آبزی‌پروری سواحل مکران ظرفیتی بی‌نظیر برای سرمایه‌گذاری و تولید
توانمندیها و ظرفیت‌های آبزی‌پروری در سواحل مکران بهترین فرصت برای سرمایه‌گذاری و تولید و اشتغال است بطوریکه تاکنون در این حوزه بیش از ۱۰۰ هزار شغل مستقیم و غیرمستقیم ایجاد شده و جنوب سیستان و بلوچستان را پیشرو در تولید و اشتغال کرده است.
اقتصادگردان- وجود بیش از ۳۱۰ کیلومتر نوار ساحلی و ظرفیت‌های فراوان بالقوه مناطق ساحلی چابهار، کنارک و دشتیاری سیستان و بلوچستان را به مرکز تولید و اشتغال این منطقه تبدیل و زمینه های سرمایه گذاری در بخش های مختلف را فراهم کرده است.
تولید بیش از ۳۰۰ هزار تن ماهی از طریق پرورش در قفس های دریایی در آب های ساحلی استان، شناسایی ۶ محدوده مستعد پرورش آبزیان در قفس در سواحل مکران، وجود اراضی مستعد در زمینه پرورش ماهیان دریایی در استخرهای خاکی با گستره ۴۲ هزار هکتار، امکان سرمایه گذاری در زمینه تکثیر انواع ماهیان دریایی بومی در آب های ساحلی استان با توجه به وجود ظرفیت های پرورش، فرصت سرمایه گذاری در زمینه صنایع وابسته(تولید خوراک آبزیان،عمل آوری، تامین تجهیزات مورد نیاز در بخش آبزی پروری نظیر سازه های قفس، تجهیزات آب و هوادهی و غیره) از جمله فرصت های سرمایه گذاری در بخش آبزی پروری نوار ساحلی تنها در حوزه تکثیر و پرورش ماهیان دریایی است.
ظرفیت‌ها و توانمندیهای شیلاتی محرک توسعه اقتصادی سواحل بکر مکران است که می‌توان با سرمایه‌گذاری بیشتر در این حوزه علاوه بر ایجاد اشتغال و نقش‌آفرینی گسترده در صادرات آبزیان و ارزآوری، زمینه توسعه هرچه سریعتر سواحل مکران را فراهم کرد.
ظرفیت‌های صید و صیادی از عوامل اصلی ایجاد اشتغال و توسعه در شهرها و روستاهای محدوده سواحل مکران است بطوریکه توانسته تاکنون بیش از ۲۵ هزار نفر را تنها در چابهار و کنارک به صورت مستقیم مشغول به کار کند.
چابهار، دشتیاری و کنارک از شهرستانهای ساحلی زیبا و با ظرفیت های فراوان در حوزه گردشگری، شیلات، اقتصادی، تجاری، ترانزیتی و اشتغالزایی به دلیل نزدیکی به خط استوا نسبتا گرم و مرطوب و درجه حرارت سواحل این شهرستان در طول سال مناسب برای پرورش میگو و صید و صیادی و به ویژه تن ماهیان است که این امر سبب شده تا کارشناسان، این منطقه را به بهشت آبزی پروری تشبیه کنند.
حوزه شیلات یکی از بخش های کم هزینه برای ایجاد اشتغال است و می تواند علاوه بر آمار فعلی، اشتغال را به چند برابر افزایش دهد و به نوعی سرمایه‌گذاری در حوزه شیلات با صرفه‌ترین راه و اقتصادی‌ترین فعالیت در سواحل مکران محسوب می‌شود.
فعالیت در حوزه شیلات و پرورش آبزیان (ماهی و میگو) می تواند علاوه بر سودآوری اشتغال خوبی ایجاد کند و عامل مهمی برای توسعه و پیشرفت این منطقه شود.
۱۱ بندر ماهیگیری و جایگاه تخلیه صید شامل تیس، شهرکنارک، رمین، زرآباد، پزم، هفت تیر شهر چابهار، بریس، گواتر، جُد، تنگ و پسابندر و ۶ شهرک و ناحیه صنعتی با بیش‌از ۱۰۰ واحد تولیدی صنایع شیلاتی در جنوب سیستان و بلوچستان فعال هستند.
