كره جنوبي و عراق اراده سياسي براي آزادسازي منابع ايران ندارند
همتی: بخشی از پولهای بلوکه شده آزاد شده است / هیچ عمدی برای افزایش نرخ ارز در کار نیست
رییس کل بانک مرکزی با بیان اینکه برای رفع مشکلات ارزهای مسدود شده تلاش می‌کنیم، گفت: بخشی از این منابع آزاد شده است و اکنون در حال استفاده از آن هستیم، بخش دیگر نیز به تدریج از طریق تحولاتی که در حال رخ دادن است تامین خواهد شد. همتي ضمن بیان اینکه "در حال حاضر اقتصاد کشور را بدون نفت مدیریت می‌کنیم"، گفت: من به عنوان رئیس‌کل بانک مرکزی از همه بیشتر دنبال کاهش نرخ ارز هستم و هیچ عمدی برای افزایش نرخ ارز در کار نیست
خبراقتصادي - وي در حاشیه جلسه هیات دولت، در جمع خبرنگاران در پاسخ به سوالی مبنی بر اینکه آیا این موضوع صحت دارد که بخش عمده‌ای از این پولهای مسدود شده برای بانک مرکزی است و به نظر می‌رسد که در صورت ورود به کشور جایگزین پولهای چاپ شده می شوند؟ گفت: عمده این پول‌ها برای بانک مرکزی است، اما قدرت بازارسازی بانک مرکزی را افزایش می‌دهد و هر زمانی که اراده کنیم می توان از آنها استفاده کرد.وی خاطرنشان کرد: مشکلی در این زمینه وجود ندارد و به دلیل اینکه این ارزها به بانک مرکزی تعلق دارد زمینه افزایش بازارسازی بانک مرکزی را فراهم می‌کند.
رییس کل بانک مرکزی در پاسخ به سوالی دیگر مبنی بر اینکه با توجه به اینکه دلار در بازار آزاد در مسیر نزولی قرار دارد، سامانه نیما نرخ دلار را بالا نگه داشته است و چنین شائبه ای ایجاد شده است که دولت تمایلی به کاهش نرخ ارز ندارد، آیا این موضوع صحت دارد یا خیر، افزود: رییس کل بانک مرکزی نخستین فردی است که طرفدار افزایش ارزش پول ملی است، حیثیت و اعتبار رییس بانک مرکزی به تعدیل نرخ ارز است.
وی اظهار داشت: سامانه نیما با بازار اسکناس چنین فرقی را دارد که در بازار اسکناس به سرعت تعدیل قیمت ها رخ می دهد اما در بازار نیما به دلیل اینکه صادرکننده و وارد کننده در حال خرید هستند، انجام معاملات دو روز به طول می انجامد روند کاهشی آن کندتر است.
همتی خاطرنشان کرد: این مساله چیزی نیست که قرار باشد دو روزه رخ دهد بالاخره باید فعالان اقتصادی خود را بتوانند با شرایط جدید وفق دهند. بانک‌های کره جنوبی باید خسارت ایران طی این دو سال را جبران کنند. ما اعتقاد داریم که بانک‌های کره‌ای باید خسارت جمهوری اسلامی ایران در طی این دو سال را جبران کنند؛ البته میزان این خسارت یک مسئله فنی است و باید توسط متخصصان بانکی و مالی تعیین شود.
عبدالناصر همتی در گفت وگو با خبرگزاری «بلومبرگ» توضیحاتی را درخصوص منابع مسدود شده ایران در کره جنوبی و نیز دیدار اخیر خود در تهران با هیئت کره جنوبی، ارائه کرده است.
وي در پاسخ به اين پرسش كه شما گفتید که باید به حدود هفت میلیارد دلار منابع موجود ایران در کره جنوبی سود تعلق بگیرد، برآورد می‌کنید چه مقدار سود در دو سال گذشته انباشته شده باشد؟ گفت: به خاطر همکاری بانک‌های کره‌ای با سیاست فشار حداکثری ایالات متحده علیه ایران، جمهوری اسلامی ایران تاکنون نتوانسته است از منابع خود نزد بانک‌های کره‌ای استفاده کند. این سیاست بر خلاف قوانین بین‌الملل و با اصول حقوقی توجیه‌ناپذیر است. بنابراین ما اعتقاد داریم که آن بانک‌های کره‌ای باید خسارت جمهوری اسلامی ایران در طی این دو سال را جبران کنند. میزان این خسارت یک مسئله فنی است و باید توسط متخصصان بانکی و مالی تعیین شود.
