سهمیه‌بندی بنزین، گام بلندی برای عدالت اجتماعی است
سعید لیلاز سهمیه‌بندی بنزین را گام بلندی برای عدالت اجتماعی خواند و گفت: مخالفت کسانی که قبلا به کلیات سهمیه‌بندی رأی داده‌اند، نهایت بی‌انصافی است.
اقتصادگردان- سرانجام بعد از دو سال طرح سهمیه‌بندی بنزین کلید خورد. طرحی که اگرچه دولت اعلام‌کننده آن است، اما سران سه قوه نه‌تنها بر اجرای آن اتفاق نظر داشته‌اند که آن را در شرایط کنونی ضروری دانسته‌اند. البته هم‌زمانی افزایش قیمت سوخت با اعلام طرح یارانه ۱۸ میلیون خانوار بی‌دلیل نبوده و تدبیر دولت به معنای توجه به اقشار کم‌درآمد جامعه است. هرچند افزایش بنزین تا حدودی جو عمومی جامعه را از آرامش خارج کرد، اما تحلیلگران اجرای این طرح را با توجه به شرایط نامناسب اقتصادی ضروری می‌دانند. در همین رابطه سعید لیلاز کارشناس مسائل اقتصادی ضمن تایید طرح فوق آن را به نفع کشور دانسته و می‌گوید: «نزدیک به دو سال است که اصلاح قیمت بنزین به دولت ارائه شده است. اکنون خوشحال هستم که این گام به نتیجه رسیده هرچند این طرح هنوز ناقص است. یقین دارم طرح فوق گام بزرگی در جهت عدالت اجتماعی در ایران است و بیش از هر طرح دیگری می‌تواند سبب بهبود وضعیت اقتصادی در بلندمدت شود.
اعتراضات پراکنده را چگونه می‌بینید؟
به نظر من گرفتاری و چالش‌های مردم در جای دیگری است و صرفا در مورد این طرح نیست. اینکه اگر شما مقدار مصرف طبقات بالای جامعه در حوزه سوخت را به شهرستان‌های محروم بدهید، خوب است و اعتراض مردم به دلیل این است که یک جریانی را به صورت سمبل بهانه کرده‌اند و از این موضوع می‌خواهند باقی معضلات و مشکلات را پیش بکشند. اما نمی‌دانند که این نتیجه فسادی است که بیش از ۱۵ سال است گریبان کشور ما را گرفته و رها نمی‌کند و به انواع تبعیض‌ها واکنش نشان می‌دهد، در غیر این صورت وقتی یارانه بنزین دهک اول جامعه ۲۳ برابر دهک دهم جامعه است - با توجه به این شکاف - می‌توانیم بگوییم که طرح سهمیه‌بندی بنزین، بازگرداندن این مبلغ به افراد کم‌درآمد است. در سال ۸۹ وقتی موج اول پرداخت یارانه و واقعی کردن قیمت بنزین پیش کشیده شد ما شاهد تحول جدید در بهبود وضعیت اقتصادی بودیم و اکنون من معتقدم این طرح می‌تواند به بهبود وضعیت بعد از مدت کوتاهی بینجامد. معتقدم غیر از اینکه این وضعیت گام مثبت و رو به جلو است، اوضاع اجتماعی جامعه بهتر می‌شود و سبب بالا رفتن قدرت خرید افراد کم‌درآمد می‌شود. اکنون ما با بحران فرودستانی روبه‌رو هستیم که حتی برای خرید نان با مشکل مواجه‌اند و این همه دلایل ناکارآمدی‌هایی است که می‌تواند با طرح جدید دولت در مورد بنزین بهبود پیدا کند.
اضافه کردن یارانه ۱۸ میلیون خانوار تا چه اندازه می‌تواند تبعات منفی افزایش قیمت بنزین را کم کند؟
نکته جالب توجه همین است که ۱۸ میلیون خانوار می‌توانند از درآمدهای این طرح بهره‌مند شوند. این موضوع می‌تواند نقطه امید در طرح مورد نظر باشد. وقتی ما به مردم بنزین می‌دهیم این امکان را به آنهایی که خودرو دارند، می‌دهیم که از آن استفاده کنند، اما هنگامی که پول بنزین را به مردم می‌دهیم در واقع دو امکان را به مردم می‌دهیم: یکی اینکه می‌توانند برای رانندگی بنزین داشته باشند و دیگر اینکه می‌توانند حق انتخاب داشته باشند. فرض کنید یک خانواده چهار نفره که در ماه ۲۰۰ هزار تومان از یارانه استفاده می‌کند از ماه آینده می‌تواند حدود ۲۰۰ لیتر بنزین داشته و حتی اگر یک خودرو هم داشته باشد با توجه به ۶۰ لیتر سهمیه ماهانه این خانوار در ماه ۲۶۰ لیتر بنزین خواهد داشت. آنهایی هم که ماشین ندارند برای اولین بار می‌توانند یارانه خود را از سوخت به صورت مستقیم دریافت کنند. پس این موضوع می‌تواند گام بسیار مهمی برای اقتصاد کشور محسوب و سبب کاهش شکاف طبقاتی شود.
به نظر جنابعالی ممکن است از اعتراضات سوءاستفاده شود؟ چه کسانی از این اوضاع سود خواهند برد؟
هیچ‌کس با اعتراضات مردمی مخالف نیست، این حق مردم است که با این طرح مخالفت یا موافقت کنند، اما اگر رسانه‌ها به خصوص رسانه ملی می‌خواهد این اخبار را پوشش دهد باید حداقل تا دو هفته به دولت فرصت بدهد قولی را که به مردم داده است و می‌خواهد یارانه نقدی دوسوم مردم را افزایش دهد، عملی کند. اکنون زمان مناسبی برای اعتراض نیست. ثروت ملی یعنی - نفت - در ایران به عاملی در جهت آلودگی هوا و تخریب محیط زیست تبدیل شده است. حتی اگر ما این ثروت را در چاه بریزیم، بهتر از آن است که به اولین دلیل شیوع سرطان مردم تبدیل شود! حالا دولت می‌خواهد در کاهش امراضی که به وسیله آلودگی هوا به مردم منتقل می‌شود هم گام مثبتی بردارد. باید از او حمایت کرد.
اعتراضات برخی نمایندگان و بزرگان دینی را چگونه ارزیابی می‌کنید؟
به نظر من اگر برخی نمایندگان مجلس بخواهند به این طرح اعتراض کنند، نهایت بی‌انصافی و بی‌مسئولیتی است. چراکه آنها هم در قوانین مختلف، این طرح را قبول کرده‌اند و هم می‌دانند که اقتصاد کشور چاره‌ای به غیر از اجرای این طرح ندارد. اصلاح قیمت سوخت ممکن بود که در دو سال پیش به عنوان یک طرح محسوب می‌شد، اما اکنون جز اجبار چیز دیگری نیست. به هر حال دولت با این کار به همه اقشار کشور قدرت انتخاب خواهد داد با پول سوختی که سهم‌شان خواهد شد چه کاری را انجام دهند. با این طرح به جای اینکه به اقشار بالای جامعه توجه شود به همه مردم توجه خواهد شد. این موضوعی است که اگر برای مراجع تقلید هم دقیقا بازگو شود به آن توجه خواهند داشت. این طرح می‌تواند برای همه مردم به‌خصوص افراد کم‌درآمد مفید باشد.
