کاهش قیمت ارز و طلا / ضرورت مقابله با تغییرات ناگهانی نرخ ارز

خبراقتصادی – محسن شمشیری

 در بازار آزاد ارز قیمت دلار 24 هزار و 950 تومان، قیمت یورو 29 هزار و 400 تومان و درهم امارات  6 هزار و 850 تومان اعلام شده است.نوسان قیمت در بازار ارز درحالی رخ داده که در تعطیلات نوروز، با تلاش سفته بازان،‌ قیمت دلار به مرز 26 هزار تومان هم رسیده بود اما انتشار خبرهای مربوط به مذاکرات هسته ای و ... باعث عقب نشینی دلار از این سطح قیمتی شده است.
نرخ دلار در صرافی‌های بانکی  ۲۴ فروردین‌ماه با ۱۱۵ تومان کاهش در مقایسه با روز کاری گذشته به رقم ۲۴ هزار و ۲۰۵ تومان رسید.قیمت فروش یورو  با افزایش ۱۰۱ تومانی نسبت به قیمت‌های پایانی روز گذشته ۲۸ هزار و ۴۸۱ تومان شد.قیمت خرید هر دلار ۲۳ هزار و ۷۲۵ تومان و نرخ خرید هر یورو نیز ۲۷ هزار و ۹۱۷ تومان بود.علاوه بر این، نرخ خرید دلار در بازار متشکل ارزی ۲۳ هزار و ۹۰۸ تومان و نرخ فروش آن ۲۴ هزار و ۱۴۷ تومان اعلام شد.  همچنین نرخ یورو در این بازار ۲۸ هزار و ۱۲۳ تومان و نرخ فروش آن نیز ۲۸ هزار و ۴۰۴ تومان اعلام شد.
براساس این گزارش، در سامانه سنا در روز معاملاتی گذشته (دوشنبه)، هر یورو به قیمت ۲۸ هزار و ۲۵۰ تومان و هر دلار ۲۴ هزار و ۲۱۵ تومان به فروش رسید.همچنین روز کاری گذشته در سامانه نیما، حواله یورو به قیمت ۲۸ هزار و ۷تومان فروخته و حواله دلار به قیمت ۲۳ هزار و  ۱۰۰ تومان معامله شد.

هر قطعه سکه تمام بهار آزادی طرح جدید در بازار تهران با کاهش۱۱۰ هزار تومانی نسبت به روز کاری گذشته به رقم ۱۰ میلیون و ۴۴۰ هزار تومان رسید.سکه تمام بهار آزادی طرح قدیم نیز ۱۰ میلیون و ۳۰۰ هزار تومان معامله شد.نیم‌سکه بهار آزادی ۶ میلیون و ۲۰۰ هزار تومان، ربع سکه سه میلیون و ۹۰۰ هزار تومان و سکه یک گرمی هم ۲ میلیون و ۲۰۰ هزار تومان قیمت خورد.در بازار طلا نیز نرخ هر گرم طلای ۱۸ عیار به یک میلیون و ۳۳ هزار تومان رسید.هر مثقال طلا نیز به قیمت چهار میلیون و ۴۷۶ هزار تومان معامله شد.اونس جهانی طلا نیز امروز یک‌هزار و ۷۸۸ دلار و ۷ سنت فروخته شد.
 گفتنی است،‌به دلیل موج جدید کرونا و اعلام شرایط قرمز در تهران، بازار طلا و جواهر تهران نیز به مدت 2 هفته تعطیل اعلام شده است؛ قیمت های درج شده در این خبر نیز با استناد به نرخ های اعلامی از سوی اتحادیه طلا و جواهر است.
    
