:
كمينه:۱۰.۴°
بیشینه:۱۰.۹۹°
Updated in: ۰۹ فروردين ۱۴۰۳ - ۱۳:۱۴
کاهش صادرات ایران در سال 98

دو برابر شدن صادرات با وجود 10 برابر شدن نرخ دلار در 10 سال اخير

صادرات سنتي و عمدتا وابسته به نفت و فرآورده هاي نفتي و گازي و پتروشيمي، انعطاف ناپذيري صادرات نسبت به نرخ ارز، بي ثباتي نرخ ارز و نوسانات متاثر از تحولات سياسي و روابط خارجي، ارتباط نامناسب با اروپا و آسيا و كشورهاي مختلف، نبود فضاي كسب وكار مناسب، بهره نگرفتن از ديپلماسي در رشد صادرات، بي توجهي به استراتژي سياست خارجي توسعه محور و... موضوعاتي است كه موجب شده با وجود 10 برابر شدن نرخ ارز در 10 سال اخير، ميزان صادرات كمتر از دو برابر افزايش يابد
کد خبر: ۱۴۳۵۴۰
تاریخ انتشار: ۰۹ آذر ۱۳۹۸ - ۱۸:۳۲
اقتصاد گردان - محسن شمشيري
نگاهي به روند صادرات در دولت روحاني و از سال 1392 تاكنون نيز نشان مي دهد كه در برخي سال ها متاثر از اميد به بهبود فضاي كسب وكار و سياست هاي دولت روحاني در سال هاي 92 و 93، ثبات نرخ ارز، برجام  و سياست هاي انضباط پولي و مالي، وضعيت تاحدودي بهتر شده اما به دنبال نوسانات نرخ ارز، تحريم و تنش در روابط بين الملل، صادرات با وجود چند برابر شدن نرخ ارز همچنان ثابت مانده و يا حتي رشد منفي داشته است.
در سال هاي اخير نيز صادرات به كشورهاي همسايه و صادرات مواد غذايي ومعيشتي جاي صادرات به ايتاليا،آلمان و اروپا وآسيا و كره و ژاپن را گرفته است.
شاید یکی از شاخص‌های مهمی که در حال حاضر و در کنار میزان صادرات و قیمت نفت برای اقتصاد ایران در شرایط تحریمی موجود بسیار مهم است میزان صادرات کشور و به خصوص صادرات غیرنفتی است. البته آنچه که از آمارهای گمرک مشهود بوده این است که صادرات غیرنفتی در شش ماهه اول سال ۱۳۹۸ عملکرد چندان موفقی نداشته و با کاهش ۱۰.۵ درصدی در ارزش دلاری صادرات مواجه بوده است به طوری که از ۲۳.۴ میلیارد دلار در شش ماهه اول سال ۱۳۹۷ به ۲۰.۹ میلیارد دلار در شش ماهه نخست سال ۱۳۹۸ رسیده و در واقع این رقم کمی بیشتر از صادرات در شش ماهه اول سال ۱۳۹۶ به میزان ۲۰.۵ میلیارد دلار است.نکته آن است که در شش ماهه اول سال ۱۳۹۶ قیمت دلار در بازه ۳۷۰۰ تومانی تا ۴۰۰۰ تومانی در تغییر بود، در نیمه اول سال ۱۳۹۷ این ارز از حدود  قیمت ۵۰۰۰ تومان تا ۱۴۰۰۰ تومان معامله شد و به طور مشابه در سال ۱۳۹۸ دلار در  بازه ۱۱۰۰۰ تا ۱۵۰۰۰ تومانی در نوسان بود. در حقیقت این اعداد به ما نشان می ‌دهد در دو سال گذشته افزایش حدود سه برابری قیمت ارز تاثیری را بر عملکرد صادرات غیرنفتی کشور نداشته است. البته برخی اقتصاددانان از جمله بلانچارد در کتاب خود اذعان می‌ دارند که در کوتا مدت افزایش نرخ ارز ممکن است سبب بهبود سریع خالص صادرات نشود و این امر فرآیندی زمان‌بر است

