سكه و دلار در كانال جديد / رئیس‌کل بانک مرکزی: ارزش ذاتي نرخ ارز پايين تر از بازار، نرخ صرافي ها براي جلوگيري از سفته بازي ارز است

اقتصاد گردان - نازنين شمشيري
رئیس کل بانک مرکزی در خصوص شرایط بازار ارز اعلام كرد: ارزش ذاتی نرخ ارز، با در نظر گرفتن متغیرهای اقتصادی، سیاسی و روانی، در مقایسه با نرخی که امروز در بازار خرید و فروش می‌شود، حتماً پایین‌تر است. البته نمی‌توان محدودیت‌های ایجاد شده برای کشور را در نظر نگرفت. لیکن، ثبات نرخ حقیقی ارز، برای بانک مرکزی مهم است. نرخ خرید و فروش اعلامی صرافی های منتخب بازار نیز، برای جلوگیری از سفته بازی و آربیتراژ است.
 همتي افزود:  تجربه دو سال اخیر به ویژه تا مهرماه ۹۸، نشان داده است نرخ ارز قابل کنترل است. علی‌رغم التهابات آبان سال۹۸، ورود به لیست سیاه FATF، شیوع کرونا و افت شدید قیمت نفت و فرآورده ها که هر کدام به نوعی تأثیر افزایشی در نرخ داشتند، بانک مرکزی از تمام ظرفیت‌های خود برای اعاده ثبات استفاده کرد. لذا، شرایط به وجود آمده به خاطر کرونا و فشار موقت وارده به بازار ارز در فصل اول امسال و جو روانی ناشی از قطعنامه شورای حکام  آژانس، نباید موجب دریافت سیگنال اشتباه شود. علی‌رغم محدودیت درآمد نفت، موازنه مبادلات خارجی کشور مناسب است. بانک مرکزی نیز، علی‌رغم تداوم فشار آمریکا، ارز مورد نیاز فعالان اقتصادی را تأمین خواهد کرد.
وي ادامه داد: پیگیری آزادسازی و دسترسی به منابع ارزی مسدودی متعلق به ایران، به صورت ویژه، در دستور کار بانک مرکزی و سایر دستگاه‌ها قرار دارد. برخی را نتیجه گرفته‌ایم و نتایج عملی برخی دیگر نیز به تدریج مشخص خواهد شد.
صادرکنندگان، بایستی تتمه  ارز حاصل از صادرات خود در سال ۹۸ را به روش های اعلامی بانک مرکزی، تا پایان تیرماه به چرخه اقتصاد کشور برگردانند. با توجه به حجم بالای تعهدات آنها، قطعاً در هفته‌های پیش رو شاهد تأثیر آن در بازار ارز خواهیم بود.

