رئیسکل بانک مرکزی در اين همايش، از اجرای عملیات بازار باز بانکی تا پایان شهریورماه و تغییر در نحوه امهال تسهیلات بانکها بر اساس تصمیم شورای فقهی بانک مرکزی خبر داد. همتي همچنين به نكاتي در رابطه با بهبود شاخص هاي كلان اقتصادي از جمله ثبات بازار ارز، كنترل تورم، كاهش نرخ مسكن و معاملات مسكن اشاره كرده و معتقد است كه با ايجاد ثبات بازارها، به تدريج بازارهاي دارايي نيز بهبود خواهند داشت و در صورت تداوم كنترل تورم، شاخص هاي بانكي و پولي، ناترازي بانك ها از جمله اضافه برداشت بانك ها نيز به تدريج به سمت بهتر شدن و اصلاح نظام بانكي حركت خواهد كرد
اقتصاد گردان - سی امین همایش بانکداری اسلامی با موضوع بهبود فرآیندهای اجرایی عملیات بانکداری بدون ربا روز شنبه 9 شهريور 98 در سالن همایشهای بانک مرکزی با حضور رئيس كل بانك مركزي، وزيراقتصاد، تعدادي از مديران و صاحب نظران نظام بانكي برگزار شد و هر يك از سخنرانان، با اشاره به تجربه بانكداري اسلامي در چند دهه اخير، مهمترين ضرورت هاي مطرح در رابطه با اصلاح نظام بانكي و تحولات پيش رو در زمينه نظام تصميم گيري در عمليات بانكدراي اسلامي را مطرح كردند.
سخنرانان اصلی این همایش، فرهاد دژپسند وزیر امور اقتصادی و دارایی، عبدالناصر همتی رییس کل بانک مرکزی، حجتالاسلام غلامرضا مصباحی مقدم عضو مجمع تشخیص مصلحت نظام و محمدحسین حسینزاده بحرینی نماینده مجلس، بودند و چندتن از مديران بانكي شامل صالح آبادي، پرويزيان، چقازردي و ... در سخنراني هاي جداگانه ، ضمن ارائه اخبار تحولات نظام بانكي، ضرورت هاي مطرح در رابطه با اصلاح نظام بانكي را مورد توجه قرار دادند. همچنین در میزگرد تخصصی كه با حضور طالبی دبیر کل بانک مرکزی، حنیفی معاون نظارت بانک مرکزی، نوری معاون اقتصادی دادستان کل کشور، دیواندری رییس پژوهشکده پولی و بانکی و مدیران عامل بانک های كشور برگزار شد، به ارزيابي مهمترين تحولات نظام بانكي در سال هاي اخير پرداخته شد.
در اين همايش، علاوه بر مباحث شرعی و فني عملیاتی بانکی به مواردی از جمله کاهش شعب بانکی، نحوه پرداخت نرخ سود در بانکداری اسلامی، اجرای عملیات بازار باز بانکی، کاهش قیمت مسکن و نظایر آن نيز توجه شده است. پس از سخنراني فرهاد دژپسند، وزیر امور اقتصادی و دارایی در مورد تجهيز منابع در بانك ها و بازار سرمايه، بنگاه داري و.... همتی رئيس كل بانك مركزي،ارزيابي خود را در مورد اجرای عملیات بازار باز بانکی تا پایان شهریور و تحولات و شاخص هاي اقتصادي و بانكي ارائه كرد. همچنين محمدحسین حسینی بحرینی، نماینده مجلس و عضو شورای فقهی بانک مركزي در مورد بررسي طرح تسهیل تسویه بدهی بدهکاران بانکی در مجلس خبر داد. مصباحی مقدم عضو شوراي فقهي بانك مركزي نيز در مورد اصلاح حسابداري پرداخت سود بانکی و مطابقت آن با شرع نكاتي را مطرح كرد. بخشي از مهمترين نكات مطرح در سخنان كارشناسان و مديران بانكي در صفحه 9 امروز تعادل منتشر شده است.
