گزارشی از فعالیت های کشتارگاه صنعتی قم

اقتصادگردان- غلامرضا شاهزاده در حاشیه تور ترویجی تعاون که با حضور عوامل جهاد دانشگاهی و اداره کار، تعاون و رفاه اجتماعی از کشتارگاه صنعتی طیب استان قم انجام شد بیان کرد: مجموعه حاضر جزء زیر مجموعه‌های شرکت تعاونی و توسعه عمرانی استان قم بوده که سال ۸۹ در طرح‌های سفر مقام معظم رهبری به استان قم کلید خورد اما تا سال ۹۹ به بهره برداری نرسید تا اینکه شرکت توسعه و عمران قم با ظرفیت‌های موجود در استان اقدام به خرید و راه‌اندازی کرد.
وی افزود: سپس از اسفند ۹۹ بهره‌برداری آن به طور کامل آغاز شد و با توجه به دستور مدیران استانی کشتارگاه شاه جمال که داخل بافت شهری بود و به لحاظ زیست محیطی مشکلاتی ایجاد می‌کرد، به طور کامل و با تمام نیروی انسانی به این مجموعه انتقال پیدا کرد. در حال حاضر با ظرفیت اسمی هزار کشتار گوسقندی در شیفت کاری ۴ ساعته و ۱۰۰ رأس دام سنگین فعالیت خود را آغاز کرده است.
شاهزاده ادامه داد: با توجه به کشتار ممکن است شیفت کاری افزایش پیدا کرده و تا سه هزار کشتار دام سبک و ۱۰۰ رأس دام سنگین در زمان‌های خاصی از سال انجام شده است اما به طور معمول روزانه هزار و 500 رأس دام سبک و ۵۰ رأس دام سنگین در کشتارگاه ذبح شده و علاوه بر تأمین گوشت قم استان‌های همجوار هم بهره می‌برند.
وی تأکید کرد: وجود دام شهر به عنوان بزرگترین مرکز مبادلات دامی کشور به مرکزیت استان قم در فاصله 3 کیلومتری این مجموعه سبب راحتی کسانی است که قصد ذبح دام و خارج کردن گوشت را به جای دام زنده از استان قم دارند.
شاهزاده عنوان کرد:استان قم در حال حاضر دارای دو کشتارگاه پرتو(7 کیلومتری این مجموعه) و این کشتارگاه می‌باشد. فرآیندی که سبب موفقیت کشتارگاه شد، همبستگی مدیران و استفاده از ظرفیت‌های استان بوده است. بخش خصوصی نیز ورود پیدا کرده و ریسک بزرگی کرده که شاید هر کسی جرأتش را نداشته باشد. این شرکت آمادگی دارد پروژه‌های دیگری که در استان انجام نشده را برعهده بگیرد.
 وی در ادامه گفت: ۳۰۰ نفر به صورت مستقیم فعالیت در این مجموعه مشغول به کار هستند. تعدادی را شرکت‌های نیروی انسانی تامین می‌کند، تعدادی زیرمجموعه‌ی شرکت طیب هستند و تعداد زیادی هم به صورت پیمانی کار می‌کنند و حق العمل هستند. مجموعه تیم فنی تکنسین، کارشناسان و دکترهای دامپزشکی خیلی خوب عمل می‌کنند. مجموعه سلاخان کنار بچه‌هایی که با تجربه هستند فعالیت می‌کنند که بتوانند در بحث تولید زمینه‌های خوبی ایجاد کنند.
مدیرعامل کشتارگاه صنعتی طیب هدف اصلی راه‌اندازی این مجموعه را انتقال کشتارگاه شهرداری از داخل شهر به خارج آن بیان کرد و گفت: چشم انداز این شرکت راه‌ندازی واحد رندینگ یا تبدیل ضایعات است. این واحدیکی از دلایلی است که یک کشتارگاه را صنعتی می‌کند.
وی اضافه کرد: مثلا خونی که از واحد ذبح دام استحصال می‌شود در صنایع رندینگ به پودر خون تبدیل شده و در صنایع خوراک طیور مورد استفاده قرار گیرد. گوشت‌هایی که قابل مصرف انسانی نیست در تولید پودر گوشت، کودهای ارگانیک، کود کمپاس، کود برمی زه‌کشی، زه‌تابی و صنایع غذای دام و طیور مورد استفاده قرار می‌گیرد. در کشتارگاه صنعتی تمام فضولات تبدیل به مواد قابل مصرف می‌شود. امیدواریم رندینگ این مجموعه به زودی فعال شود.