وي افزود: هیئت کره جنوبی اظهار داشت که آنها اراده سیاسی برای حل موضوع و ایجاد امکان استفاده ایران از منابع را دارند اما مسئله آنجاست که آنها همزمان می‌خواهند از سیاست‌ها و مقررات ایالات متحده پیروی کنند.چند مانع بر سر راه استفاده از منابع متعلق به جمهوری اسلامی ایران وجود دارد. بانک‌های ایرانی و موسسات مالی آن از جمله بانک مرکزی در فهرست تحریم‌های خزانه‌داری ایالات متحده قرار دارند. متاسفانه دولت کره تسلیم این فشارها شده است و برخلاف دیگر کشورها از همکاری با ایران امتناع می‌ورزد.شرکای دیگر ما توانستند راههایی را بیابند تا ما بتوانیم از منابع خود برای واردات کالاهای اساسی استفاده کنیم اما دولت کره هیچ پیشنهاد قابل اتکایی در این زمینه ارائه نکرد. منابع ایران نزد آن بانک‌های کره‌ای هستند که با بانک‌های آمریکایی کار می‌کنند و آن ها این بهانه را مطرح ساخته‌اند که منابع به وون کره هستند و نمی‌توان آن را مستقیماً به یورو تبدیل کرد. مقامات کره‌ای وعده دادند که آنها هرچه در توان دارند برای آزادسازی منابع انجام می‌دهند، اما این اولین باری نیست که آنها چنین قولی می‌دهند.
وي اظهار داشت: انتقال منابع به اینستکس یا کانال سوئیس از گزینه‌های ممکن اما در گام دوم است. ما باید شاهد اراده سیاسی بانک‌های کره‌ای برای آزادسازی منابع و همکاری آنها با بانک‌های ایرانی باشیم اما تاکنون چنین اراده سیاسی را مشاهده نکرده‌ایم.علاوه بر این لازم است یادآوری کنیم که اینستکس تاکنون کاربردی نداشته است و عمدتاً تحت تاثیر همان تحریم‌های ایالات متحده قرار دارد. از این رو اینستکس آن گونه که ما انتظار داشتیم نتوانست روابط تجاری ما با اروپا را فارغ از تحریم های امریکا، پوشش دهد، زیرا اروپایی ها شجاعت کافی برای اعمال حاکمیت اقتصادی خود را نداشتند.
کره جنوبی اراده ای برای آزادسازی ۷ میلیارد دلار پول ایران ندارد
رئیس کل بانک مرکزی گفت: اراده سیاسی در مسؤولان کره جنوبی برای حل این موضوع نیست اما این بار قول داده‌اند تا با دست پر برگردند و این قولی است که قائم مقام وزارت امور خارجه این کشور داده است.کره درخواست ارایه برخی اقلام از جمله تست کرونا و آمبولانس را به ایران داده است؛ در حالی که به هر حال ۷ میلیارد دلار از این منابع در کره جنوبی بلوکه بوده و این کشور باید آن را آزاد کند.مشکل اینجاست که کره جنوبی باید منابع ایران را از طریق آمریکا بپردازد اما اراده‌ای هم از سوی این کشور وجود ندارد.
عراق هم اراده سياسي ندارد
رئیس کل بانک مرکزی درباره آزادسازی درآمدهای حاصل از صادرات نفت و گاز ایران به عراق نیز گفت: عراق نیز در خصوص پرداخت وجوه مربوط به صادرات برق و گاز ایران به عراق اراده سیاسی ندارد؛ زیرا درآمدهای نفتی عراق به نحوی طراحی شده که درآمدها باید از واشنگتن پرداخت شود.پشت همه این منابع بلوکه شده و عدم آزادسازی آن، دست های امریکا است؛ اما به هر حال ما باید تلاش کنیم و نمی توانیم بنشینیم؛ به همین دلیل ما با نخست وزیر عراق هم مذاکره کرده ایم.تحریم‌ها دست عراق را نیز بسته است البته راهکارهایی که عراق برای آزادسازی منابع ایران ارایه داده با اجازه آمریکا بوده است؛ البته ما هم از این پول‌ها حتی در سنوات گذشته هم برای کالاهای اساسی استفاده می‌کرده ایم.
همتی گفت: پشت همه این منابع بلوکه شده و عدم آزادسازی آن، دست های امریکا است؛ اما به هر حال ما باید تلاش کنیم و نمی توانیم بنشینیم؛ به همین دلیل ما با نخست وزیر عراق هم مذاکره کرده ایم.
