:
كمينه:۱۷.۶۲°
بیشینه:۱۷.۹۹°
Updated in: ۰۹ فروردين ۱۴۰۳ - ۱۳:۱۴
دکتر حسین عظیمی

مقایسه الگوی اقتصاد ایران با مکاتب هفت گانه توسعه،اقتصاد آزاد،اقتصادسبز،سوسیالیسم

گزارش حاضر جزو دست نوشته های دکتر حسین عظیمی تحت عنوان"تبیین و تشخیص تشابهات و تفاوت‌های سیاست‌های موجود اقتصاد ایران با هر یک از مجموعه‌های سیاستی الگوهای توسعه هشت‌گانه" می باشد که بصورت پیش نویس موجود می باشد و ممکن است با متن نهایی تفاوت هایی داشته باشد...
کد خبر: ۱۷۶۴۰
تاریخ انتشار: ۳۰ مرداد ۱۳۹۲ - ۱۲:۴۴



خبراقتصادی: گزارش حاضر جزو دست نوشته های دکتر حسین عظیمی تحت عنوان"تبیین و تشخیص تشابهات و تفاوت‌های سیاست‌های موجود اقتصاد ایران با هر یک از مجموعه‌های سیاستی الگوهای توسعه هشت‌گانه" می باشد که بصورت پیش نویس موجود می باشد و ممکن است با متن نهایی تفاوت هایی داشته باشد.

دکتر عظیمی در این متن که بر اساس اطلاعات درج شده در آن فصل چهارم یک گزارش می باشد به بررسی این مسئله پرداخته است که سیاست های اقتصادی ایران با هر یک از مکاتب هشت گانه اقتصادی تا چه حد متفاوت می باشد و در صورت اتخاذ الگوی هر مکتب اقتصادی، چه تغییر یا تغییراتی در این سیاست های کشور حادث خواهد شد.

نتایج تفصیلی این بحث را می‌توان در جداول بعدی (یک جدول برای هر مکتب اقتصادی) مشاهده کرد. عظیمی اشاره می کند، دقت در اطلاعات ارائه شده در جداول مورد بحث نشان می‌دهد که الگوی توسعه فعلی ایران به هیچیک از الگوهای موجود شبیه نیست. و در حقیقت به نظر می‌رسد الگوی موجود اقتصاد ایران قبلاً مورد تفکر و اندیشه اقتصاددانان و یا تجربه کشور یا کشورهای خاصی قرار نگرفته است. بر این اساس روشن است که مبانی تفکری-علمی این الگو از قبل اندیشیده شده نیست و لذا روزمرگی سیاست های اقتصاد ایران در این الگو مسئله ای تصادفی تلقی نمی‌گردد. با این همه با عنایت به بررسی های انجام شده که در جداول ذیل منعکس شده است، به نظر می‌رسد که الگوی توسعه ایران دارای تشابهات بیشتری با الگوهای کنترل شده دولتی می باشد.

زمان دقیق تهیه گزارش مشخص نمی باشد ولی با توجه به اطلاعات موجود زمان تهیه دهه هفتاد پیش بینی می شود. برای مطالعه تکمیلی می توان به مقاله "مکاتب توسعه و استراتژی مناسب جمهوری اسلامی ایران از دیدگاه دکتر حسین عظیمی" در وبلاگ آثار تمام متن مرحوم دکتر حسین عظیمی به آدرس: developmentazimi.persianblog.ir/post/128  مراجعه نمود که در آن به شاخص های اجتماعی، سیاسی و فرهنگی استراتژی های فوق نیز پرداخته می شود.

 

خسرو نورمحمدی

مسئول تدوین و انتشار آثار دکتر حسین عظیمی

 

 