حدود یکهزار فروند لنج و یکهزار و ۵۰۰ فروند قایق مجموعا ۲ هزار و ۵۰۰ فروند شناور صیادی مجوزدار در قالب ۳۴ تعاونی صیادی در بنادر چابهار و کنارک سالانه ۳۱ درصد صید کل کشور، ۳۶ درصد صید آبهای جنوب کشور و ۲۰ درصد کل تولید آبزیان کشور (صید و آبزی پروری) را انجام می دهند که این فعالیت‌ها چابهار و کنارک را در رتبه دوم صید در اقیانوس هند بعد از اندونزی و رتبه اول صید در غرب اقیانوس هند قرار داده است.
چابهار، دشتیاری و کنارک همچنین با دارا بودن ۴۲ درصد سهم صید در میان استانهای جنوبی، ۴۰ درصد سهم صید ایران و تامین بیش از ۶۰ تا ۷۰ درصد ماهیان صنعتی نقش مهم و بسزایی در اشتغالزایی و اقتصاد کشور ایفا می کنند.
تکثیر و پرورش میگو
شناسایی بیش از ۴۲ هزار هکتار اراضی مستعد پرورش آبزیان، وجود فرصت سرمایه گذاری در زمینه صنایع وابسته(تولید خوراک آبزیان،عمل آوری، تامین تجهیزات مورد نیاز در بخش آبزی پروری مانند: تجهیزات آب و هوادهی)، تکثیر و پرورش سایر آبزیان، امکان سرمایه گذاری در زمینه تولید و پرورش سایر آبزیان(انواع جلبک های دریایی، آرتمیا،لابستر(شاه میگو) ،خیاردریایی و صدف های خوراکی)
توانمندیهای شیلاتی در بخش آبزی پروری
سواحل جنوبی سیستان و بلوچستان دارای بالاترین ظرفیت کشور در تولید ماهیان دریایی در قفس با توجه به راه یابی به آب های آزاد اقیانوسی، نیروی کار بومی ماهر و آشنا با فنون آبزی پروری، کیفیت آب مناسب و عاری از هرگونه آلودگی صنعتی در سواحل آبی استان، عمق مناسب آب در حداقل فاصله از ساحل برای پرورش آبزیان در دریا(قفس)، شناسایی اراضی پشتیبان ساحلی برای پرورش ماهی در دریا در قالب ۵ شهرک آبزی پروری در نوار ساحلی استان، وجود سایت چهار هزار هکتاری پرورش میگوی گواتر، سایت یکهزار و ۵۰ هکتاری پرورش میگو رودیک، قابلیت ۲بار پرورش میگو در سال، وجود سه مرکز تکثیر میگو در سواحل استان، ظرفیت تولید بیش از ۱۰۰هزار تن انواع آبزیان (ماهی ، میگو و سایر آبزیان)، ظرفیت اشتغال بیش از ۱۵هزار نفر در بخش های مختلف آبزی پروری از جمله ظرفیت های شیلاتی این منطقه است.
اهم اقدامات انجام شده در بخش آبزی پروری
ایجاد زیر ساخت مجتمع شهید صنعتی گواتر به عنوان بزرگترین مجتمع پرورش میگوی کشور با چهار هزار هکتار، مشارکت در ایجاد زیرساخت مجتمع پرورش میگوی رودیک، شناسایی اراضی مستعد پشتیبانی ساحلی برای پرورش ماهی در دریا، شناسایی پهنه های آبی مستعد برای پرورش ماهی در قفس در سواحل استان، تسهیل روند دریافت مجوزهای مربوط به پرورش ماهی در دریا، ارائه تسهیلات برای تکمیل و توسعه پرورش ماهی در دریا به متقاضیان، مطالعه و شناسایی اراضی مستعد پرورش میگو توسط مهندسین مشاور ذیصلاح، ایجاد هفت مرکز تکثیر میگو در منطقه با قابلیت تکثیر ماهی و میگو و احداث مراکز عمل آوری آبزیان از سوی بخش خصوصی.
