اثر سفرهای سیاسی بر بازار ارز، جلسه صرافان با هیات مدیره بازار متشکل ارزی

اقتصاد گردان  – احسان شمشيري- به دنبال كاهش نرخ ارز در دو هفته اخير، روز دوشنبه 20 خرداد ماه 98 نرخ ارز ثبات نسبي داشت و نرخ لحظه اي دلار در سامانه سنا  به 12 هزار و  850 تومان و يورو به 14 هزار و 750 تومان رسيد.  همچنين براساس نرخ هاي ميانگين معامله شده در روز يكشنبه ميانگين معاملات قيمت دلار در سامانه سنا 12 هزار و 793 تومان، يورو14 هزار و 749 تومان، پوند 16 هزار و 452 تومان، يوآن 1964، پوند 16452، لير تركيه 2 هزار و 341 تومان اعلام شد. 

 با وجود اینکه  روز دوشنبه شیب کاهش قیمت ارز نسبت به روزهای گذشته کمتر شده، اما مسير کاهش قیمت‌ها و ثبات نرخ ها در بازار ارز کماکان ادامه دارد. نرخ دلار در بازار آزاد و معاملات نقدي به 12880 تومان رسيد.  صرافی‌های مجاز بانكي و ملي نيز  قیمت دلار را نسبت به روز يك شنبه ۵۰ تومان کاهش دادند به طوری که قیمت خرید دلار در این صرافی‌ها ۱۲ هزار و ۶۵۰ تومان و قیمت فروش آن ۱۲ هزار و ۷۵۰ تومان است.این صرافی‌ها همچنین، هر یورو را به قیمت ۱۴ هزار و ۵۵۰ تومان می‌خرند و ۱۴ هزار و ۶۵۰ تومان می‌فروشند که این نرخ‌ها نیز نسبت به روز يك شنبه ۵۰ تومان کاهش داشته است.

همچنين قیمت خرید یورو در بانک‌ها به ۱۴ هزار تومان رسیده است. بانک‌ها روز دوشنبه ۲۰ خرداد قیمت ارز را نسبت به روز  يكشنبه کاهش دادند؛ به طوری که قیمت خرید دلار در بانک‌ها که روز يكشنبه ۱۲ هزار و ۵۲۸ تومان بود، روز دوشنبه به ۱۲ هزار و ۳۸۲ تومان رسیده است. همچنین قیمت خرید یورو نسبت به روز يك شنبه با کاهش همراه شد و شعب ارزی بانک‌ها هر یورو را ۱۴ هزار تومان می‌خرند که قیمت این ارز نیز کاهش یافته است.هر پوند انگلیس نیز روز دوشنبه در شعب ارزی بانک‌ها به قیمت ۱۵ هزار و ۷۴۳ تومان خریداری شد.

قیمت ارز مسافرتی نيز در بانک‌ها همچنان از قیمت فروش آن در بازار بالاتر است؛ به طوری که قیمت فروش ارز مسافرتی در بانک‌ها ۱۴ هزار و ۷۱۰ تومان اعلام شده که با احتساب کارمزد به حدود ۱۵ هزار و ۵۰ تومان می‌رسد.

در بازار طلا نيز با كاهش اونس طلا به  1328 دلار، و همچنين كاهش نرخ دلار در روزهاي اخير، قيمت طلا و سكه نيز كاهش يافت. مظنه یک مثقال طلاي 17 عيار يا آبشده به 1 ميليون و 786 هزار تومان، يک گرم طلاي18عيار412 هزار تومان،‌تمام سکه طرح جديد 4 ميليون و 502 هزار تومان، طرح قديم 4 ميليون و 350 هزار تومان،  نيم سكه 2 ميليون و 470 هزار و ربع سكه 1 ميليون و 680 هزار تومان، سكه گرمي 1 ميليون تومان داد و ستد شد. 

قیمت هر اونس طلا امروز با 0.7 درصد کاهش به 1330 دلار و 46 سنت رسید. قیمت فلز زرد در جلسه گذشته به بالاترین رقم از 19 آوریل 2018 یعنی 1348 دلار و 8 سنت رسیده بود. قیمت طلای آمریکا نیز امروز با 0.9 درصد کاهش به 1333 دلار و 70 سنت رسید.

