به دنبال تحريم بانك مركزي از سوي آمريكا، كارشناسان، نمايندگان مجلس و مديران اقتصادي و بانكي كشور، واكنش هاي مختلفي نسبت به اين تحريم ها نشان داده و در اين نكته اجماع نظر داشته اند كه اين براي دومين بار است كه بانك مركزي ايران تحريم مي شود و تاثيري بر اقتصاد و بازارها نخواهد داشت. زيرا آمريكا از طريق تحريم هاي بانكي و ارزي، قبلا اثرات خود را بر بازارها گذاشته و تحريم جديد نمي تواند اثر مضاعف بر بازارها داشته باشد
اقتصاد گردان - فریده شریف زاده
رییس کل بانک مرکزی در واکنش به تحریم مجدد بانک مرکزی تاکید کرد:تحریم مجدد بانک مرکزی توسط دولت آمریکا نشان میدهد که دست آنها برای پیدا کردن اهرم فشار علیه ایران تاچه حدی خالی است. اگر اینگونه اقدامات میتوانست در پیشبرد خواسته های ظالمانه آن دولت موثر باشد، وضعیت اقتصادی کشور بسیار متفاوت با وضعیت فعلی بود.
دکتر عبدالناصر همتی افزود: ناکامی های مکرر دولت آمریکا در یک سال و اندی گذشته نشان می دهد که این تحریم ها بی اثرتر از هر زمان دیگری شده اند و اقتصاد ایران، تاب آوری خود در مقابل تحریمها رابه همگان اثبات کرده است. موفقیت های اخیر بانک مرکزی و ثبات بازارنشان میدهد که خوشبختانه تجارت و مبادلات مالی کشور از راه هایی انجام میشود که از سوی آمریکا غیر قابل تحریم است.
همتی افزود: خوشبختانه از دوره دور زدن تحریم ها به دوره تحریم ناپذیری تجارت خارجی عبور کرده ایم و وقت آن رسیده است که دولت آمریکا از واقعیت ها درس بگیرد.
تحریم دوباره بانک مرکزی ایران توسط دونالد ترامپ واکنشهایی را در داخل ایران و سایر کشورها در پی داشته و این تحریمها را نامشروع، خطرناک و بیاثر دانستهاند.
دفتر کنترل داراییهای خارجی وزارت خزانهداری آمریکا اعلام کرد که تحریمهای جدیدی را علیه برخی نهادهای مالی ایرانی اعلام کرده است. در بیانیه وزارت خزانهداری آمریکا آمده است: «امروز دفتر کنترل داراییهای خارجی خزانهداری با توجه به اختیارات خود در زمینه مقابله با تامین مالی تروریسم تصمیم گرفت بانک مرکزی ایران، صندوق توسعه ملی ایران و شرکت اعتماد تجارت پارس را تحت دستورالعمل شماره ۱۳۲۲۴ به فهرست حامیان مالی تروریسم اضافه کند.»
تحریمهای جدید به دنبال حمله یمنیها به تاسیسات نفتی شرکت آرامکو که به کاهش ۵۰ درصدی صادرات نفت عربستان منجر شد اعمال شده است، اما تحریم بانک مرکزی ایران در حالی اعلام میشود که یک سال پیش همزمان با بازگشت تحریمهای رفع شده در برجام بانک مرکزی ایران تحریم شده بود. در واقع آمریکا برای بار دوم بانک مرکزی را این بار به بهانه تأمین مالی تروریسم تحریم کرده است.
تحریمهای جدید آمریکا واکنش مقامات ایرانی را در پی داشته و رییس کل بانک مرکزی این تحریمها را بیاثر خوانده است. عبدالناصر همتی در اینباره تاکید کرده است که تحریم مجدد بانک مرکزی توسط دولت آمریکا نشان میدهد که دست آنها برای پیدا کردن اهرم فشار علیه ایران تاچه حدی خالی است.