به اعتقاد کارشناسان دو باور در بازار ارز وجود دارد که موجب نوسانات قیمتی می شود،‌نخست اینکه با مذاکره و بازگشت به برجام و ... قیمت ارز کاهش چشم گیری خواهد داشت و دوم اینکه حتی مذاکره هم نمی تواند مانع از واقعیات موجود اقتصاد ایران شود و امکان کاهش چشم گیر قیمت ارز وجود ندارد و نهایتا دلار در کانال 23-22 هزار تومان جا خوش می کند.
در صرافی‌های بانکی قیمت‌ دلار و یورو نسبت به روز کاری قبل کاهش یافته است؛ برهمین اساس، قیمت فروش دلار 24 هزار و 205 تومان و قیمت خرید دلار از مردم 23 هزار و 725 تومان تعیین شده است. قیمت فروش یورو نیز معادل 28 هزار و 481 تومان و قیمت خرید یورو نیز 27 هزار و 917 تومان اعلام شده است.نرخ خرید و فروش دلار و یورو در صرافی‌های بانکی و بازار متشکل ارزی متغیر است و متناسب با نوسانات بازار آزاد در طول روز چند بار تغییر می‌کند.
با افزایش سود اوراق و امیدهای بهبود اقتصادی، قیمت طلا افت کرد.روز سه شنبه با افزایش سود خزانه داری آمریکا و خوش بینی در مورد بازگشت سریع اقتصادی که قیمت ها را بیشتر تحت فشار قرار می دهد، طلا سقوط کرد. هر اونس طلای اسپات با ۰.۳ درصد افت به ۱۷۲۸.۱۵ دلار در هر اونس رسید. معاملات آتی طلای ایالات متحده با ۰.۲ درصد کاهش به ۱۷۲۹.۱۰ دلار در هر اونس رسید.
روز سه شنبه سود خزانه داری در ایالات متحده پس از حراج موفق اوراق سه ساله و پیش از انتشار اطلاعات مهم این هفته شامل تورم قیمت مصرف کننده، بالاترمانده است. فروش خزانه داری ۲۷۱ میلیارد دلار برای بدهی جدید و گزارش تورم در این هفته می تواند به آرامش اخیر بازار اوراق قرضه پایان دهد و رشد مجدد سود را تقویت کند. سود بالاتر اوراق قرضه، هزینه نگهداری شمش را که هیچ بازدهی ندارد، افزایش می دهد.
اریک روزنگرن، رئیس بانک فدرال رزرو بوستون گفت: ممکن است اقتصاد ایالات متحده در نتیجه سیاست های پولی و مالی امسال تغییر اساسی داشته باشد، اما بازار کار هنوز فضای زیادی برای رشد دارد. معاملات درسهام های آسیا از بازارهای ایالات متحده پیشی گرفت.

رکورد تاریخی قیمت بیت کوین در 62 هزار دلار

قیمت بیت کوین مرز ۶۲ هزار و ۳۰۰ دلار را رد کرد. روز سه شنبه براساس اطلاعات کوین دسک تا ساعت ۱۱:۲۱ به وقت مسکو، بیت کوین با ۲.۳۴ درصد افزایش به ۶۲۳۹۴ دلار رسید. قیمت این ارز رمزنگاری شده به حداکثر مقدار خود تاکنون رسیده است.
عملکرد دلارمقابل دیگر ارزها کماکان تحت تاثیر اخبار مربوط به بسته های محرک دولت بایدن، روند واکسیناسیون و نیز بازدهی اوراق قرضه وزارت خزانه داری باقی مانده است. جروم پاول- رییس بانک مرکزی آمریکا- در مصاحبه ای تایید کرده است که نگرانی از اوج گیری تورم بر روی تصمیمات معامله گران در بازارهای مالی تاثیر گذاشته است اما به تدریج ثبات بیشتری در بازارها حاکم خواهد شد و امید می رود که وضعیت بازار اوراق و همچنین موقعیت دلار در برابر دیگر ارزهای مهم جهانی در شرایط بهتری قرار گیرد.  
شاخص دلار که نرخ برابری آن در مقابل سبدی از ارزهای جهانی را اندازه می‌گیرد، در معاملات امروز با ۰.۱۱ درصد کاهش نسبت به روز گذشته در سطح ۹۲.۰۷ واحد بسته شد.در تازه‌ترین دور از معاملات، پوند با ۰.۲۶ درصد افزایش نسبت به روز قبل خود و به ازای ۱.۳۷۴ دلار مبادله شد. یورو ۰.۱۱ درصد بالا رفت و با ماندن در کانال ۱.۱۹ به ۱.۱۹۱ دلار رسید.در معاملات بازارهای ارزی آسیایی، هر دلار با ۰.۲۸ درصد کاهش به ۱۰۹.۳۸۱ ین رسید. در برابر همتای استرالیایی، هر دلار آمریکا به ازای ۱.۳۱۱ دلار مبادله شد. همچنین نرخ برابری دلار معادل ۶.۵۴۷ یوان چین اعلام شد.