رونالد لئونگ، تحلیلگر بازار طلا در این باره گفت: «ظاهرا مذاکرات میان آمریکا و مکزیک و توافق میان دو کشور اندکی از جذابیت بازار طلا برای سرمایه گذاران کاسته است... اما امیدها به اینکه فدرال رزرو نرخ بهره را کاهش خواهد داد همچنان موجب تقویت قیمت طلا می شود.»

از سوي ديگر،‌ رئیس اتحادیه طلا و جواهر مشهد اعلام كرد كه ۷۰ درصد کارخانه‌های تولید طلا تعطیل شده است.در حال حاضر خرید طلا کم شده و مغازه‌ها با رکود فاحشی روبه‌رو هستند. صنعت طلا در حال نابودی است وتعداد زیادی از کار بیکار شده اند.

رییس شورای عالی کانون صرافان از برگزاری جلسه مشترک اعضاي شورای عالی کانون صرافان ایرانیان، مدیرعامل و اعضای هیات مدیره بازار متشکل ارزي ایران و صرافان سراسر کشور، درخصوص مسائل مختلف پیرامون بازار متشکل ارزي  در روز چهارشنبه ۲۲ خرداد ماه سال جاري خبر داد.

کامران سلطانی زاده در گفتگو با ایبِنا  افزود: این جلسه پرسش و پاسخ درباره نحوه عملکرد بازار، فوائد، سود تشکیل این بازار و مباحث مشابه خواهد بود.کانون صرافان با تشکیل این جلسه سعی دارد تا آمادگی لازم را برای اعضای کانون ایجاد کند تا همزمان با آغاز به کاراین بازار، صرافان آمادگی لازم را برای فعالیت داشته باشند.

کانون صرافان طی نامه‌ای از اعضاي خود و صرافي هاي مختلف برای حضور در این جلسه دعوت به عمل آورده است.

از سوي ديگر، هومن حاجی پور معاون کسب و کار اتاق تهران با اشاره به تاثیر مثبت رفت و آمدهای سیاسی اخیر بر نرخ ارز در بازار گفت: بخش عمده ای از افزایش نرخ ارز در ماه‌های گذشته به دلیل معادلات اقتصادی نبود.

هومن حاجی پور در گفتگو با  ایبِنا درباره تاثیر تحولات سیاسی اخیر از جمله سفر آتی «شینزو آبه» نخست وزیر ژاپن و همچنین سفر امروز «هایکو ماس» وزیر خارجه آلمان به تهران بر کاهش نرخ ارز در بازار گفت: امیدوار هستیم که رفت و آمدهای سیاسی خبرهای خوبی را برای کشور به ارمغان بیاورد و نشانه پویایی در فضای سیاسی و گفتمان بین المللی باشد.

وی ادامه داد: بخش عمده ای از افزایش نرخ ارز در ماه های گذشته براساس معادلات اقتصادی نبود و قیمت ها در این معادلات نمی گنجید. معاون کسب و کار اتاق بازرگانی تهران خاطرنشان کرد: نرخ ارز بر اساس معادلات اقتصادی عدد موجود نیست و این نرخ بیشتر ناشی از تحولات سیاسی شکل گرفته و به آن دامن زده شده است.

حاجی پور تصریح کرد: به نظر می رسد آنچه که می تواند بار موجود بر نرخ ارز را برداشته و آن را به حالت مطلوب و واقعی برساند، تداوم مسیر گفتمان سیاسی در فضای بین المللی و افزایش رفت و آمدها است. در ۲۰ روز اخیر نرخ هر دلار آمریکا از بیش از ۱۴ هزار تومان به حدود ۱۲ هزار و ۷۰۰ تومان در بازار آزاد رسیده است.