صعود سکه به ۸ میلیون تومان در آخرین روز فصل بهار
 
هر قطعه سکه تمام بهار آزادی طرح جدید در بازار آزاد تهران روز (شنبه) با رشد ۲۱۰ هزار تومانی به نرخ هشت میلیون تومان فروخته شد. عامل اصلی رشد قیمت سکه و طلا در معاملات، ادامه افزایش قیمت دلار است. نرخ دلار امروز به ۱۸ هزار و ۶۰۰ تومان صعود کرد که این موضوع به جهش قیمت ها در بازار طلا دامن زد.بر این اساس، قیمت هر قطعه سکه تمام بهار آزادی طرح جدید هشت میلیون تومان و هر قطعه سکه تمام بهار آزادی طرح قدیم هفت میلیون و ۷۵۰ هزار تومان قیمت‌گذاری شد.همچنین نیم سکه نیز چهار میلیون تومان، ربع سکه دو میلیون و ۲۰۰ هزار تومان و هر قطعه سکه گرمی یک میلیون و ۱۵۰ هزار تومان تعیین قیمت شد.هر گرم طلای خام ۱۸ عیار ۷۸۰ هزار تومان و هر مثقال طلا نیز سه میلیون و ۳۸۰ هزار تومان به فروش رسید. بهای اونس نیز امروز به یک هزار و ۷۴۴ دلار افزایش یافت.
فعالان بازار ارز مي گويند كه روز شنبه قيمت ها به تدريج افزايش يافته و  به دنبال افزايش نرخ اونس جهاني طلا، قيمت ارز و سكه و طلا در هفته گذشته، هفته جاري نيز با رشد قيمت ها آغاز شد. روز شنبه 31 خرداد 99، به دنبال افزايش قيمت اونس جهاني طلا به نرخ 1742 دلار، و اعلام قيمت دلار به نرخ 19050 تومان، قيمت طلا و سكه نيز افزايش يافت و هر گرم طلاي 18 عيار، 780 هزار تومان،  مظنه مثقال 17 عيار 3 ميليون و 377 هزار تومان،  سكه طرح جديد 7 ميليون و 860 هزار، نيم سكه 3 ميليون و 900، ربع سكه 2 ميليون و 150 هزار، سكه گرمي 1 ميليون و 120 هزار، تومان معامله شد.
در بازار آزاد ارز نيز قيمت درهم 5300، يورو 21150، پوند 23100، لير تركيه 2800، يوان 2700، دلار كانادا 14250 تومان دادو ستد شد. صرافی‌های بانک‌ها نيز روز شنبه قیمت دلار را برای فروش به مردم با 250 تومان افزایش نسبت به روز کاری قبل 18 هزار و 600 تومان اعلام کرده‌اند. این صرافی‌ها دلار را از مردم با قیمت 18 هزار و 400 تومان خریداری می‌کنند، بر همین‌ اساس طی روز جاری قیمت فروش یورو در صرافی‌های بانک‌ها با 250 تومان افزایش نسبت به روز کاری قبل 20 هزار و 600 تومان اعلام شده است؛ قیمت خرید یورو نیز در این صرافی‌ها 20 هزار و 400 تومان است. نسبت به آخرین روز معاملات بازار ارز در هفته گذشته (پنج‌شنبه) نرخ خرید و فروش یورو نیز به ترتیب ۱۵۰ و ۲۵۰ تومان با افزایش قیمت همراه شده است.علاوه براین، بانک‌ها نیز هر دلار آمریکا را معادل ۱۸ هزار تومان و هر یورو را به قیمت ۲۰ هزار تومان می‌خرند که در مقایسه با آخرین روز معاملات بازار ارز در هفته گذشته (پنج‌شنبه) نرخ خرید دلار در بانک‌ها افزایش یافته و نرخ خرید یورو در بانک‌ها نیز تغییری نکرده است. براين اساس اختلاف قيمت بازار آزاد و صرافي ها به 450 تومان در هر دلار رسيده است.
سامانه سنا نيز ميانگين قيمت ارز روز 29 خرداد  را براي دلار 18390، يورو 20402، درهم 4865، يوان 2630، پوند 22402،  لير تركيه 2724 و دلار كانادا 13966 تومان اعلام كرد. همچنين در سامانه نيما نيز نرخ حواله دلار 15728، يورو 17970، درهم 4403، يوان 2411 تومان اعلام كرده است.