وی هدف دیگر مجموعه را استفاده از سیستم تصفیه خانه آب حاصل از فعالیت‌های کشتارگاه بیان کرد و گفت: با این میزان آب می‌توان بالغ بر ۴۰ هزار هکتار را زیر کشت درختان غیر مثمر برد تا بر کاهش ریزگردها موثر و کمکی به صنعت چوب باشد.
مدیرعامل کشتارگاه صنعتی طیب ابراز کرد: همچنین راه‌اندازی بازارچه گوشت در ضلع جنوبی مجموعه و خارج از آن را در برنامه داریم. این بازارچه فضایی ایجاد می‌کند که قصاب‌ها برای تهیه گوشت وارد مجموعه کشتارگاه نشوند و گوشت مورد نیاز خود را از بازارچه تهیه کنند.
شاهزاده توضیح داد: در ضلع جنوب غربی پیشنهاد راه اندازی صنایع تبدیلی داده شده است. با توجه به فاصله کم این صنایع با کشتارگاه، هزینه حمل گوشت کاهش میابد؛ در نتیجه هزینه‌ی فرآورده‌های گوشتی مانند سوسیس و کالباس کاهش می‌یابد؛ همچنین هدف دیگر این مجموعه استقاده ظرفیت تسویه آب مجموعه در آبیاری درختان پسته‌ای است که در حال خشک شدن بودند. در حال حاضر به این درخت‌ها رسیدگی می‌شود.
وی تأکید کرد: برنامه مجموعه ما این است که از تمام ظرفیت‌ها، تجربه افراد مجرب و توانایی شرکت‌های دانش بنیان که در زمینه کار کشتارگاهی فعالیت دارند استفاده کند تا مجموعه را به سمت آینده بهتر و روشن‌تری هدایت کند.
وی در خصوص روش تأمین دام این کشتارگاه عنوان کرد: وجود شهر دام در فاصله ۳ کیلومتری کشتارگاه مهمترین راه تأمین گوشت دام مجموعه است اما دام از استان‌های دیگر مثل همدان، کرمانشاه، خراسان، خوزستان و غیره نیز در فصولی از سال که دام پروار خوبی دارند، تامین می‌شود.
وی با اشاره به اینکه دامداری در مجموعه کشتارگاه وجود ندارد، گفت: جایی برای نگه‌داری دامی که برای کشتار به کشتارگاه می‌آیند وجود دارد. این تعداد فقط به مدت یک هفته نگهداری می‌شوند و به اندازه کشتار مجموعه است. چون مجموعه گسترده نیست خوراک دام از بازار آزاد تامین می‌شود.
شاهزاده عنوان کرد: شرکت‌هایی هستند که برای صادرات اعضای حرام دام مجوز دارند و به چین، اروپای و شرق آسیا صادر می‌کنند. یک مورد هم درخواست شخصی یکی از بچه‌های دامپزشکی برای تحقیقات بوده است. دانشجویانی که در زمینه شناخت بیماری‌های دام مطالعه می‌کنند؛ پیش و پس از کشتار دام حضور دارند تا بیماری‌هایی را که بعد از کشتن دام علتش پیدا می‌شود را بررسی کنند و این به توسعه دامداری کشور بسیار کمک کرده است.
وی افزود: از زمانی که مجموعه فعالیتش را آغاز کرده است یک یا دو قرارداد بسته شده است. یکی تامین گوشت خیریه برنامه سمت خدا، آموزش وپرورش، سپاه و قراردادهای دیگری که به صورت تحویل لاشه یا بسته بندی بوده است.
شاهزاده بیان کرد: بیش از ۷۰ درصد گوشت استان در این مجموعه تامین می‌شود. ۱۰ تا ۲۰ درصد گوشت تولیدی به خارج از استان مثل تهران، کاشان و مرکزی انتقال پیدا می‌کند.
وی تفاوت نرخ فروش گوشت در بازار و کشتارگاه گفت: قیمت بازار با کشتارگاه تفاوت چندانی ندارد و بستگی به خدماتی مثل حمل گوشت، سلاخی، نیروی انسانی و سود قصاب دارد.
