دلار در کانال 27 هزار، سکه ۱۳ میلیون و ۶۰۰ هزار تومان / بانک مرکزی: نرخ ارز کاهشی خواهد بود

خبراقتصادی – محسن شمشیری
به دنبال انتشار خبر تولید واکنس کرونا، افزایش قیمت سهام در بازارهای جهانی و پیگیری حقوقی انتخابات آمریکا توسط تیم ترامپ، قیمت دلار به 27650 تومان افزایش و اونس طلا به 1870 دلار کاهش یافت. به دنبال این تحولات، بازار طلا و سکه نیز با افزایش قیمت مواجه شده و مظنه مثقال طلای آبشده 5 میلیون و 360 هزار، هرگرم طلای 18 عیار 1 میلیون و 237 هزار، سکه طرح جدید 13 میلیون و 600 هزار، سکه طرح قدیم 13 میلیون، نیم سکه 7 میلیون و 300 هزار، ربع سکه 5 میلیون و 100 هزار، سکه گرمی 2 میلیون و 700 هزار تومان اعلام شده است.
 صبح سه شنبه در بازار آزاد، دلار 27 هزار و 500 تومان، یورو 33 هزار تومان و درهم امارات 7 هزار و 850  تومان داد و ستد شد.قیمت دلار در صرافی‌های بانکی با افزایش به ۲۶ هزار و ۹۰۰ تومان معامله شد و در ساعات عصر نیز نرخ دلار در صرافی های مجاز و نرخ لحظه ای سامانه سنا به 27100 تومان و یورو به 32050 تومان رسید.