جدول 1- مقایسه سیاست‌های اقتصادی کشور با سیاست‌های مکتب پولی

ردیف

سیاست اقتصادی

وضعیت موجود اقتصاد ایران

سیاست مورد نظر مکتب پولی

لزوم (+) یا عدم لزوم (-) تغییر سیاست موجود اقتصاد ایران بر اساس مکتب پولی

1

نگرش مبهم نسبت به بخش خصوصی

+

-

+

2

کارکرد نسبتاً آزاد بخش خصوصی

-

+

+

3

محدود نمودن اساسی فعالیت بخش خصوصی

-

-

-

4

اقتصاد مختلط

-

-

-

5

رقابت نسبتاً کامل

-

+

+

6

انحصار وسیع در بازار

-

-

-

7

شرایط نیمه رقابتی- نیمه انحصاری

+

-

+

8

ارتباطات آزاد بین‌المللی

-

+

+

9

اقتصاد بسته

-

-

-

10

ارتباطات هدایت شده بین‌المللی

-

-

-

11

نگرش مبهم به روابط بین‌المللی

+

-

+

12

تأکید بر نهادهای مشارکتی اجتماعی- سیاسی

-

-

-

13

محوریت تمرکز سیاسی- اجتماعی

+

-

+

14

مالکیت عمده دولتی

+

-

+

15

مالکیت متمرکز خصوصی

-

+

+

16

مالکیت غیرمتمرکز خصوصی

+

-

+

17

مالکیت مختلط

-

-

-

18

سود به عنوان انگیزه اصلی

-

+

+

19

تابع تولید اجتماعی محور تخصیص

+

-

+

20

تخصیص با محوریت چندگانه مختلط

-

-

-

21

تخصیص با محوریت بخش یا بخش‌های خاص

+

-

+

22

ایجاد سریع زیرساخت‌های فیزیکی توسط دولت

+

-

+

23

حرکت کندتر دولت در ایجاد زیرساخت‌ها

-

+

+

24

بازار محور تعیین قیمت

-

+

+

25

کنترل بازار ارز

+

-

+

26

کنترل بازار سرمایه

+

-

+

27

کنترل بازار کار

+

-

+

28

کنترل بازار مواد اولیه صنعتی

+

-

+

29

کنترل بازار کالاهای معیشتی

+

-

+

30

کنترل بازار سایر کالاها

+

-

+

31

عدم ارائه هر نوع سوبسید

-

-

-

32

ارائه سوبسید به کالاهای مصرفی

+

-

+

33

ارائه سوبسید به کالاهای سرمایه‌ای

+

-

+

34

ارائه سوبسید به فرآیند بهره برداری تولید

+

-

+

35

ارائه سوبسید صادراتی

+

-

+

36

ارائه سوبسید به بخش کشاورزی

+

-

+

37

ارائه سوبسید به بخش صنعت

+

-

+

38

مالیات‌های نسبتاً محدود و عمدتاً مصرفی

-

+

+

39

مالیات سنگین تصاعدی

+

-

+

40

معافیت‌های مالیاتی بخش‌های خاص اقتصادی

+

-

+

41

معافیت‌های مالیاتی مناطق خاص جغرافیایی

+

-

+

42

معافیت‌های مالیاتی گروه‌های خاص افراد

+

-

+

43

آزادی نسبتاً کامل واردات و صادرات کالا و خدمات

-

+

+

44

ممنوعیت نسبتاً کامل واردات و صادرات کالا و خدمات

-

-

-

45

تشویق صادرات

+

-

+

46

محدودسازی واردات

+

-

+

47

آزادی نسبتاً کامل نقل و انتقالات سرمایه‌ای

-

+

+

48

ممنوعیت نسبتاً کامل نقل و انتقالات سرمایه‌ای

-

-

-

49

ممنوعیت خروج سرمایه

+

-

+

50

ممنوعیت ورود سرمایه

-

-

-

51

نقل و انتقال سرمایه دو طرف هدایت شده

+

-

+

52

آزادی کامل نقل و انتقالات بین‌المللی نیروی کار

-

+

+

53

آزادی خروج کار غیرماهر و ورود هدایت شده

-

-

-

54

ممنوعیت نسبتاً کامل نقل و انتقال کار

+

-

+

55

آزادی خروج کار غیرماهر و آزادی ورود کار ماهر

-

-

-

56

عدم مداخله در الگوی توزیع ثروت

+

+

+

57

دخالت‌های اساسی دولت در الگوی توزیع ثروت

+

-

+

58

هدایت محدودتر دولتی الگوی توزیع ثروت

-

-

-

59

عدم مداخله دولت در الگوی توزیع درآمد

-

+

+

60

دخالت وسیع دولت در الگوی توزیع درآمد

-

-

+

61

هدایت نسبی دولت از الگوی توزیع درآمد

+

-

-

62

هدایت ویژه الگوی توزیع درآمد به نفع بخش خاص

+

-

+

63

حساسیت عملی نسبت به وضعیت  محیط زیست

-

-

-

64

فقدان حساسیت نسبت به محیط زیست

+

+

-

  

