واکنش بازار ارز و طلای جهانی به انتخابات آمریکا / تاخیر در اعلام نتایج باعث نوسان در قیمت های جهانی شد

خبراقتصادی – محسن شمشیری
به دنبال اعلام نتایج اولیه انتخابات آمریکا که ناظران در آن، پیروزی ترامپ را به دلیل پیشتازی در آرای ایالت های سرنوشت ساز محتمل می دانند، بازارهای دارایی، طلا، بورس و ارز واکنش نشان دادند و به دنبال تقویت ارزش دلار، وضعیت سهام در برخی بورس های جهان بهتر شد، قیمت اونس جهانی طلا به میزان26 دلار تا عصر چهارشنبه کاهش داشت و قیمت یوان چین و برخی ارزها در برابر دلار و ارزهای دیگر کاهش یافت.   قیمت هر اونس طلا در بازار جهانی به 1888 دلار کاهش یافت وکارشناسان از کاهش بیشتر آن در صورت اعلام کامل نتایج خبرداده اند.
اما در بازار ایران، به خاطر فشارهای حداکثری که حاصل خروج ترامپ از برجام بوده است، قیمت ارز بار دیگر افزایش یافت و در بازار آزاد، قیمت دلار ۲۹ هزار و ۵۰۰ تومان معامله شد. همچنین یورو 33 هزار و 800 تومان و درهم امارات 8 هزار و 150 تومان اعلام شده است.
در ساعت عصر بازار آزاد نیز دلار به 29700، یورو 34600، سکه طرح جدید 15 میلیون و 90 هزار، سکه طرح قدیم 14 میلیون، نیم سکه 8 میلیون و 100 هزار، ربع سکه 5 میلیون و 800 هزار، سکه گرمی 2 میلیون و 900 هزار، گرم 18 عیار 1 میلیون و 354 هزار، مظنه مثقال طلای آبشده 5 میلیون و 867 هزار، تومان معامله شد.
در صرافی ها نیز نرخ دلار 28780 تومان معامله شد و به دنبال آن به دلیل مقایسه و ارزیابی ارزش دارایی های شرکت های بورس با احتمال افزایش نرخ دلار در روزهای آینده، قیمت سهام نیز رشد داشت. همچنین متناسب با افزایش نرخ دلار، قیمت سکه و طلا افزایش یافته و سکه بار دیگر وارد کانال 15 میلیون تومان شده است.
قیمت فروش دلار در صرافی ها با افزایش نسبت به قیمت های پایانی روز کاری قبل 28 هزار و 780 تومان و قیمت فروش یورو نیز با کاهش  معادل 33 هزار و 350 تومان اعلام شده است. نرخ خرید و فروش دلار و یورو در صرافی های بانکی و بازار متشکل ارزی متغیر است و متناسب با نوسانات بازار آزاد در طول روز چند بار تغییر می کند.
در ساعات عصر چهارشنبه نیز هر دلار در صرافی‌های بانکی ۲۸ هزار و ۹۳۰ تومان معامله شد که افزایش ۶۹۰ تومانی را نشان می‌دهد. همچنین یورو با ۸۶۰ تومان افزایش نسبت به روز دوشنبه با نرخ ۳۳ هزار و ۵۰۰ تومان معامله شد.همچنین در سامانه سنا در روز معاملاتی گذشته (دوشنبه) هر یورو با قیمت میانگین ۳۲ هزار و ۲۸۸ تومان به فروش رسید و هر دلار نیز با قیمت میانگین ۲۷ هزار و ۶۳ تومان فروخته شد.علاوه بر این، در سامانه نیما نیز در روز دوشنبه، حواله یورو با میانگین قیمت ۳۱ هزار و ۷۶۹ تومان به فروش رسید و برای حواله دلار نیز رقمی ثبت نشده است.  
در ساعات عصر نیز قیمت طلای ۱۸عیار هرگرم یک‌میلیون و ۳۹۸ هزار تومان، مظنه هر مثقال طلا 6 میلیون و 60 هزار تومان، قیمت سکه تمام‌بهار آزادی طرح جدید ۱۵ میلیون و ۳۰۰ هزار تومان،  قیمت سکه طرح قدیم 14 میلیون تومان، نیم‌سکه بهار آزادی 8 میلیون تومان، ربع‌سکه بهار آزادی 5 میلیون و 500 هزار تومان و سکه گرمی 2 میلیون و 950 هزار تومان داد و ستد شد.
محمد کشتی‌آرای نائب رئیس اتحادیه طلا و جواهر با تأکید بر افزایش ۷۰۰ هزار تومانی قیمت سکه از صبح تا ظهر چهارشنبه، گفت: تغییرات قیمت طلا و ارز احتمالاً زیاد است.
وی ابتدا اشاره ای به نوسانات 30 دلاری قیمت جهانی طلا در ساعات نخست معاملات  داشت و تأکید کرد: اوایل صبح قیمت اونس جهانی از 1885 دلار تا 1916 دلار افزایش یافت که این تغییرات به دلیل انتخابات آمریکا بوده است.با پیش رفتن اعلام نتایج انتخابات امریکا قیمت جهانی طلا کاهش یافت و به 1889 دلار رسیده که نسبت به قیمت های ابتدای معاملات 11 دلار کاهش داشته است.
نائب رئیس اتحادیه طلا و جواهر با بیان اینکه در بازار داخلی اما با افزایش قیمت ارزقیمت طلا و سکه نیز افزایش یافت، گفت: قیمت سکه حدوداً 700 هزار تومانی نسبت به معاملات اول صبح افزایش یافته است و از 14 میلیون و 500 هزار تومان به 15 میلیون و 200 هزار تومان افزایش یافت.
به گفته کشتی آرای،‌ قیمت سکه طرح قدیم نیز با 500 هزار تومان افزایش به قیمت 14 میلیون تومان، نیم سکه با 300 هزار تومان افزایش به قیمت 7 میلیون و 800 هزار تومان، ربع سکه با 300 هزار تومان افزایش به قیمت 5 میلیون و 500 هزار تومان و سکه یک گرمی با 100 هزار تومان افزایش به قیمت 2 میلیون و 900 هزار تومان داد و ستد می شود.هر مثقال طلای آبشده در بازار تهران با قیمت 5 میلیون و 730 هزار تومان و هر گرم طلای 18 عیار نیز با قیمت یک میلیون و 322 هزار و 800 تومان فروخته می شود.
این فعال بازار طلا و جواهر تصریح کرد: تغییرات زیادی روی قیمت ها خواهیم داشت که عمده ترین این تغییرات روی قیمت ارز است که می تواند در قیمت طلا و سکه تأثیر داشته باشد این درحالی است که بسیاری از تحلیل‌گران کاهش قیمت جهانی طلا را پیش بینی کرده اند.