بانک مرکزی در بازار ارز رسمي،  نرخ رسمی ۴۷ ارز را اعلام کرد که بر اساس آن نرخ ۱۷ ارز افزایش و قیمت ۲۲ ارز کاهش یافت؛ همچنین نرخ دلار و ۷ ارز دیگر نیز ثابت ماند.براساس اعلام بانک مرکزی هر دلار آمریکا برای روز «شنبه سی و یکم خرداد ۹۹» بدون تغییر نسبت به روز پنج شنبه، ۴۲ هزار ریال قیمت خورد. همچنین هر پوند انگلیس با ۸۴۷ ریال افت به قیمت ۵۱ هزار و ۸۶۹ ریال و هر یورو با ۲۹۷ ریال کاهش به قیمت ۴۶ هزار ۹۵۰ ریال اعلام شد.
همچنين عصر شنبه نيز در بازار آزاد قیمت طلای ۱۸ عیار هرگرم ۷۸۲ هزار تومان، قیمت دلار ۱۹ هزار و ۵۰ تومان و قیمت سکه تمام‌بهار آزادی طرح جدید ۷میلیون و ۹۱۵ هزار تومان معامله شد.  قیمت سکه طرح قدیم 7 میلیون و 650 هزار تومان، نیم‌سکه بهار آزادی 3 میلیون و 900 هزار تومان، ربع‌سکه بهار آزادی 2 میلیون و 150 هزار تومان و سکه گرمی یک میلیون و 120 هزار تومان تعیین شده است و به فروش می‌رسد.
قیمت هر گرم طلای 18عیار هم 782 هزار و 600 تومان، هر گرم طلای 24 عیار یک میلیون و 401 هزار تومان و هر مثقال طلا 3 میلیون و 390 هزار تومان ارزش‌گذاری شده است، ضمن آنکه هر اونس طلا در بازارهای جهانی با قیمت 1744 دلار معامله می‌شود.
 سامانه نیما با بازگرداندن بیش از ۳۰ میلیارد یورو از ارز صادراتی به چرخه اقتصادی کشور، نقش مهمی در تامین ارز مورد نیاز واردکنندگان و برقراری تعادل در بازار ارز داشته است.   پس از التهاب بازار و نوسان‌های شدید نرخ ارز در سال‌های ۹۶ و ۹۷ که گاه به چند هزار تومان در یک روز می‌رسید، سیاست‌ها و ابزارهای متعددی توسط دولت به کارگرفته شد تا تعادل به بازار بازگردد که از مهمترین آنها سامانه نیما بود.
سامانه نیما از طریق ساماندهی عرضه و تقاضای ارز در بخش تجارت خارجی توانست آرامش را به بازار ارز بازگرداند. بر این اساس، نیما با شناسایی و ثبت نیازهای ارزی واقعی واردکنندگان، جلوی تقاضاهای کاذب و غیرواقعی را گرفت.
این سامانه از نیمه نخست سال ۹۷ پس از تعدیل سیاست‌های ارزی دولت به عنوان مرجع تعیین نرخ خرید و فروش حواله‌های ارزی تعیین شد.
بررسی آمار سامانه نیما توسط ایرنا نشان می‌دهد، مجموع عرضه ارز صادراتی در این سامانه از ابتدای راه‌اندازی این سامانه در نیمه نخست ۹۷ تا ۳۰ خرداد ۹۹ در مجموع ۳۰ میلیارد و ۷۵ میلیون یورو در سامانه نیما برای فروش عرضه شده است. حجم معاملات خرید در این سامانه نیز ۲۴ میلیارد و ۹۳۱ میلیون یورو بوده است.
در سال نخست فعالیت این سامانه (مرداد تا اسفند ۹۷) در مجموع ۱۱ میلیارد و ۱۹۰ میلیون یورو ارز در نیما عرضه شد.در سال ۹۸ حدود ۱۶ میلیارد و ۱۷۳ میلیون دلار ارز صادراتی از طریق سامانه نیما به چرخه اقتصاد بازگردانده شد.از ابتدای فروردین تا ۳۰ خرداد ۹۹ نیز در مجموع دو میلیارد و ۷۶۰ میلیون یورو در سامانه نیما عرضه شد که یک میلیارد و ۷۴۲ میلیون یورو از آن به فروش رسید.در فروردین ۹۹ حدود ۵۳۱ میلیون یورو در نیما عرضه شد. در اردیبهشت ۹۹ نیز یک میلیارد و ۱۸۴ میلیون یورو از طریق این سامانه وارد چرخه اقتصاد کشور شداز اول تا ۳۰ خرداد امسال نیز ۹۹۸ میلیون یورو در سامانه نیما توسط صادرکنندگان عرضه شد.


