خریداران سهام و طلا و دارایی های دیگر در برابر کاهش قیمت دلار مقاومت می کنند

خبراقتصادی – محسن شمشیری
برخی صاحب نظران و فعالان بازار معتقدند که با تغییر فضای سیاسی در آمریکا، مذاکرات ایران برای گشایش منابع ایران، کاهش انتظارات تورمی، انتظار می رود که با کاهش قیمت ارز، قیمت سایر دارایی ها از جمله طلا، مسکن، خودرو نیز کاهش یابد. اما با وجود این تحولات و انتظار بازار برای کاهش نرخ ها، نوعی مقاومت نیز در بازار سهام، ارز و طلا، مسکن و خودرو برای کاهش قیمت ها وجود دارد زیرا عده ای دارایی ها را به قیمت بالا خریداری کرده و یا انتظار رشد قیمت و کسب سود داشته اند و حالا در شرایطی هستند که تمایل به کاهش قیمت ها ندارند. در حالی که طبیعت بازار به دنبال کاهش قیمت ها به دنبال تغییر فضای سیاسی در آمریکا واروپا است. عده ای دیگر از کارشناسان نیز معتقدند که بازار زمانی کاهش قیمت ها را می پذیرد که آمریکا اعلام کند تحریم ها لغو خواهد شد.
براین اساس در هفته های اخیر قیمت دلار در کانال های 21 تا 24 هزار تومان در نوسان بوده و هنوز به ثبات نرسیده است. در این زمینه عده ای می گویند که خریداران طلا و ارز و سهام و خودرو و مسکن، تمایلی به کاهش قیمت ها ندارند و در برابر کاهش قیمت ها مقاومت می کنند و لذا این مشکلات نوعی تمایل عمومی به حفظ قیمت بالا را نشان می دهد در حالی که با تغییر فضای سیاسی و بین المللی باید شاهد کاهش قیمت ها باشیم و مردم انتظار دارند که بعد از فشارهای تورمی سه سال اخیر، اکنون از فشار رشد قیمت ها کاسته شود و حداقل رشد قیمت ها متوقف شود
علیرضا میربلوک کارشناس صنعتی گفت: ‌ حدود ۴۰ میلیون نفر وارد بورس شده‌اند و بخش عمده‌ای از آنها مایل نیستند که ارزش سهام آنها کاهش یابد، ۹۸ درصد سهامداران بورس یا خریداران سکه، طلا و دلار که از نظر ذهنی سودی بالا برای این بازارها در نظر گرفته‌اند مایل به کاهش نرخ آنها نیستند و به همین دلیل در شرایطی که نرخ ارز تا چند هزار تومان کاهش می‌یابد شاهد بازگشت قیمت‌ها متناسب با کاهش نرخ ارز نیستیم این درحالی است که تمامی این افزایش‌ها با استدلال و استناد به افزایش نرخ ارز صورت گرفته است.
 سال‌های سال بنگاه‌ها پشت بهره‌وری پائین پنهان شده‌اند. ولع تورمی و انتظار تورمی ناشی از افزایش قیمت کالاها ورود در بازارهای کالایی را توجیه‌پذیر کرده است و از نظر ذهنی خریداران مایل به بازگشت قیمت‌ها نیستند.علاقه‌مندی اجتماعی به افزایش قیمت موجب شده است تا پس از هر افزایش قیمتی خریداران مایل به بازگشت قیمت‌ها نباشند و بازارها زمانی رونق می‌گیرند که ولع خرید شکل گرفته است و مردم عادی نیز در شرایط هیجان به خرید اقدام می‌کنند.
وی  درباره ممنوعیت واردات برخی از کالاها به دلیل محدودیت منابع ارزی، اظهار کرد:‌ تصمیم به ممنوعیت واردات برخی از کالاها در شرایط محدودیت منابع ارزی تصمیمی مناسب است اما واردات دو دسته از کالاها نباید ممنوع باشد اول کالاهایی که کیفیت مناسبی در تولیدات داخلی ندارند و دوم کالاهایی که میزان تولید آنها در کشور متناسب با تقاضای بازار داخلی نیست.  همچنین حاصل از صادرات تولیدکنندگانی که روند تولید آنها در داخل کشور ادامه دارد به کشور بازگشته است.
