رشد 28 درصدی سپرده های وبملت و سهم 11 درصدی از منابع بازار پول کشور

اقتصاد گردان – محسن شمشیری

طبق صورت های مالی آذر و دی 98 بانک ملت که روی کدال بورس منتشر شده، از رشد نقدینگی 28 درصدی کشور در یکسال منتهی به آذر 98، بانک ملت موفق شده تنها طی 10 ماه، سپرده های خود را به میزان رشد 28 نقدینگی کشور در یکسال افزایش دهد. به عبارت دیگر، روشن است که سرعت جذب سپرده ها در بانک ملت بالاتر از رشد نقدینگی کشور بوده است و وبملت ضمن جذب بخش قابل توجهی از رشد نقدینگی کشور، با تحول عمده ای در ترکیب سپرده ها و رشد سهم سپرده های بدون هزینه و کم هزینه و در نتیجه کاهش قابل توجه هزینه سود سپرده ها و افزایش سودآوری همراه شده است به گونه ای که سپرده های دیداری بدون هزینه با رشد 60 درصدی در 9 ماه نخست سال 98 همراه شده است. 

در حال حاضر،  تنها 26 درصد سپرده ها با هزینه بالابوده و حدود 74 درصد را سپرده های کم هزینه و بدون هزینه تشکیل می دهد و همین موضوع عامل کاهش هزینه، افزایش درآمد و سود آوری از محل درآمدهای مشاع و تسهیلات سپرده خواهد بود و به تدریج بانک ملت را با روند سودآوری بیشتر همراه خواهد کرد. 

به عبارت دیگر، بانک ملت در مقابل پرداخت هزینه جذب منابع خود که به طور متوسط معادل 5.32  درصد بوده با نرخ میانگین درآمد تسهیلات 9.5 تا 10.2 درصدی مواجه بوده است. البته با احتساب سپرده قانونی و سقف اعتباری و نقدینگی مورد نیاز شعب که حدود 15 درصد سپرده هاست، بانک ملت عملا نرخ سود یا درآمد تسهیلات بالاتر از 10 درصد، از محل تسهیلات خود داشته است. همچنین باید هزینه های اداری، شعب، حقوق و دستمزد، مالیات و... را نیز بابت عملیات وسیع دریافت سپرده ها و پرداخت تسهیلات به آن اضافه شود تا سود خالص  از محل درآمدهای مشاع و تسهیلات و سپرده بهتر مشخص شود.

بانک ملت از طریق تغییر نگرش در هدف گذاری شعب و جذب سپرده ها و همچنین سیاست ماه شمارشدن سود کوتاه مدت، عملا به سمت افزایش سهم سپرده های بدون هزینه و کم هزینه حرکت کرده است و در حالی که در 10 ماه نخست سال 98، کل سپرده های بانک 28 درصد رشد کرده اما سپرده جاری 60 درصد و کل سپرده های بدون هزینه شامل دیداری، قرض الحسنه و سایر 25 درصد رشد کرده، و سپرده کوتاه مدت و بلندمدت 17 درصد رشد کرده و این موضوع به تدریج باعث کاهش نسبی هزینه جذب منابع وهمچنین رشد سود و درآمد بانک و سودآورشدن بانک ملت شده است. 

از سوی دیگر،  در دی ماه 98، سپرده های بانک ملت به رقم 2739 هزار میلیارد ریال رسیده که 476 هزار میلیارد ریال آن سپرده بلندمدت، 239 هزار میلیارد ریال گواهی سپرده ویژه سرمایه گذاری عام بوده که نرخ های 15 درصد و بالاتر سود بانکی به آنها تعلق می گیرد. سهم سپرده های بلندمدت و گواهی سپرده ویژه سرمایه گذاری عام روی هم معادل 715 هزار میلیارد ریال است که 26.1 درصد کل سپرده های بانک ملت بوده که سود بالاتری نسبت به بقیه سپرده ها به آنها تعلق می گیرد.

همچنین 656 هزار میلیارد ریال آن سپرده های کوتاه مدت و کوتاه مدت ارزی با سهم 23.95 درصدی از کل سپرده ها بوده که با توجه به ماه شمار شدن حساب های کوتاه مدت، پرداخت سود به این سپرده ها کمتر از دوره ای است که سود روز شمار به آنها تعلق می گرفت و این موضوع نیز باعث کاهش هزینه های جذب سپرده کوتاه مدت در آینده خواهد بود.  

رشد 28 درصدی سپرده ها در 10 ماه

سپرده های بانک ملت از 2141 هزار میلیارد ریال در اسفند سال 97 به 2739 هزار میلیارد ریال در پایان دی 98 رسیده و در این مدت 10 ماهه نزدیک به 28 درصد رشد داشته است.

بانک ملت برای 10 ماه نخست برای تمام سپرده ها معادل 121 هزار و 469 میلیارد ریال سود پرداخت کرده که معادل 29 هزار و  304 میلیارد ریال سود کوتاه مدت،  61 هزار و 940 میلیارد ریال سود سپرده های بلندمدت، 24 هزار و 24 میلیارد ریال سود سپرده ویژه سرمایه گذاری عام بوده است و بقیه به سپرده های ارزی تعلق گرفته است. براین اساس، بانک ملت در 10 ماه نخست برای مانده حدود 2739 هزار میلیارد ریالی خود معادل 121 هزار و 469 میلیارد ریال سود پرداخت کرده که نرخ میانگین آن برای کل سال معادل 5.32 درصد  برآورد می شود که نسبت به هزینه جذب منابع و سپرده ها در نظام بانکی رقم پایینی محسوب می شود  و نسبت به رقم سود پول یا نرخ جذب منابع بالای 6 درصدی بانک ملت برای جذب منابع در سال 97 نیز ارتقا یافته و هزینه های جذب منابع برای وبملت را به شکل قابل توجهی کاهش داده است و نشان دهنده موفقیت بانک ملت در کاهش هزینه جذب منابع و نرخ سود پول بوده است. 

روند افزایش سپرده های غیر هزینه زا در سال های قبل نیز در بانک ملت اتفاق افتاده و   سهم سپرده های غیرهزینه زا از کل سپرده ها از 22 درصد در سال 96 به 29 درصد در سال 97 افزایش یافته و در سال 98 نیز در مرز 50 درصد قرار گرفته است. 

 در سال 97 سپرده های غیرهزینه زای این بانک 57.7 درصد و  سپرده های هزینه زا 8 درصد نسبت به سال 96 افزایش یافته است. ضمن این که رشد سپرده ها بیانگر روان بودن فرآیندها و نشانه اعتماد عمومی به این بانک است.  

براین اساس نرخ جذب منابع سپرده های بانک ملت برای کل سال 98 معادل 5.32 درصد برآورد می شود که به معنای کاهش نرخ جذب منابع و هزینه پرداخت سود سپرده ها نسبت به سال های قبل است.  در سال 97 نیز قیمت تمام شده پول در این بانک 1.75 درصد و قیمت بهره ای پول 2.02 درصد کاهش یافته است.

به عبارت دیگر، در سال 97 نرخ موثر سپرده های هزینه زا به میزان 2.6 درصد کمتر شده واین روند در سال 98 نیز ادامه داشته است.  براین اساس، با کاهش نرخ موثر سپرده های هزینه زا از 15.5 درصد به 12.9 درصد در سال 97، نسبت سود پرداختی به درآمدهای مشاع با کاهش 7 درصدی رو به رو شده است.