میرداماد یا جرجیا؟

خبراقتصادی -  روز یکشنبه 25 آبان 99،  چهار اتفاق قابل توجه در ارتباط با بازار ارز رخ داد و به دنبال نطق پیش از دستور محمد باقر قالیباف رئیس مجلس شورای اسلامی که تاکید کرده بود، زندگی و معیشت مردم را نباید به کاخ سفید گره زد و بی تفاوتی نسبت به گرانی و رهاکردن بازار به پاستور، بهارستان، باب همایون و میرداماد ارتباط دارد نه به جرجیا و میشیگان و آریزونا، عبدالناصر همتی رئیس کل بانک مرکزی نیز در پاسخ به این نطق، اعلام کرد که رئیس مجلس در نطق خود به بانک مرکزی در میرداماد اشاره کرده اما بانک مرکزی نباید وارد سیاست و حاشیه ها شود و به کار کارشناسی خود مشغول است و آنچه بر بانک مرکزی گذشته است را با مردم در میان خواهد گذاشت.
به دنبال این پاسخ همتی، مدیر صادرات بانک مرکزی نیز تغییر کرد و پس از انتشار این خبر، نرخ دلار در بازار ارز به کانال 25 هزار تومان وارد شد و با ثبت قیمت 25500 تومان، کاهش قابل توجهی داشت. البته برخی فعالان بازار ارز، دستگیری دلال‌های فردایی و خلوت شدن بازار به خاطر شیوع کرونا را عامل کاهش نرخ ارز می دانند اما برخی صاحب نظران، تغییر مدیر صادرات بانک مرکزی و احتمال تغییر رفتار بانک مرکزی در ارتباط با صادرکنندگان و کسانی که بازگشت ارزی نداشته اند را نیز مزید بر علت ها می دانند که باعث کاهش قیمت ارز شده است.
براین اساس، اگرچه بانک مرکزی به این نکته اشاره کرده که وارد سیاست و حاشیه های آن نمی شود و تلاش دارد که با نگاه کارشناسی در بازار حضور داشته باشد، اما در عین حال، نوع عملکرد و رفتار فعالان بازار، بازیگران بازار ارز و... مسائلی است که بدون ارتباط با مسائل سیاسی نیست و به همین خاطر در بازار سیاست، مجلس و دولت و سایر نهادها،  هر چند وقت یکبار انتقادها و اظهار نظرهای مختلفی در مورد دلایل گرانی ها  و ارتباط آن با مدیریت دولت و بانک مرکزی و... مطرح می شود و در مقابل عده ای از کارشناسان معتقدند که بدون گشایش در فضای بین المللی، تحریم ها،  FATF  و... نمی توان انتظار بهبود بازارها را داشت.
محمد باقر قالیباف رئیس مجلس شورای اسلامی در نطق خود و پس از آن در توئیتر گفت: تصمیمات ما در حوزۀ مسکن، بورس، گمرک، کالاهای اساسی، نظام بودجه‌ریزی، سوداگری و دلالی در بازارهای ارز و طلا و خودرو، بی‌تفاوتی نسبت به گرانی و رها کردن بازار به پاستور، بهارستان، باب‌همایون و میرداماد ارتباط دارد نه به جرجیا و میشیگان و آریزونا. به مردم آدرس غلط ندهید!هر چند از شکست «ترامپ» خوشحالیم اما نباید زندگی و معیشت مردم را به شکست یا پیروزی کسی در کاخ سفید گره زد.
قالیباف تاکید کرد: هر چند که از شکست ترامپِ قمارباز خوشحالیم اما عمیقا باور داریم که زندگی و معیشت مردم را نه می توان و نه باید به پیروزی یا شکست کسی در کاخ سفید گره زد.
تصمیمات ما باید مستقل از رفتن ها و آمدن ها باشد و تصمیمات ما است که پایه های اصلی اقتصاد کشورمان را می سازد و قدرت ما را مشخص می کند و باید باور کنیم کسی که واگن خود را به لکوموتیو دیگران ببندد، باید منتظر بنشیند تا با آنچه در اختیارش نیست، شادی کند یا عزا بگیرد.