اقدام آمریکا نقض اصول شناخته شده بینالمللی است
محمدجواد ظریف؛ وزیر امور خارجه ایران نیز که خود پیش از این مورد تحریمهای آمریکا واقع شده، تحریم بانک مرکزی را نشانه استیصال آمریکا دانسته و بیان داشته است: «آمریکاییها هر تحریمی را که میتوانستند علیه ایران انجام دادند. کاری که اکنون انجام میدهند، این است که بانک مرکزی را که قبلاً تحریم شده بود با عنوان دیگری تحریم میکنند.»
ظریف با خطرناک و ناپذیرفتنی خواندن این اقدام آمریکا، آن را نقض تمام تعهدات بینالمللی نهتنها برجام بلکه نقض اصول شناختهشده بینالمللی در مصونیت بانکهای مرکزی عنوان کرده و تاکید کرده است: «وقتی یک موسسه را چندین بار با عناوین مختلف تحریم میکنند، نشاندهنده آن است که آنچه فکر میکردند با سیاست فشار حداکثری میتوانند در ظرف چند ماه مردم ایران را به زانو درآورند، شکست خورده است.»
ظریف تصریح کرده که آمریکاییها هرچه زودتر باید به این واقعیت اعتراف کنند و با یک روش آبرومندانه به این سیاست خود پایان دهند و گفته است: «اگر همانطور که مقام معظم رهبری فرمودند توبه کنند و به میز مذاکره بازگردند، حتماً به نتایج بهتری میرسند تا اینکه بانک مرکزی را دو یا چند بار تحریم کنند.»
وزیر امور خارجه کشورمان در واکنش به اقدام آمریکا برای تحریم مجدد بانک مرکزی ایران گفت: این اقدام نشاندهنده این است که سیاست فشار حداکثری به پایان خود نزدیک شده است.تحریم بانک مرکزی پیش از هرچیز نشان دهنده استیصال آمریکا است، آمریکایی ها هر تحریمی را که می توانستند علیه ایران انجام دادند، کاری که اکنون انجام میدهند، این است که بانک مرکزی که قبلا تحریم شده بود را با عنوان دیگری تحریم میکنند.
ظریف با خطرناک و ناپذیرفتنی خواندن این اقدام آمریکا افزود: البته این اقدامشان نشاندهنده تلاششان برای مانع شدن از خریدهای بینالمللی و رسیدن غذا و دارو به مردم ایران است. این اقدام، نقض تمام تعهدات بینالمللی نه تنها برجام بلکه نقض اصول شناخته شده بین المللی در مصونیت بانک های مرکزی است.البته آمریکاییها در این زمینه متعهد به مقررات بین المللی نبودند و صرفا آنها را بر اساس منافعشان تعبیر کردهاند. این اقدام خطرناک است و از یک طرف هم نشان دهنده عدم تعهد آمریکا به تعهدات بینالمللی است.
وزیر امور خارجه جمهوری اسلامی ایران، اضافه کرد: از طرف دیگر هم نشان دهنده این است که سیاست فشار حداکثری به پایان خود نزدیک شده است. وقتی یک موسسه را چندین بار با عناوین مختلف تحریم میکنند، نشان دهنده آن است که آنچه که فکر می کردند با سیاست فشار حداکثری میتوانند در ظرف چند ماه مردم ایران را به زانو درآورند، شکست خورده است.
ظریف تصریح کرد: آمریکایی ها هرچه زودتر باید به این واقعیت اعتراف کنند و با یک روش آبرومندانه به این سیاست خود پایان دهند. اگر همانطور که مقام معظم رهبری فرمودند توبه کنند و به میز مذاکره بازگردند، حتما به نتایج بهتری می رسند تا اینکه بانک مرکزی را دو یا چند بار تحریم کنند.
دعوت از جامعه بینالمللی برای ایجاد نظام تجاری و اقتصادی جدید
سخنگوی وزارت امور خارجه ایران نیز در پی این اقدام آمریکا از همه اعضای جامعه بینالمللی دعوت کرد به فکر نظام تجاری و اقتصادی جدیدی باشند که در آن تاثیر اقدامات خصمانه آمریکا علیه توسعه و تجارت آزاد بینالمللی به حداقل برسد.