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

جدول 2- مقایسه سیاست‌های اقتصادی کشور با سیاست‌های مکتب اقتصاد باز

ردیف

سیاست اقتصادی

وضعیت موجود اقتصاد ایران

سیاست مورد نظر مکتب اقتصادباز

لزوم (+) یا عدم لزوم (-) تغییر سیاست موجود اقتصاد ایران بر اساس مکتب اقتصادباز

1

نگرش مبهم نسبت به بخش خصوصی

+

-

+

2

کارکرد نسبتاً آزاد بخش خصوصی

-

+

+

3

محدود نمودن اساسی فعالیت بخش خصوصی

-

-

-

4

اقتصاد مختلط

-

-

-

5

رقابت نسبتاً کامل

-

+

+

6

انحصار وسیع در بازار

-

-

-

7

شرایط نیمه رقابتی- نیمه انحصاری

+

-

+

8

ارتباطات آزاد بین‌المللی

-

-

-

9

اقتصاد بسته

-

-

-

10

ارتباطات هدایت شده بین‌المللی

-

+

+

11

نگرش مبهم به روابط بین‌المللی

+

-

+

12

تأکید بر نهادهای مشارکتی اجتماعی- سیاسی

-

-

-

13

محوریت تمرکز سیاسی- اجتماعی

+

-

+

14

مالکیت عمده دولتی

+

-

+

15

مالکیت متمرکز خصوصی

-

+

+

16

مالکیت غیرمتمرکز خصوصی

+

-

+

17

مالکیت مختلط

-

-

-

18

سود به عنوان انگیزه اصلی

-

+

+

19

تابع تولید اجتماعی محور تخصیص

+

-

+

20

تخصیص با محوریت چندگانه مختلط

-

-

-

21

تخصیص با محوریت بخش یا بخش‌های خاص

+

+

-

22

ایجاد سریع زیرساخت‌های فیزیکی توسط دولت

+

+

-

23

حرکت کندتر دولت در ایجاد زیرساخت‌ها

-

-

-

24

بازار محور تعیین قیمت

-

+

+

25

کنترل مازاد ارز

+

-

+

26

کنترل بازار سرمایه

+

-

+

27

کنترل بازار کار

+

-

+

28

کنترل بازار مواد اولیه صنعتی

+

-

+

29

کنترل بازار کالاهای معیشتی

+

-

+

30

کنترل بازار سایر کالاها

+

-

+

31

عدم ارائه هر نوع سوبسید

-

-

-

32

ارائه سوبسید به کالاهای مصرفی

+

-

+

33

ارائه سوبسید به کالاهای سرمایه‌ای

+

-

+

34

ارائه سوبسید به فرآیند بهره برداری تولید

+

-

+

35

ارائه سوبسید صادراتی

+

+

-

36

ارائه سوبسید به بخش کشاورزی

+

-

+

37

ارائه سوبسید به بخش صنعت

+

-

+

38

مالیات‌های نسبتاً محدود و عمدتاً مصرفی

-

+

+

39

مالیات سنگین تصاعدی

+

-

+

40

معافیت‌های مالیاتی بخش‌های خاص اقتصادی

+

+

-

41

معافیت‌های مالیاتی مناطق خاص جغرافیایی

+

-

+

42

معافیت‌های مالیاتی گروه‌های خاص افراد

+

+

-

43

آزادی نسبتاً کامل واردات و صادرات کالا و خدمات

-

-

-

44

ممنوعیت نسبتاً کامل واردات و صادرات کالا و خدمات

-

-

-

45

تشویق صادرات

+

+

-

46

محدودسازی واردات

+

-

+

47

آزادی نسبتاً کامل نقل و انتقالات سرمایه‌ای

-

+

+

48

ممنوعیت نسبتاً کامل نقل و انتقالات سرمایه‌ای

-

-

+

49

ممنوعیت خروج سرمایه

+

-

+

50

ممنوعیت ورود سرمایه

-

-

-

51

نقل و انتقال سرمایه دو طرف هدایت شده

+

-

+

52

آزادی کامل نقل و انتقالات بین‌المللی نیروی کار

-

-

-

53

آزادی خروج کار غیرماهر و ورود هدایت شده

-

-

-

54

ممنوعیت نسبتاً کامل نقل و انتقال کار

+

-

+

55

آزادی خروج کار غیرماهر و آزادی ورود کار ماهر

-

+

+

56

عدم مداخله در الگوی توزیع ثروت

-

+

+

57

دخالت‌های اساسی دولت در الگوی توزیع ثروت

+

-

+

58

هدایت محدودتر دولتی الگوی توزیع ثروت

-

-

-

59

عدم مداخله دولت در الگوی توزیع درآمد

-

+

+

60

دخالت وسیع دولت در الگوی توزیع درآمد

+

-

+

61

هدایت نسبی دولت از الگوی توزیع درآمد

-

-

-

62

هدایت ویژه الگوی توزیع درآمد به نفع بخش خاص

+

-

+

63

حساسیت عملی نسبت به بخش محیط زیست

-

-

-

64

فقدان حساسیت نسبت به محیط زیست

+

+

-

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

جدول 3- مقایسه سیاست‌های اقتصادی کشور با سیاست‌های مکتب تکیه بر بخش صنعت