تصمیمات ما در حوزه مسکن، بورس، ترخیص کالاهای اساسی، نظام بودجه‌ریزی، اختصاص ارز ترجیحی، سوداگری‌ها در بازار ارز، طلا و خودرو، بی‌تفاوتی نسبت به گرانی‌ها و رها کردن بازار و تولید ملی به پاستور، بهارستان، باب‌همایون و میرداماد ارتباط دارد نه به آریزونا، جورجیا و میشیگان؛ پس به مردم آدرس غلط ندهید.
مهم‌ترین ریشه مشکلات کشور، سوء‌مدیریت، دست روی دست گذاشتن، استفاده نکردن از ظرفیت‌های عظیم داخلی و ناهماهنگی بین نهادهای سیاستگذار و مجری است و این سوءمدیریت‌ها باعث عدم برقراری ارتباط مناسب تجاری با کشورهای مهم دنیا به ویژه کشورهای همسایه، منطقه و آسیا شده است.
رئیس مجلس با تأکید بر اینکه لغو تحریم‌ها باید یکی از اهداف در سیاست خارجی باشد، تصریح کرد: واقع‌بینی حکم می‌کند که لغو تحریم‌ها بدون فرصت‌سوزی و تولید قدرت، ساده‌اندیشی است و تنها راه برداشته شدن فشار تحریم‌ها از دوش مردم و ناامید کردن دشمن از فشار حداکثری این است که ایران و همه مردم به ویژه طبقه مستضعف را قوی کنیم.
اگر اقتصاد داخلی رونق گیرد، چرخ تولید و اشتغال را به حرکت درآوریم و معیشت و رفاه را برای مردم ایجاد کنیم، قطعاً دشمن از اعمال فشار بیشتر علیه کشورمان ناامید خواهد شد. همچنین در این راه، هر سیگنالی که تصویر ضعف و نیاز به خارج از دشمن را دارد، فرصت‌سوزی است.
همتی در پاسخ به سخنان رئیس مجلس شورای اسلامی اعلام کرد:واردکردن بانک مرکزی به مباحث سیاسی و حاشیه‌ای را توصیه نمی‌کنم و آن را به صلاح کشور نمی‌دانم؛اعتقاد دارم تمام نیروی اینجانب و بانک مرکزی بایدمعطوف به مقابله باتحریم‌ها و کمک به اقتصاد کشور باشد
به گزارش روابط عمومی بانک مرکزی، متن کامل نامه عبدالناصر همتی، رئیس کل بانک مرکزی به محمدباقر قالیباف رئیس مجلس شورای اسلامی به شرح زیر است:
حضرتعالی در نطق پیش از دستور مجلس درخصوص مشکلات اقتصادی کشور مطالبی را بیان فرموده و با اضافه کردن منطقه استقرار ساختمان بانک مرکزی این مطلب را القاء فرمودید که اگر درجستجوی دلایل مشکلات اقتصادی هستید درکنار بقیه بخش‌ها در میرداماد (بانک مرکزی) هم باید آن را جست و نه در جرجیا و آریزونا. دوهفته پیش نیز متأسفانه بانک‌مرکزی را متهم به ایجاد خود تحریمی کردید. برای اطلاع حضرتعالی در دو سال و نیم گذشته بانک مرکزی درمقابل فشار حداکثری دولت آمریکا، خط مقدم جنگ اقتصادی علیه کشورمان را مدیریت کرده و با پیروی از رهنمودهای رهبر معظم انقلاب، سد محکمی درمقابل توطئه گسترده آمریکا و هم‌پیمانانش برای فروپاشی اقتصاد کشور بوده است.
