15 هزار و 555 میلیارد تومان جذب منابع بیشتر از محل تراکنش های بانک ملت در دی 98

اقتصاد گردان – محسن شمشیری

در مقایسه ای آماری بین تعداد و مبلغ تراکنش های صادرکنندگی و پذیرندگی به تفکیک هر بانک،  بیشترین سهم از تعداد و مبلغ تراکنش های صادرشده و پذیرش شده در دی ماه 98 به بانک های ملت، ملی و صادرات وکشاورزی اختصاص یافته است.

در بررسی گردش مالی شاپرکی که مجموع مبالغ صادرکنندگی و پذیرندگی هر بانک است،  بانک های ملت، ملی و صادرات بیشترین گردش مالی شاپرکی و بانک مشترک ایران-ونزوئلا کمترین گردش مالی شاپرکی را در اختیار دارند.

در بررسی اختلاف ارزش ریالی بین تراکنش های پذیرش شده هر بانک با تراکنش های صادر شده توسط آن بانک،  سه بانک ملت،  سامان  و پارسیان  بیشترین اختلاف مثبت در مبلغ تراکنش های صادرشده و پذیرش شده را دارا بوده و بانک های ملی ، مسکن و صادرات ایران بیشترین اختلاف منفی در این خصوص را دارند.

در محاسبه شاخص اختلاف تعداد تراکنش های صادر شده و پذیرش شده هر بانک جهت نشان دادن برتری عملکرد هر بانک از نظر پذیرش یا صدور تراکنش های شاپرک،  مشاهده می شود که سه بانک ملت، سامان و  پارسیان  بیشترین اختلاف مثبت در تعداد   تراکنش های پذیرش شده و بانک های ملی، صادرات و تجارت بیشترین اختلاف منفی در این خصوص را داشته اند. این بدین معناست که درسه بانک نخست ورود منابع مالی بیشتر از میزان خروج آن از بانک و در سه بانک دیگر برعکس است.

بیشترین اختلاف منفی در مبلغ تراکنش ها نیز مربوط به بانک ملی، مسکن، صادرات، تجارت، سپه بوده است و بیشترین اختلاف مثبت نیز متعلق به بانک های ملت، پارسیان، پاسارگاد، ایران زمین است. 

بانک ملت با794 میلیون تراکنش پذیرش شده و صادر شده،  273 میلیون و 560 هزار اختلاف در تراکنش پذیرش شده منحای صادر شده داشته و پذیرش شده 273 میلیون بیشتر بوده و د رنتیجه جذب منابع بیشتری نسبت به پرداخت ها داشته است. گردش مالی بانک ملت یز 115 هزار و 756 میلیارد تومان بوده و 15 هزار و 555 میلیارد تومان جذب منابع بیشتر از محل تراکنش های پذیرش شده نسبت به صادر شده داشته است. 

اختلاف مثبت تراکنش صادره منحای پذیرش شده نشان می دهد که بانک ملت از نظر مبلغ 15 هزار میلیارد تومان، بانک پارسیان3500 میلیارد تومان، پاسارگاد 1300 میلیارد تومان، ایران زمین173 میلیارد تومان جذب منابع بیشتر داشته است. اختلاف منفی مبلغ تراکنش ها نیز نشان می دهد که بانک ملی با 13 هزار میلیارد تومان، مسکن 3 هزار میلیارد تومان، صادرات 2456 میلیارد تومان، تجارت 687 میلیارد تومان، سپه143 میلیارد تومان مبلغ بیشتری پول پرداخت کرده اند. بانک های ملت،  سامان،  پارسیان و پاسارگاد بیشترین اختلاف مثبت در مبلغ تراکنش های صادرشده و پذیرش شده را دارا بوده و بانک های ملی،  مسکن، صادرات و قرض الحسنه مهر ایران بیشترین اختلاف منفی در این خصوص را دارند. این بدان معناست که وجوهات ذخیره شده در حسابهای دارندگان کارت عمدتا از طریق ابزار پرداخت الکترونیکی از بانک های ملی،  مسکن،  صادرات و انصار به سمت بانک های ملت،  سامان،  پارسیان و پاسارگاد در حال انتقال است.

در دی ماه 98 بیشترین سهم از تعداد و مبلغ تراکنش های صادرشده به ترتیب به بانک های ملی و ملت تعلق داشته است. بالاترین سهم تعدادی و مبلغی تراکنش های پذیرش شده نیز در بانک ملت گزارش میشود و نشان دهنده برتری عملکرد هر بانک از نظر پذیرش یا صدور تراکنش های شاپرکی است. برای محاسبه این ویژگی،  تعداد تراکنش های صادره هر بانک از تعداد تراکنش های پذیرش شده همان بانک کسر می شود. با کسر تعداد تراکنش های صادره  هر بانک از تعداد تراکنش های پذیرش شده همان بانک، مشخص شده که بانک های ملت، پارسیان، پاسارگاد، ایران زمین، عملکرد مثبت از نظر تعداد تراکنش های صادره داشته اند. بانک های ملی، صادرات، تجارت، سپه نیز تعداد تراکنش پذیرش شده بیشتری نسبت به تعداد تراکنش صادر شده داشته اند. سه بانک ملت،  سامان و پارسیان بیشترین اختلاف مثبت در تعداد تراکنش های صادره منحای پذیرش شده را دارا بوده و بانک های ملی، صادرات و تجارت بیشترین تعداد پذیرش شده نسبت به صادره را داشته اند. 