انجام ۱۲ عرضه اسکناس ارز به بازار

طبق آمار بانک مرکزی، در مدت ۱۲ روز عرضه اسکناس ارز در مهر و آبان به بازار متشکل ارزی، فقط کمتر از ۱۰ میلیون دلار آن خریداری شد که نشان از نبود تقاضای واقعی و موثر در بازار است.
‌هرچند سال گذشته واکنش های تندی نسبت به راه اندازی بازار متشکل ارزی رقم خورد و برخی آن را بی‌تاثیر می‌دانستند، اما امسال نتایج آن به خوبی قابل لمس بود. بازار متشکل ارزی که قرار بود برای ساماندهی بازار ارز و تعیین نرخ در داخل کشور تشکیل شود در دو هفته گذشته عملکرد خوبی را ثبت کرد و به نوعی تقاضاهای غیرواقعی را به حاشیه کشاند و به گفته کارشناسان دست دلالان و سوداگران را از این بازار کوتاه کرد. در واقع این اتفاقات به خوبی نشان داد که متاسفانه بخش دلالی و سوداگری بازار در رشد قیمت‌ها سهم بسیار بالایی دارد و باعث بهم ریختگی بازار خواهد شد.

براساس آمار بانک مرکزی، حدود ۳۸۵ میلیون دلار اسکناس ارز در بازار متشکل طی ۵ روز اجرای این سیاست جدید ارزی در مهرماه عرضه شد، ‌اما به دلیل نبود تقاضای واقعی، ۴ میلیون و ۷۴۴ هزار دلار فروخته شد. در جدیدترین خبرها نیز اعلام شد که هفته نخست آبان ماه، روزانه به طور متوسط ۷۰ میلیون دلار در بازار متشکل ارزی عرضه شد، اما فقط حدود ۵ میلیون دلار آن خریداری شد.
اواخر مهرماه بود که بانک مرکزی در سیاست جدید ارزی، ‌سقف خرید کارگزاران (بانک ها و صرافی ها) در بازار متشکل ارزی را با هدف ساماندهی به بازار به ۵۰۰ هزار دلار افزایش داد و پس از اعلام این تصمیم یعنی در ۲۱ مهرماه، حجم عرضه ارز به صورت حواله (در بستر سامانه نیما) نسبت به روز کاری قبل حدود ٢٧ درصد افزایش یافت و بیش از ۱۶۸ میلیون یورو شد. علاوه بر این در بازار متشکل معاملات ارزی نیز بیش از ٨۵ میلیون دلار به صورت اسکناس عرضه شد.
این روند ادامه داشت و در دومین مرحله اجرای سیاست جدید ارزی بانک مرکزی، در روز ۲۲ مهرماه حدود ٧٨ میلیون دلار ارز به صورت اسکناس از سوی بانک مرکزی در بازار متشکل معاملات ارزی در نرخ های حاشیه بازار عرضه شد، اما فقط حدود ۱.۵ میلیون دلار توسط صرافی‌ها خریداری شد که این مهم نشانگر نبود تقاضای واقعی در بازار ارز بود. از سوی دیگر در همان روز، حدود ١٨٠ میلیون دلار ارز به صورت حواله ارزی توسط صادرکنندگان در بازار عرضه شد که این میزان عرضه علاوه بر رشد ١٠ درصدی نسبت به روز کاری گذشته یعنی ۲۱ مهرماه، حاکی از استقبال صادرکنندگان به عرضه ارزهای خود بود.