 ارزش به ميليون دلار

كشور

ارزش سال 97

سهم از كل صادرات

ارزش سال 96

درصد تغييرات  ارزش يكساله

درصد تغيير وزن

چين

9218

20.8

9012

2

8-

عراق

8961

20.2

6555

37

49

امارات

5955

13.4

6771

12-

25-

كره جنوبي

2568

5.8

4386

41-

51-

تركيه

2369

5.3

3963

40-

53-

هند

2043

4.6

2736

25-

15-

پاكستان

1247

2.8

919

36

30

اندونزي

787

1.8

649

21

6

عمان

729

1.6

552

32

9

افغانستان

2927

6.6

2785

5

4-

تايلند

710

1.6

734

3-

13-

آذر بايجان

411

0.9

326

26

16

ايتاليا

276

0.6

423

35-

39-

آلمان

254

0.6

361

29-

139

ژاپن

241

0.5

422

43-

57-

تركمنستان

400

0.9

418

4-

17-

روسيه

281

0.6

292

4-

5-

تايوان

279

0.6

577

52-

54-

كويت

253

0.6

252

0

27

مالزي

247

0.6

206

20

5-

جمع 20 كشور

40156

91

42339

5-

12.5-


دو برابر شدن صادرات با وجود 10 برابر شدن نرخ دلار

 اگر در یک بازه ۹ ساله نیز این مقایسه را انجام دهیم خواهیم دید که در سال ۱۳۸۹ و در شش ماهه اول آن سال و با دلار هزار تومانی کشور در حدود ۱۲.۲ میلیارد دلار صادرات غیرنفتی داشت که این موید آنست که افزایش بیش از ۱۰ برابری قیمت دلار در طول این سال‌ها صادرات را کمتر از دو برابر افزایش داده است.
حال سوال اینجاست آیا همان طور که ارقام نشان می ‌دهد افزایش نرخ ارز تاثیری بر میزان صادرات غیرنفتی کشور نداشته است و در اقتصاد ایران میزان کشش صادرات غیرنفتی نسبت به نرخ ارز پایین است؟ برای پاسخ به این سوال باید گفت به‌رغم افزایش نرخ ارز در این دوران حتی به بیش از ۱۰ برابر، باید در نظر داشت که این افزایش نرخ ارز از بابت تحریم ‌هایی حاصل شده که اتفاقا در خیلی از اوقات دسترسی کشور به مواد اولیه و خدمات مالی را نیز مختل کرده است و امکان ارتباط کشور با کشورهای دیگر و انجام تجارت را سخت و پیچیده کرده یعنی در مرحله اول تولید و در مرحله دوم صادرات کشور را دچار مشکل کرده است. اگر بخواهیم گروه‌های مختلف صادراتی کشور را بررسی کنیم بر اساس آخرین آمار موجود سازمان توسعه تجارت در پایان سال ۱۳۹۷ سهم این گروه‌ها از صادرات غیرنفتی کشور به شرح ذیل بوده است:
بر اساس آمار گمرک کشور از تجارت خارجی ایران در بهار امسال،‌ صادرات و واردات در ۳ ماه نخست امسال در مقایسه با مدت مشابه سال قبل کاهش داشته است.آمار گمرک ایران از تجارت خارجی کشور در سال جاری تا پایان خرداد ماه 98، نشان می‌دهد میزان صادرات قطعی کالاهای غیرنفتی کشور به استثنای نفت خام، نفت کوره و نفت سفید و همچنین بدون صادرات از محل تجارت چمدانی، بالغ بر 40 هزار و 350 تن به ارزش 11 میلیارد و 499 میلیون دلار بوده است.
بر اساس این گزارش، آمار صادرات سه ماه نخست امسال در مقایسه با مدت مشابه سال قبل، افزایشی 44.6 درصدی از نظر وزنی و کاهشی 1.18 درصدی در ارزش دلاری داشته است.علاوه بر این، میزان واردات کالا در بهار امسال، از نظر وزنی 5.94 درصد افزایش و از نظر دلاری 8.66 درصد کاهش یافت.کشورهای چین، عراق، ترکیه، امارات متحده عربی و افغانستان به ترتیب 5 کشوری بودند که بیشترین صادرات کالایی ایران به مقصد این کشورها انجام شد و در مقابل کشورهای چین، امارات متحده عربی، ترکیه، هند و آلمان عمده‌ترین طرف‌های معاملاتی ایران در واردات کالا طی 3 ماه نخست امسال بود.

