عصر شنبه 13 آذر 1400 قیمت دلار بین 30150 تا 30250 در نوسان بوده و برخی فعالان بازار هدف دلار را تثبیت قیمت بین 30 تا 32 هزار تومان اعلام کرده اند. اما برخی کارشناسان امیدوارند که دولت و بانک مرکزی اقداماتی جهت کنترل بازار انجام دهد تا فشار تورمی کمتری بر مردم و خانوارها و تولید کنندگان وارد شود
خبراقتصادی – محسن شمشیری
با پایان گرفتن دور هفتم مذاکرات هسته ای در وین و بازگشت تیم های مذاکره کننده به پایتخت کشورها برای بررسی بیشتر پیشنهادها، و همچنین اخبار گسترش سویه اومیکرون کرونا و اثر آن بر اقتصاد جهان در ماه های آینده، قیمت انواع دارایی های ارزی، طلا، سکه، رمز ارزها و شاخص کل سهام در کانال های جدید قرار گرفت و روز شنبه 13 آذر 1400 به روزی متفاوت نسبت به هفته های اخیر تبدیل شده است.
از یک سو در بازار ایران و بازارهای منطقه، قیمت دلار آزاد به کانال 30 هزار تومان وارد شده و عصر شنبه با قیمت 30100 تا 30150 تومان معامله شده است. قیمت یورو 33 هزار و 800 تومان، و درهم امارات 8 هزار و 250 تومان اعلام شده است. همچنین قیمت اونس جهانی طلا در بازار جهانی به خاطر انتشار اخبار اومیکرون، به 1783 دلار افزایش یافت و به دنبال رشد قیمت دلار، سکه طرح جدید با 480 هزار تومان افزایش به 13 میلیون و 100 هزار تومان رسید. قیمت هر گرم طلای 18 عیار نیز وارد کانال 1 میلیون و 300 هزار تومان شد. قیمت سهام در بورس نیز کاهش قابل توجهی داشته و بورس را قرمز پوش کرده و شاخص کل بورس با 5337- واحد افت یعنی معادل 0.4- درصد کاهش، به 1 میلیون و 334 هزار واحد رسیده است. قیمت رمز ارزها نیز به دنبال انتشار اخبار انتشار اومیکرون سقوط کرده و بیت کوین حدود 10 هزار دلار کاهش قیمت داشته است.
ناظران مذاکرات هسته ای و فعالان بازار ارز و طلا می گویند که در این دوره از مذاکرات، ایران سطح بالاتری از انتظارات خود را نسبت به دوره قبلی مذاکرات مطرح کرده و در نتیجه کار برای رسیدن به نتیجه و توافق سخت تر شده است و به نظر می رسد که روند مذاکرات به زمان بیشتری برای گرفتن نتیجه نیاز دارد.
در صرافی های مجاز بانکی نیز هر دلار با ۶۴۷ تومان افزایش نسبت به روز کاری گذشته (پنجشنبه) به ۲۷ هزار و ۹۷۶ تومان رسید.قیمت فروش یورو با ۷۲۵ تومان افزایش، برابر با ۳۲ هزار و ۳۲۴ تومان بود. همچنین قیمت خرید هر دلار ۲۷ هزار و ۴۲۳ تومان و نرخ خرید هر یورو نیز ۳۱ هزار و ۶۸۴ تومان اعلام شد.علاوه بر این، بهای خرید دلار در بازار متشکل ارزی ۲۶ هزار و ۶۱۵ تومان و نرخ فروش آن ۲۶ هزار و ۸۵۳ تومان بود.این در حالی است که نرخ خرید یورو در این بازار ۳۰ هزار و ۸۹ تومان و نرخ فروش آن نیز ۳۰ هزار و ۳۶۲ تومان اعلام شد.
همچنین در سامانه نیما در معاملات روز شنبه، حواله یورو به قیمت ۲۶ هزار و ۷۱۰ تومان فروخته و حواله دلار به بهای ۲۳ هزار و ۶۲۳ تومان معامله شد.