همچنين يك نماینده مجلس یازدهم با تأکید براینکه قطعنامه شورای حکام جز اثر روانی کوتاه بر بازار، پیامدی ندارد، پیشنهادی برای رفع نگرانی بلندت مدت و ثبات اقتصادی در سال ۹۹ ارائه داد.
سیداحسان خاندوزی نماینده مجلس یازدهم در خصوص تحریم‌های اخیر نوشت: قطعنامه شورای حکام جز اثر روانی کوتاه بر بازار، پیامدی ندارد اما پیام مهمی برای خاتمه دادن به دوران انفعال دارد. این نماینده مجلس معتقد است، تنها راه رفع نگرانی های بلند مدت؛ شجاعت در اصلاحات بودجه ای و  شجاعت در تغییر دپیلماسی اقتصادی و نفتی است. وی تأکید دارد که بدون دو اقدام مذکور اقتصاد 99 به ثبات نمی رسد

یک نماینده مجلس نيز با انتقاد از فعالیت کانال‌های دلالی ارز گفت:‌ تا این بازارهای غیررسمی و کانال‌های مکمل "سبزه‌میدون" کنترل و مهار نشود، قیمت ارز در خارج ساختمان میرداماد تعیین می گردد.
محسن زنگنه نماینده مجلس یازدهم در واکنش به نوسانات اخیر ارز، نوشت:‌ سیاست‌های پولی و ارزی و اقدامات بانک مرکزی در مدیریت و حفظ ثبات در بازار ارز قابل تقدیر است.وی در واکنش به کانال‌های دلالی ارز گفت: اما تا این بازارهای غیررسمی و کانال‌های مکمل "سبزه‌میدون" کنترل و مهار نشود، قیمت ارز در خارج ساختمان میرداماد تعیین می گردد.باید سایر دستگاه‌ها به کمک بانک مرکزی بیایند.

 از سوي ديگر،  نماینده ارومیه در مجلس بیان داشت:‌ بانک مرکزی توانمندی کافی برای ساماندهی وضعیت بازار ارز را دارد، از اینرو جای نگرانی وجود ندارد. روح الله حضرت پور از تعامل مجلس با بانک مرکزی برای ساماندهی وضعیت بازار خبر داد و گفت: خوشبختانه تجربه ثابت کرده بانک مرکزی توانمندی کافی برای ساماندهی وضعیت بازار ارز را داشته، از اینرو جای نگرانی وجود ندارد. وی با اشاره به وضعیت بازار ارز در ماه های اخیر، گفت: ورود بانک مرکزی برای ساماندهی ارزی به مثابه ماه های قبل می تواند دوباره به توفیق در وضعیت بازار منجر شود.
نماینده مردم ارومیه در مجلس یازدهم با بیان اینکه بانک مرکزی در برهه ای با تزریق ارز مداخله ای به بازار قیمت را ساماندهی کرده و از تلاطم های قیمتی جلوگیری کرد، افزود: اکنون نیز وقت آن رسیده که بانک مرکزی با ورود به موقع و تنظیم عرضه و تقاضا، نرخ ها را اصلاح کند.
این نماینده مردم در مجلس دهم، با تاکید بر اینکه ساماندهی بازار از سوی بانک مرکزی با توجه به تجربه ای که در این حوزه وجود دارد کار سختی نیست، تصریح کرد: بانک مرکزی باید با تشدید نظارت ها از فعالیت های کاذب در بازار ارز جلوگیری کرده و به این ترتیب بازار را به سمت تعادل قیمتی هدایت کند.
حضرت پور با بیان اینکه مهم تر از کاهش نرخ ارز در شرایط فعلی ایجاد ثبات قیمتی در آن است، گفت: متاسفانه عدم ثبات در نرخ ارز بیشترین صدمه را به بازار تحمیل می کند، زیرا همین نوسانات برخی از سودجویان را به سمت بازار کشانده و خریدهای کاذب را افزایش می دهد.