 کالاهای لوکس و غیرضروری و کالاهایی که تولید داخلی داشته و کیفیت و میزان تولید آنها نیز مناسب است باید ممنوعیت وارداتی داشته باشند و محدودیت‌های وارداتی این کالاها را با قوت ادامه داد.
امیرعباس میرزایی، مدیرعامل شرکت بازار متشکل ارز ایران درباره اثرگذاری بازار متشکل ارز ایران گفت: حدود ۱۳ یا ۱۴ ماه که بازار متشکل ارز فعالیت می‌کند با عرضه بسیار ناچیز و گاهی اوقات حتی بدون عرضه، عملیات کنترلی را به نتیجه رسانده است. بانک مرکزی در گذشته برای کنترل بازار ارز اجبار داشت تا به ارزپاشی دست بزند و با حجم سنگین اسکناس ارز وارد بازار کند و پس از آن کنترل قیمت را مورد توجه قرار دهد، اما حدود ۱۳ یا ۱۴ ماه است که بازار متشکل ارز  فعالیت می‌کند با عرضه بسیار ناچیز و گاهی اوقات حتی بدون عرضه در بازار متشکل این دخالت را انجام می‌دهد و کنترل را به نتیجه می‌رساند. این کار به این صورت صورت گرفته که چنانچه قبلا مجبور بودیم مبالغ بسیار قابل توجهی را وارد بازار کنیم، در حال حاضر این بازار با یک مبالغ بسیار اندک فعالیت می‌کند.
مدیر عامل شرکت بازار متشکل ارزی ایران در رابطه با فعالیت این بازار اظهار داشت: فعالیت آزمایشی بازار گذشته و اقدامات خود را به صورت رسمی انجام می‌دهد. در این مدت با مبالغ بین ۲ تا ۳ میلیون دلار در روز کنترل صورت گرفت. اکنون بازار در حال کشف نرخ به عنوان مرجع انتشار آن است، به طوری که مرجع نرخ‌هایی که هر روز به انتشار در می‌آید و مورد توجه بسیاری از بازیگران بازار است، می‌شود.

افزایش اندک نرخ طلا و ارز

روز شنبه قیمت دلار تحت تاثیر اخبار سیاسی و مذاکرات دولت بایدن و اروپا برای بررسی روند توافق با ایران و بازگشت به برجام،  اندکی افزایش یافت البته کارشناسان معتقدند که در شروع سال جدید میلادی و نزدیک شدن به عید نوروز افزایش تقاضای ارز و تسویه حساب های خارجی و رشد قیمت ها طبیعی است. براین اساس دلار  24 هزارو 200 تومان، قیمت یورو 29 هزار تومان و درهم امارات 6 هزار و 690  تومان اعلام شده است.
 با اعلام قیمت دلار ۲۴ هزار و ۲۰۰ تومان و اونس جهانی به قیمت 1814 دلار، قیمت طلا و سکه اندکی افزایش داشت و هر مثقال طلا 4 میلیون و 682 هزار تومان، طلای ۱۸عیار هرگرم یک میلیون و ۸۰ هزار تومان، قیمت سکه تمام‌بهار آزادی طرح جدید ۱۰ میلیون و ۸۷۰ هزار تومان وقیمت سکه تمام بهار آزادی طرح قدیم نیز 10 میلیون و 700 هزار تومان، نیم‌سکه بهار آزادی 6 میلیون و 200 هزار تومان، ربع‌سکه بهار آزادی 4 میلیون و 100 هزار تومان و سکه یک گرمی 2 میلیون و 300 هزار تومان معامله شد.
قیمت  طلا و سکه طرح جدید نسبت به روزکاری قبل با افزایش جزئی همراه شده است؛ از جمله دلایل نوسان در بازار طلا و سکه تغییرات قیمتی در طلای جهانی و دلار است؛ قیمت ارز در بازار تهران تحت تأثیر خبرهای سیاسی است.