سال

صادرات غير نفتي ميليارد دلار

رشد نسبت به سال قبل - درصد

1397

44

5.7-

1396

47

7

1395

44

3.5

1394

42.4

16-

1393

61.7

20

1392

51.6

-

شش ماهه 98

20.9

10.5-

شش ماهه 97

23.4

-


90 درصد صادرات متاثر از روابط خارجي


پتروشیمی ۳۲ درصد، میعانات گازی ۱۱ درصد، صنعت ۴۴ درصد، فرش و صنایع دستی ۱ درصد، کشاورزی ۹ درصد و معدن ۳ درصداز ميزان صادرات سهم داشته اند. از گروه‌های فوق ‌الذکر پتروشیمی و میعانات گازی با نفت و نوسانات آن مرتبط هستند. گروه معدن نیز معمولا با قیمت‌های جهانی مواد اولیه در ارتباط است و در کنار آن صنعت نیز با توجه به خرید مواد اولیه از خارج از کشور وابسته به تجارت جهانی است.
یعنی ۹۰ درصد صادرات کشور خواه ناخواه یا بر اساس قیمت‌های جهانی قیمت آن تغییر می ‌یابد و یا اینکه به مواد اولیه خارجی یا ماشین‌آلات خارجی برای تولید نیازمند است. بیشتر واردات ما مربوط به کالاهای واسطه ‌ای و سرمایه‌ای است از این رو افزایش نرخ ارز به نسبتی در قیمت تمام شده کالاها بالاخص کالاهای صنعتی تاثیرگذار است.
تنها دو گروه کشاورزی و فرش و صنایع دستی هستند که تا حدودی مستقل ‌تر و خودکفاتر هستند و تا اندازه‌ کمتری نیاز به مواد اولیه یا تعیین قیمت در بازارهای جهانی دارند.پس به عبارتی ۹۰ درصد صادرات کشور متاثر از روابط تجاری بین ‌الملل است که تحریم ‌ها دست تولیدکننده ایرانی را برای واردات مواد اولیه مورد نیاز بسته و هزینه خرید مواد اولیه یا ماشین  آلات را به شدت بالا برده است.
یعنی در بخش صنعت که ۴۴ درصد صادرات غیرنفتی را تشکیل داده است اثر افزایش نرخ ارز به واسه تحریم  ها قیمت تمام شده محصولات را به طور بیشتری افزایش می‌دهد و در کنار آن عدم همکاری بانک‌های دیگر کشورها با بانک‌های ایرانی شرایط را دوچندان سخت ‌تر کرده و از سوی دیگر ممکن است مانند بخش پتروشیمی با تحریم  های جداگانه آمریکا نیز از سوی دیگر مواجه باشد.
در واقع تولیدکنندگان ایرانی در افزایش جهش گونه ارزی در سال‌های گذشته یا پتانسیل افزایش تولید را نداشتند و یا مانند خودروسازان کشور به دلیل تحریم تولیدشان کاهش یافت و حتی به اندازه گذشته نیز امکان تولید نداشتند یا اگر همچنان بر همان مدار قبل به تولید می  پرداختند یا باید نیاز داخلی را پاسخگو می‌بودند و یا صادرات به کشورهای خارجی را، و این هر دو با هم امکان‌پذیر نبود.
در نتیجه در مواقعی که تولیدکننده صادرات به کشور خارجی را انتخاب می کرد آنگاه صادرات خود باعث افزایش قیمت کالای داخلی و در نتیجه افزایش تورم و کاهش رفاه مصرف  کنندگان داخلی می شد که نمونه آن را در یکسال گذشته به خصوص در کالاهایی مانند کالاهای کشاورزی مانند گوجه، سیب  زمینی و پیاز دیدیم که به دلیل صادرات قیمت آن در بازار داخلی به ناگاه سر به فلک گذاشت و مشکلاتی را برای مصرف  کننده داخلی بوجود آورد.
این موضوع نشان می دهد که هنوز تولید در کشور ما بر اساس الگوی جایگزینی واردات صورت می گیرد نه توسعه صادرات یعنی هدف برآورده کردن نیاز داخل از کالای وارداتی است نه صادرات به دیگر کشورها. بنابراین زمانی که قیمت ارز نیز تغییر می کند صنایع پتانسیل افزایش تولید و صادرات را ندارند و اگر هم صادرات را افزایش دهند قیمت کالای داخلی ناخودآگاه بالا خواهد رفت.