ردیف

سیاست اقتصادی

وضعیت موجود اقتصاد ایران

سیاست مورد نظر مکتب صنعتی شدن

لزوم (+) یا عدم لزوم (-) تغییر سیاست موجود اقتصاد ایران بر اساس مکتب صنعتی شدن

1

نگرش مبهم نسبت به بخش خصوصی

+

-

+

2

کارکرد نسبتاً آزاد بخش خصوصی

-

+

+

3

محدود نمودن اساسی فعالیت بخش خصوصی

-

-

-

4

اقتصاد مختلط

-

+

+

5

رقابت نسبتاً کامل

-

-

-

6

انحصار وسیع در بازار

-

-

-

7

شرایط نیمه رقابتی- نیمه انحصاری

+

+

-

8

ارتباطات آزاد بین‌المللی

-

-

-

9

اقتصاد بسته

-

-

-

10

ارتباطات هدایت شده بین‌المللی

-

+

+

11

نگرش مبهم به روابط بین‌المللی

+

-

+

12

تأکید بر نهادهای مشارکتی اجتماعی- سیاسی

-

-

-

13

محوریت تمرکز سیاسی- اجتماعی

+

-

+

14

مالکیت عمده دولتی

+

-

+

15

مالکیت متمرکز خصوصی

-

-

-

16

مالکیت غیرمتمرکز خصوصی

+

-

+

17

مالکیت مختلط

-

+

+

18

سود به عنوان انگیزه اصلی

-

-

-

19

تابع تولید اجتماعی محور تخصیص

+

-

+

20

تخصیص با محوریت چندگانه مختلط

-

-

-

21

تخصیص با محوریت بخش یا بخش‌های خاص

+

+

-

22

ایجاد سریع زیرساخت‌های فیزیکی توسط دولت

+

+

-

23

حرکت کندتر دولت در ایجاد زیرساخت‌ها

-

-

-

24

بازار محور تعیین قیمت

-

-

-

25

کنترل مازاد ارز

+

+

-

26

کنترل بازار سرمایه

+

+

-

27

کنترل بازار کار

+

+

-

28

کنترل بازار مواد اولیه صنعتی

+

+

-

29

کنترل بازار کالاهای معیشتی

+

+

-

30

کنترل بازار سایر کالاها

+

-

+

31

عدم ارائه هر نوع سوبسید

-

-

-

32

ارائه سوبسید به کالاهای مصرفی

+

-

+

33

ارائه سوبسید به کالاهای سرمایه‌ای

+

+

-

34

ارائه سوبسید به فرآیند بهره برداری تولید

+

+

-

35

ارائه سوبسید صادراتی

+

+

-

36

ارائه سوبسید به بخش کشاورزی

+

-

+

37

ارائه سوبسید به بخش صنعت

+

+

-

38

مالیات‌های نسبتاً محدود و عمدتاً مصرفی

-

-

-

39

مالیات سنگین تصاعدی

+

+

-

40

معافیت‌های مالیاتی بخش‌های خاص اقتصادی

+

+

-

41

معافیت‌های مالیاتی مناطق خاص جغرافیایی

+

+

-

42

معافیت‌های مالیاتی گروه‌های خاص افراد

+

+

-

43

آزادی نسبتاً کامل واردات و صادرات کالا و خدمات

-

-

-

44

ممنوعیت نسبتاً کامل واردات و صادرات کالا و خدمات

-

-

-

45

تشویق صادرات

+

+

-

46

محدودسازی واردات

+

+

-

47

آزادی نسبتاً کامل نقل و انتقالات سرمایه‌ای

-

-

-

48

ممنوعیت نسبتاً کامل نقل و انتقالات سرمایه‌ای

-

-

-

49

ممنوعیت خروج سرمایه

+

+

-

50

ممنوعیت ورود سرمایه

-

-

-

51

نقل و انتقال سرمایه دو طرف هدایت شده

+

+

-

52

آزادی کامل نقل و انتقالات بین‌المللی نیروی کار

-

-

-

53

آزادی خروج کار غیرماهر و ورود هدایت شده

-

+

+

54

ممنوعیت نسبتاً کامل نقل و انتقال کار

+

-

+

55

آزادی خروج کار غیرماهر و آزادی ورود کار ماهر

-

+

+

56

عدم مداخله در الگوی توزیع ثروت

-

-

-

57

دخالت‌های اساسی دولت در الگوی توزیع ثروت

+

-

+

58

هدایت محدودتر دولتی الگوی توزیع ثروت

-

+

+

59

عدم مداخله دولت در الگوی توزیع درآمد

-

-

-

60

دخالت وسیع دولت در الگوی توزیع درآمد

+

-

+

61

هدایت نسبی دولت از الگوی توزیع درآمد

-

+

+

62

هدایت ویژه الگوی توزیع درآمد به نفع بخش خاص

+

+

-

63

حساسیت عملی نسبت به بخش محیط زیست

-

-

-

64

فقدان حساسیت نسبت به محیط زیست

+

+

-

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

جدول 4-مقایسه سیاست‌های اقتصادی کشور با سیاست‌های مکتب انقلاب سبز

ردیف

سیاست اقتصادی

وضعیت موجود اقتصاد ایران

سیاست مورد نظر مکتب انقلاب سبز