در صرافی‌های بانکی نیز قیمت‌ دلار نسبت به روز کاری قبل ثابت مانده ولی قیمت یورو افزایش یافته است؛ برهمین اساس، قیمت فروش دلار  23 هزار و 750 تومان و قیمت خرید دلار از مردم 23 هزار و 300 تومان تعیین شده است. قیمت فروش یورو نیز معادل 28 هزار و 600  تومان و قیمت خرید یورو نیز 28 هزار و 150 تومان اعلام شده است. نرخ خرید و فروش دلار و یورو در صرافی‌های بانکی و بازار متشکل ارزی متغیر است و متناسب با نوسانات بازار آزاد در طول روز چند بار تغییر می‌کند.
تقویت ریال با عقب نشینی دلار در بازار جهانی و داخلی
نیم سال دوم با روند کاهشی نرخ ارز همراه شده است. در این میان، افت شاخص دلار در بازار جهانی نیز در کنار عقب نشینی اسکناس آمریکایی در بازار داخلی، به تقویت ارزش پول ملی ایران منجر شده است.
افت پلکانی بهای دلار و سایر ارزها در بازار داخلی ایران، همسو با کاهش انتظارات تورمی، چشم انداز امیدبخشی از تقویت ارزش ریال را پیش روی فعالان اقتصادی قرار داده است. به گونه ای که نگاهی به تغییرات قیمت دلار در بازار ارز نشان می دهد بهای دلار آمریکا در اواخر مهرماه سال جاری به بیشترین رقم در چند سال اخیر یعنی قله ۳۲۰۰۰ تومانی رسید، اما با مدیریت جریان نقدینگی توسط بانک مرکزی و کاهش انتظارات تورمی، به مرور عقب نشینی دلار را شاهد بودیم. بنابراین، کاهش ده کاناله نرخ دلار در ماه های اخیر، مشهود بوده است.
از سوی دیگر، خبرها از بازار جهانی، بیانگر کاهش ارزش دلار آمریکا در برابر سایر ارزهای جهانی است. به گونه ای که در بازار جهانی، شاخص دلار در آستانه عقب نشینی از کانال ۹۱ واحد قرار گرفت.
بر این اساس، شاخص دلار که نرخ برابری آن در مقابل سبدی از ارزهای جهانی را اندازه می‌گیرد، در معاملات امروز با ۰.۵۶ درصد کاهش نسبت به روز گذشته در سطح ۹۱.۰۳۵ واحد بسته شد.

تردید در بازار طلا

به دنبال عقب نشینی دلار و انتشار آماری که نشان داد رشد اشتغال در آمریکا کندتر از حد انتظار بوده که این ضرورت اقدامات حمایتی بیشتر را ایجاب می کند، قیمت طلا روز جمعه مجددا به بالای ۱۸۰۰ دلار افزایش یافت.
به گزارش رویترز، قیمت هر اونس طلا در پایان معاملات روز جمعه با 1.12 درصد افزایش افزایش به 1814 دلارز و 11 سنت رسید. قیمت فلز زرد پایان معاملات آتی دیروز برای تحویل در ماه آوریل نیز با 1.22 درصد افزایش به 1813 دلار رسید.
سوکی کوپر تحلیلگر استاندارد چارترد در این باره گفت: «ما معتقدیم در بلند مدت چشم انداز قیمت طلا همچنان افزایشی است زیرا اقدامات محرک اقتصادی احتمالا منجر به افزایش رقم کسری بودجه دوقلوی آمریکا خواهد شد.»
ارزش دلار 0.6 درصد افت داشت و سبب ارزان تر شدن طلا برای خریدارانی شد که از ارزهای غیردلاری استفاده می کنند.نرخ اشتغال آمریکا در ماه ژانویه اندکی افزایش داشت و تعداد اخراج نیروی کار در ماه قبل از آن بیش از ارقامی بود که قبلا تصور می شد.
مجلس نمایندگان آمریکا بسته محرک مالی پیشنهادی دولت بایدن را به تصویب رساند. تصویب این بسته سبب افزایش انتظارات تورمی می شود و در این وضعیت بازار طلا محلی امن برای سرمایه گذاری تلقی خواهد شد.با این وجود در این هفته قیمت طلا شاهد افت 1.9 درصدی بود که بیشترین افت هفتگی از هفته منتهی به 8 ژانویه تاکنون است. بخشی از این کاهش ناشی از افزایش سوددهی اوراق خزانه داری آمریکا بود.
