سرنوشت خودروهاي دپو شده در گمرك چه مي شود؟ متروكه يا ترخيص
پس ازچند سال از ورود حدود 12 هزار خودرو به بنادر و گمرکات ایران، با انجام مذاکراتی و با مصوبه هیآت وزیران از دیماه سال 97 تا 26 شهریور ماه امسال در 4 مرحله، فرصتي در نظر گرفته شد تا صاحبان خودروهای دپو شده بر اساس شرایط تعریف شده اقدام به ترخیص خودرو هایشان کنند. اما پس از اتمام این فرصت، زمان دیگری برای تمدید آن در نظر گرفته نشد
خبراقتصادي - اخیرا بخشنامه ای از سوی مدیر کل دفتر واردات گمرک ایران ابلاغ شده، که براساس آن ترخیص خودروهایی که از سوی مرجع قضایی رفع توقیف می شود، مانند سایر خودروهای سواری مربوطه مشروط به تمدید مجدد مهلت ترخیص شده است. این درحالی است که پیش از این و با توجه به مصوبات هیات وزیران شرایط برای این خودروها به نحوی تعریف شده بود، که ترخیص در قید زمان مطرح نبود. از این رو، بخشنامه جدید سبب ایجاد ابهاماتی شده وسوالاتی پیرامون این موضوع وجود دارد؛ از جمله اینکه « با برطرف شدن مشکل قضایی خودرو های دپوشده در گمرک، فرایند ترخیص به چه صورت خواهد بود» و اینکه «آ احتمال متروکه شدن خودرو های باقی مانده در گمرک وجود دارد یا خیر.»
گمرک و ماجرای خودرو های رسوبی
در ادامه بار دیگر زمان به مدت سه ماه تا ۲۶ شهریور از سوی هیات دولت تمدید شد و این بار گزارش نهایی معاون فنی گمرک ایران نشان داد که ۲۳۲۵ دستگاه خودروی سواری از مجموع ۵۱۰۸ دستگاه دپو شده باقی مانده در گمرکات (قبل از مصوبه بهمن) ترخیص قطعی و ۲۷۸۳ دستگاه خودرو امکان ترخیص پیدا نکردند که تعدادی از خودروهای باقیمانده دارای پروندۀ قضایی بودند.
وی گفته بود: «بدیهی است انجام تشریفات گمرکی و ترخیص خودروهای دارای پرونده قضایی که "رأی قطعی برائت" آنها از سوی مراجع رسیدگی کننده صادر می شود، مشمول قید زمانی برای ترخیص نبوده و ترخیص این خودروها با رعایت سایر مقررات بلامانع است.»
بخشنامه جدید
اما طبق بخشنامه ای که اخیرا توسط مدیر کل دفتر واردات گمرک ایران به گمرکات اجرایی ابلاغ شده؛ آمده است: «در مواردی که از خودروهای سواری رفع توقیف شده و خودروی مورد نظر مشمول فهرست منضم به بخشنامه مرکز مبارزه با جرائم سازمان‌یافته نباشد، با توجه به اینکه مهلت ترخیص سایر خودروها بر اساس بخشنامه سوم تیر ماه این دفتر مستند به مصوبه هیات دولت، در تاریخ ۲۶ شهریور ماه امسال به پایان رسیده مطابق مقررات عمل شود.» همچنین در این بخشنامه آمده است که؛ « اجرای احکام صادره و ترخیص خودروهای رفع توقیف اعلام‌شده، منوط به تمدید مجدد مهلت ترخیص خودروهای سواری موجود و ابلاغ آن توسط این دفتر است.»