عمليات بازار باز در پايان شهريور
رئیسکل بانک مرکزی در اين همايش، از اجرای عملیات بازار باز بانکی تا پایان شهریورماه و تغییر در نحوه امهال تسهیلات بانکها بر اساس تصمیم شورای فقهی بانک مرکزی خبر داد.
همتي همچنين به نكاتي در رابطه با بهبود شاخص هاي كلان اقتصادي از جمله ثبات بازار ارز، كنترل تورم، كاهش نرخ مسكن و معاملات مسكن اشاره كرده و معتقد است كه با ايجاد ثبات بازارها، به تدريج بازارهاي دارايي نيز بهبود خواهند داشت و در صورت تداوم كنترل تورم، شاخص هاي بانكي و پولي، ناترازي بانك ها از جمله اضافه برداشت بانك ها نيز به تدريج به سمت بهتر شدن و اصلاح نظام بانكي حركت خواهد كرد.
همتي اصلاح نظام بانكي و كاهش ناترازي ها را يك برنامه ميان مدت و بلندمدت ارزيابي كرده و معتقد است كه مشکلات و ناترازی بانکها یک شبه ایجاد نشده است که یک شبه هم برطرف شود. اصلاح نظام بانکی یک برنامه بلند مدت است و حل مشکلات بانک ها باید با تدبیر انجام شود.
رئیسکل بانک مرکزی با اشاره به تلاشهای انجام گرفته برای اجرای بانکداری بدون ربا به عنوان پیش نیاز و بخشی از بانکداری اسلامی، اقدامات انجام گرفته در سالهای گذشته را ناکافی و در زمینه اجرا همراه با چالشها وتنگناهای متعدد خصوصاً در تجهیز و تخصیص منابع دانست.
همتی شروع به کار شورای فقهی بانک مرکزی که با هدف اطمینان از اجرای صحیح عملیات بانکی بدون ربا در نظام بانکی کشور تشکیل شده است را اقدام مثبتی دانست و ابراز امیدواری کرد با نظر شورا، دستورالعملها، قراردادهای بانکی و نحوه اجرای آنها هرچه بیشتر با موازین فقه اسلامی تطبیق یابد.
رئیسکل بانک مرکزی تصویب دستورالعمل نحوه امهال مطالبات بانکها که ماه گذشته انجام گرفت را یکی از دستاوردهای مهم این شورا و بانک مرکزی در راستای بانکداری بدون ربا در ۳۵سالی که از تصویب قانون می گذرد، دانست.
دکتر همتی با توجه به تاثیر سیاستهای اخذ شده در حوزه پولی و ارزی بر کنترل نوسانات اقتصادی ناشی از بی سابقهترین تحریمها علیه کشورمان تاکید کرد: به حمدالله شاهد بازگشت ثبات به اقتصاد کشور هستیم که اساس و پایه آن ثبات در بازار ارز همراه با کاهش تدریجی آن در چند ماه اخیر است.
رئیسکل بانک مرکزی با اشاره به روند کاهش تدریجی نرخ تورم ماهانه از اسفند۱۳۹۷ تا مرداد سال جاری و رسیدن آن به سطوح کمتر از یک درصد در مرداد ماه، آن را نشانگر میرآیی آثار تکانه ارزی بر سطح قیمتها دانست.
وی ادامه داد: در حال حاضر در کنار تلاش برای کنترل نقدینگی مهمترین دغدغه بانک مرکزی نحوه تأمین مالی تولید و رونق آن است. طرحهای مهمی در دست اقدام است که به تدریج نتایج آن آشکار میشود. در چهار ماهه اول امسال مبلغ ۱۳۱هزارمیلیارد تومان از سوی بانکها برای سرمایه درگردش واحدهای تولیدی اختصاص یافته است که ۶۰درصد کل تسهیلات است.
به گفته دکتر همتی نکته قابل توجه، منفی شدن نرخ رشد تورم گروه کالایی در مرداد ماه است. لذا تورم زیر یک درصدی مرداد ماه تحت تاثیر تورم گروه خدمات بود که عمدتا از افزایش اجاره بها و برخی دیگر از خدمات نشأت میگیرد. بنابراین چگونگی قیمتگذاری بخشی از خدمات که توسط دولت و یا اتحادیههای صنفی تعیین میشود در نحوه شکلگیری آتی تورم تاثیر دارد.