در حالی که توجه سرمایه گذاران معطوف چشم انداز اقتصادی آمریکا و حضور در بازارهای پرریسک شده است، به اعتقاد تحلیلگران قیمت طلا احتمالا در کوتاه مدت تضعیف خواهد شد.تقلای طلا برای یافتن نیروی صعودی، در نظرسنجی هفتگی کیتکونیوز از پیش بینی روند قیمت طلا منعکس شد و نظرات مختلفی را در بازار نشان داد.
در حالی که اکثریت تحلیلگران وال استریت انتظار دارند هفته جاری قیمت بالاتری را مشاهده کنند اما کمتر از ۵۰ درصد سرمایه گذاران به روند افزایشی طلا خوش بین بودند.این تغییر نظر در طلا در شرایطی روی داد که سرمایه گذاران غیرحرفه ای سازمان یافته از طریق شبکه اجتماعی، نتوانستند فشار خرید قابل توجهی در بازار نقره ایجاد کنند. قیمت نقره پایین ۲۷ دلار در هر اونس ایستاد که تقریبا همان قیمتی بود که هفته پیش بسته شده بود. قیمتها پس از این که روز دوشنبه به بالاترین حد در هشت سال اخیر صعود کردند، افت چشمگیری داشتند.
به گفته برخی از تحلیلگران، ناکامی در ایجاد فشار خرید در بازار نقره، ممکن است روی قیمت طلا تاثیر بگذارد زیرا سرمایه گذاران غیرحرفه ای موقتا از بازار فلزات ارزشمند کنار می کشند.در هفته جاری ۱۴ نفر در نظرسنجی کیتکونیوز از کارشناسان وال استریت شرکت کردند که از میان آنها، ۹ نفر معادل ۶۴ درصد افزایش قیمت و چهار نفر معادل ۲۹ درصد کاهش قیمت طلا را پیش بینی کردند و یک نفر معادل هفت درصد نظری نداشت.
در نظرسنجی آنلاین کیتکونیوز از سرمایه گذاران خُرد، ۱۸۲۳ نفر شرکت کردند که از میان آنها، ۸۷۳ نفر معادل ۴۸ درصد به افزایش قیمت طلا خوش بین بودند و در مقابل، ۵۶۸ نفر معادل ۳۱ درصد به کاهش قیمت طلا رای دادند و در این بین، ۳۸۲ نفر معادل ۲۱ درصد نظری نداشتند.
سرمایه گذاران در نظرسنجی هفته جاری بیشترین بدبینی به طلا را از اواخر نوامبر که این فلز به پایین ۱۸۰۰ دلار در هر اونس نزول کرده بود، نشان داد. هفته گذشته هر دو گروه کارشناسان وال استریت و سرمایه گذاران خُرد نسبت به رشد قیمت طلا خوش بین بودند. اونس طلا در معاملات روز جمعه بازار آمریکا با ۱.۲ درصد افزایش، در ۱۸۱۳ دلار بسته شد اما برای کل هفته حدود دو درصد کاهش داشت که بزرگترین کاهش هفتگی از هفته منتهی به هشتم ژانویه بود.
اوله هانسن، مدیر استراتژی کالا در ساکسو بانک به کیتکونیوز گفت: طلا در مواجهه با بالا رفتن بازده اوراق قرضه، نه تنها برای یافتن نیروی صعودی تقلا می کند بلکه فشار خرید ناموفق در بازار نقره، در فضای بازار این فلز زرد تاثیر گذاشته است.
اگرچه سرمایه گذاران غیرحرفه ای نسبت به قیمت طلا بدبینی نشان دادند اما تحلیلگران به صعود طلا خوش بین مانده اند زیرا انتظار می رود دلار آمریکا در معاملات هفته جاری همچنان شاهد فشار فروش باشد.
