاكي از رشد 6.8درصدي در اين بخش است. اين آمار در حالي براي رشد توليد در كارگاه‌هاي بزرگ صنعتي اعلام شده كه از ميان 24 زيرشاخه صنعتي 9گروه همچنان رشد منفي داشته‌اند و در يك گروه هم رشد صفر بوده است. آمارها از رشد توليد در گروه‌هاي صنعتي مهم حاكي از آن است كه در اين گروه توليد وسايل نقليه موتوري، تريلر و نيم‌تريلر 35.6 درصد رشد را در 9ماهه نخست امسال در مقايسه با مدت مشابه سال گذشته تجربه كرده كه بيشترين رشد در ميان گروه‌هاي صنعتي مهم است.

 پس از اين گروه، بيشترين رشد مربوط به توليد مواد و محصولات شيميايي است كه در 9 ماهه امسال با رشد 7.7 درصدي شاخص توليد مواجه شده است. توليد مواد غذايي هم در همين بازه زماني رشد 7.3درصدي را تجربه كرده است. در ميان گروه‌هاي صنعتي مهم، توليد فلزات اساسي هم با رشد 3.8 درصدي در 9 ماهه نخست امسال مواجه شده است.

توليد ماشين‌آلات مولد و انتقال نيروي برق و دستگاه‎هاي برقي هم در همين مدت شاهد رشد 2.8درصدي بوده است. گرچه رشد‌هاي قابل قبولي در اين گروه محقق شده اما توليد محصولات كاني غيرفلزي شامل سيمان، كاشي و... همچنان منفي بوده و رشد منفي 7.4 درصدي را در 9 ماهه نخست سال جاري به ثبت رسانده است.

گرچه آمار بانك مركزي رشد خوبي را براي كارگاه‌هاي بزرگ صنعتي در 9 ماهه ابتدايي امسال به تصوير كشيده است اما طلايه‌داران اين رشد 3بخش توليد مواد و محصولات شيميايي، توليد فلزات اساسي و توليد وسايل نقليه موتوري است كه بيشترين ضرايب اهميت را در ميان صنايع دارند. در حقيقت اين آمار، عدم تعادل در رشد صنعتي در تمام زيرگروه‌ها را تاييد مي‌كند.

 رشد صنعتي همه‌گير نيست

نگاهي به آمار رشد توليد در كارگاه‌هاي بزرگ صنعتي هرچند نمايي مثبت از آينده اين بخش به تصوير مي‌كشد، اما جزئيات منتشر شده از رشد 6.8درصدي توليد در 9 ماهه نخست سال جاري مويد همه‌گير بودن اين رشد در تمام زيرشاخه‌هاي صنعتي نيست. همچنان صنايعي وجود دارند كه در سراشيبي رشد منفي قرار دارند. در اين ميان، توليد پوشاك با رشد منفي 8.3 درصدي در 9 ماهه نخست سال جاري مواجه شده است. البته بدون استناد به آمار هم، گلايه‌هاي پي در پي فعالان صنعت پوشاك از وضعيت نامساعد اين بخش حاكي از دورنماي نه‌چندان مثبت صنعت پوشاك است. اين بخش كه بيشتر از واردات پوشاك و عدم استقبال از پوشاك توليد داخل آسيب پذيرفته، شرايط دشوارتري را براي بازگشت به رشد‌هاي مثبت در پيش دارد؛ چراكه علاوه بر مسائل عمومي صنعت، واردات بي‌رويه و از دست دادن بازار هم دامنگير اين صنعت شده است.

 كاني‌هاي غيرفلزي از قافله عقب ماند

از ديگر صنايعي كه رشد منفي را تجربه كرده‌اند مي‌توان به صنايع توليد كاني‌هاي غيرفلزي اشاره كرد كه در رده صنايع مهم هم جاي دارد، بنابراين رشد منفي در اين گروه مي‌تواند تاثير مهمي در روند رشد صنعت داشته باشد. در حالي اين گروه رشد منفي 7.4 درصدي را در 9ماهه نخست سال جاري تجربه كرده كه به نظر مي‌رسد اين رشد منفي بيشتر متاثر از ركود عميق صنعت ساختمان بوده است. صنايعي همچون سيمان، گچ، كاشي و... در اين گروه جاي مي‌گيرند، بنابراين ركود صنعت ساختمان به معناي عدم تقاضا براي گروه صنايع كاني‌هاي غيرفلزي نيز هست.