در کنار این موضوع، همزمان با افزایش تحریم  ها در این سال‌ها وضعیت صادرکنندگان در کشورهای خارجی بدتر شده و از بستن حساب‌های آنها تا مشکل انتقال پول و هزاران مشکل دیگر در این مدت برای آنها ایجاد شده که در نهایت انگیزه صادرکنندگان را برای صادرات کاهش داده است.از طرف دیگر بانک ها امروزه در تجارت نقش ویژه ای را دارند اما از سال ۱۳۹۰ بخش بانکی کشور با تحریم‌هایی مواجه شد که حتی در دوران برجام نیز قفل آن به طور کامل شکسته نشد و بسیاری از بانک‌های اروپایی از ترس تحریم  های آمریکا روابط خود را با ایران گسترش ندادند و این امر پس از خروج آمریکا از برجام حتی بدتر از گذشته نیز شد. بنابراین نمی  بایست انتظار داشت بدون کمک نظام بانکی صادرات بتواند مسیر بهبود را طی کند.

آمارها نشان می ‌دهد تغییرات نرخ ارز بر میزان صادرات کشور ما تاثیر چندانی نگذاشته است، اما باید در نظر داشت که این عدم بهبود صادرات به یکسری مشکلات از جمله تحریم ‌ها مربوط می‌شود که امکان بررسی تاثیر قیمت ارز بر بهبود صادرات را تا حدودی مشکل کرده است با این حال باید در نظر داشت هر چه قدر نگاه ما در تولیدات به خصوص تولیدات صنعتی کشور بر پایه «توسعه صادرات» باشد با هر افزایش قیمت ارز امکان بالارفتن صادرات بیشتر خواهد بود و هر چه که این نگاه توسعه‌ای کمتر باشد افزایش نرخ ارز به جای تقویت صادرات، اثرات تورمی بیشتری را به دنبال خواهد داشت.

نام کشور مقصد صادراتی

ارزش صادرات در بهار 98

درصد از کل صادرات کشور

چین

2.644 میلیارد دلار

22.99

عراق

2.383 میلیارد دلار

20.72

ترکیه

2.235 میلیارد دلار

19.44

امارات متحده عربی

925 میلیون دلار

8.04

افغانستان

535 میلیون دلار

4.65


کشورهای طرف معاملات وارداتی ایران

ارزش واردات بهار 98

درصد از کل واردات کشور

چین

2.348 میلیارد دلار

22.84

امارات متحده عربی

1.544 میلیارد دلار

15.01

ترکیه

1.260 میلیارد دلار

12.25

هند

1.247 میلیارد دلار

12.13

آلمان

514 میلیون دلار

5

 

