عملیاتی شدن بازار ثانویه و دسترسی به منابع خارج کشور / افزایش چشمگیر نرخ دلار و عرضه ۳۰۰ میلیون درهم به بازار ارز در نخستین روز هفته

اقتصاد گردان  – محسن شمشیری

رئیس‌کل بانک مرکزی اعلام کرد برنامه‌های بانک مرکزی برای بازار ثانویه به‌تدریج عملیاتی می‌شود.

 عبدالناصر همتی، رئیس‌کل بانک مرکزی در خصوص شرایط این روز‌های بازار ارز تأکید کرد: عدم تعادلی که از ابتدای سال بین عرضه و تقاضا به‌خاطر شیوع بیماری کرونا در بخش حواله تجاری ایجاد شد، به‌خاطر تعلل برخی صادرکنندگان برای عرضه ارز و تداوم روند تقاضا در ماه‌های گذشته خصوصاً به‌خاطر توجیه قیمت برخی کالا‌های وارداتی تشدید شد.

از سوی دیگر جو سیاسی ــ تبلیغاتی ناشی از اقدام آمریکا در اعلام عملیاتی شدن مکانیزم ماشه فضای لازم را برای جهش قیمت ارز در هفته‌های اخیر به‌وجود آورد. همان‌طور که قبلاً گفتم، بانک مرکزی تمام تلاش خود را برای ایجاد تعادل در بازار حواله تجاری و کنترل نرخ آن به‌کار خواهد بست. بر پایه اقدامات انجام‌گرفته به‌ویژه در خصوص دسترسی به برخی از منابع ارزی‌مان در خارج از کشور، برنامه‌هایی برای بازار ثانویه داریم که به‌تدریج عملیاتی خواهیم کرد.

عرضه ۳۰۰ میلیون درهم به بازار ارز در نخستین روز هفته

بازار ساز با هدف پاسخگویی به نیازهای واقعی بازار و در راستای اظهارات  رییس کل بانک مرکزی مبنی بر اقدامات تدریجی این بانک برای تعمیق بازار ثانویه ۳۰۰ میلیون درهم به صورت حواله در بازار ثانویه عرضه کرد. همزمان با افزایش فعالیت دلالان و سفته بازان، در روزها و هفته های اخیر، عرضه ارز توسط بازار ساز رو به فزونی گذاشته به طوری که به گفته کارشناسان، نیاز  واقعی بازار به ارز، تامین شده و کمبودی در این بخش وجود ندارد. بر این اساس،  ۳۰۰ میلیون حواله درهم توسط بازارساز در بازار ثانویه عرضه شده است که نشان‌دهنده پاسخ گویی کامل به نیاز متقاضیان و اشباع بازار است.

اقتصاد کشور در حالی سال ۱۳۹۹ را آغاز کرد که بعد از دو سال مقاومت در برابر جنگ اقتصادی آمریکا علیه ایران، توانسته بود پایداری نسبی را بر شاخص های اصلی اقتصاد کشور حاکم سازد، اما بروز بحران کرونا، تعادل حاکم بر تجارت و بازرگانی کشور را بر هم زد، این فرصت را برای دشمنان کشور از یک سو و فرصت طلبان اقتصادی از سوی دیگر فراهم آورد تا فشار بیشتری را بر اقتصاد کشور وارد کنند.

اما ارکان اقتصادی کشور همچنان به مقاومت خود ادامه می دهند و در این راست عبدالناصر همتی، رئیس کل بانک مرکزی روز گذشته در گفت وگو با ایرنا در این خصوص تاکید کرد: بانک مرکزی تمام تلاش خود را برای ایجاد تعادل در بازار حواله تجاری و کنترل نرخ آن به کار خواهد بست.ثبت ۴۵۰ میلیون یورو معاملات در سامانه نیما طی هفته آخر شهریور که رکورد انجام معاملات هفتگی در این سامانه را شکست، نشان دهنده حمایت جدی بانک مرکزی برای تامین ارز مورد نیاز واردکنندگان و صادرکنندگان کشور است.به گفته کارشناسان افزایش سرعت بازگشت ارزهای حاصل از صادرات به بازارهای داخلی مهمترین دلیل ثبت این رکورد می‌تواند باشد. مساله ای که بانک مرکزی با حمایت دولت طی سه ماه گذشته به صورت مجدانه در پی برخورد با صادرکنندگان متخلف بوده است که از اخرین اقدامات در این زمینه ارجاع سومین لیست از صادرکنندگان متخلف، از ابتدای مردادماه تاکنون به قوه قضاییه برای طی کردن تشریفات مخصوص حقوقی برخورد با این متخلفان است.

