احتمال جایگزینی نرخ حاشیه بازار تا هفته آینده به جای ارز ۴۲۰۰ در گمرک / ورود کالا بدون ثبت ‌سفارش و تعیین منشأ ارز ممنوع است

خبراقتصادی – محسن شمشیری

بانک مرکزی در بخشنامه‌ای ممنوعیت واردات کالا به کشور بدون ثبت سفارش و تعیین منشأ ارز را به شبکه بانکی ابلاغ کرد.
بر اساس ابلاغ 24 اردیبهشت 1401 این بانک به شبکه بانکی و مبتنی بر مصوبه ستاد مقابله با تحریم شورای عالی امنیت ملی "واردات کلیه کالاها به صورت تجاری به کشور، اعم از مناطق آزاد تجاری - صنعتی و ویژه اقتصادی و سایر مبادی ورودی بدون ثبت‌سفارش و تعیین منشأ ارز بانک مرکزی ممنوع است"ضمناً خاطر نشان می‌سازد این بخشنامه تا پایان بهمن ماه سال ۱۴۰۱ معتبر است.

بازار طلا و سکه تعدیل شد

روز یکشنبه، ۲۵ اردیبهشت‌ماه ۱۴۰۱ در بازار آزاد هر دلار آمریکا از 29900 تا 30470 تومان معامله شد. همچنین با اعلام هر اونس جهانی طلا به قیمت 1813 دلار، سکه به 14 میلیون و 500 هزار تومان رسید.

همچنین نرخ دلار در صرافی‌های بانکی  با ۱۱۴ تومان کاهش نسبت به روز گذشته ۲۵ هزار و ۵۵۶ تومان معامله شد.
قیمت فروش یورو با ۱۵۳ تومان کاهش نسبت به روز کاری گذشته برابر با ۲۸ هزار و ۲۶۵ تومان بود.قیمت خرید هر دلار  ۲۵ هزار و ۳۰۲ تومان و نرخ خرید هر یورو نیز ۲۷ هزار و ۹۸۴ تومان اعلام شد.
علاوه بر این، بهای خرید دلار در بازار متشکل ارزی ۲۵ هزار و ۶۵۲ تومان و نرخ فروش آن ۲۵ هزار و ۸۸۵ تومان بود.این در حالی است که نرخ خرید یورو در این بازار ۲۶ هزار و ۷۰۹ تومان و نرخ فروش آن نیز ۲۶ هزار و ۹۵۲ تومان اعلام شد.همچنین، در سامانه نیما در معاملات ، حواله یورو به قیمت ۲۶ هزار و ۲۸۱ تومان فروخته و حواله دلار به بهای ۲۵ هزار و ۲۴۰ تومان معامله شد.
قیمت سکه طرح جدید  (یکشنبه، ۲۵ اردیبهشت‌ماه ۱۴۰۱) با ۲۵۰ هزار تومان افزایش نسبت به روز گذشته به ۱۴ میلیون و ۴۵۰ هزار تومان رسید.سکه تمام بهار آزادی طرح قدیم نیز با قیمت ۱۳ میلیون و ۶۰۰ تومان معامله شد.

همچنین  نیم‌سکه بهار آزادی هفت میلیون و ۸۵۰ هزار تومان، ربع سکه چهار میلیون و ۸۵۰ هزار تومان و سکه یک گرمی ۲ میلیون و ۷۵۰ هزار تومان قیمت خورد.علاوه بر این، در بازار طلا نیز نرخ هر گرم طلای ۱۸ عیار به یک میلیون و ۳۸۰ هزار تومان رسید و قیمت هر مثقال طلا ۵ میلیون و ۹۸۰ هزار تومان شد.اُنس جهانی طلا نیز با قیمت یک‌هزار و ۸۱۲ دلار و ۳۳ سنت معامله شد.