لزوم (+) یا عدم لزوم (-) تغییر سیاست موجود اقتصاد ایران بر اساس مکتب انقلاب سبز

1

نگرش مبهم نسبت به بخش خصوصی

+

-

+

2

کارکرد نسبتاً آزاد بخش خصوصی

-

+

+

3

محدود نمودن اساسی فعالیت بخش خصوصی

-

-

-

4

اقتصاد مختلط

-

-

-

5

رقابت نسبتاً کامل

-

+

+

6

انحصار وسیع در بازار

-

-

-

7

شرایط نیمه رقابتی- نیمه انحصاری

+

-

+

8

ارتباطات آزاد بین‌المللی

-

+

+

9

اقتصاد بسته

-

-

-

10

ارتباطات هدایت شده بین‌المللی

-

-

-

11

نگرش مبهم به روابط بین‌المللی

+

-

+

12

تأکید بر نهادهای مشارکتی اجتماعی- سیاسی

-

-

-

13

محوریت تمرکز سیاسی- اجتماعی

+

-

+

14

مالکیت عمده دولتی

+

-

+

15

مالکیت متمرکز خصوصی

-

+

+

16

مالکیت غیرمتمرکز خصوصی

+

-

+

17

مالکیت مختلط

-

-

-

18

سود به عنوان انگیزه اصلی

-

+

+

19

تابع تولید اجتماعی محور تخصیص

+

-

+

20

تخصیص با محوریت چندگانه مختلط

-

-

-

21

تخصیص با محوریت بخش یا بخش‌های خاص

+

+

-

22

ایجاد سریع زیرساخت‌های فیزیکی توسط دولت

+

+

-

23

حرکت کندتر دولت در ایجاد زیرساخت‌ها

-

-

-

24

بازار محور تعیین قیمت

-

+

+

25

کنترل مازاد ارز

+

-

+

26

کنترل بازار سرمایه

+

+

-

27

کنترل بازار کار

+

-

+

28

کنترل بازار مواد اولیه صنعتی

+

-

+

29

کنترل بازار کالاهای معیشتی

+

-

+

30

کنترل بازار سایر کالاها

+

-

+

31

عدم ارائه هر نوع سوبسید

-

-

-

32

ارائه سوبسید به کالاهای مصرفی

+

-

+

33

ارائه سوبسید به کالاهای سرمایه‌ای

+

-

+

34

ارائه سوبسید به فرآیند بهره برداری تولید

+

+

-

35

ارائه سوبسید صادراتی

+

+

-

36

ارائه سوبسید به بخش کشاورزی

+

+

-

37

ارائه سوبسید به بخش صنعت

+

-

+

38

مالیات‌های نسبتاً محدود و عمدتاً مصرفی

-

-

-

39

مالیات سنگین تصاعدی

+

+

-

40

معافیت‌های مالیاتی بخش‌های خاص اقتصادی

+

+

-

41

معافیت‌های مالیاتی مناطق خاص جغرافیایی

+

+

-

42

معافیت‌های مالیاتی گروه‌های خاص افراد

+

+

-

43

آزادی نسبتاً کامل واردات و صادرات کالا و خدمات

-

+

+

44

ممنوعیت نسبتاً کامل واردات و صادرات کالا و خدمات

-

-

-

45

تشویق صادرات

+

-

+

46

محدودسازی واردات

+

-

+

47

آزادی نسبتاً کامل نقل و انتقالات سرمایه‌ای

-

-

-

48

ممنوعیت نسبتاً کامل نقل و انتقالات سرمایه‌ای

-

-

-

49

ممنوعیت خروج سرمایه

+

+

-

50

ممنوعیت ورود سرمایه

-

-

-

51

نقل و انتقال سرمایه دو طرف هدایت شده

+

-

+

52

آزادی کامل نقل و انتقالات بین‌المللی نیروی کار

-

-

-

53

آزادی خروج کار غیرماهر و ورود هدایت شده

-

+

+

54

ممنوعیت نسبتاً کامل نقل و انتقال کار

+

-

+

55

آزادی خروج کار غیرماهر و آزادی ورود کار ماهر

-

+

+

56

عدم مداخله در الگوی توزیع ثروت

-

+

+

57

دخالت‌های اساسی دولت در الگوی توزیع ثروت

+

-

+

58

هدایت محدودتر دولتی الگوی توزیع ثروت

-

-

-

59

عدم مداخله دولت در الگوی توزیع درآمد

-

+

+

60

دخالت وسیع دولت در الگوی توزیع درآمد

+

-

+

61

هدایت نسبی دولت از الگوی توزیع درآمد

-

-

-

62

هدایت ویژه الگوی توزیع درآمد به نفع بخش خاص

+

-

+

63

حساسیت عملی نسبت به بخش محیط زیست

-

+

+

64

فقدان حساسیت نسبت به محیط زیست

+

-

+

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

جدول 5- مقایسه سیاست‌های اقتصادی کشور با سیاست‌های مکتب توزیع مجدد و تأمین نیازهای اساسی

ردیف

سیاست اقتصادی

وضعیت موجود اقتصاد ایران

سیاست مورد نظر مکتب توزیع مجدد و تأمین نیازهای اساسی

 

لزوم (+) یا عدم لزوم (-) تغییر سیاست موجود اقتصاد ایران بر اساس مکتب توزیع مجدد و تأمین نیازهای اساسی