شرط تمدید زمان
بعد از پایان مهلت سه ماهه مصوبه بهمن ماه، وزارت صمت در هفتم خرداد ماه طی نامه ای به معاون اول رئیس جمهور درخواست تمدید مجدد زمان را مطرح می کند که خواسته می شود عبارت «حکم قطعی» در بند(۳)، به «دستور قضایی» تغییر کند، اما آنچه در نهایت در ۲۶ خردادماه توسط هیات وزیران برای تمدید زمان، مصوب شد در بند (۲) بر این تاکید داشت که در بند (۳) تصویب نامه ۲۹ بهمن ۱۳۹۸، عبارت "حکم قطعی برائت" به "رای قطعی منع پیگیری یا برائت" اصلاح می شود. به استناد این مصوبه، بعد از پایان مهلت ۲۶ شهریورماه دیگر امکان ترخیص هیچ خودرویی بدون تمدید زمان وجود ندارد مگر خودروهای دارای پرونده قضایی که طبق مصوبه هیات دولت در قید زمان نبودند، بنابراین گمرک ایران تنها در صورتی می تواند نسبت به ترخیص آنها اقدام کند که مرجع قضایی "رای قطعی منع پیگیری یا برائت" صادر کرده باشد.
سرانجام خودرو های دارای پرونده قضایی
این در حالی است که مهرداد ارونقی، معاون فنی گمرک، ۲۷ شهریورماه امسال در گفت وگو با «ایسنا» با اشاره به برخی خودرو های باقیمانده در گمرک که پرونده قضایی داشته اند گفته بود: انجام تشریفات گمرکی و ترخیص خودروهای دارای پرونده قضایی که رای قطعی برائت آنها از سوی مراجع رسیدگی‌کننده صادر می‌شود، مشمول قید زمانی برای ترخیص نبوده و ترخیص این خودروها با رعایت سایر مقررات بلامانع است. با استناد به سخنان معاون فنی گمرک می توان به این نتیجه رسید که آن دسته از خودرو های دپو شده در گمرک که پرونده قضایی داشتند، در صورت صدور حکم برائت برای آن ها دیگر مشمول قوانینی حاکم بر کالای متروکه نیستند و نباید در اختیار سازمان اموال تملیکی قرار گیرند، بلکه این امکان برای آنها وجود دارد که مسیر خروج از گمرک را طی کنند. اما معاون فنی گمرک اخیرا بخشنامه ای ابلاغ کرده است. طبق این بخشنامه، هیچ کالایی بیش از دو ماه نمی‌تواند در بنادر و انبارهای عمومی معطل بماند؛ در غیر این صورت کالا باید مشمول مقررات متروکه شود. اما نکته جالب ماجرا اینجاست که دولت در بودجه سال آینده بیش از ۲ هزار میلیارد تومان درآمد از محل ترخیص خودروهای مانده در گمرک برای خود در نظر گرفته است.
حجم خودرو های ترخیص شده
در همین رابطه سخنگوی گمرک، روح‌الله لطیفی در رابطه با میزان خودرو های ترخیص شده، با ارائه آماری گفته است: از حدود 12 هزار و 700 خودرویی که از سال 97 در گمرکات کشور وجود داشته بیش از 9 هزار خودرو ترخیص شده‌اند.
لطیفی با اشاره به این موضوع که که یک‌هزار و 100 خودرو نیز فاقد ثبت سفارش هستند، گفت: علاوه بر این ثبت سفارش 400 خودرو هم باطل شده است.
لطیفی در گفت وگو با «تسنیم» بیان کرده که حدود 700 خودرو در گمرکات باقی مانده است که قبل از ثبت سفارش وارد کشور شده بودند تا همزمان با ورود به گمرک ثبت سفارش دریافت کنند. سخنگوی گمرک ادامه داد: اگر قانون دارای صراحت و شفافیت بیشتری باشد و استثناها را کاهش دهد تجارت کشور با سرعت بیشتری انجام می‌شود. وی با تأکید بر اینکه تجارت کشور باید استاندارد لازم را داشته باشد تا با تسهیل رویه‌ها، شفافیت قوانین و محدودیت قوانین همراه باشد، افزود: کشور در شرایط خوبی در حوزه جنگ اقتصادی به‌دلیل اعمال تحریم‌ها به‌سر نمی‌برد اما باید روان‌سازی‌ها و همدلی‌ها بیشتر شود و استثناها کنار گذاشته شود