سیدعباس موسوی در واکنش به تحریمهای جدید ایالات متحده آمریکا اعلام کرده که تحریم اعلام شده موضوع جدیدی نبوده و فقط تحریمهای قدیمی به شکل دیگری بیان شده است و افزوده است: «ایران از اولین تحریمها که در نوع خود از سختترین تحریمها بوده است راه خود را پیدا کرده و با اتکای به تواناییهای داخلی و همکاری با کشورهای دوست به رشد و توسعه خود ادامه خواهد داد.»
موسوی همچنین اظهار امیدواری کرده که دولتمردان آمریکا درک کنند که آنها دیگر تنها ابر قدرت اقتصادی جهان نیستند و کشورهای زیادی هستند که مایلند از بازار ایران و فرصت های اقتصادی روابط خوب با ایران بهرهمند شوند.
روسیه: به همکاری با بانکهای ایرانی ادامه میدهیم
وزارت خارجه روسیه نیز در کمتر از یک ساعت پس از اعلام تحریمهای جدید توسط «دونالد ترامپ» رییس جمهور آمریکا به این اقدام واکنش نشان داد. وزارت خارجه روسیه روز جمعه در واکنش به اقدام خصمانه آمریکا مبنی بر تحریم بانک مرکزی با نامشروع خواندن این تحریمها عنوان کرد که با وجود تحریمها به همکاری با بانکهای ایرانی ادامه خواهد داد.
تحریم دوباره بانک مرکزی جنبه تبلیغاتی و روانی دارد
سیدحسین سلیمی كارشناس بانكي نيز با اشاره به تحریم دوباره بانک مرکزی از سوی رییس جمهور آمریکا تاکید کرد که این موضوع تاثیر چندانی بر بازارها نخواهد داشت و بیشتر جنبه روانی و تبلیغاتی دارد.
وي در گفتگو با ایبِنا درباره تحریم دوباره بانک مرکزی از سوی دونالد ترامپ و تاثیر آن بر بازارهای مختلف با توجه به اینکه پیش از این نیز بانک مرکزی تحریم شده و نقل و انتقال مالی با ایران محدودیت داشت، گفت: این نوع از تحریمها بیشتر جنبه روانی و تبلیغاتی دارد و بر بازارهای مختلف تاثیری نخواهد داشت.
وی با اشاره به اتهامزنی مقامات آمریکایی درباره حمله ایران به تاسیسات نفتی آرامکو عربستان اظهار داشت: پیش از این نیز با توجه به تحریمهای یکجانبه آمریکا، نقل و انتقال پول با مشکل مواجه بود و با اعمال تحریم جدید، اتفاق جدیدی رخ نداده و محدودیتها بیشتر نخواهد شد.
وی توضیح داد: با توجه به قانون اساسی در آمریکا، با توجه به دستور اجرایی دونالد ترامپ به عنوان رییس جمهور آمریکا در تحریم بانک مرکزی، رییس جمهور بعدی این کشور (هر فردی که باشد)، برای برداشتن تحریم بانک مرکزی ایران نیاز به کسب مصوبه کنگره خواهد داشت که این موضوع روند برداشتن این تحریم را زمانبر خواهد کرد.
سلیمی همچنین درباره پیوستن سامانه سپام بانک مرکزی ایران به پیامرسان روسیه و تاثیر آن بر تجارت خارجی با کشورهای عضو اتحادیه اوراسیا اظهار داشت: به هر حال این موضوع نیز گشایشی است و مبادلات با کشورهای عضو اتحادیه اوراسیا را تسهیل میکند.
وی تصریح کرد: با توجه به پیوستن ایران به اتحادیه کشورهای اوراسیا و استفاده از پیام رسان روسیه برای مبادلات بانکی، میتوان بسیاری از کالاهای مورد نیاز را از کشورهای این اتحادیه وارد کرد و بسیاری از کالاهای تولیدی را نیز به این کشورها صادر یا از آنها برای کشورهای ثالث ترانزیت کرد.