1

نگرش مبهم نسبت به بخش خصوصی

+

-

+

2

کارکرد نسبتاً آزاد بخش خصوصی

-

-

-

3

محدود نمودن اساسی فعالیت بخش خصوصی

-

-

-

4

اقتصاد مختلط

-

+

+

5

رقابت نسبتاً کامل

-

-

-

6

انحصار وسیع در بازار

-

-

-

7

شرایط نیمه رقابتی- نیمه انحصاری

+

+

-

8

ارتباطات آزاد بین‌المللی

-

-

-

9

اقتصاد بسته

-

-

-

10

ارتباطات هدایت شده بین‌المللی

-

+

+

11

نگرش مبهم به روابط بین‌المللی

+

-

+

12

تأکید بر نهادهای مشارکتی اجتماعی- سیاسی

-

+

+

13

محوریت تمرکز سیاسی- اجتماعی

+

-

+

14

مالکیت عمده دولتی

+

-

+

15

مالکیت متمرکز خصوصی

-

-

-

16

مالکیت غیرمتمرکز خصوصی

+

-

+

17

مالکیت مختلط

-

+

+

18

سود به عنوان انگیزه اصلی

-

-

+

19

تابع تولید اجتماعی محور تخصیص

+

+

-

20

تخصیص با محوریت چندگانه مختلط

-

-

+

21

تخصیص با محوریت بخش یا بخش‌های خاص

+

-

+

22

ایجاد سریع زیرساخت‌های فیزیکی توسط دولت

+

+

-

23

حرکت کندتر دولت در ایجاد زیرساخت‌ها

-

-

-

24

بازار محور تعیین قیمت

-

-

-

25

کنترل مازاد ارز

+

+

-

26

کنترل بازار سرمایه

+

+

-

27

کنترل بازار کار

+

+

-

28

کنترل بازار مواد اولیه صنعتی

+

-

+

29

کنترل بازار کالاهای معیشتی

+

+

-

30

کنترل بازار سایر کالاها

+

-

+

31

عدم ارائه هر نوع سوبسید

-

-

-

32

ارائه سوبسید به کالاهای مصرفی

+

-

+

33

ارائه سوبسید به کالاهای سرمایه‌ای

+

+

-

34

ارائه سوبسید به فرآیند بهره برداری تولید

+

-

+

35

ارائه سوبسید صادراتی

+

-

+

36

ارائه سوبسید به بخش کشاورزی

+

+

-

37

ارائه سوبسید به بخش صنعت

+

-

+

38

مالیات‌های نسبتاً محدود و عمدتاً مصرفی

-

-

-

39

مالیات سنگین تصاعدی

+

+

-

40

معافیت‌های مالیاتی بخش‌های خاص اقتصادی

+

+

-

41

معافیت‌های مالیاتی مناطق خاص جغرافیایی

+

+

-

42

معافیت‌های مالیاتی گروه‌های خاص افراد

+

+

-

43

آزادی نسبتاً کامل واردات و صادرات کالا و خدمات

-

-

-

44

ممنوعیت نسبتاً کامل واردات و صادرات کالا و خدمات

-

-

-

45

تشویق صادرات

+

+

-

46

محدودسازی واردات

+

+

-

47

آزادی نسبتاً کامل نقل و انتقالات سرمایه‌ای

-

-

-

48

ممنوعیت نسبتاً کامل نقل و انتقالات سرمایه‌ای

-

-

-

49

ممنوعیت خروج سرمایه

+

+

-

50

ممنوعیت ورود سرمایه

-

-

-

51

نقل و انتقال سرمایه دو طرف هدایت شده

+

-

+

52

آزادی کامل نقل و انتقالات بین‌المللی نیروی کار

-

-

-

53

آزادی خروج کار غیرماهر و ورود هدایت شده

-

+

+

54

ممنوعیت نسبتاً کامل نقل و انتقال کار

+

-

+

55

آزادی خروج کار غیرماهر و آزادی ورود کار ماهر

-

+

+

56

عدم مداخله در الگوی توزیع ثروت

-

-

-

57

دخالت‌های اساسی دولت در الگوی توزیع ثروت

+

+

-

58

هدایت محدودتر دولتی الگوی توزیع ثروت

-

-

-

59

عدم مداخله دولت در الگوی توزیع درآمد

-

-

-

60

دخالت وسیع دولت در الگوی توزیع درآمد

+

+

-

61

هدایت نسبی دولت از الگوی توزیع درآمد

-

-

-

62

هدایت ویژه الگوی توزیع درآمد به نفع بخش خاص

+

-

+

63

حساسیت عملی نسبت به بخش محیط زیست

-

+

+

64

فقدان حساسیت نسبت به محیط زیست

+

-

+

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

جدول 6- مقایسه سیاست‌های اقتصادی کشور با سیاست‌های مکتب تحولات ساختاری فراگیر

ردیف

سیاست اقتصادی

وضعیت موجود اقتصاد ایران

سیاست مورد نظر مکتب تحولات ساختاری فراگیر

 

لزوم (+) یا عدم لزوم (-) تغییر سیاست موجود اقتصاد ایران بر اساس مکتب تحولات ساختاری فراگیر