سکه وارد کانال ۱۳ میلیون تومان شد
قیمت سکه (شنبه، ۱۳ آذرماه) در بازار تهران با ۴۳۰ هزار تومان افزایش نسبت به روز کاری گذشته (پنجشنبه، ۱۱ آذرماه) به رقم ۱۳ میلیون و 100 هزار تومان رسید.سکه تمام بهار آزادی طرح قدیم به قیمت ۱۲ میلیون و ۸۰۰ هزار تومان معامله شد.همچنین نیمسکه بهار آزادی ۶ میلیون و ۷۵۰ هزار تومان، ربع سکه سهمیلیون و ۸۵۰ هزار تومان و سکه یک گرمی ۲ میلیون و ۳۵۰ هزار تومان قیمت خورد.
علاوه بر این، در بازار طلا نیز نرخ هر گرم طلای ۱۸ عیار به یک میلیون و ۳۰۳ هزار تومان رسید و قیمت هر مثقال طلا نیز پنجمیلیون و ۶۴۵ هزار تومان شد.همچنین قیمت اُنس جهانی طلا در مقایسه با روز کاری گذشته بیش از هشت دلار افزایش داشت و به ارزش یکهزار و ۷۸۳ دلار و چهار سنت ارزشگذاری شد.نرخ دلار در صرافیهای بانکی در مقایسه با روز کاری گذشته بیش از ۶۰۰ تومان افزایش داشت، همچنین انس جهانی طلا نیز بیش از هشت دلار رشد کرد. براین اساس بهای انواع سکه و طلا در بازار افزایشی شد و سکه وارد کانال ۱۳ میلیون تومانی شد.
پشت پرده نوسانات ارزی همزمان با مذاکرات
در حالی که مذاکرهکنندگان ایرانی در آوردگاه وین هستند، برخی گروههای خارجی و داخلی در حال ایجاد نوسان در بازار ارز، هستند و مدافعان دولت معتقدند که با توجه به اقدامات گسترده دولت سیزدهم در جهت سامانهی و مدیریت بازار ارز هیچ دلیل اقتصادی برای افزایش قیمت ارزهای خارجی وجود ندارد، اما تابلوی صرافیها کمتر نمایهای از ثبات قیمتها را نشان میدهد و بازار در واکنش به مذاکرات وین، در حال افزایش قیمت دارایی های مختلف طلا و ارز و سکه و کاهش ارزش سهام و شاخص کل بورس است و در عین حال، مدافعان دولت معتقدند که عده ای به دنبال اخلال در بازار و ایجاد نوسان هستند.
رسانه های مختلف نیز از نوسانهای موجود در بازار تحت عنوان واکنش منفی بازار ارز به مذاکرات وین سخن میگویند و اعلام کرده اند که بدون نتیجه گرفتن از نتایج مذاکرات، نوسان ها و قیمت ها کاهش نخواهد یافت و روبه افزایش است.
تیترهای رسانه ها چون «دلار گوش به زنگ اخبار وین»، «بلاتکلیفی بازار ارز» و... تاکید بر ارتباط التهاب نرخ ارز به مذاکرات، نمونههایی از گزارش های رسانهای است. در چنین شرایطی کانونهای ارزی در چند کشور همسایه و سوداگران در داخل با هدف کسب سود، بر تنور رشد قیمت ارز و طلا می دمند.
برخی کارشناسان بانکی نیز معتقدند که ذخایر ارزی مناسب، مدیریت هوشمند بازار و بهرهگیری از روشهای ابتکاری استفاده از منابع ارزی حاصل از صادرات نفتی و غیر نفتی که در گذشته از آن به عنوان منابع بلوکه شده یاد میشد از مهمترین اقداماتی است که تلاشهای جهتدار برای تاثیرگذاری بر بازار ارز را خنثی کرده است. براین اساس با افزایش بازگشت ارز به کشور، در روزهای آینده دولت و بانک مرکزی، نظارت بر بازار و کنترل نوسان ها را تقویت خواهند کرد.