در ساعات صبح نیز قیمت طلای 18 عیار هر گرم یک‌ میلیون و 366 هزار تومان، قیمت سکه تمام‌بهار آزادی طرح قدیم 13 میلیون و 400 هزار تومان و قیمت سکه تمام‌بهار آزادی طرح جدید نیز 14 میلیون و 150 هزار تومان است.قیمت نیم‌سکه بهار آزادی 7 میلیون و 800 هزار تومان، ربع سکه بهار آزادی 4 میلیون و 800 هزار تومان و سکه یک‌گرمی 2 میلیون و 750 هزار تومان تعیین شد.هر مثقال طلا در بازار داخلی، 5 میلیون و 918 هزار تومان ارزش‌گذاری شده است؛ ضمن اینکه قیمت هر اونس طلا در بازارهای جهانی 1812 دلار است.
علاوه بر این، در صرافی‌های بانکی قیمت فروش دلار 25 هزار و 621 تومان و قیمت خرید دلار از مردم 25 هزار و‌ 366 تومان تعیین شده است. قیمت فروش یورو نیز معادل 28 هزار و 362 تومان و قیمت خرید یورو نیز 28 هزار و 79 تومان اعلام شده است.
نایب رییس اتحادیه طلا و جواهر تهران با بیان اینکه بازار طلا و سکه با تعدیل همراه شده است، گفت: حباب سکه از یک میلیون تومان به ۸۷۰ هزار تومان کاهش یافته است.
محمد کشتی‌آرای با اشاره به کاهش جهانی قیمت طلا در روزهای اخیر، اظهار داشت: روند نزولی قیمت جهانی طلااز ۳ هفته قبل آغاز شده و همچنان ادامه دارد؛ در یک هفته گذشته ۷۱ دلار هر اون طلا کاهش قیمت داشته است.

وی گفت: در بازار داخلی برخلاف کاهش چشم گیر قیمت اونس طلا، با نوسانات قیمت ارز بازار آزاد ناشی از حذف ارز ۴۲۰۰ تومانی،  قیمت ها در روزهای پایانی هفته گذشته به بالاترین سطح چند ماه اخیر رسید.
این فعال بازار طلا و جواهر ضمن اشاره به اینکه از روز شنبه بازار تعدیل شده است، افزود: طی دو روز گذشته قیمت ها در بازار مطابق روال قبل و براساس عرضه و تقاضا نوسان دارد.
کشتی آرای گفت: مدیریت بانک مرکزی در بازار مانع از تشدید نوسانات ارزی شد و همین امر نیز جلوی افزایش قیمت ها در بازار طلا و سکه را گرفت؛ تقاضا برای خرید طلا و سکه در روزهای گذشته افزایش یافته بود ولی با مدیریت بازار و کاهش نوسانات ارزی، قیمت ها در بازار طلا و سکه هم با تعدیل همراه شده است.
وی با بیان اینکه حباب سکه جدید روز پنج‌شنبه بالای یک میلیون تومان بود ولی  با کاهش تقاضا، حباب سکه به ۸۷۰ هزار تومان کاهش یافته است، تصریح کرد: در روزهای آینده قیمت جهانی طلا در همین محدوده ۱۸۰۰ دلار باقی خواهد ماند و میل به افزایش برای قیمت جهانی طلا پیش بینی نمی شود و قیمت ارز نیز در همین محدوده ۳۰ هزار تومان باقی خواهد ماند برهمین اساس پیش بینی می شود که در دو سه روز آینده نیز قیمت ها در همین سطح باقی بماند.


احتمال جایگزینی نرخ حاشیه بازار تا هفته آینده

با وجود گذشت حدود یک هفته از ابلاغ مصوبه کاهش سود بازرگانی، مصوبه مربوطه به تازگی از سوی وزارت صمت به گمرک ایران ابلاغ شده و حداقل یک هفته دیگر تا تعیین‌تکلیف نرخ ارز و افزایش آن به نرخ حاشیه بازار زمان لازم است که تکلیف واردکنندگان نیز روشن خواهد شد. بر این اساس همچنان محاسبات بر مبنای ارز ۴۲۰۰ انجام می‌شود.
نامه‌ای که اخیرا از سوی عباسپور- مدیرکل دفتر مقررات صادرات و واردات وزارت صمت- به وکیلی- مدیرکل دفتر واردات گمرک ایران- اعلام شده بیانگر ابلاغیه مصوبه هیات وزیران در خصوص اصلاح  ۴۴۰ ردیف تعرفه شامل کاهش و افزایش سود بازرگانی، تفکیک، ایجاد، حذف و اصلاح شرح ردیف تعرفه‌ها، طبقات سود بازرگانی سال جاری، موارد استثناء و اعمال اصلاحات سیستم هماهنگ شده توصیف و کدگذاری کالا، است.