دلار آمریکا روز جمعه پس از این که آمار رسمی نشان داد اقتصاد این کشور در ژانویه ۴۵ هزار شغل ایجاد کرده است، با کاهش روبرو شد. این رقم کمتر از نصف ۱۰۰ هزار شغلی بود که تحلیلگران پیش بینی کرده بودند. بسیار از اقتصاددانان اظهار کردند گزارش اشتغال بخش غیرکشاورزی ژانویه نشان داد برای اقتصاد آمریکا که از پیامدهای شیوع کووید ۱۹ آسیب دیده است، احیای حدود ۱۰ میلیون شغل از دست رفته تا چه حد دشوار خواهد بود. بازار کار ضعیف، بانک مرکزی آمریکا را وادار خواهد کرد سیاست فوق تسهیلی خود را برای مدتی همچنان حفظ کند.
دارین نیوسام، رییس شرکت دارین نیوسام آنالایز گفت: اگرچه طلا در میان مدت ضعیف به نظر می رسد اما این فلز ممکن است هفته جاری بهبود پیدا کند زیرا دلار به اوج کوتاه مدت خود رسیده است.
رابین بیهار، تحلیلگر مستقل بازار و تنها فردی که در نظرسنجی هفته جاری رای خنثی داد، به کیتکونیوز گفت: جنگ بین رشد اقتصادی و تورم همچنان بر بازار طلا حکفرما خواهد بود. با این انتظار که اقتصاد آمریکا امسال رشد بهتر از حد مطلوبی را خواهد داشت، بازده اوراق قرضه رشد کرده و این امر روی قیمت طلا تاثیر گذاشته است. اگر طلا قرار باشد نیروی صعودی خود را بازیابد، بازار باید نشانه های رشد فشارهای تورمی را مشاهده کند. وی در ادامه افزود: تصور می کنم با اوج گرفتن فعالیت اقتصادی، تورم رشد خواهد کرد اما تا آن زمان طلا به تحکیم قیمت ادامه می دهد.

دلار ریزش کرد
شاخص دلار در آستانه عقب نشینی از کانال ۹۱ واحد قرار گرفت.به گزارش رویترز، در راستای تلاش چین برای کاهش وابستگی دلار و همچنین به حداقل رساندن آسیب ها از تحریم های احتمالی آمریکا بر روی مراودات مالی و بانکی این کشور با جهان، سوییفت و بانک مرکزی چین موافقت نامه ای را به امضا رساندند که در آن قرار است دو طرف با یکدیگر در راستای افزایش استفاده از سطح یوان در جهان همکاری کرده و زمینه را برای ورود یوان دیجیتال به نظام مالی مهیا کنند. شماری از کشورها در ماه های اخیر به تلاش خود برای کاهش وابستگی به دلار شدت بخشیده اند که این مساله تقاضا برای دلار را تحت تاثیر قرار داده است.
 شاخص دلار که نرخ برابری آن در مقابل سبدی از ارزهای جهانی را اندازه می‌گیرد، در معاملات امروز با ۰.۵۶ درصد کاهش نسبت به روز گذشته در سطح ۹۱.۰۳۵ واحد بسته شد. نرخ برابری هر فرانک سوئیس نیز معادل ۱.۱۱۱ دلار اعلام شد.در تازه‌ترین دور از معاملات، پوند با ۰.۴۳ درصد افزایش نسبت به روز قبل خود و به ازای ۱.۳۷۲ دلار مبادله شد. یورو ۰.۶۶ درصد بالا رفت و با ورود به کانال ۱.۲۰ به ۱.۲۰۴ دلار رسید.در معاملات بازارهای ارزی آسیایی، هر دلار با ۰.۱ درصد کاهش به ۱۰۵.۳۸۴ ین رسید. در برابر همتای استرالیایی، هر دلار آمریکا به ازای ۱.۳۰۴ دلار مبادله شد. همچنین نرخ برابری دلار معادل ۶.۴۶۶ یوان چین اعلام شد.
دلار به طور متوسط حدود هفت درصد ارزش خود را مقابل سبد ارزهای مهم جهانی از دست داد اما انتظار می رود روزهای بهتری در انتظار دلار باشد چرا که چشم انداز اقتصادی آمریکا رو به بهبود است و تیم جدید مدیریت وزارت خزانه داری نیز مخالف تضعیف دلار محسوب می شود. بانک مرکزی آمریکا احتمالا نرخ بهره را در نزدیکی صفر درصد حفظ خواهد کرد اما زمزمه هایی از امکان رسیدن نرخ بهره به سطح منفی در انگلیس به گوش می رسد. بانک مرکزی انگلیس پیش بینی کرده است رشد سه ماهه نخست امسال اقتصاد این کشور منفی چهار درصد باشد  و روند احیای اقتصاد تا پایان سال به طول بیانجامد.  