        سقوط 70 دلاری قیمت طلا با تولید واکسن کرونا

انتشار خبر امیدوارکننده ساخت و تولید واکسن کرونا، موج مثبتی را در بازارهای جهانی ایجاد کرد و قیمت انس جهانی طلا در کمتر از دو ساعت ۹۰ دلار سقوط کرد. اما چگونگی واکنش بازار طلای داخلی و همچنین بازار ارز نسبت به این خبر، موضوعی است که گمانه‌های مختلفی را ایجاد کرده که با فعال شدن معاملات امروز بازار نتیجه آن مشخص خواهد شد.
در حالی که بازارهای جهانی در روزهای اخیر متناسب با اخبار و نتیجه انتخابات ریاست جمهوری آمریکا، در روندهای خود اصلاح ایجاد می‌کردند، اما شب گذشته، انتشار خبری در حوزه بهداشت و درمان، همه معادلات را به صورت جدی تحت تاثیر خود قرار داد. کوتاه زمانی پس از انتشار و اعلام خبر کشف و تولید واکسن کرونا توسط یک شرکت دارویی، از سوی برخی رسانه‌های معتبر جهانی، بازارهای سرمایه همگی واکنش نشان دادند و در بازار جهانی طلا هم قیمت انس طلا، بلافاصله حدود ۹۰ دلار کاهش یافت.
این درحالی است که از ده روز پیش قیمت انس جهانی طلا همزمان با نزدیک شدن به روز برگزاری انتخابات آمریکا از محدود ۱۸۷۰ دلار روند افزایشی خود را آغاز کرده بود و با اعلام پیروزی جو بایدن در این انتخابات به یکباره شاهد افزایش قیمت بیش از ۵۰ دلاری بود و به قیمت ۱۹۵۰ دلار رسید. این روند افزایشی به نحوی بود که عموم کارشناسان پیش‌بینی‌ها گذر مجدد قیمت انس طلا از مرز ۲۰۰۰ دلار را داشتند. اما حالا با انتشار خبر ساخت واکسن کرونا، تمام تاثیرات ده روز گذشته در کمتر از دو ساعت از میان رفت و قیمت انس جهانی که دیروز (دوشنبه) به ۱۹۶۵ دلار هم رسیده بود، به قیمت ده روز پیش خود یعنی محدوده ۱۸۷۰ دلار بازگشت.
روند افزایش قیمت طلا در بازار داخلی ایران اما طی ده روز گذشته، نسبت به بازار جهانی معکوس عمل کرده بود که علت این رفتار متناقض به تحولات بازار ارز ایران باز می‌گردد. بازار ارز در ایران طی ماه‌های شهریور و مهر با موج ناشی از افزایش انتظارات تورمی همراه شد که این مسئله قیمت هر دلار آمریکا را تا ۳۲ هزار تومان نیز افزایش داد. بنابراین قیمت در بازار طلا و سکه نیز که به طور مستقیم تحت تاثیر قیمت بازار ارز قرار دارد، پیرو این انتظارات تورمی، با افزایش شدید همراه بود.
البته در این بازه زمانی روند هجوم تقاضا به این بازار به نحوی بود که در بخش سکه، قیمت‌ها حتی از بازار ارز هم پیشی گرفته بودند و شاهد تشکیل حباب‌هایی بزرگی در این بخش بودیم. تا جایی که در میانه مهرماه سکه تمام بهار آزادی در حالی که قیمت دلار در بازار آزاد ۳۲ هزار تومان بود، مطابق با دلار ۳۶ هزارتومانی قیمت‌گذاری می‌شد و نیم سکه مطابق با دلار ۳۹ هزار تومانی و  ربع سکه که گوی سبقت را از همگان ربوده بود معادل با قیمت دلار ۵۲ هزار تومانی در بازار معامله می‌شد.
اما این روند افزایشی از اواخر مهرماه با اقدامات جدید بانک مرکزی در بازار ارز، متوقف شد. در همان ایام عبدالناصر همتی، رئیس کل بانک مرکزی، در مصاحبه‌ای تاکید کرد فشار حداکثری برای دمیدن بر انتظارات تورمی جامعه در روزهای پایانی خود است و به عموم مردم هشدار داد که ریسک بازار ارز بسیار بالاست. پس از این تحولات، بازار ارز و پیرو آن بازار سکه و طلا، روند کاهشی به خود گرفت. البته این روند با رسیدن به موعد برگزاری انتخابات آمریکا و مشخص شدن نتیجه آن با شوک روانی آن هم مواجه شد و در حالی که دلار بازار آزاد در هفته گذشته در محدوده ۳۰ هزار تومانی معامله می‌شد، در هفته جاری قیمت دلار در صرافی‌های بانکی در کانال ۲۳ و ۲۴ هزار تومان به فروش می‌رود و در بازار آزاد هم از کانال ۲۲ هزار تومان تا ۲۷ هزار تومان در نوسان قیمتی قرار گرفته است.
بنابراین بازار طلا و سکه هم با آغاز آبان‌ماه، روند کاهشی خود را حفظ کرد و در روز ابتدایی هفته جاری قیمت سکه تمام بهار آزادی در کف قیمتی دو ماه اخیر قرار گرفت و ۱۱ میلیون و ۴۰۰ هزار تومان معامله شد. در این روز هر گرم طلای خام ۱۸ عیار نیز حدود یک میلیون و ۱۴۰ هزار تومان به فروش رسید. البته در روزهای یکشنبه و دوشنبه قیمت‌ها روندی صعودی به خود گرفته بودند، اما از بعدازظهر دیروز با اعلام خبر تولید واکسن کرونا، معادلات بازار به کل متحول شده است.
پیش‌بینی می‌شود همانطور که در بازارهای جهانی پس از انتشار این خبر و تایید سازمان جهانی بهداشت مبنی بر بسیار مثبت ارزیابی شدن تاثیر این واکسن، تمامی عامل‌های دیگر موثر بر بازار در حاشیه قرار گرفته‌اند، بازارهای داخلی نیز از این روند متاثر شوند. روز گذشته خبر تولید این واکسن در ساعاتی اعلام شد که بازارهای داخلی در حال تعطیلی  بودند، بنابراین تاثیر جدی بر قیمت معاملات روز گذشته مشاهده نشد، اما امروز  باید منتظر ماند و دید این خبر خوشحال کننده، چه تحولی ایجاد خواهد کرد؟
به اعتقاد کارشناسان پولی و بانکی از آنجا که قیمت انس جهانی طلا از شب گذشته با شیب زیادی در حال کاهش است، انتظار می‌رود امروز در بازار طلا و سکه ایران هم شاهد کاهش قابل توجه قیمت‌ها باشیم. امری که تحقق کامل آن وابسته به واکنش بازار ارز است. این بازار دیشب در معاملات شبانه کانال‌های مجازی خود، در مقابل اعلام این خبر مقاومت نشان داد و هرچند روند رو به افزایش آن متوقف شد؛  اما واکنشی که متناسب با واکنش بازارهای جهانی نسبت به این خبر باشد، در این معاملات فردایی وجود نداشت.
به گفته کارشناسان این بازار، چنین واکنش چندان عجیب نیست و دلالان و سفته‌بازان بازار ارز، در روزهای اخیر نیز که در بازار ارز تحت تاثیر اقدامات مدیریتی بازارساز و تحولات بین‌المللی، انتظار کاهشی قیمت‌ها قوی بود نیز با ساخت و انتشار شایعات متعددی مانند تعیین نرخ کف دلار از سوی بانک مرکزی یا کاهش نرخ سود سپرده‌های بانکی، سعی در برهم خوردن روند کاهشی قیمت‌ها داشتند، بنابراین دور از انتظار نیست تا با تمام توان در مقابل پیامدهای مثبت ساخت واکسن کرونا نیز مقاومت کنند.
به هر ترتیب باید منتظر ماند و دید امروز با آغاز معاملات در بخش حقیقی بازار طلا و همچنین ارز، آیا همچنان دلالان این بازارها می توانند، در مقابل واکنش مثبت بازارهای جهانی درباره خبر مهم تولید واکسن کرونا، مقاومت کنند یا این که بازارهای داخلی ایران نیز همپای بازارهای جهانی واکنش مثبت نسبت به این خبر امیدوارکننده نشان خواهند داد؟