همچنین سیاست جدید بانک مرکزی مبنی بر جواز فروش ارز به پتروشیمی ها، فولادی ها و معدنی ها به صرافی های مجاز، نیز تاثیر بسزایی در مقابله با تلاش سفته بازان و نوسان گیران برای تقویت انتظارات تورمی داشته است.با وجود تمام این اقدامات اما نباید از یاد برد که در موازات این تلاش های دولت ایران برای کنترل بازار، دولت ترامپ در آمریکا در طی هفته های اخیر با انجام تبلیغات سنگین رسانه ای و سیاسی پیرامون مسئله عملیاتی شدن مکانیسم ماشه، تمام تلاش خود را برای به زانو درآوردن اقتصاد کشور انجام داده است.

طبق نظر کارشناسان حوزه بانکی و ارزی در هفته گذشته و پس از ناکامی آمریکا در همراه سازی سایر اعضای شورای امنیت سازمان ملل متحد در عملیاتی کردن مکانیسم ماشه و همچنین روند سرعت گرفتن بازگشت ارزهای صادراتی طی روزهای اخیر، شاهد توقف میل صعودی قیمت ارز در بازار داخلی بوده ایم و پیش بینی می شود با اقداماتی مشابه آنچه که بانک مرکزی امروز برای تعمیق بازار ثانویه انجام می شود، شاهد ایجاد تعادل و آرامش در بازار ارز باشیم.

 سکه ۱۳ میلیون و ۵۰۰ هزار تومان شد

در بازار آزاد  دلار با افزایش نسبت به قیمت‌های پایانی روز کاری قبل، برای اولین بار وارد کانال 29 هزار تومان شده و  دلار با قیمت  29 هزار و 200 تومان، یورو 33هزار و 750 تومان و درهم امارات 8 هزار و 50 تومان اعلام شده است.

قیمت فروش دلار در صرافی ها با افزایش  750 تومانی نسبت به قیمت های پایانی روز کاری قبل 28 هزار و 850 تومان و قیمت خرید دلار نیز 28 هزار و 450 تومان درج شده است. ضمن اینکه قیمت فروش یورو نیز با افزایش نسبت به قیمت های پایانی روز کاری قبل معادل 33 هزار و 350 تومان و قیمت خرید یورو 33 هزار و 250 تومان تعیین شده است. نرخ خرید و فروش دلار و یورو در صرافی های بانکی و بازار متشکل ارزی متغییر است؛ برهمین اساس نیز در چند نوبت قیمت‌ها در این صرافی ها تغییر کرده و با افزایش همراه بوده است.

همچنین در بازار طلا قیمت هر اونس طلا در پایان معاملات با 0.35 درصد کاهش به 1861 دلار و 58 سنت رسید. قیمت فلز زرد در پایان معاملات آتی برای تحویل در ماه دسامبر با 0.56 درصد کاهش به 1866 دلار و 30 سنت رسید.

با افزایش چشمگیر قیمت دلار به ۲۹ هزار و ۲۰۰ تومان و اعلام اونس جهانی طلا به قیمت 1861 دلار، قیمت طلا افزایش یافت و  قیمت طلای ۱۸عیار هرگرم یک‌میلیون و ۲۶۱ هزار تومان، مظنه هر مثقال طلای آبشده یا 17 عیار 5میلیون و 465 هزار تومان قیمت سکه تمام‌بهار آزادی طرح جدید ۱۳میلیون و ۵۰۰ هزار تومان، قیمت سکه طرح قدیم 12میلیون و 600 هزار تومان، نیم‌سکه بهار آزادی 7 میلیون و 200 هزار تومان، ربع‌سکه بهار آزادی 4 میلیون و 200 هزار تومان و سکه گرمی2 میلیون و 150 هزار تومان معامله شد. 

فعالان بازار، علت اصلی افزایش قیمت طلا و سکه در روزهای اخیر را افزایش چشم‌گیر قیمت ارز می‌دانند و می‌گویند: از روزهای گذشته تقاضا برای خرید طلای خام و سکه در بازار افزایش یافته و همین امر موجب افزایش حباب سکه شده است.در حالی که سرمایه گذاران به دلیل ترس از شیوع مجدد کرونا به سرمایه گذاری در بازار دلار روی آورده و سبب افزایش ارزش آن شده اند، قیمت طلا روز جمعه کاهش داشت. به علاوه نامشخص بودن سرنوشت بسته محرک مالی جدید دولت آمریکا نیز به افت بیشتر قیمت طلا دامن زده است.

ادوارد مویا تحلیلگر بازار نفت در این باره گفت: جمهوری خواهان و تموکرات ها نظزر یکسانی در خصوص انجام برخی اقدامات محرک مالی دارند اما آنها هنوز نتوانسته اند در مورد رقم بسته مالی جدید به اتفاق نظر برسند. همین بلاتکلیفی سبب شده تا سرمایه گذاران به سمت سرمایه گذاری در بازار دلار حرکت کنند.

در هفته جاری قیمت هر اونس طلا شاهد کاهش 4.4 درصدی بود که بیشترین افت هفتگی در طی دست کم 6 هفته گذشته به شمار می رود. در عین حال ارزش دلار نیز در این هفته بیشترین جهش خود از اوایل آوریل را به ثبت رساند. تقویت ارزش دلار سبب گرانتر شدن طلا برای خریدارانی می شود که از ارزهای غیردلاری استفاده می کنند.