کاهش وابستگی به دلار

در اینباره رویترز نوشت: «در راستای تلاش چین برای کاهش وابستگی دلار و همچنین به حداقل رساندن آسیب ها از تحریم های احتمالی آمریکا بر روی مراودات مالی و بانکی این کشور با جهان، سوییفت و بانک مرکزی چین موافقت نامه ای را به امضا رساندند که در آن قرار است دو طرف با یکدیگر در راستای افزایش استفاده از سطح یوان در جهان همکاری کرده و زمینه را برای ورود یوان دیجیتال به نظام مالی مهیا کنند. شماری از کشورها در ماه های اخیر به تلاش خود برای کاهش وابستگی به دلار شدت بخشیده اند که این مساله تقاضا برای دلار را تحت تاثیر قرار داده است. دلار به طور متوسط حدود هفت درصد ارزش خود را مقابل سبد ارزهای مهم جهانی از دست داد»
آنچه مسلم است تلاش و برنامه ریزی کشورها برای کاهش وابستگی به دلار و همچنین سیاست گذاری های کلان بانک مرکزی کشورمان برای تعدیل نرخ ارز و دستیابی به تورم هدف گذاری شده، به افت نرخ دلار آمریکا در بازار داخلی منجر شده و به گفته مسئولان بانک مرکزی، تلاش ها برای تعدیل نرخ ارز ادامه دار خواهد بود.
مشکلات اقتصاد آمریکا
رییس جمهور آمریکا خواستار اجرایی شدن فوری بسته حمایتی از اقتصاد این کشور شد.به گزارش رویترز، جو بایدن- رییس جمهور آمریکا در جلسه ای مشترک با نانسی پلوسی- رییس کنگره و شماری از رهبران دموکرات در مجلس سنا به بررسی وضعیت اقتصاد آمریکا پرداخت و از قانون گذاران آمریکایی خواست تا مسیر را برای تصویب و اجرایی شدن لایحه حمایتی پیشنهادی دولت وی از بخش های مختلف اقتصادی که به ۱.۹ تریلیون دلار اعتبار نیاز دارد، هموار کنند.  
جو بایدن با اشاره به اینکه اقتصاد آمریکا در وضعیت دشواری قرار دارد گفته است: از نظر برخی از نمایندگان کنگره کاری که تا به حال (برای احیای رشد اقتصادی و کاستن از تبعات کرونا) انجام داده ایم، کافی بوده است و عده ای هم معتقدند ما هیچ کاری نکرده ایم. از نظر من هیچ کدام از این دو طرز تفکر صحیح نیست و با وجود انجام کارهای بسیار هنوز باید اقدامات بیشتری انجام دهیم. پای زندگی مردم در میان است و همه چیز از کرونا آسیب دیده است. ما باید به همه کسانی که از این وضعیت متضرر شده اند کمک کنیم.
برخی از تحلیل گران معتقدند دولت بایدن حداقل یک بسته دیگر به جز بسته فعلی را پیشنهاد خواهد داد که می تواند هزینه های دولت را چهار تریلیون دلار افزایش دهد. در شرایطی که بحران بدهی آمریکا بیش از هر زمان دیگری تشدید شده است، این گروه از تحلیل گران نگران اند بدهی ها به مرحله ای برسد که مدیریت آن ها از کنترل خارج شود.   با وجود مخالفت برخی از چهره های جمهوری خواه در کنگره و سنا با بسته پیشنهادی دولت بایدن، انتظار می رود این بسته در نهایت تصویب و اجرایی شود چرا که در حال حاضر اکثریت کنگره و سنا در اختیار دموکرات ها است.تا پیش از این و در دوره دولت ترامپ نیز دو بسته حمایتی دیگر تصویب و اجرایی شده بود.