۲۰ میلیارد دلار منابع ارزی در خانه‌ها / اقدامات مجلس و دولت در بازار ارز

اقتصاد گردان - با توجه به تاخیر در تشکیل کمیسیون‌های تخصصی، موضوعات مربوط به دستور کارهای کمیسیون‌ها با تاخیر مورد بررسی قرار گرفت البته که مجلس یازدهم از همان ابتدای تشکیل در قالب کارگروه‌های تخصصی موضوعات مهم اقتصادی، مسائل بازار پولی، سرمایه‌ای، حوزه ارزی، سهام عدالت و موارد دیگر را مورد بررسی قرار داد. کمیسیون اقتصادی هم در همان جلسه اول و بعد از تعیین هیات رئیسه به موضوع بررسی مسائل ارزی ورود کرد و محورها احصا شد.
این کمیسیون با معاونان سه وزارت خانه درباره مسائل ارزی  جلسه داشت. وزارت خارجه به خاطر ماموریت برون مرزی در بحث دیپلماسی اقتصادی و تکالیف محوله جلسه‌ای با حضور معاون اقتصادی وزیر خارجه برگزار کرد همچنین جلسه دیگری با معاونان وزارت کشاورزی به دلیل اهمیت و لزوم تامین کالاهای اساسی و نهاده‌های دامی و آخرین وضعیت موجود برگزار شده و جلسه دیگر با مدیران وزارت صنعت، معدن و تجارت و رئیس سازمان توسعه و تجارت برای بررسی برنامه‌هایی جهت تامین کالاهای اساسی بود. جلسه کمیسیون اقتصادی با حضور رئیس کل بانک مرکزی برای بررسی التهابات ارزی در جامعه تشکیل می‌شود که از رئیس مجلس هم به دلیل اهمیت موضوع دعوت کردیم در نهایت هم جمع بندی را به نمایندگان ارائه می‌کنیم.
بخشی از این موضوع به نگاه دولت به موضوعات اقتصادی برمی‌گردد ادبیات دولت برای حل مشکلات اقتصادی نگاه بیرون به جای درون بود همین موضوع باعث شد حل بسیاری از مسائل به مذاکرات گره خورده و اقدامات کشورهای اروپایی در مسائلی همچون کانال مالی اینستکس تعیین کننده باشد. موضوعی که خروجی آن نه تنها گره گشا نشد که نتایج تصمیمات اتخاذ شده تضعیف نظام ارزی و پولی کشور بود. اگر دولت از همان ابتدا برای حل مشکلات اقتصادی نگاهی به درون داشت با این شرایط مواجه نمی‌شدیم.
ما برای حرکت انقلابی جهت رسیدن به توسعه با نگاه به درون و مبتنی بر اولویت‌های مورد تاکید مقام معظم رهبری برای سیاست‌های اقتصادی عزم و اراده داریم.عدم تعادل در منابع و مصارف ارزی باعث ایجاد وضعیت موجود شد و این که ارز به خارج از کشور منتقل شد. عملکرد ۱۰ سال گذشته قبل و بعد از تحریم بیانگر این است که به طور متوسط سالانه حدود ۸۰ میلیارد دلار منابع ارزی از درآمدهای غیر نفتی حاصل می‌شود که ۴۰ میلیارد دلار در طول ۱۰ سال گذشته مصارف ارزی داشته‌ایم. جمهوری اسلامی ایران به خاطر توانمندی‌های اقتصادی ظرفیت‌های تجاری مثبتی دارد و مصارف ارزی ما نصف منابع ارزی بوده است. حتی با تحریم ۱۰۰ درصدی درآمد نفتی در سال‌های ۹۷ و ۹۸ مجلس باز هم میزان منابع صادرات غیر نفتی جوابگوی کل نیازهای واردات کشور بوده البته که باید واردات مدیریت شده که این اتفاق می‌افتد ما در جلسات کمیسیون اقتصادی در مجلس دهم و در جلسه با سران قوا بر این موضوع تاکید داشتیم که در نهایت ممنوعیت واردات  ۱۴۰۰ قلم کالا از ۷۰۰ قلم کالا تصویب شد.
اگر ما حتی نتوانیم یک بشکه نفت صادر کنیم باز هم تراز خارجی ما به خاطر ظرفیت درآمد غیر نفتی می‌تواند پاسخگوی کل واردات باشد.باید سازوکار وصول منابع مردم ایران در کشورهای آسیایی  تغییر پیدا کند بخشی از منابع ارزی متعلق به مردم در بانک‌های کره، ژاپن، هند و چین و برخی کشورهای عربی است دولت باید سازوکاری برای دسترسی به این منابع داشته باشد. اخیرا آقای همتی سفری به عراق داشته، می‌دانیم که حجم قابل توجهی از منابع ما در عراق بوده که باید دسترسی به این منابع به عنوان یک اولویت دنبال شود و ما این موارد را  از دولت پیگیری خواهیم کرد.