بانک مرکزی: نرخ ارز کاهشی خواهد بود

بانک مرکزی اعلام کرد که همزمان با روند کاهشی ریسک‌های غیراقتصادی، با قدرت و توان بیشتری قیمت بازار را به سمت نرخ‌های پایین‌تر که متکی بر عوامل بنیادین اقتصاد است، هدایت می‌کند.
طبق اعلام بانک مرکزی علی رغم  روند نزولی اخیر در بازار که البته مانند هر روندی گهگاه با اصلاح روبرو میشود، برخی به غلط این گونه القا می‌کنند که سطوح مشخصی از نرخ بازار، کف قیمتی بانک مرکزی است و همچنین با انتشار اخبار و شایعات سعی در بر هم زدن چشم انداز کاهش ریسک‌های غیراقتصادی دارند تا به هر شکل ممکن از کاهش نرخ بازار جلوگیری کنند.
این گروه در صدد جبران زیان ناشی از فروکش کردن چشمگیر انتظارات منفی در بازار ارز  کشور و متعاقبا سایر بازارها هستند. اما می‌توان تأکید کرد که روند نزولی شکل گرفته و ثبات در بازارهای دارایی علیرغم این گونه مقاومت‌ها تداوم خواهد داشت. ضمن آن که بانک مرکزی انتظار دارد تا نهادهای مسئول، در پی شناسایی و معرفی گروه‌هایی باشند که با ایجاد این شایعات و القائات در تلاش هستند تا نگذارند کام مردم از ایجاد فضای باثبات در اقتصاد کشور شیرین شود.
بر این اساس، بانک مرکزی همزمان با روند کاهش ریسک‌های غیراقتصادی، با قدرت و توان بیشتری قیمت بازار را به سمت نرخ‌های پایین‌تر که متکی بر عوامل بنیادین اقتصاد است هدایت میکند و بدیهی است با استمرار عرضه  بانک مرکزی، پتروشیمی‌ها، فولادی‌ها و سایر صادرکنندگان و گشایش‌های ارزی در جریان، بازار ارز از ثبات بیشتری برخوردار خواهد شد.  
گفتنی است معاملات واقعی در سامانه نیما و بازار متشکل ارزی در حال انجام است و نرخ‌های معاملاتی بسیار پایین‌تر از نرخ‌هایی است که بعضا در برخی از کانال‌های غیررسمی گزارش می‌شود.
 براساس گزارشهای دریافتی، آخرین نرخ معامله شده درهم در سامانه نیما حدود ۶ هزار و ۶۶۵ تومان بوده که معادل دلاری آن حدود  ٢۴ هزار و ۴۶۰ تومان است.

