رشد منفي 21- درصدي صنعت در سال 97

اقتصاد گردان - جزییات گزارش تولید ناخالص داخلی طی ماهه اول سال 97 نشان می‌دهد که بخش‌های مختلف اقتصادی طی 3 فصل اول سال همواره رشدی روبه پایین را تجربه کرده‌اند. یکی از بااهمیت‌ترین گروه‌ها در میان بخش‌های مختلف اقتصادی صنعت است که رشد تولید آن در فصل زمستان به 21.4- رسیده است. این در حالی است که همین گروه در فصل اول (بهار) نرخ مثبت 0.4 را کسب کرده بود. از نظر کارشناسان این تغییر مسیر یکدفعه‌ای اقتصاد به دلیل نوسانات نرخ ارز اتفاق افتاده است.

مرکز آمار کشور جزییات نرخ رشد اقتصادی 9 ماهه اول سال 97 را منتشر کرد. روز یکشنبه 25 فروردین مرکز آمار با تاخیری چندماهه نرخ رشد اقتصادی سال 97 (9 ماهه) را  روی سایت خود قرار داد و ارقام منفی آن‌که قابل پیش‌بینی هم بود، باعث ایجاد فضایی روشن‌تر از قبل شد. این گزارش نشان می‌دهد که هرچقدر به سمت فصول پایانی سال 97 حرکت کرده‌ایم، همواره اقتصاد با اوضاع بدتری از نظر تولید روبه رو شده است. در فصل بهار سال ۹۷ رشد اقتصادی با نفت ۱.۹ درصد و بدون نفت ۲.۲ درصد شده است، اما این نرخ‌های مثبت در دو فصل بعدی تبدیل به ارقامی منفی و منفی‌تر شد. در فصل تابستان سال گذشته رشد اقتصادی با نفت ۱.۱- درصد و بدون نفت ۱.۶- درصد گزارش شد. همچنین در فصل پاییز سال ۹۷، رشد اقتصادی با نفت ۱۱.۹- درصد و بدون نفت ۶- درصد ثبت شد.

براساس گزارش مرکز آمار در 9 ماهه سال 97 رشته فعالیت‌های گروه کشاورزی ٢,١- درصد، گروه صنعت ٧.٩- درصد و گروه خدمات ٠.٦ درصد نسبت به دوره مشابه سال قبل به دست آمد. گروه کشاورزی شامل دو زیربخش کشاورزی و ماهیگیری می‌شود که در آن نرخ رشد زیربخش کشاورزی 2.6- و زیربخش ماهیگیری 16.1 درصد شده است. با اینکه نرخ مثبت رشد اقتصادی ماهیگیری بسیار بالا بوده است، اما در کل تولید گروه کشاورزی اهمیت چندانی ندارد که بتواند این گروه را تحت تاثیر قرار دهد به بیان دیگر ماهیگیری از نظر کمیت نسبت به زراعت و باغداری‌ (زیربخش کشاورزی) درصد بسیار پایینی از تولید این بخش را تشکیل می‌دهد و به همین دلیل ضریب اهمیت آن نسبت به کشاورزی بسیار کمتر است.

در مورد کشاورزی باید به این موضوع اشاره کنیم که نوسانات تولیدی این بخش متاثر از فصول مختلف است و از همین رو متفاوت با دیگر گروه‌ها است که روندی کاهشی طی 3 فصل مورد بررسی داشته‌اند. این گروه فصل بهار را با نرخ رشد 0.4- درصد شروع کرد و در تابستان به 3.4- رسید. اما وضعیت پاییزی این گروه بهتر از تابستان شد و نرخ رشد آن به 1.8- درصد رسیده است.

   رشد 31.7- گروه معدن در زمستان

یکی از مهم‌ترین بخش‌های تولیدی در اقتصاد مربوط به بخش صنعت می‌شود. این گروه در واقع نبض اصلی تولیدی کشور را نشان می‌دهد. البته باید متذکر شد که در محاسبات تولید ناخالص داخلی مرکز آمار گروه نفت و گاز هم جز وگروه نفت محسوب می‌شود؛ گروهی که ارتباط زیادی با خود تولید صنعتی ندارد و بیشتر مربوط به نرخ‌های جهانی و فروش نفت است. اما با این حال در میان زیربخش‌های گروه صنعت، بخشی هم با عنوان صنعت وجود دارد که می‌توان آن را معادل همان بخش‌های مولد کارخانه‌ای کشور در نظر گرفت.