در این هفته ارزش شاخص های بورس در اکثر نقاط جهان و همچنین ارزش یورو و قیمت فلز مس در مسیر ثبت بدترین عملکرد هفتگی از زمان اوج گیری کرونا قرار گرفت، زیرا سرمایه گذاران با خروج از بازار دارایی های پرریسک به سمت سرمایه گذاری در بازار دلار حرکت کردند.

گفتنی است، تشدید نوسانات ارزی و ورود دلار به کانال 27 هزار تومان موجب شد تا بازارساز تصمیم جدی برای مدیریت عرضه و تقاضا بگیرد و برهمین اساس علاوه بر افزایش عرضه در بازار با برداشتن سقف فروش در سامانه نیما، از سرگیری فروش ارز سهمیه‌ای و کاهش اختلاف دلار در بازار رسمی و آزاد و البته آزاد شدن فروش ارز پتروشیمی ها در صرافی های مجاز مقدمات کاهش نوسانات قیمتی را در بازار ارز فراهم کرد.

ولی ظاهرا بازار از سیاست‌های بازارساز استقبال نکرد و همین امر سبب شد تا قیمت ارز در روزهای اخیر مدام رکوردهای جدیدی را به ثبت برساند؛ در صرافی‌های بانکی نیز قیمت ارز به دنبال بازار آزاد درحال رکوردزنی است.

سیاست های بازارساز موقتا در روز نخست اجرای طرح در بازار جواب داد و دلار با کاهش 1000 تومانی همراه شد؛ دلار از 27 هزار و 200 تومان به 26 هزار و 200 تومان در پایان معاملات کاهش یافت.اما روند نزولی در بازار خیلی دوام نداشت و  مجدداً بازار ارز با تشدید نوسانات همراه بوده و است؛ این درحالی است که در روزهای گذشته بازارساز به منظور کاهش اختلاف نرخ رسمی دلار با بازار آزاد، قیمت خرید و فروش ارز در صرافی های بانکی و بازار متشکل ارزی را بیش از 3 هزار تومان  افزایش داد.

گفتنی است، با افزایش بیش از 3 هزار تومانی قیمت ارز در صرافی های بانکی و کاهش اختلاف قیمت ارز بازار آزاد و رسمی، بانک مرکزی ممنوعیت فروش ارز سهمیه ای را به هر کارت ملی برداشت؛ بنابراین صرافی ها به هر کارت ملی یک بار در سال 2200 دلار ارز سهمیه‌ای می فروشند. پیش از این با دستور بانک مرکزی فروش ارز سهمیه‌ای موقتاً در صرافی های بانکی متوقف شده بود.

قیمت هر اونس طلا در پایان معاملات جمعه با ۰.۳۵ درصد کاهش به ۱۸۶۱ دلار و ۵۸ سنت رسید. به گزارش رویترز، در حالی که سرمایه گذاران به دلیل ترس از شیوع مجدد کرونا به سرمایه گذاری در بازار دلار روی آورده و سبب افزایش ارزش آن شده اند، قیمت طلا روز جمعه کاهش داشت. به علاوه نامشخص بودن سرنوشت بسته محرک مالی جدید دولت آمریکا نیز به افت بیشتر قیمت طلا دامن زده است.

بر اساس این گزارش، قیمت هر اونس طلا در پایان معاملات دیروز با 0.35 درصد کاهش به 1861 دلار و 58 سنت رسید. قیمت فلز زرد در پایان معاملات آتی دیروز برای تحویل در ماه دسامبر با 0.56 درصد کاهش به 1866 دلار و 30 سنت رسید.ادوارد مویا تحلیلگر بازار نفت در این باره گفت: جمهوری خواهان و تموکرات ها نظزر یکسانی در خصوص انجام برخی اقدامات محرک مالی دارند اما آنها هنوز نتوانسته اند در مورد رقم بسته مالی جدید به اتفاق نظر برسند. همین بلاتکلیفی سبب شده تا سرمایه گذاران به سمت سرمایه گذاری در بازار دلار حرکت کنند. در هفته جاری قیمت هر اونس طلا شاهد کاهش 4.4 درصدی بود که بیشتری نافت هفتگی در طی دست کم 6 هفته گذشته به شمار می رود. در عین حال ارزش دلار نیز در این هفته بیشترین جهش خود از اوایل آوریل را به ثبت رساند.

تقویت ارزش دلار سبب گرانتر شدن طلا برای خریدارانی می شود که از ارزهای غیردلاری استفاده می کنند. در این هفته ارزش شاخص های بورس در اکثر نقاط جهان و همچنین ارزش یورو و قیمت فلز مس در مسیر ثبت بدترین عملکرد هفتگی از زمان اوج گیری کرونا قرار گرفت، زیرا سرمایه گذاران با خروج از بازار دارایی های پرریسک به سمت سرمایه گذاری در بازار دلار حرکت کردند.