تضمین صادرات بنزین کشور

اقتصادگردان- بیژن نامدار زنگنه در این برنامه تلویزیونی، از ملاک‌های تعیین سهمیه‌بندی بنزین برای مردم گفت، ملاکی که به گفته او تجربه و عملکرد تاریخی، اساس آن بوده است.

پس از آنکه پنج‌شنبه‌ شب، شورای عالی هماهنگی اقتصادی سران قوا مصوبه افزایش قیمت و سهمیه‌بندی بنزین را تایید و اعلام کرد، بازخوردهای مختلفی در این زمینه رخ داد که کم‌کم از شبکه‌های اجتماعی و فضای مجازی به سطح خیابان‌ها کشیده شد. پس از گسترش بازخوردها به این مصوبه، نخستین اظهارات را حسن روحانی، رییس‌جمهوری داشت. او روز جمعه در دیدار با جمعی از اعضای دولت، افزایش نرخ بنزین را به نفع مردم دانست و اعلام کرد؛ برخی معتقد بودند که قیمت انرژی در ایران با قیمت آن در کشورهای منطقه فاصله زیادی دارد که این موضوع موجب ایجاد مفاسدی از جمله قاچاق خواهد بود و اگر بخواهیم این معضل را از بین ببریم باید به گونه‌ای قیمت را افزایش دهیم که تقریبا با قیمت انرژی در کشورهای همسایه برابری داشته باشد که ما با آن مخالفت کردیم. معتقد بودیم افزایش قیمت بنزین به 5 هزار تومان برای بر زندگی مردم تأثیر مستقیم داشته و موجب افزایش تورم خواهد بود که با آن مخالفت کردیم.

   دغدغه‌های صادراتی آقای وزیر

اما به دنبال انتشار صحبت‌های رییس‌جمهور، وزیر نفت به برنامه زنده بخش خبری ساعت 21 شبکه اول سیما رفت و با دفاع از مصوبه‌ افزایش قیمت نفت، به بیان ابعاد این سیاست پرداخت و درآمد دولت از محل اجرای طرح مدیریت مصرف بنزین را 31 هزار میلیارد تومان در سال خواند. درآمدی که به گفته او قرار است تماما به اقشار کم‌درآمد تعلق گیرد.

وزیر نفت که گویا بخش مهمی از دغدغه‌اش برای افزایش قیمت بنزین موضوع صادرات و کسب درآمدهای صادراتی از این محصول بوده است، اینگونه عنوان کرد؛ اکنون ما صادرات بنزین داریم و سال آینده اگر سهمیه‌بندی نیز اعمال نمی‌شد، صادرات و تولید بیشتر می‌شد، اما مساله اساسی این است که با روند افزایش سالی ۱۰ درصد مصرف بنزین که معادل ۹ تا ۱۰ میلیون لیتر است سال ۱۴۰۰ دوباره وارد‌کننده بنزین می‌شدیم. با سهمیه‌بندی بنزین توازن مناسب عرضه و تقاضا را برای چند سال تأخیر می‌اندازیم و می‌توانیم صادرات بیشتری داشته باشیم.

زنگنه در ادامه به پیش‌بینی مصرف آینده بنزین نیز پرداخته و در این زمینه گفت: سال آینده حدود ۹۴ میلیون لیتر مصرف کنترل شده بنزین داریم و ۶۷ درصد یا دو سوم بنزینی که عرضه می‌شود، سهمیه‌بندی و یک سوم آزاد است. ۶۴ میلیون لیتر سهمیه‌بندی و با کارت سوخت داده می‌شود که معادل ۲۳ میلیارد لیتر در سال است و با ۵۰۰ تومانی که به قیمت آن اضافه شده است، سال آینده ۱۱ هزار و ۵۰۰ میلیارد تومان درآمد داریم.

اما سهمیه‌بندی جدید بنزین قرار است آنطور که مسوولان دولت در نظر گرفته‌اند، به کاهش مصرف بنزین نیز بی‌انجامد. امیر وکیل‌زاده، مدیرعامل شرکت ملی پخش فرآورده‌های نفتی ایران نیز که جمعه شب میهمان برنامه تیتر امشب شبکه خبر بود، پیش‌بینی خود از تغییرات مصرف بنزین با اجرای سهمیه‌بندی را اینگونه بیان کرد که پیش‌بینی می‌شود که با اجرای این سیاست، شاهد هشت تا 10 درصد کاهش مصرف بنزین در کشور باشیم. همچنین با اجرای این طرح، سود قاچاق کاهش می‌یابد و با این حساب، قاچاق سوخت دیگر انگیزه‌ای به قاچاقچی و دلال نمی‌دهد.