وي افزود: البته باید توجه داشت که با وجود مبادله با پولهای ملی اما همچنان خرید و فروش کالاهایی که تحت تحریم آمریکا هستند یا حمل و انتخاب بندر ترازیتی آن با مشکل روبروست.
سلیمی خاطرنشان کرد که نباید انتظار داشته باشیم که با پیوستن به این اتحادیه و انجام مبادلات بانکی از طریق پیام رسان روسی، درد کل اقتصاد کشور درمان شود.
عضو کمیسیون بازار پول و سرمایه اتاق بازرگانی ایران در عین حال خاطرنشان کرد: البته هر نوع تحریمی تاثیر روانی و انتظاری و همچنین افزایش ریسک معاملات در بازار را به همراه خواهد داشت و تحریم جدید نیز از این موضوع مستثنی نیست.
عضو هیات مدیره بانک خاورمیانه ادامه داد: اگر به جزییات قانون تحریمهای آمریکا علیه ایران مراجعه کنید، میبینید که تحریم بانک مرکزی و افزودن صندوق توسعه ملی و چند نهاد و موسسه دیگر نیز به فهرست تحریمها تغییر چندانی در شرایط موجود ایجاد نمیکند.
تحریم دوباره بانک مرکزی، بازی باخته آمریکا
از سوي ديگر، محمدحسین حسین زاده كارشناس بانكي، تحریم دوباره ایران از سوی ایالات متحده را بازی باخته آمریکا عنوان کرد.
وي درباره تحریم دوباره ایران از سوی آمریکا، اظهار داشت: تحریم ایران از سوی آمریکا نه موضوع جدیدی است و نه برای مجموعه کشور و نظام بانکی تاثیر خاصی دارد. بیشتر جنگ روانی است که از گذشته بوده و اکنون تشدید شده است.
وی افزود: با تحریم دوباره ایران، در عمل هیچ اتفاقی در تعاملات مالی صورت نخواهد گرفت و با توجه به اینکه در چند وقت اخیر قدرت نظام جمهوری اسلامی در منطقه و جهان مشخص شده این اقدامات بازیهای باختهای است و آمریکا آخرین تلاشهای خود را می کند، اما هیچ اتفاقی نخواهد افتاد.ما سالیان سال است که بدون داشتن این ابزارها کشور را اداره می کنیم و حتی ابزارهای جایگزین ابزارهای بین المللی مثل سوئیفت و ... ایجاد شده از برقراری ارتباط بانکی از طریق پیام رسان روسی و سپام بانک مرکزی ایران (غیر سوئیفت) نشان از بهبود شرایط ایران نسبت به قبل حتی در شرایط تحریم دارد.
به گفته حسین زاده، شاید این تحریم ها نعمتی باشد برای رشد اقتصادی کشور و نسبت به قبل نه تنها شاهد تغییراتی نخواهیم بود، بلکه دوران سخت اقتصاد ایران نیز به اتمام رسیده است.
تحریم مجدد بانک مرکزی چه فرقی با تحریم قبلی دارد؟
وزارت خزانهداری آمریکا، بانک مرکزی ایران را اینبار به بهانه تأمین مالی تروریسم تحریم کرد؛ اقدامی که به گفته رئیس کل بانک مرکزی، نشان میدهد که دست آمریکاییها برای پیدا کردن اهرم فشار علیه ایران تا چه حد خالی است.
به گزارش ایسنا، دفتر کنترل داراییهای خارجی وزارت خزانهداری آمریکا اعلام کرد که تحریمهای جدیدی را علیه برخی نهادهای مالی ایرانی اعلام کرده است.
در بیانیه وزارت خزانهداری آمریکا آمده است: «امروز دفتر کنترل داراییهای خارجی خزانهداری با توجه به اختیارات خود در زمینه مقابله با تأمین مالی تروریسم تصمیم گرفت بانک مرکزی ایران، صندوق توسعه ملی ایران و شرکت اعتماد تجارت پارس را تحت دستورالعمل شماره ۱۳۲۲۴ به فهرست حامیان مالی تروریسم اضافه کند.»
