فرهاد تقي‌زاده حصاري
فرصت‌سازي «آ سه آن» براي نفت ايران
اقتصاددان موسسه بانك توسعه آسيايي معتقد است سفر رييس‌جمهوري به كشورهاي ويتنام، مالزي و تايلند فصل جديدي در مراودات تجاري ايران با اتحاديه كشورهاي جنوب‌شرقي آسياست و فرصت بسط همكاري‌هاي اقتصادي با «آ سه آن» به عنوان يكي از قطب‌هاي اصلي تجارت، توليد و مصرف جهان را براي ايران فراهم مي‌كند.
خبراقتصادی - فرهاد تقي‌زاده حصاري در گفت‌وگو با پايگاه اطلاع‌رساني دولت (پاد) نقش موثر سفر رييس‌جمهوري به كشورهاي ويتنام، مالزي و تايلند را در گسترش روابط تجاري ايران تشريح كرد و گفت: اين سفر در دوران جديد اقتصادي كشور پس از برجام نقش موثري در گسترش همكاري‌هاي اقتصادي جمهوري اسلامي ايران با اتحاديه كشورهاي جنوب شرقي آسيا «آ سه آن» خواهد داشت.
استاد اقتصاد دانشگاه كيوتو در توضيح ماهيت اتحاديه كشورهاي جنوب شرقي آسيا بيان كرد: «آ‌س‌آن» در سال 1967 تاسيس شد و در حال حاضر 10عضو دارد كه عبارتند از برونئي، كامبوج، اندونزي، لائوس، مالزي، ميانمار، فيليپين، سنگاپور، ويتنام و تايلند. اين منطقه از اصلي‌ترين قطب‌هاي تجارت و يكي از مناطق با رشد سريع در مصرف به حساب مي‌آيد.اين تحليلگر اقتصاد جنوب شرقي آسيا ادامه داد: اگر «آ سه آن» را به عنوان يك كشور درنظر بگيريم، با 2.8تريلون دلار توليد ناخالص داخلي پس از امريكا، چين، ژاپن، آلمان و بريتانيا ششمين اقتصاد بزرگ دنياست. اين منطقه با بيش از ٦٥٠ميليون نفر جمعيت تقريبا ٩درصد از جمعيت جهان را در خود جاي داده است.«آ سه آن» از سال 2001 تاكنون پس از چين سريع‌ترين رشد اقتصادي را در جهان داشته است و در عرض دهه اخير به‌دليل رشد اقتصادي باثبات، ميانگين نرخ تورم كمتر از ٥درصد، نيروي كار ارزان، منابع طبيعي غني و رشد باثبات بهره‌وري به يكي از جذاب‌ترين مقاصد براي سرمايه‌گذاري كشورهاي مختلف
تبديل شده است.
دستيار ارشد رييس موسسه بانك توسعه آسيايي افزود: كشورهاي «آ سه آن» از نظر توسعه‌يافتگي و حجم اقتصادي جايگاه‌هاي متفاوتي دارند؛ به عنوان مثال اندونزي بيش از 40درصد توليد اقتصادي اين منطقه را ايجاد مي‌كند و عضو گروه 20 است، درحالي‌كه كامبوج و ميانمار اقتصادهاي كوچكي هستند. از سمت ديگر درآمد سرانه در سنگاپور بيش از 50برابر كامبوج و ميانمار است. سنگاپور از نظر شاخص‌هاي توسعه‌يافتگي در سطح امريكا و كانادا ست.