رئیس کل بانک مرکزی اضافه کرد: ترامپ برای سرنگونی و تعدیل نظام سیاسی ایران آمده بود و بنابراین نحوه برخورد و تعامل او با محور تغییر سیاسی و فروپاشی ایران بود؛ اما امروز روز شکست آنها برای فشار حداکثری بر ایران بوده و پایان عمر ترامپ، به معنای پیروزی ایران است؛ چراکه من به خوبی می دانم که ترامپ چه بر سر اقتصاد ایران آورد.
همتی افزود: ترامپ تلاش می کرد تا با حداکثر کردن تورم، اقتصاد ایران را به سمت ابرتورم و فروپاشی اقتصادی حرکت دهد؛ در حالیکه ابرتورم باید ماهانه رقم های بزرگی را به تورم اضافه کند که قابل کنترل نباشد.نباید اقتصاد را شرطی کرد؛ یعنی اقتصاد را نباید معطل این دولت و آن دولت کرد؛ پس ما در هدایت اقتصاد ملی موفق بودیم، البته تحولات خوبی هم رخ داد و رشد اقتصادی مثبت شد که ما این روند را ادامه می‌دهیم؛ پس اگر بایدن و تیمش در مورد خواسته های ایران، همراهی کردند بهتر است؛ در غیر این صورت از مواضع خود کوتاه نخواهیم آمد.
همتی افزود: برخی سال ۹۷ پیش بینی کرده بودند که نرخ دلار به ۵۰ هزار تومان برسد؛ ضمن اینکه اگر ما برنامه های جلوگیری از ارزپاشی را اجرا نمی کردیم، قیمت دلار به حدود ۵۰ هزار تومان و تورم به بالای ۱۲۰ درصد می رسید.برای اجرای مصوبات ستاد ملی کرونا ۷۵ هزار میلیارد تومان نقدینگی تزریق کردیم و این موضوع، جهش نقدینگی را ایجاد کرد؛ بنابراین شوکی که ارز ایجاد کرد به همین دلیل بود.
همتی گفت: در دو سال قبل میانگین درآمد نفتی ما به زیر ۲۰ میلیارد دلار رسید، در حالیکه در سالهای گذشته سالانه ما بالای ۴۰ میلیارد دلار درآمد ارزی حاصل از فروش نفت مواجه بودیم که البته این ۲۰ میلیارد دلار نیز در عراق و سایر کشورها بلوکه شد.
وی افزود: سیاست ما در سال ۹۷ به بعد، این بود که ارزپاشی نکرده و اجازه دهیم که نرخ ارز در بازار تعیین شده؛ به نحوی که ما قدرت تامین نیازهای اساسی کشور را داشته باشیم و این استراتژی اصلی ما بود.
همتی بیان کرد: ما قدرت خود در تامین دارو و کالاهای اساسی را نباید جایگزین ارزپاشی در بازار می‌کردیم، در حالیکه تا به امروز در سال جاری نزدیک به ۸ میلیارد دلار ارز به کمک صادرکنندگان برای کالاهای اساسی و مواد اولیه و دارو تزریق کردیم.
رئیس بانک مرکزی اظهار کرد: بانک مرکزی ذخایر ارزی داشته است؛ البته ما هنوز هم ارز را از دولت ۴۲۰۰ می خریم و دولت طبق قانون همه ارزهای خود را به بانک مرکزی می فروشد؛ اما وقتی که درآمدهای ارزی کم شد؛ ما از ارزهای قبلی ذخیره شده خود استفاده کردیم.
همتی اضافه کرد: سال قبل ۱۲ درصد از منابع صندوق که معادل ۵ میلیارد دلار بود، به ارز نیمایی تسعیر کردیم که من شخصا مخالف بودم؛ چراکه این خود، ۵۰ تا ۶۰ هزار میلیارد تومان پایه پولی را بالا برد و این تاثیر خود را گذاشت.
همتی اظهار کرد: نقدینگی در دوره من رشد جدی نداشته؛ رشد نقدینگی مهم است نه حجم نقدینگی که آن هم به طور میانگین در ۲۰ سال گذشته، ۲۷.۹ درصد بوده؛ در حالیکه در سال ۹۸ که بدترین فشارها وارد شد، این رقم به ۳۰.۵ درصد رسید که کمتر از ۳ واحد درصد بالا رفت.
وی افزود: امیدواریم با آزادسازی منابع بلوکه شده، وضعیت بهبود یابد؛ این در حالی است که اگر دو میلیارد دلار از این پولهای بلوکه شده در اختیار من باشد، می توان ۴۰ هزار میلیارد تومان از پایه پولی را با فروش ارزها جمع کرد. البته برخی از منابع مثل کرونا را بانک مرکزی نمی تواند پرداخت نکند.