ترکیه در مبادلات با پکن از یوآن استفاده کرد
 
بانک مرکزی ترکیه اعلام کرد که برای نخستین بار و تحت توافق سوآپی که پیش‌تر منعقد شده، از تسهیلات اعتباری با یوآن چین استفاده کرده است.
به گزارش نیوریوک تایمز، براساس اعلام بانک مرکزی ترکیه در جریان این تراکنش، شرکت‌های ترکیه‌ای در بخش‌های مختلف از طریق بانک‌ها صورتحساب‌های واردات خود را از چین و با استفاده از یوآن پرداخت کرده‌اند.
بانک مرکزی ترکیه اضافه کرد که این اقدام موجب تقویت همکاری‌های آنکارا و پکن شده و بانک‌های تجاری را قادر می‌سازد تا کالاهای مرتبط با تجارت و فعالیت های مالی را براساس توافق سوآپ و با یک استراتژی مشخص افزایش دهند.
کاهش ذخایر ارزی بانک مرکزی ترکیه که عمده دلیل آن مداخله این نهاد در بازار این کشور برای تقویت لیر بوده، نگرانی‌هایی را در خصوص نیازمندی ترکیه به اعتبارات خارجی مطرح کرده است. خبرگزاری رویترز در ماه مه گزارش کرد که بانک مرکزی ترکیه در تلاش است تا با بانک های مرکزی انگلیس و ژاپن توافق نامه سوآپ امضا کرده و خطوط سوآپ خود با قطر و چین را گسترش دهد.
سه برابر شدن خط سوآپ آنکار با دوحه و رسیدن آن به ۱۵ میلیارد دلار معادل ارز ترکیه در ماه گذشته به افزایش ۸ میلیارد دلاری ذخایر ارزی بانک مرکزی این کشور منجر شد، اما تحلیل گران می‌گویند که این رقم همچنان تا تامین نیازهای کشور فاصله زیادی دارد.

دلار در بازارهای جهانی نیرومندانه پیش می‌رود
 
شاخص دلار با قدرت در میانه کانال جدید تثبیت شد. به گزارش رویترز، بانک مرکزی آمریکا در بیانیه‌ای اعلام کرد از طریق بازارهای ثانویه به بازار اوراق قرضه شرکتی ورود خواهد کرد. این اقدام پس از آن صورت می گیرد که فدرال رزرو در پایان نشست خود تصمیمی برای تغییر نرخ بهره که اکنون در محدوده صفر تا ۰.۲۵ درصدی قرار دارد نگرفت.
از سوی دیگر شاخص‌های کلان اقتصادی منتشرشده درباره کشورهای اروپایی نشان دهنده این است که شرایط کماکان تا حد زیادی بد باقی مانده است؛ هر چند که بانک مرکزی اروپا اعلام کرده است برنامه خرید اوراق قرضه خود را با ۶۰۰ میلیارد یورو افزایش به ۱.۳۵ تریلیون یورو خواهد رساند و این برنامه را تا سال ۲۰۲۱ ادامه خواهد داد.  
طبق اعلام مرکز آمار اتحادیه اروپا، متوسط نرخ تورم در ۱۹ کشور عضو منطقه یورو در ۱۲ماه منتهی به می با ۰.۲ درصد کاهش نسبت به رقم مشابه منتهی به ماه قبل به ۰.۱ درصد رسید که ۱.۱ درصد کمتر از تورم ثبت شده در دوره مشابه سال قبل محسوب می شود. همچنین متوسط نرخ تورم در ۱۲ ماه منتهی به می در ۲۷ کشور عضو اتحادیه اروپا ۰.۶ درصد اندازه‌گیری شده که ۰.۱ درصد کمتر از رقم ثبت شده ماه قبل بوده است. این تورم هم چنین یک درصد کمتر از تورم ثبت شده در دوره زمانی مشابه سال قبل است.
شاخص دلار که نرخ برابری آن در مقابل سبدی از ارزهای جهانی را اندازه می‌گیرد، در معاملات امروز با ۰.۲۸ درصد افزایش نسبت به روز قبل و در سطح ۹۷.۶۳۷واحد بسته شد. نرخ برابری هر فرانک سوئیس معادل. ۰۴۹ دلار اعلام شد.  
در تازه‌ترین دور از معاملات، پوند با ریزش ۰.۶۵ درصدی نسبت به روز قبل خود و به ازای ۱.۲۳۴ دلار مبادله شد. یورو ۰.۳۲ درصد پایین رفت و با عقبرفتناز کانال ۱.۱۲  به ۱.۱۱۷ دلار رسید. در معاملات بازارهای ارزی جهانی، همچنین هر دلار با ۰.۱ درصد افزایش به ۱۰۶.۸۶۵ین رسید. در برابر همتای استرالیایی، هر دلار آمریکا به ازای ۱.۴۶۳ دلار مبادله شد. همچنین نرخ برابری دلار معادل ۷.۰۷۱ یوان چین اعلام شد.