محسن شمشیری
رشد نقدینگی 4 ماه اول دولت رییسی بالاتر از افزایش نقدینگی 5 ماه آخر دولت روحانی / دولت‌ها قادر به کنترل رشد نقدینگی نیستند افزایش ارزش پول به اصلاحات بزرگ ساختاری نیاز دارد
باید توجه داشت که موضوع خلق پول و نقدینگی در اختیار و اراده دولت و بانک مرکزی و مقامات اقتصادی کشور نیست و به نوعی حاصل شرایط اقتصاد کشور، بازار بین بانکی و نیاز واحدهای اقتصادی به نقدینگی، بهره‌وری پایین و... است.ساختار اقتصاد ایران به نقطه‌ای رسیده که با پیچیدگی‌ها و ابرچالش‌های بسیار مواجه شده و راه نجات این پدیده رشد نقدینگی و کاهش ارزش پول ملی، کاهش فقر و تامین معیشت مردم، به یک جراحی بزرگ و اصلاحات ساختاری نیاز دارد و نمی‌توان تنها با دستور، تامین کسری بودجه از راه‌های دیگر و تصمیم‌گیری در جلسات و هیات دولت و مجلس آن را کنترل کرد. نجات اقتصاد ایران از تورم، رشد نقدینگی و سایر مشکلات و ابرچالش‌ها به تصمیم‌گیری‌های جدی‌تری نیاز دارد و تفاوتی در عملکرد دولت‌ها در این زمینه دیده نمی‌شود
خبراقتصادی - محسن شمشیری|میزان نقدینگی نیز از 3476 همت در اسفند 99 به 3921 همت در مرداد 1400 رسیده و در این مدت 5 ماه 445 همت و روزانه معادل 2870 میلیارد تومان بیشتر شده است.
در فاصله مرداد تا آذر نیز نقدینگی از 3921 همت به 4427 همت رسیده و در این چهار ماه شهریور و مهر و آبان و آذر 1400 معادل 506 همت و روزانه معادل 4182 میلیارد تومان افزایش داشته است. به عبارت دیگر، افزایش نقدینگی در چهارماه دولت رئیسی از افزایش نقدینگی در 5 ماه آخر روحانی بیشتر بوده است و این موضوع نشان می دهد که نه تنها تغییر دولت اثرگذار نیست بلکه به خاطر شرایط ساختاری اقتصاد ایران، نیاز به نقدیگی و خلق پول و رشد نقدنیگی دائم در حال افزایش است و در هر سال نسبت به سال بعد و حتی در یک ماه نسبت به ماه قبل، نقدینگی بیشتر خلق شده است.
یعنی در پنج ماه آخر دولت روحانی نقدینگی روزانه 2870 میلیارد تومان و در چهار ماه اول دولت رئیسی نقدینگی روزانه 4182 میلیارد تومان رشد کرده است و رشد میانگین نقدینگی در این چهار ماه دولت رئیسی 45 درصد بیشتر ازمیانگین رشد روزانه نقدینگی در پنج ماه آخر دولت روحانی بوده است.
آمارهای بانکی مهرماه 1400 نشان می دهد که حتی در دولت آقای رئیسی که از
شهریور 1400 امور دولت را به دست گرفته، موضوع رشد شدید نقدینگی و سپرده
های ارزی و ریالی بانکی ادامه دارد. میزان سپرده ها از 3875 همت در اسفند
1399 به 4839 همت در مهر 1400 رسیده است و در این مدت 216 روزه معادل 964
همت رشد کرده است که روزانه معادل 4463 میلیارد تومان افزایش داشته است.
در فاصله ماه های مرداد تا مهر رقم سپرده های بانکی ریالی و ارزی نیز از 4539 همت به 4839 همت رسیده و در این دوماه شهریور و مهر معادل 300 همت بیشتر شده است. یعنی روزانه 4918 میلیارد تومان و نزدیک 5همت بیشتر شده است که نسبت به میانگین هفت ماه اول نیز بیشتر بوده است. به عبارت دیگر رشد روزانه سپرده ها و تسهیلات و نقدینگی کشور به تدریج نسبت به ماه ها و سال های قبل روبه افزایش است و حتی در دولت رئیسی و دو ماه شهریور و مهر نیز سپرده ها و تسهیلات نسبت به 5 ماه اول سال و سال قبل رشد بیشتری داشته است.
در فاصله ماه های مرداد تا مهر رقم سپرده های بانکی ریالی و ارزی نیز از 4539 همت به 4839 همت رسیده و در این دوماه شهریور و مهر معادل 300 همت بیشتر شده است. یعنی روزانه 4918 میلیارد تومان و نزدیک 5همت بیشتر شده است که نسبت به میانگین هفت ماه اول نیز بیشتر بوده است. به عبارت دیگر رشد روزانه سپرده ها و تسهیلات و نقدینگی کشور به تدریج نسبت به ماه ها و سال های قبل روبه افزایش است و حتی در دولت رئیسی و دو ماه شهریور و مهر نیز سپرده ها و تسهیلات نسبت به 5 ماه اول سال و سال قبل رشد بیشتری داشته است.