کاهش نرخ ارز ادامه می‌یابد

بازار ارز از اواخر هفته گذشته در مدار کاهشی قرار گرفته و نرخ‌ها تاکنون ریزش‌هایی را تجربه کرد، با این وجود بعضا برخی مقاومت‌ها برای توقف این روند صورت می‌گیرد.
‌بانک مرکزی در حالی در این چندماهه در مظان اتهام نابسامانی های بازار ارز قرار داشت که رییس کل این نهاد مهم پولی، پیش از این، بارها به مردم هشدار داده بود که در بازار ارز سرمایه گذاری نکنند، چرا که قیمت ها واقعی نیست و به زودی وارد روند کاهشی خواهد شد
درست بعد از این صحبت ها، سیاست های جدید بانک مرکزی مبنی بر عرضه اسکناس ارز در بازار متشکل ارزی و ... در دستور کار قرار گرفت و در کنار جو روانی انتخابات آمریکا منجر به ریزش نرخ ارز در بازار شد.
بانک مرکزی در حالی میلیون ها دلار ارز در بازار متشکل ارزی عرضه کرد که تقاضای واقعی برای آن نبود و میزان خرید قابل توجه نبود. این امر نشان از نبود تقاضای واقعی و موثر در بازار داشت که بیش از پیش قاعده بازار را به سمت دلالی و سودجویی سوق می‌دهد.
از سوی دیگر، با توجه به انتخابات ایالات متحده آمریکا که از روز ۱۳ آبان به طور رسمی کلید خورد، بازار ارز تا حدودی از این رویداد تاثیر گرفت که البته پیش از این نیز پیش بینی می شد که با روی کار آمدن جو بایدن نامزد انتخاباتی آمریکا و به وجود آمدن فضای خوشبینی، قیمت ها در ایران روند کاهشی به خود بگیرد.
به هر حال این انتخابات در کنار سیاست های مهم و تاثیرگذار بانک مرکزی بازار ارز را به سمت بهبود پیش برده و با توجه به دستور رییس جمهور مبنی بر تداوم منطقی سازی نرخ ارز از سوی بانک مرکزی، انتظار می رود این روند همچنان ادامه داشته باشد چرا که کارشناسان و فعالان بازار نیز معتقدند با اقدامات بانک مرکزی و همچنین روی کار آمدن دموکرات ها در کارزار انتخاباتی، نرخ دلار با افت قابل توجهی روبرو خواهد شد.
روند کاهشی نرخ ارز در حالی از پنج شنبه گذشته آغاز شد که طی دیروز و امروز نیز اندکی افزایش را تجربه کرد که دلیل آن نیز مقاومت برخی در برابر کاهش بیشتر نرخ هاست. برخی کارشناسان معتقدند افرادی که در زمان گرانی ارز خریده و به عنوان نمونه برای واردات برنامه ریزی کرده بودند، جزو گروهی هستند که اجازه پایین آمدن بیشتر نرخ ارز را نمی دهند. اما به هر حال سیاست های بانک مرکزی و همچنین پیگیری های نهادهای قضایی به طور جد در دستور کار قرار دارد تا این روند اصلاح شود و مدار نرخ ارز در بازار، نزولی باشد.
در همین باره مرتضی عزتی تحلیل گر اقتصادی نیز از دست های پشت پرده در بازار ارز خبر می دهد و اظهار می کند: بخشی از نابه‌سامانی های ارز از سودجویی و دلالی برخی در داخل نشات می‌گیرد که البته شاید حتی این سودجویان هم از طرف عوامل خارجی وارد این بازار شده‌اند یا دست‌کم از سوی آنها تشویق می‌شوند.
وی اشاره ای هم به افراد به اصطلاح بازارخراب کن می کند و به ایبِنا می گوید: قیمت‌ دلار حاصل تقاضای واقعی نیست، بلکه ناشی از فعالیت عده‌ای به اصطلاح بازارخراب کن و سودجویان، است که یا منافع ریالی از معاملات خواهند داشت و یا عامدانه قصد تخریب بازار را دارند.در حال حاضر، با توجه به سیاست‌های بانک مرکزی به ویژه عرضه فراوان ارز در مدت اخیر در بازار متشکل ارزی و همچنین اقدامات قوه قضاییه برای پیگیری تخلف ها در بازار، شاهد روند کاهشی نرخ ارز در بازار هستیم که البته پیروزی جو بایدن در انتخابات ریاست جمهوری آمریکا و زمزمه های بازگشت به برجام نیز تاثیر محسوسی بر این روند کاهشی داشته است.