كالا

ارزش 97

ارزش 96

درصد تغيير وزن

درصد تغيير ارزش

ميعانات گازي

4935

7063

44-

30-

پتروشيمي

14150

14486

13-

2-

صنعت

19693

18800

1.8

4.8

فرش

308

465

44

34-

كشاورزي

3747

3944

8

5-

معدن

1477

2224

13-

34-

كل  صادرات غير نفتي

44310

46982

12-

5.7-



 صادرات 97

در سال 97 به دنبال تحريم اقتصادي، بحران هاي ارزي و رشد نرخ ارز، ميزان  صادرات غيرنفتي شامل كالا و ميعانات گازي به ميزان 5.7 – درصد كاهش داشته است، صادرات غيرنفتي بدون ميعانات گازي نيز 1.36- درصد كاهش داشته است. از سوي ديگر با وجود كاهش صادرات، واردات كالا نيز به دليل گران شدن نرخ ارز و قيمت ها به ريال در داخل كشور، كاهش زيادي داشته و از 54 ميليارد دلار در سال 96 به 42 ميليارد دلار در سال 97 رسيده و21- درصد كاهش داشته است. در نتيجه تراز تجاري با احتساب ميعانات گازي كه در سال 96 رقم 7477- ميليون دلار بوده در سال 97 به تراز تجاري مثبت 1698 ميليون دلار بهبود يافته است.
اين نكته نشان مي دهد كه در شرايط تحريم و بحران ارزي، ادامه صادرات ايران به كشورهاي مختلف نقش مهمي در حفظ موازنه ارزي و حتي تراز تجاري مثبت داشته و در حالي كه صادرات غير نفتي و ميعانات  از 47 ميليارد دلار در سال 96  به 44 ميليارد دلار در سال 97 كاهش يافته اما واردات كاهش بيشتري داشته و از 54 ميليارد دلار در سال 96 به 42 ميليارد دلار در سال 97 رسيده  و در نتيجه تراز تجاري مثبت شده و نياز به تامين ارز واردات از محل هايي مثل نفت به صفر رسيده و صادرات غير نفتي تامين كننده كامل ارز مورد نياز واردات است.  
صادرات غير نفتي طي سال 1397 به تفكيك بخش هاي عمده نشان مي دهد كه صادرات كالا طي سال 1397 با احتساب ميعانات گازي به 117 ميليون و 228 هزار تن و 44310 ميليـون دلار رسـيده اسـت كـه نسبت به سال قبل 12 درصد از لحاظ وزن و 5.7 درصد از نظر ارزشي كاهش داشته است.هدف كل سال 97 صادرات غير نفتي بدون ميعانات  55 ميليارد دلاري بوده كه در عمل 39.4 ميليارد دلار تحقق يافته و درصد تحقق 72 درصد بوده است.
 پنج قلم عمده صادراتي عبارتند از: ميعانات گازي به ارزش 4935 ميليون دلار با كاهش 30- درصدي ، گاز طبيعي مايع شـده بـه ارزش 1924 ميليون دلار با 23- درصد كاهش ، پروپان مايع شده به ارزش 1710 ميليون دلار با 18 درصد افزايش، روغن هاي سبك و فـراورده هـا بـه جـز بنـزين بـه ارزش 1456 ميليون دلار و متانول 1350 ميليون دلار با 10 درصد افزايش و ساير كالاها نيز شامل قير با 21 درصد افزايش، محصول نيمه مام از آهن و فولاد با 178 درصد رشد،  پلي اتيلن با 6- درصد كاهش بوده اند.
همچنين حدود 20 ميليارد دلار از صادرات را گازهاي نفتي پروپان و بوتان، ميعانات گازي، پليمرهاي اتيلن، روغن نفتي، مشتقات متانول و...،‌بنزن و پارازايلين، كك نفت، قير، كودهاي شيميايي تشكيل داده اند.از سوي ديگر، حدود 34 ميليارد دلار از صادرات را سوخت ها و روغن ها و قير و موم، مواد پلاستيگي، شيميايي، چدن و اهن و فولاد، ميوه و سبزيجات، سنگ فلز وجوش و خاكستر، كود، نمك و گوگرد  و سيمان و آهك، مس، تشكيل مي دهند.

رشد صادرات به کشورهای همسایه

 پنج بازار نخست صادراتي كشور: چين با ارزش 9218 ميليون دلار ، عراق 8961 ميليـون دلار ، امـارات متحـده عربـي 5955 ميليون دلار، افغانستان 2927 ميليون دلار و جمهوري كره 2568 ميليون دلار بوده و  سهم اين بازارها از كل صادرات  67 درصد، متوسط قيمت هر تن كالاي صادراتي 378 دلار كه نسبت به مدت مشابه سال قبل 7 درصد افزايش داشته است.

نگاهي به جدول صادرات به 20 كشور عمده طرف تجاري ايران نشان مي دهد كه به خاطر تحريم ها و بحران ارزي، صادرات به برخي كشورها  و متحدان آمريكا كاهش زيادي داشته و صادرات به برخي ديگر از كشورها ازجمله كشورهاي همسايه ايران از جمله عراق، پاكستان، عمان، آذر بايجان و کشورهایی مانند اندونزي، افزايش زيادي داشته است اما صادرات به كشورهاي آلمان، ايتاليا، ژاپن، روسيه، تايوان، هند، تركيه، امارات، که قبلا شرکای تجاری اصلی ایران در گذشته محسوب می شدند، كاهش داشته است.