مصوبه، دیروز به گمرک رسید

با وجود اهمیت تسریع در تعیین تکلیف نرخ ارز محاسباتی در حقوق ورودی که طبق قانون بودجه امسال باید انجام شود، گر چه کاهش سود بازرگانی در ۱۷ اردیبهشت ماه در دولت مصوب و جهت اجرا به دستگاه‌های ذیربط ابلاغ شد ولی نامه وزارت صمت  در ۲۱ اردیبهشت ماه صادر  و آن طور که گمرک به ایسنا اعلام کرده روز گذشته یعنی ۲۴ اردیبهشت به گمرک ایران ابلاغ شده است.

احتمالا تا یک هفته دیگر ارز ۴۲۰۰ از گمرک خارج می‌شود

لطیفی - سخنگوی گمرک - در این رابطه گفت که با توجه به ابلاغ اخیر وزارت صمت، باید ابتدا تغییرات لازم در سامانه‌ها پیاده‌سازی شود؛ به طوری که سود بازرگانی و نحوه محاسبه آن در سامانه جامع تجارت و سامانه جامع گمرکی اعمال شده و در ادامه واردکنندگان بتوانند با تغییرات جدید اقدام کنند.

وی گفت: به نظر می‌رسد تا اواخر هفته جاری برای اعمال تغییرات سود بازرگانی در محاسبات گمرکی در سیستم زمان لازم باشد و بعد از آن تغییر نرخ ۴۲۰۰ به نرخ ETS اعمال خواهد شد.

کاهش حقوق گمرکی آماده ورود به دولت

اما در رابطه با کاهش حقوق گمرکی سایر کالاها که پیش از آن قرار بود اتفاق بیفتد، سخنگوی گمرک گفت: ظاهرا بررسی‌ها در وزارت صمت انجام شده و برای ارائه به دولت آماده است که در صورت موافقت دولت، در مجلس و یا سران قوا مورد بررسی قرار خواهد گرفت.

واردکنندگان مابه التفاوت را بپردازند

جریان تغییرات اخیر به تبصره ۷ قانون بودجه سال جاری بر می‌گردد که طبق آن، نرخ ارز محاسبه ارزش گمرکی کالاهای وارداتی اعم از اساسی و غیراساسی (عمده آن اقلام مرتبط با تولید است) از ۴۲۰۰ تومان به نرخ سامانه معاملات الکترونیک(ETS) که نرخ حاشیه بازار و حدود پنج برابر است، افزایش یافت. برای کالاهای اساسی، حقوق گمرکی از چهار درصد تعیین شده در قانون امورگمرکی به یک درصد کاهش یافت ولی برای سایر کالاها بدون تغییر باقی ماند.

بر این اساس با توجه به آثار تورمی حذف ارز ۴۲۰۰ از محاسبات حقوق ورودی، مقرر شد سود بازرگانی به همراه حقوق گمرکی سایر کالاها کاهش پیدا کند. چندی پیش با پیشنهاد وزارت صمت، سود بارزگانی در ۴۴۰ ردیف تعرفه کاهش پیدا کرد و به دستگاه‌های مربوطه ابلاغ شد که باید در گمرک و وزارت صمت پیاده سازی شود. با این حال تکلیف حقوق گمرکی سایر کالاها هنوز مشخص نشده است.