معاون حسابرسی شهر و استان تهران در سازمان امور مالیاتی گفت:طبق بخشنامه مالیات بر درآمد، اگر کسی ادعا کرد سکه ها را نفروخته و یا بابت مهریه واگذار کرده از این بخشنامه معاف خواهد شد. ما فرض را بر این گذاشتیم که افرادی که تعداد زیادی سکه خریدند در سال ٩٧ عرضه کرده اند و افرادی هم که نفروخته اند مالیاتی نمی دهند. ما اسامی خریداران را داریم و سال بعد مجددا مطالبه می کنیم. ما بر اساس منابع مالیاتی موجود در قانون مالیات‌های مستقیم، حق گرفتن مالیات را داریم و بخشنامه مزبور درباره مالیات بر درآمد است.

ابراهیمی یادآور شد: البته ظاهر بخشنامه تا حدودی ابهام‌آمیز است اما مسئله اصلی آن، دریافت مالیات بر درآمد از کسانی است که در سامانه خرید سکه داشته و آن را فروخته‌اند. مالیات بر عایدی سرمایه هنوز به‌تصویب مجلس هم نرسیده و ما برای داشتن دارایی لزوماً مالیات نمی‌پردازیم. ما برای گرفتن مالیات بر درآمد این سکه‌ها بررسی‌هایی را انجام دادیم. مؤدیان مالیات بر درآمد کوچک طبق تبصره‌ای در ماده ۱۰۰ با پرداخت مالیات مقطوع از تسلیم اظهارنامه و ثبت‌نام معاف خواهند شد و در پروسه تشخیص مالیات و ارائه اسناد و دفاتر قرار نمی‌گیرند.

ابراهیمی درباره جزئیات محاسبه نرخ مالیات بر سکه این‌گونه توضیح داد: طبق یک ماده قانونی دیگر، افرادی که اظهارنامه مالیاتی نمی‌دهند از هیچ معافیتی برخوردار نمی‌شوند. با توجه به قیمت‌های موجود و میزان معافیت مالیاتی هر فردی محاسباتی انجام گرفت و مقرر شد افرادی که زیر ۲۰ سکه خرید کرده‌اند اگر اظهارنامه ارائه کنند مشمول معافیت خواهند شد. اما افرادی که در سال ۹۷ از ۲۰ تا سقف ۶۰ سکه خریده و فروخته‌اند باید به‌ازای هر سکه ۱۵۰ هزار تومان بپردازند و افرادی که بیش از ۶۰ سکه خرید و فروش کرده‌اند باید ۲۰۰ هزار تومان و از ۱۰۰ تا ۲۰۰ سکه هم ۲۵۰ هزار تومان بپردازند و بیشتر از آن هم باید اظهارنامه دهند.

معاون حسابرسی شهر و استان تهران در سازمان امور مالیاتی متذکر شد: در بخشنامه مالیات بر درآمد تأکید شده اگر کسی ادعا کرد که سکه‌ها را نفروخته و یا بابت مهریه واگذار کرده از این بخشنامه معاف خواهد شد و الزامی برای پرداخت مالیات برای این افراد وجود ندارد.

ابراهیمی در پاسخ به این سؤال که "آیا دریافت مالیات بر سکه موجب خرید و فروش زیرزمینی و پنهانی سکه خواهد شد یا خیر؟" گفت: ما فرض را بر این گذاشتیم که افرادی که تعداد زیادی سکه خریدند در سال ۹۷ عرضه کرده‌اند و افرادی هم که نفروخته‌اند مالیاتی نمی‌دهند. ما اسامی خریداران را داریم و سال بعد مجدداً مطالبه می‌کنیم.

همچنین کشتی‌آرای رئیس کمیسیون تخصصی طلا و جواهر گفت: تعداد زیادی از افراد در سال ۹۶ و ۹۷ برای خرید سکه ثبت‌نام کردند اما افراد صنفی و حرفه‌ای وارد خرید و فروش سکه نشدند و بیشتر افراد عادی جامعه بودند. بنده شنیدم فردی سه‌هزار سکه ثبت‌نام کرده است. طبیعتاً این سه‌هزار سکه درآمدی را برای این شخص حاصل کرده که طبق قانون مالیاتی به آن درآمد اتفاقی می‌گویند و نحوه پرداخت مالیات آن هم در قوانین مالیاتی مشخص شده و برای برقراری عدالت مالیاتی، پیش‌بینی شده که مالیات مقطوعی پرداخت شود.