همتی افزود: همانطور که رئیس جمهوری هم گفت احتمال دارد دلار به ۱۵ تا ۱۶ هزار تومان برسد؛ البته ایشان هم گفته که اگر دلارهای بلوکه شده آزاد شود.
دلار 15هزارتومانی آقای روحانی، شدنی است؟
وی بار دیگر به مردم توصیه کرد که روی دلار سرمایه‌گذاری نکنند چراکه به‌نفع منافع ملی نیست و ادامه داد: دوسه ماه پیش که دلار بالای 32 هزار تومان شد گفتم "دلار نخرید."، کسانی که گوش نکردند الآن 10 هزار تومان ضرر کرده‌اند، البته اگر در روزهای آینده این ضرر بیشتر نشود.
همتی درباره ارزش واقعی قیمت دلار گفت: نمی‌توانم برای دلار قیمت مشخص اعلام کنم ولی از این رقم‌هایی که الآن هست کمی کمتر است.
وی درباره دلار 15هزارتومانی وعده‌داده‌شده از سوی رئیس جمهور هم سعی کرد تأیید یا تکذیبی نکند و این‌طور توضیح داد که آقای روحانی هم گفتند "اگر پولهای بلوکه‌شده آزاد شود قیمت دلار به این رقم می‌رسد."، ان‌شاءالله که برسد!
رئیس‌کل بانک مرکزی از عرضه روزانه 150ـ160 میلیون دلار در بازار نیما خبر داد و گفت که "مردم دوست دارند قیمت ارز پایین بیاید."، مجری هم گفت "البته الآن دیگر تمام مردم از کاهش قیمت ارز خوشحال نیستند خصوصاً سهامداران بورس."، همتی در پاسخ تصریح کرد: ان‌شاءالله وضعیت بورس هم خوب شود.
آیا دولت دلارها را احتکار کرده است؟
همتی در پاسخ به این مطلب که "برخی می‌گویند که دولت دلارهای احتکارشده‌ای دارد که در آستانه برخی اتفاقات سیاسی می‌خواهد آن را آزادسازی کند"، گفت: کاش آدرس بدهند من به‌سراغ این دلارها بروم. اگر ارزی باشد، من به‌عنوان رئیس‌کل بانک مرکزی که ذی‌نفع‌ترین فرد برای کاهش نرخ دلار هستم، نمی‌توانم نگاه کنم؛ پس برخی اظهارنظرها در این خصوص صحت ندارد.
بانک مرکزی باعث ریزش بورس شد؟
وی در بخش دیگری از گفت‌وگو درباره انتقادات بورسی‌ها به بانک مرکزی درباره تأثیر افزایش نرخ بهره بین‌بانکی در ریزش بورس گفت: زمانی که با حجم انباشت پول در بانکها و موضوع کرونا و توقف فعالیت‌های اقتصادی روبه‌رو شدیم، طبیعی است که نرخ کاهش یافت اما نرخ سود سپرده 15 درصد و گواهی سپرده هم 18 درصد است و سود بانکی را هیچ تغییری ندادیم. بانکها ناترازی خود را براساس نرخ سود بین‌بانکی جبران می‌کنند و وقتی حجم پول زیاد باشد نرخ سود بین‌بانکی کاهش می‌یابد، زمانی هم این نرخ حدود 28 درصد بود، اما چون ملزم هستیم براساس بازار باز این نرخ را کنترل کنیم آن را در حدود 20 درصد تنظیم کردیم.
رئیس‌کل بانک مرکزی با اشاره به اظهارات اخیر وزیر اقتصاد گفت: وزارت اقتصاد مسئولیت مجمعی بانک‌های دولتی را دارد اما براساس قانون سیاستگذار پولی و بانکی، بانک مرکزی و شورای پول و اعتبار به‌عنوان یکی از ارکان مهم بانک مرکزی است، به‌هرحال باید به وزارت اقتصاد هم کمک کرد چرا که وزیر اقتصاد هم همه تلاش خود را می‌کند و فشارهای مختلفی وجود دارد و ما نیز کمک کرده و می‌کنیم، ضمن اینکه اختلاف نظری هم بین بانک مرکزی و وزارت اقتصاد وجود ندارد.
به کاندیداتوری ریاست‌جمهوری فکر نکردم
همتی در پایان در خصوص کاندیداتوری ریاست جمهوری گفت: مقام معظم رهبری فرموده‌اند که اقتصاد اهمیت جدی دارد و هر فرد غیراقتصادی هم که رئیس جمهور شود باید محور کار خود را اقتصاد قرار دهد.راجع به کاندیداتوری ریاست جمهوری فکر نکرده‌ام.