مقایسه تعداد و مبلغ تراکنش ها نشان می دهد که بانک صادرات با وجود رتبه سوم در تعداد رتبه دوم در مبلغ را داشته و بانک پارسیان نیز با وجود رتبه ششم در تعداد رتبه هشتم در مبلغ را به خود اختصاص داده وبانک تجارت با وجود رتبه نهم در تعداد رتبه ششم در مبلغ را کسب کرده است که این تفاوت ها به خاطر حضور موثر و ویژه بانک ها در صدور مبالغ بالا برای مشتریان است و نشان می دهد که مشتریان بانک ها به طور سنتی بر افزایش مبلغ تراکنش ها اثر داشته اند و بانک های ملت، صادرات، تجارت و ملی توانسته اند متناسب با مشتریان سنتی خود، حجم مبالغ تراکنش های بالاتری را به خود اختصاص دهند.

بیشترین سهم از تعداد کارتهای بانکی تراکنش دار از نوع کارت برداشت نشان می دهد که  22.63 درصد متعلق به بانک ملی، 11.5 درصد به بانک صادرات و 11.24 درصد به بانک ملت بوده است. از نوع کارت اعتباری با 43 درصد متعلق به بانک ملت، و از نوع کارت هدیه و بن کارت با 18 درصد متعلق به بانک ملی، بوده است

در بررسی سهم تعدادی و مبلغی هر ابزار پذیرش از تراکنش های هر بانک در شبکه پرداخت کشور مشاهده میگردد که در بانک های کشورهمچنان بیشترین پذیرش تراکنش از طریق ابزار کارتخوان فروشگاهی انجام گرفته است.

شاخص هرفیندال- هیرشمن در بازار بانک های پذیرنده تراکنش های ابزار پذیرش موبایلی همچنان نشان دهنده تمرکز بالا،  میزان این شاخص در بازار ابزار پذیرش اینترنتی همچنان مبین وجود تمرکز ملایم در بین بانک های پذیرنده و میزان این شاخص در ابزار کارتخوان فروشگاهی مبین قرار گرفتن در طبقه رقابتی بوده که این نشان دهنده رقابت صحیح در بازار این ابزار در بین بانک های پذیرنده می باشد. میزان شاخص هرفیندال – هیرشمن در بازار بانک های پذیرنده تراکنش های کارتی،  در حوزه دو ابزار پذیرش موبایلی و در ابزار کارتخوان فروشگاهی با رشد منفی مواجه بوده است.

در بحث صادرکنندگی کارتهای بانکی دارای تراکنش در سوییچ شاپرک تعداد کل کارتهای بانکی تراکنش دار در دی ماه رشد مثبت 1.33 درصدی داشته است و نرخ رشد در دو دسته کارت برداشت و کارت هدیه و بن کارت مثبت بوده است.

در بررسی سهم بانک های صادرکننده کارتهای بانکی تراکنش دار در دی ماه 1398 ،  بانک ملی بیشترین سهم از تعداد کارتهای بانکی صادر شده تراکنش دار در شبکه شاپرک را داشته و نتایج حاکی از آن  بوده که بیشترین کارت برداشت و کارت هدیه و بن کارت تراکنش دار متعلق به بانک ملی،  و بیشترین کارت اعتباری تراکنش دار متعلق به بانک ملت بوده است.

در بررسی شاخص سهم هر یک از انواع کارتهای بانکی تراکنش دار از مجموع کارتهای بانک صادرکننده بیشترین سهم از تعداد کارت تراکنش دار در هر بانکی به کارت برداشت و پس از آن کارت هدیه و بن کارت اختصاص داشته و کارت اعتباری کمترین سهم در بیشتر بانک ها سهم صفر را در این بین داشته است.

شاخص هرفیندال- هیرشمن در بازار صادر کنندگی در هر سه دسته کارت با رشد مثبت مواجه بوده است.

کارت هدیه و بن کارت همچنان در طبقه رقابتی کمتر از 1000،  کارت برداشت در طبقه تمرکز ملایم و کارت اعتباری در طبقه تمرکز بالا قرار گرفته اند.

در راستای بررسی سهم هر بانک از کل تعداد تراکنش ها برای رسیدن به دید کاملی از عملکرد هر یک از بانک ها در هر دو نقش صادرکنندگی و پذیرندگی در نظام پرداخت الکترونیکی کشور مجموع تعداد تراکنش های صادره هر بانک با تعداد تراکنش های پذیرش شده همان بانک محاسبه گردیده است. این شاخص نشان میدهد که به ترتیب بانک های ملت،  ملی و صادرات بیشترین سهم تعدادی از کل تراکنش های شاپرکی در شبکه پرداخت را از آن خود کرده اند و کمترین سهم به بانک های مشترک ایران- ونزوئلا، توسعه صادرات ایران و موسسه توسعه اعتباری تعلق گرفته است.