کشتی‌آرای، مالیات بر سکه را اقدامی مثبت ارزیابی کرد و گفت: تقریباً هیچ یک از آن سکه‌ها وارد بازار نشده و حباب در مقطعی از بین رفت اما دوباره ایجاد شد. این یک سرمایه‌گذاری از سوی جامعه بود که صورت گرفت.

همچنين عضو هیئت رییسه کمیسیون اقتصادی مجلس، گفت: دولت باید لایحه جامعی درباره مالیات بر عایدی سرمایه ارائه دهد که شامل بازار ارز، سکه، طلا و مسکن شود.

سیدتقی کبیری عضو هیئت رییسه کمیسیون اقتصادی مجلس شورای اسلامی در گفت وگو با خبرگزاری خانه ملت، با اشاره به ابلاغیه سازمان امور مالیاتی درباره اخذ مالیات از سکه، گفت: این موضوع به بحث کلان مالیات بر عایدی سرمایه باز می گردد که کمیسیون اقتصادی نیز در گذشته به این موضوع ورود کرده و هم اکنون در فرآیند بررسی قرار دارد.

نماینده مردم خوی و چایپاره در مجلس شورای اسلامی، با بیان اینکه دولت باید لایحه جامعی درباره مالیات بر عایدی سرمایه ارائه دهد که شامل بازار ارز، سکه، طلا و مسکن شود، افزود: سکه امروز به یک کالایی مبدل شده که در عین حال که لوکس بوده به کالایی سرمایه نیز تبدیل شده است و از طرفی زمینه ایجاد برخی سوداگری ها در بخشی از جامعه به ویژه در بحث نقدینگی را ایجاد کرده است.

از سوي ديگر،‌ عضو کمیسیون اقتصادی مجلس با اشاره به کاهش حباب نرخ ارز در روزهای اخیر، گفت روند کاهشی نرخ ها باز هم ادامه خواهد داشت.

شهاب نادری در گفتگو با ایبِنا با اشاره به کاهش نرخ ارز در روزهای اخیر، گفت: چند عامل در بهبود وضعیت فعلی بازار دخیل بوده که مهم ترین آن اقدام به ایجاد بازار متشکل ارزی از سوی بانک مرکزی بوده است.

نماینده مردم پاوه در مجلس شورای اسلامی با بیان اینکه دیگر خرید و فروش ارز صرفه اقتصادی ی ندارد، افزود: اذعان دلالان به این موضوع در پی اثربخشی سیاست های اخیر بانک مرکزی تلاطم در بازار برای خریدهای کاذب را نیز کاهش داده است.

این نماینده مردم در مجلس دهم با تاکید بر اینکه مردم دیگر به سمت خرید ارز با هدف سرمایه گذاری نمی روند، تصریح کرد: معکوس شدن پروسه عرضه و تقاضا در بازار ارز توانسته به از بین رفتن حباب قیمت ها کمک کند.

وی با بیان اینکه کاهش نرخ ارز باز هم ادامه خواهد داشت، گفت: کسانی که با هدف کسب درآمد سعی در خرید ارز دارند باید بدانند که این حوزه از اقتصاد جای مناسبی برای سرمایه گذاری نیست.

این نماینده مردم در مجلس دهم با تاکید بر اینکه حذف دلار در مبادلات بین المللی ایران با دیگر کشورها به طور کلی قیمت این نوع ارز را در داخل می شکند، افزود: در حال حاضر بسیاری از خرید و فروش های صورت گرفته در بازار ارز به جهت انجام امور ضروری بوده و به همین جهت روند کاهش نرخ ارز باز هم ادامه خواهد داشت.

وی ادامه داد: ورود سرمایه ها به بازارهای مطمئن و اقبال مردم به بورس توانسته از نیاز کاذب به خرید ارز بکاهد. عضو کمیسیون اقتصادی مجلس شورای اسلامی یادآور شد: دولت به ویژه بانک مرکزی باید با ترغیب مردم به سپرده گذاری های ارزی نزد بانک ها ارزهای خانگی را نیز به سمت امور مولد هدایت کند.