پروژه های شاخص بخش آبزی پروری
پیگیری طرح های پرورش ماهیان دریایی در قفس توسط سرمایه گذاران بخش خصوصی، پیگیری طرح های پرورش میگو از سوی سرمایه گذاران بخش خصوصی در اراضی و سایت های جدید شناسایی شده، پیگیری طرح های مورد درخواست در زمینه سایر آبزیان(تولید بیوماس و پرورش سیست آرتمیا، جلبک های دریایی)، اجرای طرح تکثیر و پرورش میگو در مراکز تکثیر و مجتمع های پرورشی، اجرای طرح نرسری و پرورش ماهیان دریایی در قفس.
استان سیستان و بلوچستان بویژه مناطق جنوبی آن شامل چابهار، کنارک و دشتیاری علاوه بر ظرفیت ها و توانمندیهای گسترده شیلاتی، در بخش های کشاورزی و تجاری و بازرگانی دارای پتانسیل های فراوانی است که بهره گیری از هر بخش آن می تواند این استان و حتی جنوب شرق کشور را به پیشرفت و توسعه برساند.
وجود بنادر مهم شهید بهشتی و شهید کلانتری با ظرفیت تخلیه و بارگیری بیش از ۹ میلیون تن در سال، منطقه آزاد با واحدهای متعدد تولیدی از جمله دو مجتمع بزرگ پتروشیمی و فولاد و دهها طرح دیگر، تولید محصولات کم نظیر و منحصر بفرد کشاورزی مانند موز، انبه، آناناس، نارگیل، چیکو، گواوا، خربزه درختی، هندوانه آناناسی گوشه ای از توانمندیها و ظرفیت های این استان است.
نظام جمهوری اسلامی و ۱۲ دولت گذشته آن بویژه دولت تدبیر و امید طرح های مهمی برای توسعه و پیشرفت این منطقه اجرا کرده و یا دردست اجرا دارند که این استان را از بن بست و محرومیت خارج کرده است، این در حالیست که تا پیش از انقلاب این استان از کمترین امکانات بی بهره بود.
استانی که بیش از ۹۰ درصد شهرها و روستاهای آن فاقد راه مناسب، آب، برق و سایر امکانات بود پس از پیروزی انقلاب اسلامی تاکنون از بهترین امکانات آب، برق، راه، مخابرات و ارتباطات، امکانات و تجهیزات کشاورزی، سدسازی، طرح های آبیاری نوین، اجرای طرح‌های هادی روستایی، اسکله های متعدد تجاری و صیادی و هزاران طرح توسعه زیربنایی دیگر بهره مند شده است.
کافیست گذشته و حال این استان مورد مطالعه قرار گیرد تا عمق تلاش های بی وقفه نظام و دولت بخوبی نمایان شود.
تولید بیش از ۳۰۰ هزار تن ماهی از طریق پرورش در قفس های دریایی در آب های ساحلی استان، شناسایی ۶ محدوده مستعد پرورش آبزیان در قفس در سواحل مکران، وجود اراضی مستعد در زمینه پرورش ماهیان دریایی در استخرهای خاکی با گستره ۴۲ هزار هکتار، امکان سرمایه گذاری در زمینه تکثیر انواع ماهیان دریایی بومی در آب های ساحلی استان با توجه به وجود ظرفیت های پرورش، فرصت سرمایه گذاری در زمینه صنایع وابسته(تولید خوراک آبزیان،عمل آوری، تامین تجهیزات مورد نیاز در بخش آبزی پروری نظیر سازه های قفس، تجهیزات آب و هوادهی و غیره) از جمله فرصت های سرمایه گذاری در بخش آبزی پروری نوار ساحلی تنها در حوزه تکثیر و پرورش ماهیان دریایی است.
ظرفیت‌ها و توانمندیهای شیلاتی محرک توسعه اقتصادی سواحل بکر مکران است که می‌توان با سرمایه‌گذاری بیشتر در این حوزه علاوه بر ایجاد اشتغال و نقش‌آفرینی گسترده در صادرات آبزیان و ارزآوری، زمینه توسعه هرچه سریعتر سواحل مکران را فراهم کرد.
ظرفیت‌های صید و صیادی از عوامل اصلی ایجاد اشتغال و توسعه در شهرها و روستاهای محدوده سواحل مکران است بطوریکه توانسته تاکنون بیش از ۲۵ هزار نفر را تنها در چابهار و کنارک به صورت مستقیم مشغول به کار کند.