تنها اصلاحی کوتاه‌مدت در مسیر نزولی

فضای بازار ارز به دلایل مختفی همچون نبود تقاضا در برابر عرضه سنگین بازارساز در بازار متشکل ارزی و همچنین سیگنال بین‌المللی از بازگشت آمریکا به برجام در دولت بایدن، با کاهش نرخ همراه است.
بازار ارز در روزهای اخیر با کاهش معنادار شاخص ارزی مواجه شده است. روندی که از هفته های گذشته، همزمان با حضور پِرقدرت بازارساز و سیاست افزایش عرضه اسکناس و تامین نیازهای واقعی ارزی، شکل گرفته بود و در ادامه با پیروزی جو بایدن در انتخابات ریاست جمهوری، شدت بیشتری هم گرفت.
انتخاب بایدن به عنوان رییس جمهور جدید آمریکا، چشم انداز مثبتی از بازگشت این کشور به برجام و کاسته شدن از فشار حداکثری بر چرخه اقتصادی و ارزی کشور دارد. به گونه ای که قیمت دلار آمریکا که در مهرماه به قله ۳۲۰۰۰ تومان نیز رسیده بود، حالا در محدوده ۲۴۰۰۰ تومان قیمت گذاری شده است.
اما در این میان، از روز گذشته، برخی از افراد سودجو که در هفته های گذشته، به رغم هشدارهای بسیار در خصوص ریسک بالای سرمایه گذاری، به خرید ارز به ویژه دلار در قیمت های بالا اقدام کرده بودند، سعی دارند ارز خود را در نرخ هایی بالاتر از شاخص ارزی به فروش برسانند و به اصطلاح با بالا آوردن قیمت ها به دنبال کاستن از زیان سرمایه گذاری ارزی خود هستند.
رویکردی که باعث افزایش نسبی بهای ارز در معاملات امروز بازار شد، هرچند نرخ های کنونی، همچنان نسبت به هفته گذشته با کاهش همراه است و با توجه به تغییرات بین المللی و اظهارات رییس جمهور منتخب آمریکا در خصوص بازگشت به برجام و کاستن از رفتارهای خصمانه آمریکا در قبال ایران، پیش بینی ادامه روند کاهشی نرخ ارز دور از ذهن نیست و بازار همچنان مسیر نزولی را در پیش دارد.
همچنین در کنار سیگنال های بین المللی در اقتصاد ایران، بایستی به ادامه سیاست تزریق ارز از سوی بانک مرکزی در بازار متشکل ارزی نیز اشاره داشت. اقدامی که در هفته های اخیر نشان داده است که در مقابل حجم قابل توجهی از عرضه اسکناس دلار، تقاضای موثر و واقعی در بازار وجود ندارد و تا حدود زیادی از رفتارهای نوسان گیری و سوداگری در بازار ارز کاسته است. زیرا با افزایش عرضه ارز در برابر اندک تقاضای موثر، نرخ دلار چاره ای جز عقب نشینی ندارد و در این میان، تلاش عده ای نوسان گیر برای جلوگیری از افت نرخ ارز، تنها برای مدت محدودی می تواند ادامه داشته باشد و در نهایت، روند نزولی شاخص ارزی پیش روی فعالان اقتصادی است.
جعفر قادری عضو کمیسیون برنامه و بودجه مجلس نیز در گفتگو با  ایبِنا اظهار داشت: از یک طرف افزایش عرضه ارز و از طرف دیگر کاهش تقاضا را شاهد هستیم و خواهیم بود. در نتیجه این دو عامل می تواند روی نرخ ارز تاثیر کاهشی داشته باشد و قیمت ارز را پایین بیاورد.
نماینده مردم در مجلس با اشاره به نقطه پایانی فشارهای حداکثری آمریکا بر اقتصاد ایران گفت: دیگر فشاری بالاتر از فشارهای فعلی (دولت ترامپ) وجود ندارد و با توجه به تحولات بین الملی و همچنین تصمیمات داخلی در خصوص واردات و صادرات، روند کاهشی نرخ دلار همچنان ادامه پیدا می کند.