تقي‌زاده حصاري با تاكيد بر نقش سفر رييس‌جمهور به كشورهاي جنوب‌شرقي آسيا عنوان كرد: در بين اين 3كشوري كه رييس‌جمهوري در طول سفر به آسياي جنوب شرقي از آنها ديدار كرده است، تايلند از نظر ميزان توليدناخالص داخلي دومين اقتصاد «آ سه آن» است، مالزي در جايگاه سوم قرار دارد و ويتنام ششمين اقتصاد بزرگ اين منطقه است. از نظر تجارت، «آ سه آن» چهارمين منطقه صادركننده بزرگ جهان پس از اتحاديه اروپا، امريكا، چين –هنگ‌گنگ است. البته صادرات هركدام از كشورهاي اين منطقه متمركز بر كالاهاي خاصي است؛ به عنوان مثال ويتنام از توليدكنندگان و صادركنندگان منسوجات است، سنگاپور و مالزي در صادرات كالاهاي الكترونيكي از جايگاه قابل ملاحظه‌يي برخوردار هستند و تايلند به عنوان توليد‌كننده و صادركننده بزرگ خودرو و لوازم يدكي در اين منطقه به‌‌شمار مي‌رود.
وى اضافه كرد: «آ سه آن» براي ارتقاي جايگاه اقتصادي خود و برخورداري سهم بيشتري از تجارت جهاني به دنبال تعميق همكاري‌هاي اقتصادي با كشورهاي منطقه و اقتصادهاي خارج از منطقه است، از اين رو سفر رييس‌جمهوري به كشورهاي تايلند، ويتنام و مالزي براي «آ سه آن» نيز از اهميت فوق‌العاده‌يي برخوردار است.
اين تحليلگر اقتصادي در پاسخ به سوالي مبني بر اينكه هدف و دستاورد اين سفر براي جمهوري اسلامي ايران چه مي‌تواند باشد، پاسخ داد:«آ سه آن» به يكي از قطب‌هاي اصلي توليد تجارت و مصرف در جهان تبديل شده است، از اين رو رشد مصرف در بخش‌هاي مختلف به خصوص در بخش انرژي در كشورهاي منطقه شيب بالايي دارد، به عنوان مثال براساس پيش‌بيني‌ها در سال 2018 تقاضاي منطقه «آ سه آن» براي واردات نفت حدود 6.7ميليون بشكه نفت در روز خواهد بود. اين درحالي است كه عرضه نفت توسط كشورهاي عرضه‌كننده نفت اين منطقه 2.4ميليون بشكه در روز خواهد بود؛ به اين معني كه در سال 2018 منطقه «آ سه آن» 4.3ميليون بشكه مازاد تقاضا خواهد داشت و 64درصد وابسته به واردات نفت خواهد بود. از اين رو كشورهاي عرب خليج فارس و امريكا توجه خاصي براي افزايش صادرات نفت به اين منطقه دارند.
او ادامه داد: سفر رييس‌جمهور به اين منطقه زمينه‌ساز افزايش صادرات نفت ايران به اين منطقه خواهد بود تا ايران بتواند به يكي از عرضه‌كنندگان اصلى نفت در اين منطقه تبديل شود. ضمن اينكه بايد درنظر بگيريم، توليد نفت در اين منطقه تقريبا روند باثباتي را طي مي‌كند، درحالى كه رشد تقاضاى نفت شيب بسيار بالايي دارد.
مورد ديگر، بحث صادرات مواد اوليه بخصوص فولاد و محصولات پتروشيمي است كه ازجمله موارد مورد نياز كشورهاي اين منطقه هستند و در اين حوزه هم ما مي‌توانيم نقش صادركننده را داشته باشيم. از ديگر پتانسيل‌هاى اين منطقه بخش كشاورزى است كه كشورهاي اين منطقه نظير تايلند و ويتنام مي‌توانند همكاري گسترده‌يى با ايران براى كشت فراسرزمينى محصولات كشاورزى نظير برنج داشته باشند. همچنين همكارى در زمينه توسعه گردشگرى با محوريت گردشگرى حلال به صورت مشترك با كشور‌هاى مسلمان حوزه «آ س آن» (اندونزى، مالزىو برونئى) مي‌تواند از ديگر زمينه‌هاى همكارى متقابل باشد.
در كل، سفر رييس‌جمهور هم در افزايش صادرات ايران و هم در بسط همكاري‌هاي اقتصادي در بخش سرمايه‌گذاري مشترك مي‌تواند نقش قابل ملاحظه‌يي داشته باشد.