چابهار، دشتیاری و کنارک از شهرستانهای ساحلی زیبا و با ظرفیت های فراوان در حوزه گردشگری، شیلات، اقتصادی، تجاری، ترانزیتی و اشتغالزایی به دلیل نزدیکی به خط استوا نسبتا گرم و مرطوب و درجه حرارت سواحل این شهرستان در طول سال مناسب برای پرورش میگو و صید و صیادی و به ویژه تن ماهیان است که این امر سبب شده تا کارشناسان، این منطقه را به بهشت آبزی پروری تشبیه کنند.
حوزه شیلات یکی از بخش های کم هزینه برای ایجاد اشتغال است و می تواند علاوه بر آمار فعلی، اشتغال را به چند برابر افزایش دهد و به نوعی سرمایه‌گذاری در حوزه شیلات با صرفه‌ترین راه و اقتصادی‌ترین فعالیت در سواحل مکران محسوب می‌شود.
فعالیت در حوزه شیلات و پرورش آبزیان (ماهی و میگو) می تواند علاوه بر سودآوری اشتغال خوبی ایجاد کند و عامل مهمی برای توسعه و پیشرفت این منطقه شود.
۱۱ بندر ماهیگیری و جایگاه تخلیه صید شامل تیس، شهرکنارک، رمین، زرآباد، پزم، هفت تیر شهر چابهار، بریس، گواتر، جُد، تنگ و پسابندر و ۶ شهرک و ناحیه صنعتی با بیش‌از ۱۰۰ واحد تولیدی صنایع شیلاتی در جنوب سیستان و بلوچستان فعال هستند.
حدود یکهزار فروند لنج و یکهزار و ۵۰۰ فروند قایق مجموعا ۲ هزار و ۵۰۰ فروند شناور صیادی مجوزدار در قالب ۳۴ تعاونی صیادی در بنادر چابهار و کنارک سالانه ۳۱ درصد صید کل کشور، ۳۶ درصد صید آبهای جنوب کشور و ۲۰ درصد کل تولید آبزیان کشور (صید و آبزی پروری) را انجام می دهند که این فعالیت‌ها چابهار و کنارک را در رتبه دوم صید در اقیانوس هند بعد از اندونزی و رتبه اول صید در غرب اقیانوس هند قرار داده است.
چابهار، دشتیاری و کنارک همچنین با دارا بودن ۴۲ درصد سهم صید در میان استانهای جنوبی، ۴۰ درصد سهم صید ایران و تامین بیش از ۶۰ تا ۷۰ درصد ماهیان صنعتی نقش مهم و بسزایی در اشتغالزایی و اقتصاد کشور ایفا می کنند.
تکثیر و پرورش میگو
شناسایی بیش از ۴۲ هزار هکتار اراضی مستعد پرورش آبزیان، وجود فرصت سرمایه گذاری در زمینه صنایع وابسته(تولید خوراک آبزیان،عمل آوری، تامین تجهیزات مورد نیاز در بخش آبزی پروری مانند: تجهیزات آب و هوادهی)، تکثیر و پرورش سایر آبزیان، امکان سرمایه گذاری در زمینه تولید و پرورش سایر آبزیان(انواع جلبک های دریایی، آرتمیا،لابستر(شاه میگو) ،خیاردریایی و صدف های خوراکی)
توانمندیهای شیلاتی در بخش آبزی پروری
سواحل جنوبی سیستان و بلوچستان دارای بالاترین ظرفیت کشور در تولید ماهیان دریایی در قفس با توجه به راه یابی به آب های آزاد اقیانوسی، نیروی کار بومی ماهر و آشنا با فنون آبزی پروری، کیفیت آب مناسب و عاری از هرگونه آلودگی صنعتی در سواحل آبی استان، عمق مناسب آب در حداقل فاصله از ساحل برای پرورش آبزیان در دریا(قفس)، شناسایی اراضی پشتیبان ساحلی برای پرورش ماهی در دریا در قالب ۵ شهرک آبزی پروری در نوار ساحلی استان، وجود سایت چهار هزار هکتاری پرورش میگوی گواتر، سایت یکهزار و ۵۰ هکتاری پرورش میگو رودیک، قابلیت ۲بار پرورش میگو در سال، وجود سه مرکز تکثیر میگو در سواحل استان، ظرفیت تولید بیش از ۱۰۰هزار تن انواع آبزیان (ماهی ، میگو و سایر آبزیان)، ظرفیت اشتغال بیش از ۱۵هزار نفر در بخش های مختلف آبزی پروری از جمله ظرفیت های شیلاتی این منطقه است.