مقابله با تغییرات ناگهانی نرخ ارز

نماینده سابق مجلس معتقد است: دو نرخی بودن ارز از مشکلات اقتصاد در طول سالیان محسوب می شود و باید به سمت تک نرخی کردن ارز حرکت کنیم.
اهمیت ثبات نسبی بازار ارز در توسعه اقتصادی کشور، برکسی پوشیده نیست. همگان می دانند که پیش بینی پذیر بودن نرخ ارز برای فعالان اقتصادی از اهمیت بسزایی برخوردار است. اما دستیابی به این هدف آن هم در شرایط تحریم و فشار حداکثری دشمنان، دشوار به نظر می رسد. اما برغم همه این محدویت ها، بانک مرکزی کشورمان در مقام بازارساز تمام تلاش خود را برای کاهش نوسانات ارزی داشته است. هر چند سال گذشته به دلیل فشار حداکثری که به گفته دکتر همتی بدترین سال کشور هم بود، ابزار بازارساز برای کنترل بازار محدود شد، اما با نگاهی به روند نرخ ارز در ماه های گذشته، بازهم شاهد ماندگاری شاخص ارزی در محدوده مشخصی بودیم. این در حالی است که بسیاری انتظار نرخ های بالاتری را داشتند، اما با تلاش بازارساز، ارقام مورد نظر برخی افراد، محقق نشد.
علی ابراهیمی؛ نماینده سابق مجلس در گفتگو با خبرنگار ایبنا در خصوص درآمدهای ارزی کشور و تاثیر آن بر توان بازارساز اظهار داشت: هر زمانی که پشتوانه ارزی ضعیف و کم می شود، نرخ ارز بالا می رود و به صورت کاملا مستقیم بر روی ارزش پول ملی اثر منفی خودش را می گذارد. بر عکس زمانی که ارز وارد کشور می شود و ذخایر ارزی به طور نسبی تقویت می شوند، در نتیجه ارزش پول ملی نیز متناسب با آن تقویت می شود.
وی با اشاره به تلاش های بانک مرکزی برای ثبات و آرامش در بازار ارز خاطر نشان کرد: با توجه به اینکه از سال ۹۶ به بعد، زمان زمزمه های خروج آمریکا از برجام شنیده شد، شاهد بودیم که به دلیل احتمال کاهش ورود ارز به کشور، شوک های ارزی ایجاد شد. در حقیقت تقاضای داخلی بالا رفت و این تقاضا با عرضه هماهنگ نشد و قیمت ارز افزایش یافت.
به گفته ابراهیمی، با ایجاد هیجانات و جوهای مصنوعی و طبیعی، باعث می شود که همواره اقشار ناآگاه و ضعیف، هیجانی وارد بازار ارز شوند و به همان نسبت، هیجانی اقدام به فروش و خروج از بازار کنند. مردم باید دقت کنند که گرفتار هیجانات بازار ارز نشوند، زیرا تجربه ثابت کرده که در این شرایط، سرمایه از جیب اقشار کم درآمد و متوسط جامعه خارج و به جیب ثروتمندان وارد می شود.
نماینده سابق مجلس در ادامه اظهار داشت: با توجه به اینکه تمام اهرم های تحریمی بر علیه کشورمان اعمال شده و بیش از این ابزاری برای تحریم کشورمان وجود ندارد و با توجه به تنوع درآمدهای کشور که واقعا جزو کشورهای استثنایی هستیم که هم تولیدات داخلی و هم منابع طبیعی و راه های ارتباطی متعدد داریم، خوشبختانه دشمنان موفق نشدند تا بازار ارز را دچار افسارگسیختگی کنند و باید اذعان داشت که بیشتر از این، فشار تحریم ها بر کاهش ارزش پول ملی یا در واقع افزایش نرخ ارز، موثر نبوده و به یک ثبات رسیده ایم.
وی در ادامه با اشاره به جایگاه موثر بانک مرکزی در ثبات بازار ارز به موارد و عوامل موثر دیگر در اینباره اشاره داشت و افزود: من فکر می کنم که تثبیت نرخ ارز در کنار سیاست های بانک مرکزی، یک مقداری هم به بازشدن دریچه های تجارت برای کشور بستگی داشته و البته ناگفته نماند که مردم هم بعد از چندین بار تجربه ضرر و زیان در معاملات ارزی و رفتار هیجانی در بازار، حالا مدتی است که احتیاط می کنند و از این بازار فاصله گرفته اند. گواه این ادعا نیز آن است که علی رغم خبرهای تکان دهنده و مثبت و منفی در چند وقت اخیر، ولی بازار ارز دیگر مثل قبل واکنش نشان نمی دهد و این اتفاق به مولفه های موثری همچون سیاست گذاری ارزی بانک مرکزی و تغییر رفتار هیجانی مردم و کاهش انتظارات تورمی در جامعه بر می گردد. این کارشناس اقتصادی معتقد است بازار ارز در کشور ما به تدریج رفتارهای هیجانی را کنار می گذارد و با واقعیت خودش را تطبیق می دهد.
ابراهیمی تاکید کرد: در افق پیش رو تصورم این است که همیشه یک سری نیازهای دائمی برای ارز داریم، نیازهایی برای واردات صنعتی، نهاده های حساس و کالاهای اساسی که همیشه به تامین ارزی آن احتیاج داریم. که خوشبختانه می توان گفت که فروش و صادرات نفت، این نیاز را تامین می کند.