احتمالا تركيب صادراتي نيز تغيير كرده و از جمله نوع صادرات به عراق كه مواد غذايي و مايحتاج خانوارهاست به شدت رشد كرده و 37 درصد ارزش و 49 درصد وزن آن بيشتر شده و صادرات به عراق به تنهايي از 6.5 ميليارد دلار به نزديك 9 ميليارد دلار افزايش داشته است. این موضوع در سال گذشته باعث رشد قیمت ها در داخل کشور شده و انتقادهایی را به همراه داشت و برخی کارشناسان مطرح کردند که به خاطر افزایش نرخ دلار و کاهش ارزش ریال، طبیعی است که صادرات به کشورهای همسایه به شکل های مختلف افزایش یابد و در داخل کشور نیز قیمت ها افزایش یابد. اما در سال 98 نوعی ثبات قیمت ها و در مواردی کاهش قیمت برخی کالاها را شاهد بوده ایم که برخی صاحب نظران ثبات ارزش دلار، کاهش ارزش دلار نسبت به مهرماه سال 97  و برنامه های کنترل بازار ارز و کالاها را از دلایل آن ارزیابی کرده اند. اما همچنان صادرات ایران به کشورهای همسایه و از جمله حضور فروشندگان ایرانی در عراق و اقلیم کردستان عراق افزایش قابل توجهی داشته و حتی صادرات خدمات و حضور نیروی کار ایرانی در عراق رشد قابل توجهی داشته است.
صادرات ایران در سال 97 به کشورهای همکاری اسلامی به رقم 22 میلیارد دلار رسیده که نسبت به سال قبل 9 درصد رشد کرده است. صادرات به کشورهای همکاری خلیج فارس نیز به بیش از 7 میلیارد دلار رسیده که نسبت به سال قبل 7- درصد کاهش داشته، صادرات به کشورهای همکاری اقتصادی اکو نیز نزدیک به 8 میلیارد دلار بوده که 13- درصد نسبت به سال 96 کاهش داشته است. صادرات ایران به کشورهای عضو همکاری جنوب شرق آسیا آسه آ« نیز حدود 3 میلیارد بوده که 2- درصد کاهش داشته است. صادرات به کشورهای مستقل مشترک المنافع یا سی آی اس نیز که همسایه های شمال ایران محسوب می شوند، به 1.8 میلیارد دلار رسیده که 3- درصد کاهش داشته و صادرات ایران به اتحادیه اروپا بیشترین کاهش را داشته و 31- درصد کمتر شده  و به 1 میلیارد و 60 میلیون دلار رسیده که کاهش زیادی را نشان می دهد.
 
سال 1395 و 1394
 
صادرات كالا با احتساب ميعانات گازي كشور طي سال 1395 با رقم 130 میلیون تن و رقم نزدیک به 44 میلیارد دلار، نسبت به سال 94 معادل 38 درصد رشد وزن و 3.5 درصد رشد ارزش داشته است. صادرات بدون میعانات نیز 36 میلیارد و 610 میلیون دلار بوده که 3- درصد کاهش داشته است.در سال  94 نیز  صادرات با میعانات گازی 42 میليارد و 429 میلیون دلار بوده و بدون میعانات 37 میلیارد و 749 میلیون دلار گزارش شده است.

پنج قلم عمده صادراتي سال 95 شامل ميعانات گازي به ارزش 7320 ميليون دلار، روغن هاي سبك و فراورده هاي نفتي به جز بنزین 2479 میلیون دلار،  پروپان مايع شده به ارزش 1222 ميليون دلار، گاز طبيعي مايع شده به ارزش 2079، گازهاي نفتي و هيدروكربورهاي گازي 1204 ميليون دلار بوده است.پنج بازار اول نیز چين با 8377،  امارات متحده عربي 7436 ميليون دلار ، عراق 6111 ،  تركيه 3244 ميليون دلار و جمهوري كره 2877 ميليون دلار بوده و سهم اين بازارها از كل صادرات64 درصد بوده است.