وی افزود: شتاب افزایشی تورم کنترل و کندتر شده اما هر زمانی که نرخ تورم منفی شد، ما میتوانیم این مژده را به مردم بدهیم که مشکلات اقتصادی حل شده است، اما مهم اینجاست که تورم ۵.۵ درصدی در اسفند ماه سال گذشته به سطوح زیر یک درصد رسیده است.
رئیسکل بانک مرکزی با بیان اینکه قیمتگذاری بخش خدمات از طرف دولت مهم و تاثیرگذار بر روند آتی نرخ تورم است، اظهار کرد: آنچه ناشی از افزایش قیمت ارز بود، اکنون به سمت میرایی آن در قیمت کالاها میرود و مسئولان نیز باید در زمینه کنترل نرخ خدمات فعال باشند.
همتی اضافه کرد: یکی از نشانههای بهبود اوضاع اقتصادی در کنترل قیمت مسکن بود و به رغم سه سال افزایش، قیمت مسکن در تیرماه منفی شد و از سوی دیگر ۷۲ درصد حجم معاملات نسبت به سال گذشته کاهش یافته و این باعث امیدواری است که شاهد کاهش قیمت مسکن در تهران و شهرستانها باشیم، چرا که نشان میدهد که دیگر قدرت افزایش ندارد.
رئیسکل بانک مرکزی با تاکید بر اینکه ناترازی و مشکلات مالی برخی بانکها را نباید به کل نظام بانکی تعمیم داد، تصریح کرد: این موضوع یک شبه به وجود نیامده که بتوان یک شبه هم آن را برطرف کرد، بلکه نیاز به برنامه میانمدت و بلندمدت داریم و همت باید برای این اصلاح وجود داشته باشد که دارد، اما اصلاح نظام بانکی نباید با تبلیغات و اعلام و اطلاعرسانی همراه باشد.
همتی افزود: ما همیشه قسمت خالی لیوان را میبینم، اما باید ببینیم که بانکهای ما اکنون دارند منابع اصلی حرکت اقتصادی کشور را تامین میکنند، تمام پروژههای اساسی کشور با پشتیبانی بانکها انجام میشود و ۹۰ درصد تامین مالی کشور دست بانکهاست و ما نمیتوانیم آنها را تضعیف کنیم.
رئیسکل بانک مرکزی با بیان اینکه نقدینگی مولد توسط بانکها برای بخش تولید در بانک مرکزی در حال بررسی است، تصریح کرد: اضافه برداشت اکنون بانک مرکزی نسبت به سال گذشته اگر کمتر نباشد، بیشتر نیست و ما توانستیم آن را کنترل کنیم.نرخ سود در بانکها مدیریت شده و این نظارت بانک مرکزی است و من شاهدم که مسئولان نظارت برای مجامع بانکها وقت زیادی گذاشتند.
وی با اشاره به طرح ادغام بانکهای نیروهای مسلح در بانک سپه نیز، اظهار کرد: این کار از میانه راه رد شده و به مراحل پایانی آن رسیده و طبق برنامه دارد پیش میرود، از سوی دیگر طبقهبندی مالی بانکها را داریم انجام میدهیم، ولی اطلاعرسانی نمیکنیم.
رئیسکل بانک مرکزی همچنین از اجرای عملیات بازار باز بانکی تا پایان شهریور ماه خبر داد و تصریح کرد: سیاستهای پولی چیزی جز اجرای عملیات بازار باز بانکی نیست، در گذشته برای بانک مرکزی کلهای پولی مهم بود که البته هم اکنون هم این مساله مهم است، اما بانک مرکزی به دنبال آن است که کلهای پولی را از طریق عمیات بازار باز کنترل کند.
به گفته وی، این کار قرار است اولین بار از سوی بانک مرکزی انجام شود، نظرات کارشناسی متخصصان پولی را در این حوزه اخذ شده و این کار با وسواس انجام خواهد شد.