غیر از پیش‌بینی‌هایی که در خصوص مصرف بنزین مطرح شده، تازه‌ترین برآوردها از اجرای این طرح به میزان استفاده از کارت سوخت در جایگاه‌ها اختصاص دارد. ایرنا در این خصوص به نقل از رییس اتحادیه جایگاه‌داران سوخت نوشته است: تا پیش از سهمیه‌بندی، کمتر از ۲۰ درصد از افراد از کارت سوخت شخصی استفاده می‌کردند اما از بامداد جمعه تاکنون (روز شنبه) این عدد به ۳۸ درصد افزایش پیدا کرده است.

   ابعاد دیگر افزایش قیمت بنزین در سطح کشور

افزایش قیمت بنزین و سهمیه‌بندی آنکه حواشی و انتقادات مردمی را از زمان اعلام به همراه داشت، موضوعی است که به گفته رییس دفتر رییس‌جمهوری؛ حاصل توافق همه مسوولان نظام بوده است. کمااینکه در جلسه روز گذشته شورای عالی هماهنگی اقتصادی سران قوا که روز گذشته برگزار شد، اجرای مصوبه مدیریت مصرف سوخت، مورد تاکید قرار گرفت.

اما این موضوع در کنار شکل‌گیری برخی اعتراضات خیابانی در تعدادی از شهرهای کشور، واکنش‌هایی از سوی دیگر چهره‌ها را نیز به همراه داشت. از آن جمله آیت‌الله صافی گلپایگانی، از مراجع تقلید شیعه در قم بود که با انتشار نامه‌ای، نسبت به افزایش قیمت بنزین و تبعات معیشتی آن برای مردم، ابراز نگرانی کرد. همچنین به گزارش خبرگزاری ایلنا، آیت‌الله علوی گرگانی نیز خطاب به نمایندگان مجلس خواستار رسیدگی به این موضوع شد.

اما روز گذشته خبرگزاری رسمی دولت (ایرنا) با انتشار تصاویری از برخی تجمعات مردمی در اعتراض به افزایش قیمت بنزین، نوشت: این روزها عکس‌العمل‌های متعدد و البته متفاوتی را در خصوص افزایش قیمت بنزین شاهد هستیم. که نشان‌دهنده اهمیت این کالا در تصویر ذهنی جامعه است. اما آیا واقعا میزان عکس‌العملی که نسبت به این رویداد داریم متناسب با بزرگی و اهمیت آن در واقعیت زندگی ما است؟

خبرگزاری کار ایران (ایلنا) نیز تصاویری از برخی تجمعات در شهرهای مختلف منتشر و به نقل از برخی تجمع‌کنندگان نوشت: انتظار داریم دلسوزان نظام مانع از ادامه این روند شوند چرا که این مساله پیامدهای تورمی بدنبال خواهد داشت. خبرنگاران ایلنا گزارش دادند که برخی تجمع‌کنندگان در بعضی شهرها، ماشین‌های خود را در خیابان خاموش کرده‌ و در خیابان مانده‌اند.  به دنبال این موضوع، فراکسیون امید مجلس نیز اعلام کرده که طرح دو فوریتی را در این زمینه به مجلس ارایه داده است. همچنین حجت‌الاسلام مجتبی ذوالنور، رییس کمیسیون امنیت ملی مجلس نیز در صفحه شخصی خود نوشت: مجلس روز یک‌شنبه جلسه‌ای علنی برای ارایه طرح دو فوریتی برای رسیدگی به موضوع افزایش قیمت بنزین تشکیل خواهد داد. موضوعی که روز گذشته روزنامه تعادل به نقل از سامری، عضو کمیسیون انرژی مجلس از آن خبر داده بود.

افزایش 50 تا 200 درصدی قیمت بنزین که پنج‌شنبه شب به صورت رسمی اعلام شد، موضوعی است که به اعتقاد اغلب کارشناسان، اجرای یک‌باره آن تبعات تورمی‌ای به همراه خواهد داشت که عمده نگرانی‌های مردم و برخی مسوولان نیز عمدتا بر این بخش این مصوبه متمرکز است. سیاستی که قرار است از یک سو هزینه‌های دولت در تخصیص یارانه سوخت را کاهش داده و از سوی دیگر منابع حاصل از این سیاست را برای اختصاص گروهی از جامعه، هدفمند سازد. در این زمینه، شورای عالی هماهنگی اقتصادی سران سه قوه، از جمله اهداف این طرح را؛ ایجاد عدالت اجتماعی، برخوردار شدن ۶۰ میلیون ایرانی با تأکید بر خانوارهای کم‌درآمد، مبارزه با قاچاق سوخت، کاهش رانت، مدیریت مصرف و مقاوم‌سازی اقتصاد، عنوان کرده است.

   وزیر نفت به برنامه زنده بخش خبری ساعت 21 شبکه اول سیما رفت و با دفاع از مصوبه‌ افزایش قیمت نفت، به بیان ابعاد این سیاست پرداخت و درآمد دولت از محل اجرای طرح مدیریت مصرف بنزین را 31 هزار میلیارد تومان در سال خواند. درآمدی که به گفته او قرار است تماما به اقشار کم‌درآمد تعلق گیرد.