طبق قانون، حذف ارز ۴۲۰۰ و جایگزینی نرخ جدید در حقوق ورودی از ابتدای امسال اعمال خواهد شد و کالاهایی که تاکنون ترخیص شده‌اند نیز در برخواهد گرفت، گمرک از ابتدای سال از صاحبان کالا تعهد دریافت کرده و به محض اعمال نرخ های جدید مابه‌التفاوت را دریافت می‌کند. این درحالی است که گذشت دوماه از سال و عدم تعیین تکلیف نرخ ارز، موجب بلاتکلیفی واردکنندگان و گلایه‌های آنها شده است.

این در حالی است که در نیمه فروردین ماه امسال و با ابلاغ قانون بودجه، گمرک ایران از حوزه  فناوری اطلاعات و امنیت فضای مجازی خود خواسته بود که با توجه به الزام قانون بودجه، برای اعمال نرخ ETS در سامانه جامع گمرکی جهت محاسبه ارزش گمرکی کالای وارداتی اقدام کند.
ریسک بالای سرمایه‌گذاری در بازار ارز


افزایش عمق بازار متشکل ارزی در کنار سامانه نیما دست بانک مرکزی را برای ایجاد ثبات در بازار ارز بازتر از گذشته کرده و طی ماه‌های اخیر هرچند فراز و فرودهایی را در نرخ ارز شاهد بودیم اما این نوسانات تحت کنترل در آمده است.

 بازار ارز در هفته‌های اخیر به دلیل انتشار اخبار غیراقتصادی و ایجاد فضاسازی منفی و روانی از سوی گروهی از نوسان‌گیران با نوسانات افزایش مواجه شد. در این میان، بازارساز با توجه به رسالتی که دارد، با رصد هوشمندانه در طرف‌های عرضه و تقاضا و استفاده از دو بال اجرایی خود یعنی بازار متشکل ارزی در بخش اسکناس و سامانه نیما در بخش حواله ارزی، با برنامه و سیاست مشخصی سعی داشته است تا ضمن هشدار به مردم در خصوص ریسک بالای سرمایه‌گذاری در این بازار، تعدیل شاخص ارزی را تسهیل بخشد. برنامه‌ای که حالا با توجه به افت محسوس دلار از کانال ۳۰ هزار تومان در بازار غیررسمی و آزاد، نشانه‌هایی از موفقیت آن به چشم می‌خورد.

کاهش شاخص ارزی در صرافی‌های مجاز و بازار غیررسمی

در این میان، نرخ دلار و یورو در صرافی‌های بانکی و مجاز سطح کشور، یعنی صرافی‌هایی که وظیفه تامین نیاز ارزی خرد متقاضیان را بر عهده دارد، با نوسان محدودی همراه بوده است. به گونه‌ای که میانگین قیمت فروش هر اسکناس دلار آمریکا به متقاضی دریافت ارز در اولین روز این هفته به رقم ۲۵۶۸۱ تومان رسیده است که نسبت به شنبه هفته قبل (مدت مشابه یک هفته‌ای) نه تنها افزایش نداشته است، بلکه افت ۳۰ تومانی را به ثبت رسانده است. بنابراین در بازار رسمی، شاخص ارزی با نوسان کاهشی همراه بوده است.

اما از سوی دیگر، در بازار غیررسمی ارز، خبرها نشان از عقب گرد نرخ خرید و فروش ارز به ویژه دلار دارد. این در حالی است که مشاهدات میدانی از بازار ارز در هفته‌های اخیر، نشان از افزایش عرضه ارزهای خانگی به صرافی‌های مجاز دارد؛ زیرا دارندگان ارز در خانه به این نکته توجه دارند که بر اساس اصلاحیه قانون مبارزه با قاچاق کالا و ارز، فرصت سه ماهه دارند تا تکلیف ارزهای خانگی خود را از لحاظ قانونی روشن کنند و گرنه در حکم قاچاق با این ارزها برخورد قانونی صورت خواهد گرفت. در نتیجه بسیاری از دارندگان ارزهای خانگی ترجیح داده‌اند در این شرایط، برای اینکه مشمول قوانین مرتبط با قاچاق کالا و ارز نشوند، ارزهای خانگی خود را به صرافی‌های مجاز عرضه کنند و یا حساب‌های ارزی در بانک‌ها، به سپرده نگهداری کنند.