همتی در ادامه با تاکید بر اینکه سقف سهامداری افراد در بانکها باید کمتر از ۳۳ درصد باشد، گفت: البته سقف سهامداری ۱۰ درصد است که با نظر بانک مرکزی میتواند تا ۲۰ درصد و با نظر هیات عامل بانک مرکزی تا ۳۳ درصد افزایش یابد و اگر فردی بیش از این سهم داشته باشد، بر اساس در اختیار وزارت امور اقتصادی و دارایی قرار خواهد گرفت.
رئیسکل بانک مرکزی با اشاره به توقف سیر صعودی قیمت مسکن در تیرماه ۱۳۹۸ و منفی شدن روند آن بعد از سه سال افزایش، از بازگشت ثبات به مسکن یاد کرد و تاکید کرد با توجه به کاهش قابل توجه معاملات مسکن در تهران در تیرماه ۱۳۹۸ نسبت به ماه مشابه سال قبل که 72.6 درصد است و حتی کاهش 31.3 درصدی آن نسبت به ماه خرداد ۱۳۹۸ ابراز امیدواری کرد که با این روند شاهد کاهش بیشتر قیمت مسکن در تهران و سایر شهرستانها باشیم.
دکتر همتی به روند رشد تولیدات صنعتی شرکتهای حاضر در بورس در تیرماه ۱۳۹۸ اشاره کرد و با اعلام رشد 5.6 درصدی آن نسبت به خرداد ماه ۱۳۹۸ از آن به عنوان نشانهای از بهبود تدریجی روند رشد تولیدات صنعتی یاد کرد.
رئیس شورای پول و اعتبار تاکید کرد بهبود نسبی برخی شاخصهای اقتصادی در مقایسه با سال ۱۳۹۷ نشانه شکست آمریکا در رسیدن به اهدافش است. اما به این معنا نیست که ساختار مشکلدار اقتصاد ما اصلاح شده و بهبود یافته است. رفع مشکلات اقتصادی خصوصا اصلاح ساختار بودجه کشور نیاز به اقدامات و سیاستهای اصولی دارد که باید در چارچوب یک تفاهم ملی به حل آنها پرداخت.
دکتر همتی با اشاره به ناترازی مالی برخی بانکها و مشکلاتی که برخی از بانکها با آن درگیر هستند گفت: اولا در صحبت از بانکها نباید خدماتی که به اقتصاد کشور و جامعه ارائه میدهند را نادیده بگیریم. در حال حاضر ۹۰ درصد تامین مالی کشور توسط بانکها انجام میگیرد و بانکها نقش مهمی در توسعه اقتصادی کشور داشته و دارند. اما باید پذیرفت مشکلات برخی بانکها سابقه دیرینه دارد و یک شبه ایجاد نشده است که یک شبه برطرف شود. اصلاح نظام بانکی یک برنامه بلندمدت است. مهم آن است که اراده اصلاح آن باشد؛ که هست و ما با قدرت آن را شروع کردهایم. ولی با حساسیت ویژهای که بانکها دارند، طبیعی است که اصلاحات در سایه تدبیر و برنامه زمانبندی شده پیش برود، که در حال انجام است. من با علم به تمام مشکلات بانکها و نیز برخی فسادهای که در گذشته در برخی بانکها شکل گرفته بود، مسئولیت بانک مرکزی را برعهده گرفتم و صریحا اعلام میکنم تمام تلاش خود را برای نظارت عمیقتر و دقیقتر بکار میگیرم.
دکتر همتی ضمن تشکر از عملکرد حوزه نظارت بانک مرکزی در چند ماه اخیر برای جلوگیری از اضافه برداشت بانکها، مدیریت و کنترل نرخ سود بانکها و از همه مهمتر جلوگیری از شناسایی سودهای موهومی در ترازنامه آنها، ابراز امیدواری کرد که با برنامههای در دست اقدام در زمینه پایش مستمر و سیستمی جزئیات پروندههای تسهیلات کلان بانک ها، نظارت برسقف قانونی و مقرر سهامداری بانکها و برخورد جدی با تخلفات بانکها از مقررات ابلاغی، شاهد بهبود وضعیت عملکردی بانکها باشیم.