طبق گزارش مرکز آمار نرخ رشد 9 ماهه گروه صنعت که تمام زیر گروه‌های آن از جمله معدن، استخراج نفت و گاز طبیعی، سایر معادن، صنعت، ‌تامین آب برق و گاز طبیعی و ساختمان رشد منفی را تجربه کرده‌اند، 7.9- درصد بوده است. روند رشد این گروه طی سه فصل اول سال 97 به ترتیب 0.4، 2.8- و 21.4- درصد بوده است. به همین ترتیب همه زیربخش‌های این گروه روندی روبه کاهش طی سه فصل اول سال 97 از سرگذرانده‌اند به شکلی که بخش معدن از مثبت 1 فصل بهار به 31.7- در فصل زمستان رسیده است. استخراج نفت و گاز هم از 1 درصد به 22.5- درصد رسیده است. زیربخش صنعت هم از این گروه طی سه فصل به ترتیب 1.1-، 3- و 8.9- درصد را تجربه کرده است. در بخش ساختمان هم ما با رشدهای 1-، 8- و 3.4 درصد طی سه فصل ابتدایی سال 97 روبه رو شده‌ایم.

اما در بخش خدمات که بیش از نیمی از مشاغل کشور در این بخش قرار دارند ما با رشد 9 ماهه 0.6 درصدی مواجه بوده‌ایم. این بخش هم از روند کاهشی گروه صنعت تبعیت کرده است به این شکل که از رشد مثبت 3.3 فصل اول سال 97 به رقم 1.1 در تابستان و در نهایت به 2.5- زمستان رسیده است. گروه خدمات معمولا حتی در شرایط رشد منفی اوضاع بهتری نسبت به بقیه بخش‌ها دارد اما جزییات این گزارش مرکز آمار نشان می‌دهد که زیرگروه‌های آن شرایط پرنوسان و رشد منفی در ۹ ماهه ۹۷ را سپری کردند. پایین‌ترین رشد مربوط به فعالیت‌های مالی و بیمه گزارش شد.

به‌طور کلی گروه خدمات شامل زیربخش‌های «عمده و خرده فروشی، فعالیت‌های خدماتی مربوط به تامین جا و غذا»، «حمل و نقل، انبارداری، پست، اطلاعات و ارتباطات»، «فعالیتهای مالی و بیمه»، «مستغلات، کرایه و خدمات کسب و کار و دامپزشکی»، «اداره امور عمومی و خدمات شهری، آموزش، فعالیت‌های مربوط به سلامت انسان و مددکاری اجتماعی» و «سایر خدمات عمومی، اجتماعی، شخصی و خانگی» می‌شود. اگر بخواهیم وضعیت 9 ماهه را مبنا قرار دهیم، از میان این بخش‌ها گروه عمده و خرده فروشی بیشترین کاهش را نسبت به دیگر گروه‌ها داشته است. رشد 9 ماهه این گروه 4.4- بوده است. اما اگر بخواهیم تنها وضعیت فصل زمستان را مبنای مقایسه قرار دهیم گروه فعالیت‌های مالی و بیمه بیشترین کاهش را داشته است. این گروه در فصل زمستان رشد 12.2- درصد را تجربه کرده است. جالب است بدانیم که این گروه طی سال‌های 95 و 96 همواره بیشترین رشدهای حتی بالای 18 درصد را تجربه می‌کرد که کارشناسان آن را مربوط به فعالیت‌های بانکی و سودهای کسب‌شده در این بخش می‌دانستند.

تنها زیربخشی که طی فصل زمستان از مجموعه گروه خدمات رشد مثبت داشته است، گروه «اداره امور عمومی و خدمات شهری، آموزش، فعالیت‌های مربوط به سلامت انسان و مددکاری اجتماعی» است که طبق محاسبات مرکز آمار طی این فصل رشد 6.5 درصدی داشته است.