10 کشور اول هدف صادراتی ایران در سال 95 شامل چین با 19 درصد، امارات با نزدیک به 17 درصد، عراق با حدود 14 درصد، ترکیه با 7.4 درصد، کره با 6.5 درصد، هند با 6.3 درصد، افغانستان با 5.6 درصد، ژاپن 2.6 درصد، پاکستان و تایوان هر یک با بیش از 1 درصد بوده اند که در مجموع 81 درصد کل صادرات ایران را به خود اختصاص داده اند.

متوسط قيمت هر تن كالاي صادراتي در سال 95 معادل  339 دلار بوده كه نسبت به مدت مشابه سال 94 به میزان 25 درصد كاهش داشته است. صادرات غیر نفتی از 42 میلیارد و 429 میلیون دلار در سال 94 به 43 میلیارد و 930 میلیون دلار در سال 95 رسید و 3.5 درصد از نظر ارزش و 38 درصد از نظر وزن رشد داشته است.

ترکیب عمده صادرات غیر نفتی شامل ميعانات گازي، ساير روغن هاي سبك و فرآورده ها بجز بنزين،  گاز طبيعي مايع، دپروپان مايع شده،  ساير گازهاي نفتي و هيدروكربورهاي گازي شكل،  پلي اتيلن گريد فيلم، پسته ها با پوست تازه يا خشك، متانول ، سنگ آهن هماتيت دانه بندي با خلوص آهن بيشت،  بوتان مايع شده در ظروف يك هزار سانتي متر بوده است.  10 کشور عمده هدف صادراتی به ترتیب چین با 19 درصد سهم، امارات 17، عراق 14، ترکیه بیش از 7 درصد، کره و هند هر یک با بیش از 6 درصد، افغانستان بیش از 5 درصد، ژاپن بیش از 2 دصد، پاکستان و تایوان با بیش از 1 درصد هدف های عمده بوده اند و این 10 کشور اول بیش از 81 درصد صادرات ایران را با رقم نزدیک به 36 میلیارد دلار جذب کرده اند.

1393 و 1392

صادرات كالا و خدمات كشور طي سال 1393  معادل 98 میلیون تن بوده که به ارزش61 میلیارد و 760 میلیون دلار بوده است که  نسبت به مدت مشابه سال قبل 5 درصد از لحاظ وزن و 20 درصد از نظر ارزشي افزايش داشته است.  صادرات غیر نفتی در سال 92 نیز معادل 51 میلیارد و 661 میلیون دلار با وزن حدود 94 میلیون تن اعلام شده است.

صادرات خدمات در سال 93 معادل 11 میلیارد و 933 میلیون دلار بوده که نسبت به رقم 9 میلیارد و 712 میلیون دلاری سال 92 به میزان 22 درصد رشد کرده است.پنج قلم عمده صادراتي سال 93 شامل پروپان با ارزش 2279 ميليون دلار ، متانول 1477 ميليون دلار ، بوتان 1469 ميليون دلار ، پلي اتيلن گريد فيلم به ارزش 1418 ميليون دلار و قير نفت به ارزش 1324 ميليون دلار  بوده است.

پنج بازار نخست صادراتي كشور شامل چين با 9159 ميليون دلار، عراق 6183 ميليون دلار، امارات متحده عربي 3932 ميليون دلار، هند 2441 ميليون دلار و افغانستان با 2388 ميليون دلار بوده که سهم اين بازارها از كل صادرات67 درصد کل صادرات ایران است.در سال 93 و یکسال پس از روی کار آمدن دولت روحانی، کشورهای عمده طرف تجاری ایران چین با بیش از 25 درصد ارزش صادرات ایران، عراق با 17 درصد، امارات با 11 درصد، هند و افغانستان هر یک با نزدیک به 7 درصد، ترکیه 6 درصد، ترکمنستان و پاکستان هر یک با نزدیک به 3 درصد، ایتالیا با نزدیک به 2 درصد، مصر 1.6 درصد بوده است. ارتباط با کشوری مانند ایتالیا در دولت روحانی تقویت شده است. متوسط قيمت هر تن كالاي صادراتي451 دلار بوده که نسبت به مدت مشابه سال قبل 16 درصد افزايش داشته است.