پیمان‌های پولی دو جانبه و چند جانبه حداقل با کشورهای طرف مشارکت سیاسی در منطقه  ضروری است که راهکاری جهت تقویت منابع ارزی به شمار می‌اید دولت همچنین باید به موضوع رمز ارزها و ارزهای دیجیتال ورود پیدا کند، ما به بانک مرکزی گفتیم که یکی از راهکارهای تامین منابع ارزی در کشور رمز ارزها  است امکان تولید آن در داخل وجود دارد که می‌توان از طریق آن مقدار قابل توجهی از نیاز ارزی کشور را تامین کرد در شرایطی که شاهد این اتفاق بودیم یک مرتبه وزارت نیرو  تعرفه‌ها را به حدی بالا برد که همه چیز تعطیل شد دولت باید این مسیر را هموار کند.
درباره رمز ارزها و تغییر نگاه درباره وضعیت بازار متشکل ارزی يك ضرورت است. اشکالات اساسی در بازار متشکل ارزی وجود دارد این بازار باید براساس مکانیزیم عرضه و تقاضا باشد که نه تنها این اتفاق رخ نمی‌دهد که فقط با دخالت بانک مرکزی بوده، اخیرا شاهد تجمع تعدادی از وارد کنندگان برای تامین ارز مورد نیاز بودیم اگر قرار بر استفاده از سامانه نیما باشد بانک مرکزی باید همه تعهدات را بپذیرد. اگر این بازار درست مدیریت شود دیگر صادرکنندگان از کارت‌های اجاره‌ای استفاده نمی‌کنند و همه چیز به شرایط عادی برمی‌گردد.
باید موضوع تامین اسکناس برای مواردی همچون گردشگری، سفر دانشجویی، اعزام افراد نیازمند درمان به خارج کشور  تغییر پیدا کرده و آنها ارز مورد نیاز را از طریق درگاه الکترونیکی تامین کنند؛ کاری که بسیاری از کشورها انجام می‌دهند. همچنین باید سازوکار جدیدی برای تشویق ورود منابع ارزی در منازل و خانه‌ها به بازار وجود داشته باشد. طبق ارزیابی‌ها بیش از ۲۰ میلیارد دلار منابع ارزی در منازل وجود دارد؛ دلیل آن هم سیاست‌های مالی بانک مرکزی در گذشته است. آنها منابع ارزی مردم را گرفتند اما  وقتی مردم خواستند ارزشان را تحویل بگیرند با همان نرخ  قبلی به آنها دادند؛ یعنی مردم آن زمان دلار هزار تومانی را به بانک‌ها داده بودند وقتی نرخ دلار به ۳۰۰۰ تومان رسید بانک مرکزی با همان  دلار هزار تومانی به  مردم برگرداند؛ این تیر خلاص به اعتماد عمومی مردم بود. بانک مرکزی باید با سازوکارهای اعتماد مردم را برای ورود منابع ارزی به بازار جلب کند. حجم زیادی از منابع مورد نیاز ما در اختیار مردمی هستند که از سیاست‌های بانک مرکزی نگران هستند.
روس‌ها  اقدام مهمی انجام داده و از سوئیفت جدا شدند تمام نقل و انتقال نظام بانکی از طریق سوئیفت تحت نظارت آمریکا انجام می‌شود؛ این باعث شده کشورهایی همچون ایران که با تحریم مواجه هستند، با مشکل مواجهه شوند. بانک مرکزی می‌تواند پیام رسان مستقلی با کشورهای دیگر تعریف کند که این راهی برای برون رفت از تحریم‌ها است.
دولت باید از تناقض در تصمیمات دوری کند؛ وقتی ارز ۴۲۰۰ تومانی تخصیص پیدا کرد تا کالای ارزان به مردم داده شود اما کالای گران دادیم. بیش از صد هزار میلیارد تومان ما به تفاوت نرخ ارز ترجیحی با بازار ارز است که به عنوان رانت توزیع می‌شود. باید در این سیاست‌ها تجدید نظر کرد.
باید صادرکنندگان را در موضوع تهاتر مشارکت داد. مشکلات سامانه نیما مسائلی را به وجود آورده است  باید مشوق‌های را برای ورود منابع ارزی ایجاد کرد. امیدواریم با همکاری مجلس و دولت و سایر قوا بتوانیم همچون جنگ نظامی در جنگ اقتصادی آمریکا را شکست دهیم و به خاک بمالیم.