خزانهداری آمریکا در ادامه ضمن متهم کردن بانک مرکزی ایران به تأمین مالی سپاه قدس و حزبالله، مدعی شد که این بانک تاکنون میلیاردها دلار پول برای سپاه پاسداران فراهم کرده است.
وزارت خزانهداری آمریکا همچنین مدعی شد که شرکت اعتماد تجارت پارس، برخی تراکنشهای ارزی ایران را تسهیل کرده است و صندوق توسعه ملی ایران نیز یکی از منابع تأمین مالی سپاه پاسداران انقلاب اسلامی بوده است.
بانک مرکزی پیشتر نیز توسط وزارت خزانهداری آمریکا تحریم شده بود اما اینبار نام این بانک به فهرست تأمین مالی تروریسم اضافه شده است که مقامات آمریکایی به زعم خود امیدوارند رفع تحریم را دشوارتر کند.
تحریمهای جدید پس از آن اعلام میشود که به دنبال حمله به تاسیسات نفتی شرکت آرامکو که به کاهش ۵۰ درصدی صادرات نفت عربستان منجر شد، دونالد ترامپ - رئیسجمهور آمریکا - دستور وضع تحریمهای جدید ضدایران را صادر کرد. با وجود آنکه این حمله توسط ارتش یمن انجام شد، طرف آمریکایی در ادعاهای خود، ایران را مقصر دانسته است.
وزارت خزانهداری آمریکا با غیر قابل قبول دانستن حمله به تاسیسات نفتی شرکت آرامکو مدعی شده است که تحریمهای جدید، مکانیزم تأمین مالی سپاه قدس و حزبالله را هدف قرار داده است.
طرف آمریکایی با تأکید بر اینکه به سیاست فشار حداکثری ضد ایران ادامه خواهد داد، از قول سیگال ماندکلر - معاون مقابله با تأمین مالی تروریسم وزارت خزانهداری آمریکا - نوشته است که کشورها باید از عواقب همکاری با بانک مرکزی ایران آگاه باشند.
به گزارش ایسنا، عبدالناصر همتی - رئیس کل بانک مرکزی - نیز در واکنش به این تحریمها گفت: تحریم مجدد بانک مرکزی توسط دولت آمریکا نشان میدهد که دست آنها برای پیدا کردن اهرم فشار علیه ایران تا چه حد خالی است و موفقیتهای اخیر بانک مرکزی و ثبات بازار نشان میدهد که خوشبختانه تجارت و مبادلات مالی کشور از راههایی انجام میشود که از سوی آمریکا غیرقابل تحریم است.
هدف اصلی تحریمهای جدید آمریکا از دید مقام سابق خزانهداری
یکی از مقامات اسبق وزارت خزانهداری آمریکا اعلام کرد هدف اصلی تحریم های جدید آمریکا علیه ایران، ساز و کار مالی اینستکس است نه بانک مرکزی ایران.
به گزارش نشنال امارات، وزارت خزانه داری آمریکا روز گذشته بانک مرکزی ایران، صندوق توسعه ملی و شرکت اعتماد تجارت پارس را در فهرست تحریم قرار داد. دونالد ترامپ، رئیسجمهور آمریکا دیروز درنشست خبری مشترک خود با نخستوزیر استرالیا گفت که این تحریم ها، بیشترین میزان تحریمهایی است که در طول تاریخ علیه یک کشور وضع شده اند.
تحریمهای جدید که یک هفته پس از حملات به تاسیسات نفتی شرکت آرامکو عربستان وضع شده اند، با واکنش های زیادی مواجه شدند. برخی کارشناسان از جمله ریچارد نفیو، طراح رژیم تحریم های ایران در دوران ریاست جمهوری اوباما آن را تکراری خواندند و روسیه نیز ضمن محکومیت این تحریم ها اعلام کرد به همکاری با بخش بانکی ایران ادامه خواهد داد.