بازارساز همه تغییرات بازار ارز را رصد می‌کند

در این شرایط، یکی از مهم‌ترین فاکتورهای ویژه در خصوص روند بازار ارز، قدرت بازارساز ارزی است. به بیان دیگر طبق گفته رئیس کل بانک مرکزی، "بانک مرکزی به عنوان بازارساز، هم در بازار نیما حضور موثر دارد و حسب نیاز بازار عرضه را انجام می‌دهد و در بازار متشکل ارزی نیز بانک مرکزی حضور دارد و هرجا نیاز باشد عرضه می‌کند. صالح آبادی با بیان اینکه ذخایر اسکناسی بانک مرکزی بیشترین ذخایر اسکناس ارزی در تاریخ بانک مرکزی است، گفته است: بانک مرکزی در فضای رسمی حضور دارد و در فضای غیرسمی نیز بانک مرکزی حسب نیازی که وجود داشته باشد، برنامه خاص خودش را دارد."

بنابراین همان طور که رئیس کل بانک مرکزی نیز گفته است، حضور بازارساز در بازار رسمی و غیررسمی ارز تداوم و اثرگذار است. در نتیجه آنچه خروجی این رصدهای هوشمندانه بانک مرکزی است، یک پیام دارد و آن ریسک بسیار بالا برای سرمایه‌گذاری در بازار ارز است؛ بازاری که در این روزها با فراز و فرودهای بسیاری همراه است و از سوی دیگر، با توجه به توان بالای ارزی بانک مرکزی در مقام بازارساز، هر زمان این احتمال وجود دارد که تعدیل نرخ ارز و شاخص ارزی با قوت انجام شود که نتیجه آن ضرر و زیان گسترده برای افرادی است که با هدف نوسان‌گیری و سودجویی، برای سرمایه‌گذاری به این بازار پرریسک روی آورده بودند.


ذخایر اسکناس ارز بانک مرکزی به بیشترین حد تاریخ رسید

رئیس کل بانک مرکزی به تازگی در گفتگویی در پاسخ به این سوال که دلیل افزایش نسبی قیمت ارز ناشی از چیست؟ اظهار داشت: در بازارهای رسمی به اندازه کافی تامین ارز داریم. برنامه ما این است نیازهای بازار را پاسخ دهیم. دو نوع نیاز در بازار تعریف می شود؛ یکی برای واردات کشور چه کالای اساسی و چه غیر از آن و دوم مربوط به اسکناس ارز. وی افزود: سال گذشته بیش ۵۵ میلیارد دلار به طور کلی تامین ارز برای کالاهای اساسی و سایر واردات داشتیم و امسال با شرایط ارزی که وجود دارد قطعا بیشتر از سال گذشته خواهد بود. بنابراین نیاز ارزی کشور را برای واردات تامین می‌کنیم. صالح آبادی ادامه داد: بخش دوم در واقع مربوط به تامین نیاز اسکناس ارز در کشور است، از جمله افرادی که نیاز خدماتی، دانشگاهی، مسافرتی و .... دارند که ما تامین ارز آن را انجام می‌دهیم. وی گفت: سال گذشته ۱.۶ میلیارد دلار و ۲ میلیارد دلار معادل یورویی در بازار متشکل ارزی معامله داشتیم. بنابراین التهابی اگر در بازار بیرون وجود دارد با تامینی که در بازارهای رسمی انجام می‌دهیم التیام پیدا می‌کند.

تعادل در بازار ارز مهم است

صالح آبادی در خصوص بازار ارز نیز گفته بود: آثار روانی در جامعه وجود دارد، ولی واقعیت این است که بر اساس محاسبات ارزی که بانک مرکزی انجام داده است، نرخ واقعی ارز پایین‌تر از آن چیزی است که در بازار ممکن است وجود داشته باشد. آنچه مهم است تعادل در بازار است که حاکم شود. حتما بانک مرکزی تامین ارز را انجام خواهد داد و آرامش در بازار حاکم خواهد شد.