شاهزاده اظهار داشت: استفاده از ماسک الزامی شده و با پیگیری‌هایی که انجام شد نسبت به واکسینه شدن تمام کارکنان اقدام کردیم. فقط یک درصد باقی مانده‌اند که نیروهای جدید هستند و به زودی واکسینه می‌شوند. فقط تعداد محدودی بیمار شدند که آسیب جدی ندیدند. کرونا روی نیروی انسانی تاثیری نداشته و فقط همین تعداد در مدت درمان حضور نداشتند.
وی افزود: بیشتر اتفاقاتی که می‌افتد مربوط استفاده از چاقوست، مثل بریدگی و قطه عضو است. با حضور کارشناسان این مشکل رفع شد.
مدیر عامل کشتارگاه با بیان اینکه از مسئولین انتظار دارد از بخش تعاونی حمایت کنند، گفت: هزینه‌های پنهانی زیادی وجود دارد. هزینه‌های وابسته به شهرداری، جذب ضایعات، تامین نیرو و انرژی تو بخش خصوصی هیچ کدام وجود ندارد. نیاز به کمک مجموعه‌های مختلف استان داریم.
مدیر عامل  تصریح کرد: در قطعی‌های برق مشکلاتی برای کشتارگاه ایجاد شد و بود. با پیگری‌هایی که انجام شد این مشکل رفع شد. مشکلاتی هم مربوط به شرکت گاز بود که با پیگیری‌ها رفع شد. در حال حاضر بحث توسعه مجموعه، استفاده از منابع آب و زیر کشت بردن زمین‌های اطراف و بازارچه گوشت است.
وی افزود: کشتارگاه‌ها توسعه زیادی پیدا می‌کنند و نیاز به اراضی زیادی دارند. مثلا کشتارگاه خراسان رضوی که معروف و توسعه یافته است ۱۲۸ هکتار و اصفهان ۲۰۰ هکتار است. کشتارگاه قم کلا ۲۰ هکتار است. باید کمک کنند که این اراضی افزایش پیدا کند. اراضی که در اطراف کشتارگاه قرار دارد به مجموعه واگذار شود تا بتوانیم از ظرفیت‌های موجود منابع آبی، کود و ضایعاتی که تولید می‌شود، استفاده کنیم.
شاهزاده گفت: ذبح دام با نظارت دو روحانی که کارشناس ذبح شرعی هستند و ناظر دامپزشکی انجام می‌شود. بعد از اینکه دام ذبح میشه وارد خط کشتار می‌شود و عملیات کشتار که شامل جدا کردن پوست از لاشه و خارج کردن امعا و احشا دام است. سپس بررسی‌های دامپزشکی صورت می‌گیرد. گوشت آلوده جدا شده و به واحد رندینگ انتقال می‌یابد و گوشت سالم بعد از شست‌وشو وارد چرخه مصرف انسان می‌شود و به دست قصاب‌ها می‌رسد.
وی تاکید کرد: تفاوتی که مجموعه کشتارگاه صنعتی قم دارد، ظرفیت سالن بسته بندی و نیروی انسانی آن است. در این مجموعه ۳۰۰ نفر به صورت مستقیم کار می‌کنند و ۱۲۰۰ نفر به صورت غیر مستقیم عاملان قصاب‌ها هستند. مجموعه کشتارگاه با هدف کارآفرینی فعال شده و به این هدف هم رسیده.
شاهزاده با اشاره به ظرفیت مصرف بالای کشتارگاه‌ها گفت: برخی از کارهایی که به صورت غیرمستقیم اشتغال ایجاد می‌کند شامل سردخانه‌های آمونیاکی و فریونی است که کارشناسانی به صورت روزانه، هفتگی و ماهیانه بازدید می‌کنند. افرادی که تامین کننده قطعات صنعتی و خطوط کشتارگاه مثل قلاب‌های استیل، ظروف یک بار مصرف، کارتن‌ها، سلفون، مواد پلاستیکی و سایر ابزار مصرفی کشتارگاه هستند. ماشین‌های توزیع کننده گوشت در خارج از مجموعه و نیروهای بخش کشاورزی هستند.