رشد روزانه نقدینگی در دولت های مختلف به تدریج در حال افزایش بوده است
|
رشد روزانه نقدینگی در دولت های مختلف به تدریج در حال افزایش بوده است |
نقدینگی در ابتدای دوره به میلیارد تومان |
نقدینگی به میلیارد تومان در انتهای دوره |
افزایش میلیارد تومان |
رشد روزانه میلیاردتومان |
رشد درصد |
|
10 سال اول انقلاب |
258 |
1568 |
1310 |
0.359 |
507 |
|
دولت هاشمی |
1568 |
11655 |
10087 |
3.45 |
643 |
|
دولت خاتمی |
11655 |
67586 |
55931 |
19.15 |
488 |
|
دولت احمدی نژاد |
67586 |
492 هزار |
424 هزار |
108 |
628 |
|
دولت روحانی |
492 هزار |
3921 هزار |
3429 هزار |
1174 |
697 |
|
دولت رئیسی در چهار ماه شهریور مهر آبان آذر 1400 |
3921 هزار |
4427 هزار |
506 هزار |
4182 |
12.9 |
در نتیجه باید توجه داشت که موضوع خلق پول و نقدینگی در اختیار و
اراده دولت و بانک مرکزی و مقامات اقتصادی کشور نیست و به نوعی حاصل شرایط
اقتصاد کشور، بازار بین بانکی و نیاز واحدهای اقتصادی به نقدینگی، بهره وری
پایین و... است.
تسهیلات بانکی نیز از 2792 همت در اسفند 99 به
3547 همت در مهر 1400 رسیده و در این هفت ماه معادل 755 همت بیشتر شده و
روزانه معادل 3495 میلیارد تومان افزایش داشته است.
در دوماه شهریور و
مهر نیز میزان تسهیلات بانکی از رقم 3324 در مرداد به 3547 در پایان مهر
رسیده و طی این دوماه معادل 223 همت بیشتر شده و روزانه 3655 میلیارد تومان
بیشتر شده که این رقم از میانگین هفت ماه اول سال یعنی 3495 میلیارد تومان
بیشتر شده است.
به عبارت دیگر، سرعت رشد تسهیلات و سپرده های بانکی در دولت رئیسی از 5 ماه آخر دولت روحانی بیشتر شده است. لذا نمی توان نتیجه گرفت که عملکرد دولت ها می تواند عامل کنترل تسهیلات و سپرده ها و خلق پول و نقدینگی باشد و شرایط اقتصادی ایران باعث شده که عملا خلق پول و نقدینگی و تسهیلات و سپرده بانکی خارج از اراده دولت ها باشد و به صورت تدریجی شاهد رشد روز افزون خلق پول و نقدینگی و سایر شاخص های پولی و بانکی هستیم.
در اینجا باز هم تاکید می کنیم که اگر هر دولتی را نسبت به دولت قبلی مقایسه کنیم شاهد رشد بالاتر نقدینگی در دولت جدید نسبت دولت قبلی خواهیم بود. به عبارت دیگر، سرعت رشد تسهیلات و سپرده های بانکی در دولت رئیسی از 5 ماه آخر دولت روحانی بیشتر شده است. لذا نمی توان نتیجه گرفت که عملکرد دولت ها می تواند عامل کنترل تسهیلات و سپرده ها و خلق پول و نقدینگی باشد و شرایط اقتصادی ایران باعث شده که عملا خلق پول و نقدینگی و تسهیلات و سپرده بانکی خارج از اراده دولت ها باشد و به صورت تدریجی شاهد رشد روز افزون خلق پول و نقدینگی و سایر شاخص های پولی و بانکی هستیم.
به عبارت دیگر، رشد روزانه نقدینگی در دولت احمدی‌نژاد بالاتر از رشد روزانه نقدینگی در دولت خاتمی، رشد روزانه نقدینگی دولت روحانی بالاتر از رشد روزانه نقدینگی در دولت احمدی‌نژاد بوده و اکنون رشد روزانه نقدینگی در دولت رییسی بالاتر از رشد روزانه نقدینگی در دولت روحانی است. این نکته به ما یادآوری می‌کند که اگر چه خط‌مشی، انضباط مالی، سیاست‌های تنش‌زدایی با جهان، کنترل کسری بودجه و... همگی موثر هستند و عملکرد یک دولت را تقویت کرده و موجب رشد شاخص‌های سرمایه‌گذاری، بهره‌وری، رشد اقتصادی، کاهش تورم و... می‌شود.
اما ساختار اقتصاد ایران به نقطه‌ای رسیده که با پیچیدگی‌ها و ابرچالش‌های بسیار مواجه شده و راه نجات این پدیده رشد نقدینگی و کاهش ارزش پول ملی، کاهش فقر و تامین معیشت مردم، به یک جراحی بزرگ و اصلاحات ساختاری نیاز دارد و نمی‌توان تنها با دستور، تامین کسری بودجه از راه‌های دیگر و تصمیم‌گیری در جلسات و هیات دولت و مجلس آن را کنترل کرد. نجات اقتصاد ایران از تورم، رشد نقدینگی و سایر مشکلات و ابرچالش‌ها به تصمیم‌گیری‌های جدی‌تری نیاز دارد و تفاوتی در عملکرد دولت‌ها در این زمینه دیده نمی‌شود.