وی با اشاره به تلاش های بانک مرکزی برای آزادسازی منابع ارزی ایران در کشورهایی همچون کره جنوبی، عراق و سایر کشورها اظهار داشت: جای نگرانی این قضیه آن جایی است که وقتی ارزهای بلوکه شده ایران به داخل بازگردد، شاهد فشارهایی به بانک مرکزی برای تزریق این منابع به بازار ارز باشیم.

ابراهیمی تاکید کرد: اگر دوباره بخواهیم نیازهای جاری بازار را با منابع ارزی آزادشده تامین کنیم شاهد خروج این ارز از چرخه اقتصادی کشور خواهیم بود. ابراهیمی تاکید کرد: ارزهایی که در کره و عراق و جاهای دیگر داریم باید مستقیما در صندوق توسعه ملی و بانک مرکزی نگهداری شود و به عنوان پشتوانه پول و در راستای تولید قرار گیرد.

به گفته نماینده سابق مجلس، آنچه که باید آسیب ببینیم را دیده ایم و آنچه که باید مردم صبور ما این فشارها را تحمل کنند، تحمل کرده اند، بنابراین حالا دلیل ندارد که ارزهای آزادشده در بازاری که فضای دلالی و رانتی دارد توزیع شود. به بیان دیگر نباید این منابع در راستای ارزپاشی باشد.

وی با اشاره به جایگاه بانک مرکزی در مقام سیاست گذار ارزی و پولی کشورمان اظهار داشت: مدیریت بانک مرکزی در جنگ اقتصادی، باید هم در خصوص افزایش ناگهانی و هم کاهش ناگهانی نرخ ارز به شکلی باشد که جریان تجارت کشور ما دچار شوک نشود. هر چند که تا به امروز نیز این مسیر به گونه ای بوده که بر خلاف پیش بینی دشمنان ملت ایران، شاهد جلوگیری از ایجاد شوک های دوباره به بازار ارز هستیم.

ابراهیمی در پایان گفتگو با ایبِنا به موضوع تک نرخی شدن ارز در آینده اقتصادی کشور اشاره داشت و گفت: متاسفانه مشکل جدی که کشورمان در این سال ها با آن مواجه بوده و دولت ها و مجلس ها به آن دامن زده اند، دو و چند نرخی بودن ارز است که باید یک روزی دولت و مجلس به اتفاق هم این شهامت را داشته باشند که چند نرخی بودن ارز را برطرف بکنند و اجازه دهند نرخ ارز از طریق سازوکار بازار تعیین شود و به معنای واقعی در راستای اقتصاد آزاد گام بردارند که آن موقع می توان گفت ما به سمت رفع شکاف های طبقاتی و توزیع عادلانه ثروت حرکت خواهیم کرد.