حمید تهرانفر معاون سابق نظارتي بانك مركزي گفت: عملیات بازار باز باید عنوان ابزاری کاربردی آغاز به کار کند تا بتوانیم در زمان مناسب از آن بهرهبرداری کنیم
اقتصاد گردان - حمید تهرانفر در گفتگو با ایبِنا، درباره راهاندازی عملیات بازار باز اظهار داشت: اقدام بانک مرکزی اقدام قابل تقدیری است و رییس کل بانک مرکزی دیدگاه خوبی در زمینه کنترل نقدینگی دارد، اما شاید در شرایط فعلی توقعی که از عملیات بازار باز داریم، محقق نشود.
بانک مرکزی با عملیات بازار باز باید با خرید اسناد خزانه به جامعه نقدینگی تزریق و با فروش این اوراق منابع را جذب بانک مرکزی کند، اما اکنون کارایی این ابزار آنقدر نیست که با فروش آن منابع بازار را جذب کند و موجب میشود بانک مرکزی در مقام خریدار قرار گیرد و نقدینگی به جامعه تزریق شود.
تهرانفر در عین حال خاطرنشان کرد: اکنون با توجه به شرایطی که داریم، شاید عملیات بازار باز نتواند توقع را برآورده کند اما باید به عنوان ابزاری کاربردی آغاز به کار کند تا در زمان مناسب از آن بهرهبرداری کنیم.
وی درباره وضعیت بدهی بانکها به بانک مرکزی تصریح کرد: بانک کارآفرین و برخی بانکهای خصوصی بدهی به بانک مرکزی ندارند، اما برخی بانکها به ویژه بانکهای دولتی و شبه دولتی به دلیل تکالیفی که از طرف دولت به آنها داده میشود، مجبورند بیشتر از منابع در اختیار خرج کنند که در نتیجه به برداشت از بانک مرکزی و انباشت بدهی میانجامد.
وي با اشاره کاهش بدهی بانکها به بانک مرکزی یادآور شد: بخش اعظم این کاهش به این دلیل تهاتر بدهی دولت، پیمانکاران و بانکها بوده است و این در حالی است که اکنون برخی بانکها 10 تا 12 هزار میلیارد تومان بدهی به بانک مرکزی دارند که رقم زیادی است.
آنطور که عبدالناصر همتی اعلام کرده بانک مرکزی مصمم به تغییر کانال انتقال اثر پول پُرقدرت به نقدینگی با راهاندازی عملیات بازار باز است. رییس کل بانک مرکزی در پیامی اینستاگرامی با بیان اینکه ترازنامه بانک مرکزی یا همان حجم پول پُرقدرت از دو مسیر بزرگ میشود، نوشته است: «یک مسیر افزایش خالص خرید ارزهای خارجی توسط بانک است. این ارزها عمدتا مربوط به درآمدهای نفتی دولت صندوق توسعه ملی هستند. این بسط ترازنامه مربوط به عرضه برونزای ذخایر است. یک مسیر دیگر افزایش بدهی بانکها یا دولت به بانک مرکزی است. این افزایش بدهی مربوط به تقاضای درونزای اقتصاد است».
رییس کل بانک مرکزی با تاکید بر اینکه هرگونه کسری بودجه دولت به صورت مستقیم و یا از طریق ترازنامه بانکها منجر به انبساط ترازنامه بانک مرکزی میشود، افزوده است: «بدیهی است اگر بانک مرکزی روی ترازنامه کنترل نداشته باشد به سختی میتواند نقدینگی را با ابزار و غیرموثر سپرده قانونی و مدیریت و جیرهبندی اعتبارات کنترل کند. به همین دلیل بانک مرکزی مصمم به تغییر کانال انتقال اثر پول پُرقدرت به نقدینگی با راهاندازی عملیات بازار باز است»
همتی اضافه کرده است: «با این روش بانک مرکزی همانند تجربه بسیاری از بانکهای مرکزی دنیا به جای کنترل مقدار پول به کنترل قیمت پول میپردازد. لذا قطع ارتباط بین حجم پول پُرقدرت با نقدینگی با اجرای کانال نرخ سود در بازار بین بانکی و اجرای عملیات بازار باز حاصل خواهد شد».
وی در پایان این پیام اینستاگرامی خاطرنشان کرده است: «یاری و مساعدت همکارانم در بخش های مرتبط دولت برای کنترل و جبران کسری بودجه از طریق انتشار تدریجی ولی محتاطانه اوراق خزانه و نیز مدیریت اضافهبرداشتهای بانکها شرط مهم موفقیت است. بانک مرکزی از تمام ابزارهای خود برای مهار تورم بهره میگیرد»