نظام تعرفه‌ای هوشمند حمایت از تولید صنعتی

اقتصادگردان -
کمتر کسی است که در مورد لزوم تولید ماشین آلات و تجهیزات و قطعات صنعتی در داخل کشور به خصوص در بخش نفت وگاز و پتروشیمی،  تردید داشته باشد. به ویژه با توجه به اینکه این تجهیزات در روند تولید محصولات دیگر نقش دارند، دستیابی به تکنولوژی مورد نیاز برای تولید آن ها اهمیت خاصی دارد. تلاش هایی در کشور در راستای تولید این ماشین آلات صورت گرفته است که از آن جمله می توان به افزایش تعرفه ی واردات آن ها در مجلس اشاره کرد. اما به نظر می رسد موانعی بر سر راه تولید داخلی این ماشین آلات در کشور وجود دارد. به طور مثال، تعرفه گذاری غیر موثر از طریق عدم تعریف دقیق کد کالا به عنوان عامل تضعیف سیاست تعرفه گذاری، تعرفه های پایین و ناکارآمد و امکان دور زدن کد تعرفه از طریق کد تعرفه ی سایر و تعرفه گذاری نادرست اجزا و قطعات از جمله ی این موانع هستند. قوانین و سازوکارهای ناکارآمد از قبیل قوانین تسهیل کننده ی واردات ماشین آلات و عدم وجود برنامه ی بلندمدت و استراتژی توسعه ی صنعتی مناسب برای داخلی سازی اقلام پرمصرف نیز از دیگر موانع جدی بر سر راه تولید این تجهیزات در داخل کشور است.
ما قیب به نیم قرن است که شعار خودکفایی می دهیم و تلاش داریم از وابستگی خودمان به دیگر کشورها در عرصه های صنعتی بکاهیم. حالا باید این سوال را از خودمان بپرسیم که آیا تولیدات ما با نمونه های مشابه خارجی توان رقابت دارد یا خیر. به طور مثال، می توانیم به خودروسازی اشاره کنیم. آیا خودروهای ایرانی می توانند با خودروهای خارجی رقابت کنند. ما باید از خودمان بپرسیم که تا چه اندازه می توانیم از تکنولوژی های روز دنیا در تولیداتمان استفاده کنیم. واقعیت این است که هیچ کشوری در دنیا صفر تا صد یک محصول را خودش تولید نمی کند. تولید یک هواپیما محصول تولید قطعات توسط چندین شرکت در سراسر دنیاست.

مهم این است که ما بتوانیم خودمان را با تکنولوژی های نوین در دنیا به روز کنیم. این اتفاق متاسفانه در کشور ما رخ نداده است و باید به سمت جذب فناوری های نوین حرکت کنیم. ما می توانیم هر کالایی را تولید کنیم، اما باید بررسی کنیم که تولید این کالا با چه قیمتی و با چه کارآیی ای صورت می گیرد. الان ما حدود پنجاه سال است که خودرو تولید می کنیم، اما مردم از کیفیت این تولیدات رضایت ندارند و این مشکل ساز است. تولید ماشین آلات در داخل کشور حتماً مزایایی برایمان دارد و از وابستگی ما به دیگر کشورها می کاهد، اما باید به سمت تولید ماشین آلات با کیفیت برویم و تنها تولید صرف مدنظر نباشد. ماشین آلات باید با قیمت مناسب و کارآیی بالا به دست مصرف کنندگان داخلی برسد، در غیر این صورت تولید آن ها مزیتی برایمان ندارد.
متاسفانه ما تا کنون از ظرفیت های داخلی خود از جمله فارغ التحصیلان رشته های مهندسی و شرکت های دانش بنیان به خوبی بهره نگرفته ایم و این یک آسیب برای کشور است. قواعد حاکم در بازار به گونه ای است که تا کنون نتوانسته ایم از این فرصت ها بهره ی لازم را ببریم. تا وقتی تورم دو رقمی داریم، هزینه های تولید در کشور بسیار بالاست و در نتیجه تولیدات و محصولات نیز با قیمت های بالا به دست مصرف کننده می رسند و توان رقابت با نمونه های مشابه خارجی را ندارند. باید مشکلات کلان اقتصادی کشور حل و فصل شود، تا بتوانیم به تولید ماشین آلات در داخل کشور بپردازیم و از فرصت های موجود بهره ببریم.

همه چیز در فضای اقتصادی کشورها امکان پذیر است و وجود لابی ها و گروه های فشار برای افزایش واردات در کشور نیز امری طبیعی است. این گروه ها بر واردات تأکید دارند و برای کشور مشکل ساز می شوند. اما باید طبق قانون بودجه و قانون جهش تولید دانش‌بنیان در برابر واردات از شرکت‌های داخلی با نظام تعرفه‌ای هوشمند حمایت کرد. در کنار این موضوع، مسئله تورم و پیش‌بینی‌پذیری نیز کمک به سزایی در رونق صنعت داخلی ماشین آلات خواهد داشت.