اهم اقدامات انجام شده در بخش آبزی پروری
ایجاد زیر ساخت مجتمع شهید صنعتی گواتر به عنوان بزرگترین مجتمع پرورش میگوی کشور با چهار هزار هکتار، مشارکت در ایجاد زیرساخت مجتمع پرورش میگوی رودیک، شناسایی اراضی مستعد پشتیبانی ساحلی برای پرورش ماهی در دریا، شناسایی پهنه های آبی مستعد برای پرورش ماهی در قفس در سواحل استان، تسهیل روند دریافت مجوزهای مربوط به پرورش ماهی در دریا، ارائه تسهیلات برای تکمیل و توسعه پرورش ماهی در دریا به متقاضیان، مطالعه و شناسایی اراضی مستعد پرورش میگو توسط مهندسین مشاور ذیصلاح، ایجاد هفت مرکز تکثیر میگو در منطقه با قابلیت تکثیر ماهی و میگو و احداث مراکز عمل آوری آبزیان از سوی بخش خصوصی.
پروژه های شاخص بخش آبزی پروری
پیگیری طرح های پرورش ماهیان دریایی در قفس توسط سرمایه گذاران بخش خصوصی، پیگیری طرح های پرورش میگو از سوی سرمایه گذاران بخش خصوصی در اراضی و سایت های جدید شناسایی شده، پیگیری طرح های مورد درخواست در زمینه سایر آبزیان(تولید بیوماس و پرورش سیست آرتمیا، جلبک های دریایی)، اجرای طرح تکثیر و پرورش میگو در مراکز تکثیر و مجتمع های پرورشی، اجرای طرح نرسری و پرورش ماهیان دریایی در قفس.
استان سیستان و بلوچستان بویژه مناطق جنوبی آن شامل چابهار، کنارک و دشتیاری علاوه بر ظرفیت ها و توانمندیهای گسترده شیلاتی، در بخش های کشاورزی و تجاری و بازرگانی دارای پتانسیل های فراوانی است که بهره گیری از هر بخش آن می تواند این استان و حتی جنوب شرق کشور را به پیشرفت و توسعه برساند.
وجود بنادر مهم شهید بهشتی و شهید کلانتری با ظرفیت تخلیه و بارگیری بیش از ۹ میلیون تن در سال، منطقه آزاد با واحدهای متعدد تولیدی از جمله دو مجتمع بزرگ پتروشیمی و فولاد و دهها طرح دیگر، تولید محصولات کم نظیر و منحصر بفرد کشاورزی مانند موز، انبه، آناناس، نارگیل، چیکو، گواوا، خربزه درختی، هندوانه آناناسی گوشه ای از توانمندیها و ظرفیت های این استان است.
نظام جمهوری اسلامی و ۱۲ دولت گذشته آن بویژه دولت تدبیر و امید طرح های مهمی برای توسعه و پیشرفت این منطقه اجرا کرده و یا دردست اجرا دارند که این استان را از بن بست و محرومیت خارج کرده است، این در حالیست که تا پیش از انقلاب این استان از کمترین امکانات بی بهره بود.
استانی که بیش از ۹۰ درصد شهرها و روستاهای آن فاقد راه مناسب، آب، برق و سایر امکانات بود پس از پیروزی انقلاب اسلامی تاکنون از بهترین امکانات آب، برق، راه، مخابرات و ارتباطات، امکانات و تجهیزات کشاورزی، سدسازی، طرح های آبیاری نوین، اجرای طرح‌های هادی روستایی، اسکله های متعدد تجاری و صیادی و هزاران طرح توسعه زیربنایی دیگر بهره مند شده است.
کافیست گذشته و حال این استان مورد مطالعه قرار گیرد تا عمق تلاش های بی وقفه نظام و دولت بخوبی نمایان شود.