توليد چرم و مصنوعات چرمي از ديگر صنايعي است كه هنوز نتوانسته از رشد منفي رهايي پيدا كند. رشد 9 ماهه توليد در اين بخش منفي 1.2 درصد است. در عين حال، روند شاخص توليد در اين بخش تغييري را مبني بر اينكه در آينده وضعيت اين صنعت بهبود خواهد يافت، نشان نمي‌دهد. صنايع توليد چرم هم با ضريب اهميت 0.08 درصدي در ميان صنايع مهم، از آن دست صنايعي است كه از نظر دولت هم دور مانده است.

 سهم صنايع مختلف در رشد 6.8 درصدي

نگاهي به ضرايب ارزش افزوده صنايع مختلف نشان مي‌دهد رشد 6.8 درصدي توليد در كارگاه‌هاي بزرگ صنعتي در سايه صنايع بزرگ با ضرايب بالا حاصل شده و سهم صنايع كوچك‌تر در اين رشد بسيار ناچيز و قابل چشم‌پوشي بوده است.

 در عين حال، در ميان 24 گروه فعاليت صنعتي 14گروه رشد مثبت را تجربه كرده‌اند كه از اين تعداد، 5 صنعت در گروه صنايع مهم جاي مي‌گيرند. در ميان اين صنايع مهم، بيشترين ضريب ارزش افزوده صنعت متعلق به توليد فلزات اساسي است. اين گروه با ضريب اهميت 26.16 درصدي در حالي رشد 7.7 درصدي را در9 ماهه نخست سال جاري ثبت كرده است كه به گفته مسوولان بخش مهمي از رشد اقتصادي در سال آينده هم بر دوش اين بخش خواهد بود. توليد مشتقات نفتي و محصولات پتروشيمي در اين گروه جاي مي‌گيرد كه از پتانسيل‌هاي رشد اقتصادي 96 است و در سال جاري هم نقش خوبي در رشد بخش غيرنفتي اقتصاد ايفا كرده است. از ديگر صنايع با ضريب ارزش افزوده بالا مي‌توان به توليد فلزات اساسي اشاره كرد كه با ضريب 19.98 درصدي در رده دوم در ميان صنايع مهم جاي گرفته است. اين گروه هم پس از دوره‌هاي متمادي ركود توانست رشدهاي قابل قبولي را به ثبت برساند. نگاهي به وضعيت صنايعي همچون فولاد به خوبي گوياي بهبود وضعيت در اين حوزه است.

 خودرو دينش را ادا كرد

توليد وسايل نقليه موتوري كه صنعت خودرو هم در اين گروه جاي مي‌گيرد بهترين عملكرد امسال را از آن خود كرده است. اين گروه با ضريب اهميت 16.33 درصدي نقش مهمي در دستيابي به رشد 6.8درصدي كارگاه‌هاي بزرگ صنعتي در 9 ماهه ابتدايي امسال داشته است. صنعت خودرو هم يكي از مهم‌ترين نقاط تمركز دستيابي به رشد اقتصادي در سال آينده خواهد بود. با عملكرد خوبي كه امسال در اين گروه به ثبت رسيد، انتظار مي‌رود در سال آينده هم صنعت خودرو بتواند نقش خود را رشد صنايع ايفا كند. با در نظر گرفتن ضريب افزايش افزوده صنايع و درصد تغيير شاخص توليد آنها، ‌بانك مركزي اعلام كرده كه گروه صنايع توليد محصولات كاني غيرفلزي بيشترين تاثير منفي و گروه صنايع توليد وسايل نقليه موتوري، تريلر و نيم‌تريلر بيشترين تاثير مثبت را بر شاخص داشته‌اند.

مسوولان دولتي پيش‌تر خودرو، پتروشيمي و فلزات اساسي را پتانسيل‌هاي رشد اقتصادي سال آينده عنوان كرده‌اند. آمار و ارقام هم به خوبي نشان مي‌دهد كه دولت تنها به دنبال تقويت صنايع مهم و تاثيرگذار است تا به هدفگذاري‌هاي خود در زمينه رشد اقتصادي دست پيدا كند. در اين ميان هنوز صنايعي وجود دارند كه همچنان در حاشيه قرار گرفته‌اند و آمار هم بر رشد نامتوازن صنعتي صحه مي‌گذارند