پرداخت ارز مسافری در مقابل مدارک، تامین ارز کالاهای اساسی و تامین ارز نیمایی برای کالاهای ضروری و واسطهای بدون هیچ مانع و محدودیت، تامین ارز متقاضیان دانشجویی، بیماران، مجامع علمی و... از دیگر اقدامات در این خصوص است و التهاب بازار متاثر از تقاضای غیرقانونی، قاچاق، سفتهبازی، خروج ارز از کشور، تقاضای ارز خانگی، سوء استفاده از کد ملی افراد و... است.
تاثیر اخبار کاذب و منفی از مذاکرات بر قیمتهای هیجانی نرخ ارز
نوسانهای اخیر بازار ارز بیشتر از آنکه تحت تاثیر عوامل بنیادین اقتصادی و عرضه و تقاضا باشد متاثر از جو روانی و اخبار منفی عدم موفقیت مذاکرات وین است.
درآمدهای ارزی همواره یکی از مهمترین عوامل در به تعادل رسیدن بازار ارز بوده است. بر اساس گزارشهای بانک مرکزی، آزاد شدن و بازگشت منابع ارزی که تاکنون بواسطه تحریم ها در برخی کشورها بلوکه و غیرقابل انتقال به کشور بوده است، میتواند نوسانات بازار ارز را رفع و ثبات نسبی ایجاد کند.
از سوی دیگر، عده ای از صاحب نظران نسبت به ادامه مذاکرات در دور هشتم خوش بین هستند و معتقدند که دو طرف ایران و غرب در دور آینده انعطاف بیشتری در مذاکرات خواهند داشت تا از آن نتیجه بگیرند. در صورتی که این مذاکرات به موفقیت برسد به صورت قطعی برخی تحریمها رفع خواهد شد و در زمینه اقتصادی شاهد گشایشهای جدیدی خواهیم بود.
در این میان برخی از شهروندان نیز تحت تاثیر این اخبار، متقاضی خرید ارز شده و برخی فعالان اقتصادی نیز از عرضه ارز خود به بازار خودداری میکنند که در نتیجه، افزایش تقاضا و عدم عرضه رخ داده و هیجان و نوسان در بازار ارز ایجاد میشود و تعادل بازار از دست می رود.
از جمله اقدامات بانک مرکزی برای مدیریت بازار ارز در شرایط کنونی، بازنگری در نحوه تخصیص ارز به مصارف خدماتی ۲۵ گانه و حذف ارز سهمیهای با کارت ملی است. همچنین عرضه ارز در سامانه نیما و بازگشت ارز حاصل از صادرات نیز ابزار قدرتمندی برای بانک مرکزی بوده است که نوسانات ارز را مدیریت کند و نتیجه آن ثبات نسبی در بازار بوده است.
در همین زمینه در هفتههای گذشته بانک مرکزی اعلام کرد که بازگشت ارزهای صادراتی شتاب گرفته است و مبادلات تجاری ایران از ابتدای سال تا پایان آبان ماه از مرز ۶۳.۱ میلیارد دلار عبور کرده است که این امر نشان دهنده رشد ۴۰ درصدی نسبت به مدت مشابه پارسال است.
بر اساس همین گزارش، ۱۸.۱ میلیارد دلار ارز نیز در سامانه نیما در هشت ماهه امسال به فروش رفته که مبین رشد ۶۹ درصدی نسبت به مدت مشابه پارسال دارد، ضمن آنکه اخبار حاکی از روند افزایشی عرضه ارز در سامانه نیما است بر این اساس به احتمال زیاد میتوان پیشبینی کرد نرخ ارز در ماههای پایانی سال به دلیل تقویت عرضه نرخ آن کاهش بیابد.
باید منتظر ماند و دید آیا این بار نیز سیاستگذار پولی با اجرای دیگر سیاستهای پولی و ارزی روند متعادل ارز را هموار خواهد کرد؟