گرچه مرکز آمار رشد اقتصاد با نفت و بدون نفت را منفی اعلام کرده اما رئیس کل بانک مرکزی معتقد است که با توجه به مثبت شدن رشد بخش کشاورزی، صنایع و معادن، در مجموع اقتصاد ایران در حال بازگشت به تعادل است/ رشد اقتصادی غیرنفتی در فصل اول سال جاری به 0.6- درصد رسیده است. در این میان گروههای کشاورزی، صنایع و معدن و خدمات به ترتیب رشد 3.7، 2.5 و 1.6- درصدی را تجربه کردند. خدمات با نرخ رشد 1.6- درصد (فصل اول نسبت به فصل مشابه سال قبل) بیشترین اثرپذیری از شیوع ویروس کرونا را داشته است رشد تولید ناخالص داخلی بدون نفت طی فصول اول تا سوم سال 1398 روند افزایشی داشت و طی فصول اول تا سوم تولید به ترتیب معادل 0.4، 0.5 و ۳.۸ درصد رشد را تجربه کرد
اقتصاد گردان - همتی رشد اقتصادی بدون نفت و با نفت و همچنین رشد بخش خدمات را که گستردگی زیادی در اقتصاد ایران دارد منفی اعلام کرده اما رشد بخش کشاورزی و صنایع و معادن مثبت اعلام کرده است.
همتی درباره گزارش اولیه ارقام رشد اقتصادی فصل اول سال ۱۳۹۹ بانک مرکزی گفت: اقتصاد در مسیر بازگشت به تعادل بعد از شوک کرونا است.
گزارش اولیه ارقام رشد اقتصادی فصل اول سال 1399 بانک مرکزی نشان میدهد؛
رشد اقتصادی بدون نفت 0.6ــ درصد بوده که بهشکل زیر توزیع شده است:
1 ــ رشد گروه کشاورزی 3.8+ درصد
2 ــ رشد گروه صنایع و معادن 2.5+ درصد
3 ــ رشد گروه خدمات 1.6ــ درصد
رشد اقتصادی با نفت 2.8ــ درصد.
وی با اشاره به سه نکته می گوید: اقتصاد در مسیر بازگشت به تعادل بعد از شوک کرونا است. درمقایسه با کشورهایی که مواجه با هیچ تحریمی نبودند و اقتصادشان صرفاً با ویروس کرونا درگیر بوده، عملکرد رشد اقتصادی کشور امیدوارکننده است.
تنها بخش منفی غیرنفت، بخش خدمات بوده است، که بهدلیل محدودیتهای بهداشتی ناشی از کرونا کاملاً قابل پیشبینی بود، لذا بازیابی رشد در بخش غیرنفتی همراستا با ارقام رشد تیر و مرداد ماه شرکتهای صنعتی دور از دسترس نیست.
منفی بودن رشد نفتی در مقایسه با بهار 98، هم بهدلیل فشار تحریمها و هم بهدلیل کاهش تقاضای جهانی ناشی از کرونا، طبیعی است. امید این است که این بخش نیز با روند اخیر صادرات نفت به مسیر رشد خود بازگردد
کارشناسان با اشاره به رشد صفر درصدی سال های دهه 1390 و همچنین 8 فصل رشد منفی از تابستان سال 97 تا بهار سال 99 معتقدند که اقتصاد ایران در حال رکود است و با توجه به رشدهای منفی پی در پی و کوچک شدن کیک اقتصاد ایران و تولید ناخالص داخلی، اکنون مثبت شدن رشد کشاورزی با عدد زیر 4 درصد و صنایع و معادن با عدد 2.5 درصدی را نباید نشانه موفقیت اقتصاد ارزیابی کرد زیرا اولا رشد کل اقتصاد با نفت و بدون نفت منفی است و دوما پس از یک دهه رشد صفر درصدی و همچنین 8 فصل رشد منفی، تحرک اندک در دو بخش اقتصاد نشانه رشد ورونق محسوب نمی شود و اقتصاد برای بهبود رشد و رونق به تحولات ساختاری، بهبود فضای کسب وکار و اصلاحات نهادی نیاز دارد.