حضرتعالی به خوبی درجریان مسائل و مشکلات کشور هستید و چند بار نیز شخصاً جناب‌عالی را در جریان مشکلات قرار داده و شرایط را درجلسات مختلف مجلس  تشریح کرده ام. لذا، انتظار دارم، جنابعالی که در جریان همه امور قرار دارید، برای کمک به رویکرد بانک مرکزی در مقابله با این فشارهای اقتصادی، با سیاست های ضدتورمی و تلاش‌ برای رونق تولید داخلی، همراه و همگام شوید.هدف از تحریر این مرقومه نیز صرفا تأکید به این نکته است که مردم عزیز بدانند اگر بانک مرکزی چشم به نتیجه انتخابات آمریکا دوخته بود، اینگونه با قدرت درمقابل فشار حداکثری ایستادگی نمی‌کرد و این‌قدر نیز هدف حمله دشمنان قرار نمی‌گرفت. انشاالله در فرصت مناسب مردم عزیز را درجریان مسائلی که بر بانک مرکزی گذشته، قرار خواهم داد.بارها عرض کرده‌ام ملت بزرگ ایران پیروز این میدان خواهند بود و این پیروزی قطعی است.

 تغییر مدیر صادرات بانک مرکزی

برخی کارشناسان معتقدند که پس از اعلام لیست صادرکنندگانی که تعهد خود برای بازگشت ارز را انجام ندادند و  اعلام لیستی از کارتون خواب های صادراتی که عده ای افراد ضعیف و کارتون خواب های دارای کارت بازرگانی مسوول صادرات بخش عمده ای از کالاهای صادراتی معرفی شده بود،  مشخص شد که  این افراد از رقم و عدد و میزان صادرات وارز حاصل از آن بی خبر بودند، و به دنبال آن، انتقادهای مختلفی از سوی مسوولان بانک مرکزی و نهادهای اقتصادی نسبت به عملکرد اتاق بازرگانی و صدور کارت بازرگانی و همچنین عملکرد صادرکنندگان مطرح شد و حتی عده ای بازداشت و تحویل مقامات قضایی شدند.
این موضوع باعث واکنش اتاق بازرگانی و برخی صادرکنندگان  نسبت به بانک مرکزی شد و هرچند مسوولان بانک مرکزی در دیدار با آنها خواستار رفع مشکلات موجود شدند، اما  تداوم این مسائل باعث نوسانات قیمت ارز در هفته های اخیر شده است.
براین اساس، بانک مرکزی برای رفع مشکلات موجود، چاره ای جز تغییر مدیرصادراتی ندیده است هرچند که آقای صمد کریمی از مدیران با سابقه بانک مرکزی بوده که از دولت احمدی نژاد تا کنون در بانک مرکزی فعال بوده است، اما رفع مشکلات موجود و پیچیده شدن پرونده صادرکنندگان و عدم بازگشت ارز، کارتون خواب ها، کارت های بازرگانی و... همگی مسائلی است که سرانجام رئیس کل بانک مرکزی را مجبور به تغییر مدیرصادرات بانک مرکزی کرده است تا شاید مدیر جدید بتواند به احیای رابطه بانک مرکزی و صادرکنندگان بپردازد و بازگشت ارز افزایش یابد.
حال باید دید که ظرف روزهای آینده بازار چه واکنشی نشان خواهد داد و آیا تغییرمدیرصادرات، باعث افزایش عرضه ارز صادرکنندگان به بازار و ثبات و کاهش نرخ ها خواهد شد یا خیر؟
برخی کارشناسان معتقدند که با تصویب لوایح FATF و آزادسازی بخشی از پول های بلوکه شده می توان امیدوار بود که نرخ ارز کاهش بیشتری داشته باشد و در صورتی که تحولات و حاشیه های دیگری درست نشود، می توان ثبات نسبی بازار را انتظار داشت اما اگر رشد نقدینگی و کسری بودجه افزایش یابد و شرایط کلان و درآمد نفت بهتر نشود، روی تقاضای ارز و افزایش قیمت ها اثرگذار خواهد بود.