عضو کمیسیون اقتصادی مجلس با اشاره به کاهش حباب نرخ ارز در روزهای اخیر، گفت روند کاهشی نرخ ها باز هم ادامه خواهد داشت. در جریان معاملات بازار آزاد تهران، قیمت سکه طرح جدید، در ۲۰ خرداد ۹۸ به ۴ میلیون و ۴۵۰ هزار تومان رسید.

شهاب نادری با اشاره به کاهش نرخ ارز در روزهای اخیر، گفت: چند عامل در بهبود وضعیت فعلی بازار دخیل بوده که مهم ترین آن اقدام به ایجاد بازار متشکل ارزی از سوی بانک مرکزی بوده است.

نماینده مردم پاوه در مجلس شورای اسلامی با بیان اینکه دیگر خرید و فروش ارز صرفه اقتصادی ی ندارد، افزود: اذعان دلالان به این موضوع در پی اثربخشی سیاست های اخیر بانک مرکزی تلاطم در بازار برای خریدهای کاذب را نیز کاهش داده است.

این نماینده مردم در مجلس دهم با تاکید بر اینکه مردم دیگر به سمت خرید ارز با هدف سرمایه گذاری نمی روند، تصریح کرد: معکوس شدن پروسه عرضه و تقاضا در بازار ارز توانسته به از بین رفتن حباب قیمت ها کمک کند.

وی با بیان اینکه کاهش نرخ ارز باز هم ادامه خواهد داشت، گفت: کسانی که با هدف کسب درآمد سعی در خرید ارز دارند باید بدانند که این حوزه از اقتصاد جای مناسبی برای سرمایه گذاری نیست

این نماینده مردم در مجلس دهم با تاکید بر اینکه حذف دلار در مبادلات بین المللی ایران با دیگر کشورها به طور کلی قیمت این نوع ارز را در داخل می شکند، افزود: در حال حاضر بسیاری از خرید و فروش های صورت گرفته در بازار ارز به جهت انجام امور ضروری بوده و به همین جهت روند کاهش نرخ ارز باز هم ادامه خواهد داشت.

وی ادامه داد: ورود سرمایه ها به بازارهای مطمئن و اقبال مردم به بورس توانسته از نیاز کاذب به خرید ارز بکاهد. عضو کمیسیون اقتصادی مجلس شورای اسلامی یادآور شد: دولت به ویژه بانک مرکزی باید با ترغیب مردم به سپرده گذاری های ارزی نزد بانک ها ارزهای خانگی را نیز به سمت امور مولد هدایت کند.

 از سوي ديگر،‌كارشناسان بر بي اثر بودن نرخ دلار 4200 توماني بر جلوگيري از افزايش قيمت كالاهاي اساسي مي گويند: بانک مرکزی تا خرداد ماه سال جاری ۱۳ میلیارد و ۲۲۵ یورو با قیمت دولتی برای واردات کالا و خدمات تأمین کرده و ارزهای دیگری نیز با قیمت دولتی تأمین ارز شده‌اند، اما تأمین این ارزها نیز نتوانسته جلوی افزایش قیمت‌ها را بگیرد.

ارز ۴۲۰۰ تومانی یا همان ارز دولتی از سال گذشته در دستور کار دولت برای تخصیص به تمام کالاهای وارداتی قرار گرفت، اما مدتی بعد با مخالفت برخی نمایندگان و اقتصاددانان، دولت از این سیاست خود دست کشید و بار دیگر تخصیص این ارز را محدود به کالاهای اساسی کرد.

هدف دولت از ارائه ارز ۴۲۰۰ تومانی کنترل قیمت کالاها در بازار بود تا بتواند مقابل تورم ناشی از افزایش قیمت ارز بایستد و این تورم یک‌باره به کالاها منتقل نشود؛ سیاستی که چندان موفق نبود و رشد قیمت کالاها پس از افزایش قیمت دلار در سال گذشته بیان‌گر این موضوع است.

البته ارزی که از آن با عنوان ارز ۴۲۰۰ تومانی یاد می‌شود، قیمت دولتی دلار است که سایر ارزها بر اساس این قیمت و با توجه به ضریب تبدیل آن‌ها نسبت به دلار، قیمت‌گذاری می‌شوند.