1

نگرش مبهم نسبت به بخش خصوصی

+

-

+

2

کارکرد نسبتاً آزاد بخش خصوصی

-

+

+

3

محدود نمودن اساسی فعالیت بخش خصوصی

-

-

-

4

اقتصاد مختلط

-

+

+

5

رقابت نسبتاً کامل

-

-

-

6

انحصار وسیع در بازار

-

-

-

7

شرایط نیمه رقابتی- نیمه انحصاری

+

+

-

8

ارتباطات آزاد بین‌المللی

-

-

-

9

اقتصاد بسته

-

-

-

10

ارتباطات هدایت شده بین‌المللی

-

+

+

11

نگرش مبهم به روابط بین‌المللی

+

-

+

12

تأکید بر نهادهای مشارکتی اجتماعی- سیاسی

-

+

+

13

محوریت تمرکز سیاسی- اجتماعی

+

-

+

14

مالکیت عمده دولتی

+

-

+

15

مالکیت متمرکز خصوصی

-

-

-

16

مالکیت غیرمتمرکز خصوصی

+

+

-

17

مالکیت مختلط

-

+

+

18

سود به عنوان انگیزه اصلی

-

-

-

19

تابع تولید اجتماعی محور تخصیص

+

+

-

20

تخصیص با محوریت چندگانه مختلط

-

+

+

21

تخصیص با محوریت بخش یا بخش‌های خاص

+

-

+

22

ایجاد سریع زیرساخت‌های فیزیکی توسط دولت

+

+

-

23

حرکت کندتر دولت در ایجاد زیرساخت‌ها

-

-

-

24

بازار محور تعیین قیمت

-

-

-

25

کنترل مازاد ارز

+

+

-

26

کنترل بازار سرمایه

+

+

-

27

کنترل بازار کار

+

+

-

28

کنترل بازار مواد اولیه صنعتی

+

-

+

29

کنترل بازار کالاهای معیشتی

+

+

-

30

کنترل بازار سایر کالاها

+

-

+

31

عدم ارائه هر نوع سوبسید

-

-

-

32

ارائه سوبسید به کالاهای مصرفی

+

-

+

33

ارائه سوبسید به کالاهای سرمایه‌ای

+

+

-

34

ارائه سوبسید به فرآیند بهره برداری تولید

+

-

+

35

ارائه سوبسید صادراتی

+

+

-

36

ارائه سوبسید به بخش کشاورزی

+

-

+

37

ارائه سوبسید به بخش صنعت

+

-

+

38

مالیات‌های نسبتاً محدود و عمدتاً مصرفی

-

-

-

39

مالیات سنگین تصاعدی

+

+

-

40

معافیت‌های مالیاتی بخش‌های خاص اقتصادی

+

+

-

41

معافیت‌های مالیاتی مناطق خاص جغرافیایی

+

+

-

42

معافیت‌های مالیاتی گروه‌های خاص افراد

+

+

-

43

آزادی نسبتاً کامل واردات و صادرات کالا و خدمات

-

-

-

44

ممنوعیت نسبتاً کامل واردات و صادرات کالا و خدمات

-

-

-

45

تشویق صادرات

+

+

-

46

محدودسازی واردات

+

-

+

47

آزادی نسبتاً کامل نقل و انتقالات سرمایه‌ای

-

-

-

48

ممنوعیت نسبتاً کامل نقل و انتقالات سرمایه‌ای

-

-

-

49

ممنوعیت خروج سرمایه

+

+

-

50

ممنوعیت ورود سرمایه

-

-

-

51

نقل و انتقال سرمایه دو طرف هدایت شده

+

+

-

52

آزادی کامل نقل و انتقالات بین‌المللی نیروی کار

-

-

-

53

آزادی خروج کار غیرماهر و ورود هدایت شده

-

+

+

54

ممنوعیت نسبتاً کامل نقل و انتقال کار

+

-

+

55

آزادی خروج کار غیرماهر و آزادی ورود کار ماهر

-

+

+

56

عدم مداخله در الگوی توزیع ثروت

-

-

-

57

دخالت‌های اساسی دولت در الگوی توزیع ثروت

+

-

+

58

هدایت محدودتر دولتی الگوی توزیع ثروت

-

+

+

59

عدم مداخله دولت در الگوی توزیع درآمد

-

-

-

60

دخالت وسیع دولت در الگوی توزیع درآمد

+

-

+

61

هدایت نسبی دولت از الگوی توزیع درآمد

-

+

+

62

هدایت ویژه الگوی توزیع درآمد به نفع بخش خاص

+

-

+

63

حساسیت عملی نسبت به بخش محیط زیست

-

+

+

64

فقدان حساسیت نسبت به محیط زیست

+

-

+

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

جدول 7- مقایسه سیاست‌های اقتصادی کشور با سیاست‌های مکتب نئو مارکسیستی

ردیف

سیاست اقتصادی

وضعیت موجود اقتصاد ایران

سیاست مورد نظر مکتب نئو مارکسیستی

 