این روند تا ۲۳ مهرماه یعنی سومین مرحله اجرای این سیاست نیز ادامه داشت و بانک مرکزی حدود ۷۳ میلیون دلار ارز به صورت اسکناس در بازار متشکل معاملات ارزی در نرخ های حاشیه بازار عرضه کرد؛ اما باز هم میزان خرید بالا نبود به نحوی که فقط حدود ۶۰۰ هزار دلار توسط صرافی ها خریداری شد و مُهر تایید دیگری بر نبود تقاضای موثر و واقعی در بازار ارز به صورت اسکناس بود. همچنین گزارش های دریافتی از سامانه نیما حاکی از این بود که ۲۳ مهرماه حدود ۱۳۴ میلیون دلار ارز به صورت حواله ارزی توسط صادرکنندگان در بازار عرضه شد.
بانک مرکزی در چهارمین دوره عرضه ارز به صورت اسکناس در ۲۷ مهرماه نیز حدود ۷۴ میلیون دلار ارز به صورت اسکناس در بازار متشکل معاملات ارزی در نرخ های حاشیه بازار عرضه کرد و با وجود امکان خرید هر صرافی به میزان ۵٠٠ هزار دلار در این بازار، حدود ۱.۷ میلیون دلار توسط صرافی ها خریداری شد. همچنین براساس گزارش‌های دریافتی از سامانه نیما، در آن روز حدود ۱۲۶ میلیون دلار ارز به صورت حواله ارزی توسط صادرکنندگان در بازار عرضه شد.
پس از گذشت ۵ روز کاری از اجرای این تصمیم، در ۲۸ مهر ۱۳۹۹ نیز بانک مرکزی حدود ۷۵ میلیون دلار ارز به صورت اسکناس در  بازار متشکل معاملات ارزی در نرخ های حاشیه بازار عرضه کرد که  حدود ۹۴۴ هزار دلار توسط صرافی‌ها خریداری شد و میزان عرضه ارز به صورت حواله ارزی از سوی صادرککنندگان در سامانه نیما حدود ۱۴۲ میلیون دلار بود.
در مجموع، در این مدت ۵ روزه، حدود ۳۸۵ میلیون دلار ارز به صورت اسکناس در  بازار متشکل معاملات ارزی در نرخ های حاشیه بازار عرضه و ۴ میلیون و ۷۴۴ هزار دلار آمار فروش در ۴ روز اعلام شد.

عرضه ۴۹۰ میلیون دلاری و خرید ۵ میلیونی

بانک مرکزی در ادامه سیاست ارزی خود در اواخر مهرماه، در هفت روز نخست آبان ۱۳۹۹ نیز روزانه به طور متوسط ٧٠ میلیون دلار ارز به صورت اسکناس در «بازار متشکل معاملات ارزی» در نرخ های حاشیه بازار عرضه کرد، اما با وجود این میزان عرضه و امکان خرید هر صرافی به میزان ۵۰۰ هزار دلار در بازار مذکور، از میزان عرضه در مدت یاد شده یعنی از اول تا هفتم آبان، در مجموع فقط ٧ درصد (حدود ۵ میلیون دلار) توسط صرافی‌ها خریداری شده که این امر حاکی از فقدان تقاضای موثر در بازار برای ارز به صورت اسکناس است.
همچنین گزارش های دریافتی از سامانه نیما حاکی از این است که در این مدت حدود ۶٧٠ میلیون دلار ارز به صورت حواله توسط صادرکنندگان در سامانه نیما عرضه شده است. در نهایت اینکه بانک مرکزی در این مدت اخیر عرضه های مناسب اسکناس ارز در قالب بازار متشکل ارزی داشته که از این میزان کمتر از ۱۰ میلیون دلار آن از سوی بازیگران اصلی این بازار خریداری شد.