بانک مرکزی در مقاطع زمانی مختلف، فهرست دریافت‌کنندگان ارز نیمایی و دولتی را منتشر و جدیدترین آمار این بخش را اطلاع‌رسانی می‌کند که بر همین اساس ۱۸ خرداد ماه سال جاری این فهرست روی سایت بانک مرکزی قرار گرفته است که آمار دریافت کنندگان ارز تا ۱۲ خرداد ماه سال جاری را مشخص می‌کند.

بر اساس آخرین آماری که بانک مرکزی در اردیبهشت ماه سال جاری اعلام کرده بود، بیش از ۱۰ هزار شرکت تا زمان مذکور ارز ۴۲۰۰ تومانی دریافت کرده بودند که میزان تأمین ارز از سوی بانک مرکزی برای آن‌ها نیز مشخص شده است.

از سوی دیگر، تمامی ارزهای تأمین شده برای واردکنندگان از سوی بانک مرکزی، ارزهایی غیر از دلار آمریکا بود و دلار آمریکا چه تا ماه گذشته چه تاکنون صرفاً برای بازپرداخت اقساط تسهیلات ارزی خیریه تعلیماتی و تحقیقاتی علمی و دینی مکتب امیرالمومنین تأمین شده و تا ۱۲ خرداد ماه نیز مجموعاً هفت میلیون و ۵۰۰ هزار دلار بوده است.

در این مدت همچنین مهم‌ترین ارزهای تامین‌شده برای واردات کالا و خدمات، یورو، روپیه، یوان و روبل بوده است؛ به طوری که بر اساس اعلام بانک مرکزی تا ۱۲ خرداد ماه سال جاری ۱۳ میلیارد و ۲۲۵ میلیون یورو با قیمت ارز دولتی برای واردات کالا و خدمات تأمین ارز شده است.

۲۱۹ میلیارد و ۷۶۲ میلیون و روپیه هند، ۴۴ میلیارد و ۹۴۰ میلیون یوان چین و ۹۸ میلیارد و ۵۴۱ میلیون روبل روسیه ارزهای مهم دیگری بوده است که در این مدت توسط بانک مرکزی با قیمت ارز دولتی برای واردکنندگان تأمین شده است.

این آمار نشان می‌دهد که بانک مرکزی همچنین تأمین ارز ۲۰۰ میلیون و ۵۰۰ هزار درهم امارات، ۵۴ میلیارد و ۲۰۷ میلیون دینار عراق، ۳۷ میلیون و ۵۹۲ ریال عمان، ۱۸۱ میلیون و ۹۱ هزار فرانک سوئیس، ۱۳ میلیارد و ۱۳۴ میلیون لیر ترکیه، ۱۳۳۴ میلیارد و ۹۴۰ میلیون وون کره جنوبی و ۳۱ میلیارد و ۱۱۱ میلیون ین ژاپن را نیز برای واردات کالا و خدمات و بخشی از آن‌ها را برای بازپرداخت اقساط انجام داده است.

همچنین ۸۵۳ هزار و ۳۵۸ کرون دانمارک جهت بازپرداخت اقساط شرکت مادر تخصصی دارویی و تجهیزات پزشکی کشور تأمین ارز شده است.

با این حال دیده می‌شود که با وجود تأمین ارز ۴۲۰۰ تومانی برای واردات کالاهای اساسی، قیمت این کالاها همگام با قیمت دلار رشد کرده و عملاً تخصیص این ارزها تأثیر چندانی بر بازار نداشته است.

برخی اقتصاددانان بر این باورند که دولت در شرایط فعلی به جای ارائه ارز ۴۲۰۰ تومانی برای واردات، باید این کالاها را با ارز آزاد وارد کرده و یارانه‌ای که قرار است بابت ارز ۴۲۰۰ تومانی پرداخت کند را توسط شرکت‌های دولتی مسئول، به طور مستقیم روی قیمت کالاها اعمال کند.

با توجه به اینکه دستگاه‌های نظارتی نتوانستند با گران‌فروشی‌های ناشی از افزایش قیمت دلار به طور مطلوب مقابله کنند، شاید در شرایط فعلی اقتصادی، ایجاد اعمال یارانه کالاهای اساسی روی قیمت کالاها بیشتر به سود مردم باشد