لزوم (+) یا عدم لزوم (-) تغییر سیاست موجود اقتصاد ایران بر اساس مکتب نئو مارکسیستی

1

نگرش مبهم نسبت به بخش خصوصی

+

-

+

2

کارکرد نسبتاً آزاد بخش خصوصی

-

-

-

3

محدود نمودن اساسی فعالیت بخش خصوصی

-

+

+

4

اقتصاد مختلط

-

-

-

5

رقابت نسبتاً کامل

-

-

-

6

انحصار وسیع در بازار

-

+

+

7

شرایط نیمه رقابتی- نیمه انحصاری

+

-

+

8

ارتباطات آزاد بین‌المللی

-

-

-

9

اقتصاد بسته

-

-

-

10

ارتباطات هدایت شده بین‌المللی

-

+

+

11

نگرش مبهم به روابط بین‌المللی

+

-

+

12

تأکید بر نهادهای مشارکتی اجتماعی- سیاسی

-

+

+

13

محوریت تمرکز سیاسی- اجتماعی

+

-

+

14

مالکیت عمده دولتی

+

+

-

15

مالکیت متمرکز خصوصی

-

-

-

16

مالکیت غیرمتمرکز خصوصی

+

+

-

17

مالکیت مختلط

-

+

+

18

سود به عنوان انگیزه اصلی

-

-

-

19

تابع تولید اجتماعی محور تخصیص

+

+

-

20

تخصیص با محوریت چندگانه مختلط

-

-

-

21

تخصیص با محوریت بخش یا بخش‌های خاص

+

-

+

22

ایجاد سریع زیرساخت‌های فیزیکی توسط دولت

+

+

-

23

حرکت کندتر دولت در ایجاد زیرساخت‌ها

-

-

-

24

بازار محور تعیین قیمت

-

-

-

25

کنترل مازاد ارز

+

+

-

26

کنترل بازار سرمایه

+

+

-

27

کنترل بازار کار

+

+

-

28

کنترل بازار مواد اولیه صنعتی

+

+

-

29

کنترل بازار کالاهای معیشتی

+

+

-

30

کنترل بازار سایر کالاها

+

-

+

31

عدم ارائه هر نوع سوبسید

-

-

-

32

ارائه سوبسید به کالاهای مصرفی

+

+

-

33

ارائه سوبسید به کالاهای سرمایه‌ای

+

+

-

34

ارائه سوبسید به فرآیند بهره برداری تولید

+

+

-

35

ارائه سوبسید صادراتی

+

+

-

36

ارائه سوبسید به بخش کشاورزی

+

+

-

37

ارائه سوبسید به بخش صنعت

+

+

-

38

مالیات‌های نسبتاً محدود و عمدتاً مصرفی

-

+

+

39

مالیات سنگین تصاعدی

+

-

+

40

معافیت‌های مالیاتی بخش‌های خاص اقتصادی

+

+

-

41

معافیت‌های مالیاتی مناطق خاص جغرافیایی

+

+

-

42

معافیت‌های مالیاتی گروه‌های خاص افراد

+

+

-

43

آزادی نسبتاً کامل واردات و صادرات کالا و خدمات

-

-

-

44

ممنوعیت نسبتاً کامل واردات و صادرات کالا و خدمات

-

-

-

45

تشویق صادرات

+

-

+

46

محدودسازی واردات

+

+

-

47

آزادی نسبتاً کامل نقل و انتقالات سرمایه‌ای

-

-

-

48

ممنوعیت نسبتاً کامل نقل و انتقالات سرمایه‌ای

-

+

+

49

ممنوعیت خروج سرمایه

+

-

+

50

ممنوعیت ورود سرمایه

-

-

-

51

نقل و انتقال سرمایه دو طرف هدایت شده

+

-

+

52

آزادی کامل نقل و انتقالات بین‌المللی نیروی کار

-

-

-

53

آزادی خروج کار غیرماهر و ورود هدایت شده

-

+

+

54

ممنوعیت نسبتاً کامل نقل و انتقال کار

+

-

+

55

آزادی خروج کار غیرماهر و آزادی ورود کار ماهر

-

-

-

56

عدم مداخله در الگوی توزیع ثروت

-

-

-

57

دخالت‌های اساسی دولت در الگوی توزیع ثروت

+

+

-

58

هدایت محدودتر دولتی الگوی توزیع ثروت

-

-

-

59

عدم مداخله دولت در الگوی توزیع درآمد

-

-

-

60

دخالت وسیع دولت در الگوی توزیع درآمد

+

+

-

61

هدایت نسبی دولت از الگوی توزیع درآمد

-

-

-

62

هدایت ویژه الگوی توزیع درآمد به نفع بخش خاص

+

-

+

63

حساسیت عملی نسبت به بخش محیط زیست

-

+

+

64

فقدان حساسیت نسبت به محیط زیست

+

-

+