:
كمينه:۱۵.۴°
بیشینه:۱۵.۹۹°
Updated in: ۰۹ فروردين ۱۴۰۳ - ۱۳:۱۴
در شش ماه اخير رخ داد

كاهش ۱۹درصدی ارزش ریال در برابر دلار، تحولات ۳۰ ساله بازار ارز و ركورد نرخ ها

قیمت دلار که طی سالهای ۱۳۶۶ تا ۱۳۹۰ تا ۱۰ برابر افزایش و از ۱۰۰ به ۱۲۰۰ تومان رسیده بود در جریان تحولات و نوسان‌های ارزی ۱۳۹۱ قیمت آن تا ۱۴۰۰ تومان رشد کرده و به طور متوسط به ۲۶۰۰ تومان رسید. این روند ادامه یافت و در سال ۱۳۹۲ و ماه‌های آخر حضور دولت دهم در اداره کشور قیمت‌ها رکوردشکنی کرده و بازار ارز ایران نرخ ۳۰۰۰ تومانی دلار را تجربه می‌کند.
کد خبر: ۸۴۴۴۰
تاریخ انتشار: ۰۶ دی ۱۳۹۵ - ۱۷:۵۲
خبراقتصادي - از زمان لغو تحریم ها و اجرای برجام، ارزش ریال ایران در مقابل دلار آمریکا ۱۹ درصد ارزش خود را از دست داده است.
به گزارش روزنامه انگلیسی «دیلی تایمز»، پول ملی ایران بار دیگر در مقابل دلار آمریکا با کاهش ارزش روبرو شد و به روند نزولی خود در مقابل دلار که از ۶ ماه پیش به طرز قابل توجهی کلید خورده، ادامه داد.  



به نوشته این روزنامه، ریال ایران علیرغم برداشته شدن تحریم ها، ۱۹ درصد ارزش خود را در مقابل دلار آمریکا از دست داده است.  

همچنین ساعاتی پیش ارزش ریال در برابر دلار به ۴ هزار و ۱۳۰ تومان رسید این درحالی است که این رقم برای ماه ژوئن ۳ هزار و ۴۶۰ تومان گزارش شده بود.

به گفته تحلیل گران اقتصادی، کاهش ارزش ریال ایران در برابر دلار از زمان انتخاب دونالد ترامپ و همچنین تهدید وی مبنی بر پاره کردن برجام شتاب بیشتری گرفته است.  

این در حالی است که میانجی‌گری بانک مرکزی ایران هم در این امر بدون اینکه توضیحی داده شود، کاهش یافته است.
یک دلال ارز در تهران که خواست نامی از او برده شود، گفت:" پیش از این بانک مرکزی برای حفظ ارزش ریال، دلار به بازار تزریق می کرد اما این روند طی چند هفته اخیر به طرز قابل توجهی کاهش پیدا کرده است. "
همچنین با تشدید تحریم های جهانی علیه ایران در سال ۲۰۱۲ میلادی، تاثیر مخرب آن بر روی ریال کاملا نمود پیدا کرد و ارزش ریال ایران در برابر دلار به ۳ هزار و ۵۰۰ تومان رسید که این رقم در سال ۲۰۱۰ میلادی هزار تومان ثبت شده بود.
در همین حال شماری از کارشناسان اقتصادی معتقد هستند، بسیاری از مسائل فعلی ایران به عدم بازگشت بانک‌های جهانی به ایران علیرغم رفع تحریم‌ها بر می‌گردد که این موضوع امنیت تجارت و قراردادهای سرمایه گذاری را سخت می‌کند.  
همچنان بانک‌های بزرگ بین المللی  از همکاری با ایران امتناع می ورزند که این رویه تا حدودی موجب جلوگیری از بازگشت پول نفت ایران می شود.  
البته بسیاری از بانک های جهانی به دلیل عدم شفاف بودن اقتصاد ایران و نیز ترس از جریمه شدن از سوی آمریکا به دلیل نقض تحریم ها، مایل به همکاری با ایران نیستند.  
در همین حال، نگرانی فعلی در ایران به بازگشت تورم بالا برمی گردد که واردکنندگان می بایستی برای قطعات صنعتی و کالاهای مصرفی مبلغ بیشتری را پرداخت کنند.  
همچنین این روند می تواند تاثیر وارونه ای بر روی عملکرد دولت روحانی که تلاش های او برای تحکیم روابط تجاری و نیز بهبود مدیریت اقتصادی است، داشته باشد.  
البته میزان تورم ایران از زمان انتخاب روحانی در سال ۲۰۱۳ میلادی با بیش از ۴۰ درصد کاهش به ۸.۶ درصد رسیده است.