گزارش عملکرد تولید ناخالص داخلی در فصل اول سال ۱۳۹۹
آخرین گزارش از تحولات حسابهای ملی حاکی از آن است که رشد اقتصادی غیرنفتی در فصل اول سال جاری به 0.6- درصد رسیده است. در این میان گروههای کشاورزی، صنایع و معدن و خدمات به ترتیب رشد 3.7، 2.5 و 1.6- درصدی را تجربه کردند. رشد قابل توجه بخش صنعت و معدن در دوره مذکور باعث شده است تا علیرغم پیشبینیها، اثر شیوع ویروس کرونا بر تولید ناخالص داخلی بدون نفت بسیار محدودتر بوده و در مقایسه با سایرکشورها، رشد اقتصادی کمتر متاثر شود.
به گزارش روابط عمومی بانک مرکزی، براساس اطلاعات گزارش شاخص تولید کارگاههای بزرگ صنعتی کشور، شاخص تولید 13 گروه از 24 گروه اصلی در فصل اول سال جاری نسبت به فصل اول سال گذشته، رشد مثبت داشته و سهم این ۱۳ گروه از شاخص تولید کارگاههای بزرگ صنعتی معادل 83.8 درصد از کل شاخص یاد شده است. بر این اساس، صنایعی نظیر «تولید انواع آشامیدنیها»، «تولید محصولات لاستیکی و پلاستیکی»، «انتشار و چاپ» و «تولید داروها و فرآوردههای دارویی» و نظایر آن رشد مثبتی تجربه کردند.
همچنین گروههایی که در این دوره بیشترین رشد منفی را داشتهاند شامل «تولید پوشاک»، «تعمیر و نصب ماشینآلات و تجهیزات»، «تولید منسوجات» و «تولید محصولات رایانهای، الکترونیکی و نوری» است که عموماً با توجه به ماهیت کالاهای تولیدی صنایع یاد شده، افت تقاضا به دلیل شیوع ویروس کرونا از علل اصلی رشد منفی آنها بوده است. با این وجود انتظار بر این است که این صنایع با کاهش محدودیتهای مرتبط با شیوع ویروس کرونا، در فصول آتی رشد مناسبی را تجربه کنند.
همچنین گروه خدمات با نرخ رشد 1.6- درصد (فصل اول نسبت به فصل مشابه سال قبل) بیشترین اثرپذیری از شیوع ویروس کرونا را داشته است و تنها بخش با نرخ رشد منفی در تولید ناخالص داخلی بدون نفت در سه ماهه اول سال جاری است. لازم به توضیح است در کنار محدودیتهای مختلف اعمال شده در پی شیوع ویروس کرونا بر فعالیتهای اقتصادی، لزوم کاهش «تعاملات اجتماعی افراد» و «میزان حضور آنها در جامعه» موجبات افت شدید این گروه به خصوص در زیرگروههای «خدمات اجتماعی، شخصی و خانگی» و «بازرگانی، رستوران و هتلداری» را در پی داشته است.
علاوه بر این، ذکر این نکته ضروی است که فعالیتهای بخش واقعی اقتصادی از ابتدای سال 1398 روندی رو به بهبود را تجربه میکرد؛ به طوریکه رشد تولید ناخالص داخلی بدون نفت طی فصول اول تا سوم سال 1398 روند افزایشی داشت و طی فصول اول تا سوم تولید به ترتیب معادل 0.4، 0.5 و ۳.۸ درصد رشد را تجربه کرد. اما در پی شیوع ویروس کرونا از اواخر بهمنماه سال 1398، تداوم روند اشاره شده به ویژه در بخش خدمات با چالش جدیدی مواجه شد و رشد اقتصادی فصل چهارم سال 1398 به 0.1 درصد محدود شد.
همچنین عمده اثر شیوع ویروس کرونا در گروه خدمات بوده است و در صورت تداوم وضعیت عادی (بدون شیوع ویروس کرونا)، مثبت بودن رشد تمام گروههای غیرنفتی در فصل اول سال تحقق میيافت. بر این اساس انتظار میرود که از فصل دوم سال جاری و با کاهش محدودیتهای مرتبط با شیوع ویروس کرونا، رشد تولید ناخالص داخلی ارقام بهتری را تجربه کند؛ موضوعی که عملکرد و شاخص تولید پنجماهه شرکتهای صنعتی فعال در بازار بورس نیز موید آن است.