بریان او تول، از مدیران اندیشکده " شورای آتلانتیک" و مشاور ارشد سابق دفتر کنترل دارایی های خارجی وزارت خزانه داری آمریکا، در رابطه با تحریمهای جدید آمریکا گفت که به نظر وی، تحریم ها بیشتر ساز و کار مالی تجارت اتحادیه اروپا با ایران موسوم به اینستکس را هدف گرفته است. وی به نشنال گفت: بانک مرکزی ایران قبلا نیز طبق لایحه دفاعی تحریم بود و درنتیجه تحریم آن مساله جدیدی نیست.
او تول دو مورد از اهداف تحریم های جدید را چنین بر شمرد: اولین هدف تحریم ها افزایش فشارها برای تامین مالی نیروهای نظامی و هدف دوم و اصلیتر، مقابله با معافیت های تحریمی مربوط به اقلام بشردوستانه خواهد بود چرا که بانک مرکزی تامین مالی واردات چنین اقلامی را بر عهده دارد.
به گفته او تول در نتیجه قرار گرفتن نام بانک مرکزی ایران در فهرست تامین مالی کنندگان تروریسم، تراکنش های مالی با ایران از طریق ساز و کارهایی نظیر اینستکس دیگر مصون از پیامدهای تحریم ثانویه نخواهند بود. در نتیجه آمریکا قصد دارد این ساز و کار در عمل به ساز و کاری شکستخورده تبدیل شود.
وی در ادامه با انتقاد از دولت ترامپ برای آسیب زدن به شهروندان عادی ایرانی افزود که با رفتن نام بانک مرکزی به فهرست تامین مالی تروریسم، احتمال باقی ماندن این نهاد در فهرست تحریم صرف نظر این که دولت بعدی دموکرات باشد یا جمهوری خواه، بیشتر شده است.
تهدید آمریکا به تحریم بانکهای ایرانی بیشتر
همچنين سخنگوی وزارت خارجه آمریکا اعلام کرد واشنگتن تحریمهای بیشتری علیه بانکهای ایرانی اعمال خواهد کرد.
مورگان اورتگاس، سخنگوی وزارت خارجه آمریکا در گفتگو با خبرنگار شبکه بلومبرگ در اظهاراتی مداخله جویانه گفته است که تمامی گزینه ها در خصوص ایران روی میز قرار دارد. وی با بیان این که تا زمان تغییر نکردن رفتار، تحریم ها علیه این کشور ادامه خواهد داشت تهدید کرد که واشنگتن در آینده تحریم های بیشتری را علیه بانکهای ایرانی اعمال خواهد کرد.
از سوی دیگر اما مایک پمپئو، وزیر خارجه آمریکا اعلام کرد که دونالد ترامپ خواهان رسیدن به راهحلی صلح آمیز با ایران است. وی با اشاره به تلاش های آمریکا برای تشکیل ائتلافی ضد ایران گفت: ماموریت من و خواستهی رئیس جمهور آن است که در همکاری با طرفهای مختلف به راهحلی صلح آمیز با ایران برسیم و امیدوارم ایران اقدامات اخیر را در چنین چارچوبی ببیند.
ادعای وزیر خارجهامریکا برای دستیابی به راه حل صلح آمیز با ایران در شرایطی بیان میشود که به گفته شبکه خبری سی بی اس، مارک اسپر، وزیر دفاع و جوزف دانفورد، رئیس ستاد مشترک ارتش آمریکا در یک کنفرانس خبری مشترک اعلام کردند آمریکا سربازهای بیشتری را به عربستان اعزام خواهد کرد.
آمریکا روز گذشته بانک مرکزی، صندوق توسعه ملی ایران و شرکت اعتماد تجارت پارس را به فهرست تامین مالی تروریسم خود افزود.
تحریمهای جدید پس از آن اعلام میشود که به دنبال حمله به تاسیسات نفتی شرکت آرامکو که به کاهش ۵۰ درصدی صادرات نفت عربستان منجر شد، دونالد ترامپ - رئیسجمهور آمریکا - دستور وضع تحریمهای جدید ضدایران را صادر کرد. با وجود آنکه این حمله توسط حوثیهای یمن انجام شد، طرف آمریکایی در ادعاهای خود، ایران را مقصر دانسته است.