تحولات ۳۰ ساله بازار ارز

تازه‌ترین گزارش منتشره بانک مرکزی از تحولات ارزی ایران حاکی از رشدی بین ۴۰۰ تا حدود ۳۹۰۰ درصدی سه ارز اصلی دلار، یورو و پوند اصلی طی ۳۰ سال گذشته است. روند تغییرات از این حکایت داشت که بیشترین جهش‌های قیمتی از ۱۳۸۹ به بعد در تاریخچه ارزی ثبت شده است.
 به گزارش ایسنا، گزارشی که بانک مرکزی از روند تغییرات نرخ ارز در بازار آزاد از سال ۱۳۶۶ تا پایان آبان ماه امسال منتشر کرده است نشان می‌دهد که نوسان نرخ دلار نسبت به سایر ارزها از جمله یورو و پوند  با رشد بیشتری همراه است. اختلافی که البته به دلیل غالب بودن دلار در سبد ارزی ایران و همچنین شرایط دسترسی به این ارز در شرایط تحریمی تا حدی طبیعی خواهد بود.
این در حالی است که دلار آمریکا از قیمت نزدیک به ۱۰۰ تومانی در سال ۱۳۶۶ به حدود ۴۰۰۰ تومان در روزهای اخیر در سال ۱۳۹۵ رسیده که بیانگر رشد نزدیک به ۳۹۰۰ درصدی این ارز طی ۳۰ سال اخیر است. دلار از سال ۱۳۶۶ تا ابتدای دهه ۱۳۷۰ از ۹۹ تومان به ۱۴۲ تومان رشد قیمت دارد، اما در این دهه نزدیک به ۶۵۰ تومان افزایش یافته و به ۸۰۰ تومان در سال ۱۳۸۰ می رسد.
 در دهه ۱۳۸۰ که در ابتدای آن ارز تک نرخی می شود روند رشد دلار بازهم چندان سریع نیست و تا انتهای این دوره نرخ تا ۳۰۰ تومان رشد کرده و تا ۱۲۰۰ تومان می‌رسد، به عبارتی سال پایانی این دهه آغاز عبور دلار از نرخ ۱۰۰۰ تومان است و قیمت این ارز چهار رقمی می شود.
 اما دهه ۱۳۹۰ روی دیگر تغییرات دلار است؛ زمانی که این ارز دیگر تک نرخی نیست و حتی سه نرخی شده است. ۱۲۲۶ تومانی پرحاشیه که محمود بهمنی - رئیس کل سابق بانک مرکزی- محاسبه و برای برخی کالاها معرفی کرد، نرخی موجود در مرکز مبادلات ارزی که در جریان نوسانات شدید ارزی در سال ۱۳۹۱ راه‌اندازی شد و نرخی هم در بازار.

 قیمت دلار که طی سالهای ۱۳۶۶ تا ۱۳۹۰ تا ۱۰ برابر افزایش و از ۱۰۰ به ۱۲۰۰ تومان رسیده بود در جریان تحولات و نوسان‌های ارزی ۱۳۹۱ قیمت آن تا ۱۴۰۰ تومان رشد کرده و به طور متوسط به ۲۶۰۰ تومان رسید. این روند ادامه یافت و  در سال ۱۳۹۲ و ماه‌های آخر حضور دولت دهم در اداره کشور قیمت‌ها رکوردشکنی کرده و بازار ارز ایران نرخ ۳۰۰۰ تومانی دلار را تجربه می‌کند.
 اما در ادامه با تغییر دولت از شدت نوسان بازار ارز از اواخر سال ۱۳۹۲ کاسته شده و متوسط قیمت ها در سال ۱۳۹۳ به ۳۲۸۰ تومان رسید که در قیاس با جهش‌های دو سال قبل از آن قابل تامل بود. دلار در سال ۱۳۹۴ هم متوسط نرخ ۳۴۵۰ تومان را تجربه کرد. ایامی که فاصله بین دلار مبادله‌ای و بازار آزاد کاهش یافته و همزمان با احتمال اجرایی شدن برجام و لغو تحریم‌های بین‌المللی و به دنبال آن باز شدن فضا برای گسترش روابط کارگزاری بانک‌ها، بحث یکسان سازی نرخ ارز پررنگ تر از قبل مطرح شد.
تغییرات قیمت دلار در سال جاری هم در دو نیمه  قابل بررسی است. بر اساس آماری که بانک مرکزی از ۹ ماه سال ۱۳۹۵ منتشر کرده، قیمت این ارز در نیمه اول امسال هر چند روندی اغلب رو به رشد را طی کرده است، اما نوسان چشم گیر نیست، به طوریکه از حدود ۳۴۹۳ تومان در فروردین ماه به ۳۵۵۷ تومان در پایان شهریور ماه افزایش یافته که نشانگر رشد حدود ۱۰۰ تومانی نرخ دلار در شش ماه اول سال است.
در نیمه دوم سال که معمولا قیمت‌ها در بازار تحت تاثیر شرایط داخلی و خارجی با نوسان همراه می‌شود، تغییرات به گونه‌ای دیگر رقم خورد و از متوسط ۳۶۴۰ تومان در آبان ماه به بیش از ۴۰۰۰ تومان تا هفته اول دی ماه رسید. این بار بازار ارز ایران قیمت ۴۰۰۰ تومانی دلار را تجربه کرد. همان طوری که در سال ۱۳۸۹ دلار ۱۰۰۰ تومانی، در سال ۱۳۹۱ دلار ۲۰۰۰ تومانی و در سال ۱۳۹۲ هم دلار ۳۰۰۰ تومانی را ثبت کرده بود.
سایر ارزها  نیز با اینکه رشد قیمت دارند، اما به طور طبیعی جهش‌ها به اندازه دلار نیست. این در حالی است که یورو  از حدود ۷۹۰ تومان در سال ۱۳۸۱ به حدود ۴۰۳۰ تومان در روزهای اخیر افزایش نرخ داشته که بیانگر رشد حدود ۴۰۰ درصدی قیمت آن در حدود ۱۴ سال گذشته است. در عین حال که پوند هم از سال ۱۳۷۲ تاکنون تا مرز ۱۴۰۰ درصد افزایش قیمت دارد  و از حدود ۳۰۴ به ۴۵۰۰ تومان رسیده است.